TÜBİTAK – ULAKBİM Veri Tabanları

1. TÜBİTAK – ULAKBİM Veri Tabanları • ULAKBİM, ülkemizde bilimsel araştırma faaliyetlerine temel oluşturmak amacıyla Türkiye adresli ulusal akademik dergileri içeren ulusal veri tabanları oluşturma faaliyetlerini 1990’ların başından bu yana yürütmektedir ve web üzerinden araştırmacıların erişimine açmaktadır. • Ulusal veri tabanları ile araştırmacıların, uzmanlar tarafından indekslenen akademik bilgi kaynaklarına daha etkin ve hızlı bir şekilde ulaşmaları hedeflenmektedir.

2. Tarihçe 1992 veri tabanı çalışmaları başladı. 2000lerin basında web üzerinden veri tabanı sorgulanmaya vemakalelerin yanında kaynakça/referanslar da taranmaya başlandı. 2004 tam metinlere erişim sağlandı. 2005 atıf indeksi çalışmaları başladı. 2008 dergilerin elektronik ortamda editörler tarafından iletilmesine olanak sağlayacak web tabanlı program çalışmaları tamamlandı 2009 - Web tabanlı dergi izleme sistemi devreye girdi, -Atıf İndeksi yazılımı ihalesi gerçekleştirildi, -Google Scholar’da taranmaya başladı. -Ankara Üniversitesi, ULAKBİM Veri Tabanlarına giren dergileri atama ve yükseltmelerde kullanmaya karar verdi. 2010 -Akademik yükseltmelerde kullanılan asgari ölçütler de dikkate alınarak, ULAKBİM Veri Tabanları konu kapsamına “Din ve İnanç Araştırmaları” ve “Hukuk” temel konu alanları dadahil edildi. -EBSCOHost platformunda taranabilir oldu.

3. ULAKBİM Ulusal Veri Tabanları • Ulusal veri tabanları, ülkemizde yayınlanan bilimsel dergi ve makalelere erişimi etkinleştirmek amacıyla oluşturulmaktadır. • Web’den ücretsiz erişime sunulmaktadır. • Dergiler ilgili alandaki akademik komiteler danışmalığında, uluslararası standartlara uygun kriterler aracılığı ile değerlendirilmektedir. • Tam metin erişimi ve belge sağlama hizmeti sunulmaktadır. • Türkiye adresli bilimsel dergilerin uluslararası WoS atıf indeksinde yer almasını yaygınlaştırmaya yönelik danışmanlık yapılmaktadır • (Şubat 2010 itibarıyla 74 dergi