Promotor prof. Krystyna Guranowska- Gruszecka

1. mgr inż. arch. Anna Jeziorska Wydział Architektury Studium Doktoranckie Politechniki Warszawskiej Porównanie procesu rewitalizacji obszaru Nowy Świat w Warszawie na tle wybranych przypadków miast europejskich. Promotor prof. Krystyna Guranowska- Gruszecka

2. Plan prezentacji • Przedstawienie problemów i doświadczeń rewitalizacyjnych dla historycznych obszarów handlowych: • Przypadek Lizbony- handlowo-bankowej dzielnicy Baixa, • Przypadek Dublina- handlowo-portowej dzielnicy Temple Bar, • Przypadek Londynu- handlowej Regent Street, • Przypadek Warszawy- handlowej ulicy Nowy Świat. • Porównanie.

3. Lizbona – śródmiejska dzielnica Baixa • Pierwsze w Europie klasycystyczne założenie urbanistyczne • Dzielnica zaprojektowana w 1755 r. jako handlowo-bankowa Obszar śródmiejski o atrakcyjnej lokalizacji z historycznym potencjale.

4. Postępująca degradacja tkanki miejskiej – w latach 40-tych zamrożone czynsze,Migracja mieszkańców – wraz z rozrastaniem się aglomeracji - ubyło 300 tys. os. Nastąpiło zmniejszenie aktywności gospodarczej, 2/3 zabudowy wymaga renowacji Wiele budynków stoi pustych

5. Główne problemy – renowacja budynków, =modernizacja przestrzeni publicznej, -budowa obiektów publicznych,=rewitalizacja handlu i usług,-tworzenie nowych miejsc pracy. W 2004 władze uznały obszar za kryzysowy Obszar wymagający interwencji publicznej

6. Powstanie struktur prawnych dotyczących programów rewitalizacji,Prowadzenie badań oraz przygotowanie planów strategicznych,Stosowanie programów pomocowych – kredyty hipoteczne z 0%,Stosowanie stawek preferencyjnych przy wynajmie lokali, Koszt modernizacji obszaru Baixa 700 mln Euro Czas realizacji programu rewitalizacji 2010 - 2020

7. Spodziewane efekty: Polityka rewitalizacyjna skierowana jest na przyciągnięcie nowych mieszkańców, Przywrócenie aktywności gospodarczej i kulturowej, Stworzenie wyższego poziomu jakości życia, Zwiększenie wartości nieruchomości.

8. Dublin – śródmiejska dzielnica Temple Bar Do XIX w. Rozwijająca się dzielnica handlowo-portowa, po przeniesieniu funkcji portowych następuje stopniowa utrata znaczenia gospodarczego do lat 80-tych XX w. Degradacja i opuszczenie; Od lat 50-tych XX w. niepohamowane rozszerzanie się przedmieść Dublina,

9. W latach 60-tych rejon Temple Bar staje się własnością publiczną- powstaje koncepcja budowy dworca autobusowego w otoczeniu 12-piętrowych biurowców – plan nigdy niezrealizowany. Nieruchomości wynajmowane po atrakcyjnych stawkach czynszowych przyciągają galerie, sklepiki, pracownie artystyczne-miejsce spotkań i pracy awangardy. Lata 80-te stare magazyny i hale przejęte na zasadach „squatu” przez środowiska awangardy artystycznej. Impuls społeczny daje początek stworzenia idei dzielnicy kultury i rozrywki. Powstaje pilotażowy program rewitalizacji. Program wykreowania obszaru Temple Bar jako „Kwartału Kultury”.

10. Plan rozwoju Temple Bar – pierwszy w Irlandii przyjęty do realizacji plan rewitalizacyjny. Przewidywał: Tworzenie wysokiej jakości architektury, Ochronę zabytków, Rozwój i umacnianie społeczności lokalnej, Wykorzystanie zasobów kulturowych, Tworzenie partnerstwa publiczno-prywatnego, Przeciwdziałanie bezrobociu, Aktywację przedsiębiorców poprzez zachęty podatkowe na okres 10 lat.

11. Efekt działań rewitalizacyjnych w latach 1992-1996. W oparciu o przestrzeń publiczną Temple Bar rocznie odbywa się 250 imprez kulturalnych: koncertów, festiwali filmowych, wystaw i innych. Aktywność gospodarcza dzielnicy Temple Bar i jej przedsiębiorców generuje zysku - ponad 680 mln Euro rocznie. Powstał obszar wielofunkcyjny Duże stężenie ośrodków kultury i rozrywki w otoczeniu usług i handlu. Funkcja mieszkaniowa dla 3 tys. osób (1/3 mieszkań socjalnych). Wyłączenie obszaru z ruchu kołowego i poprowadzenie ciągów pieszych. Ograniczenie zanieczyszczenia powietrza i hałasu.

12. Regent Street - śródmieście Londynu • W latach 1811-1825 powstaje Regent Street, pierwsza zaprojektowana ulica handlowa, autorstwa Johna Nash’a. • Inwestycja developerska oparta na systemie 99-letniej dzierżawy terenów królewskich. • Największy i najważniejszy kompleksowy plan przebudowy w Londynie w oparciu o partnerstwo publiczno-prywatne. • Projekt budowy wspierany ustawą o „zatrudnianiu najbiedniejszych”

13. Regent Street jako nieruchomość Korony Brytyjskiej zarządzana jest komercyjnie,Każdy budynek jest objęty ochroną konserwatorską,W latach 90-tych XX w. powstaje 10-letni plan rewitalizacji: „Wizja Regent Street 2010”. Program oszacowano na 750 mln funtów

14. Główne cele rewitalizacji: utrzymanie rozwoju gospodarczego, spójna polityka projektowa, utrzymanie dziedzictwa kultury, ochrona środowiska i ekologia, utrzymanie wysokiej pozycji jako jednej z najważniejszych ulic handlowych Europy. Regent Street musi spełniać trzy wymogi: Pozostać miejscem wysokiej jakości przestrzeni handlowej, Pozostać wizytówką biznesową, Pozostać dostępną przestrzenią publiczną.

15. Trwały rozwój Regent Street uzależniony jest od dostosowania przestrzeni komercyjnych do wymogów nowoczesnego handlu i biur.

16. Strategia planu rewitalizacji: Obejmuje Regent Street wraz z uliczkami prowadzącymi do niej oraz zapleczami. występuje tu znacznie mniej ograniczeń rozwiązań projektowych możliwość wprowadzenia nowej zabudowy

17. Plan Rewitalizacji Wizja Regent Street 2010 Został nagrodzony za wniesienie istotnego wkładu w rozwój miasta. Połączenie nowoczesnej architektury z bogactwem architektury historycznej. Podniesienie atrakcyjności i konkurencyjności. Poprawę przestrzeni publicznej. Poprawę jakości życia Londyńczyków.

18. Nowy Świat-śródmiejska ulica Warszawy Przełom XIX i XX wieku staje się jedną z najmodniejszych handlowo - usługowych ulic miasta, zwaną ”salonem Warszawy”.

19. Historyczny trakt handlowy i arteria komunikacyjna, fragment Traktu Królewskiego, najbardziej rozpoznawalna ulica wśród warszawiaków. Pod względem wysokości czynszów najdroższa ulica w Polsce. Wraz z rozwojem galerii handlowych III i IV generacji traci na znaczeniu handlowym na rzecz gastronomi.

20. Główne problemy obszarów śródmiejskich: Zaplecza ulicy Nowy Świat Zniszczona substancja miejska Zły stan techniczny budynków Ujemne saldo migracji Starzenie się społeczeństwa-25% pow. 65 lat Wysoki stopień ubóstwa Bezrobocie, alkoholizm, bezdomność Wysoki stopień przestępczości

21. Niekorzystne tendencje społeczno-gospodarcze oddziałują na jakość życia całej dzielnicy Dla dzielnicy stworzono „mikroprogram rewitalizacji na lata 2005-2013”, jego idea mieści się w strategicznych celach „ Strategii rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2020 roku” Zaplecza ulicy Nowy Świat

22. Główne cele rewitalizacji: Odnowa i ożywienie zaniedbanych obszarów, Podniesienie standardu przestrzeni publicznych, Likwidacja negatywnych zjawisk społecznych (żebractwo, narkomania, bezdomność), Zwiększenie bezpieczeństwa Zaplecza ulicy Nowy Świat

23. Porównanie Na podstawie analizy przedstawionych przypadków w Warszawie brakuje: -wielopłaszczyznowej strategii działania i spójnej wizji, -kompleksowych projektów rewitalizacyjnych, -interdyscyplinarnych zespołów projektowych , -rozwiązań w oparciu o partnerstwo publiczno-prywatne, -zrównoważonej polityki czynszowej miasta, -ignorowane są postulaty społeczne ,

24. Dziękuję za uwagę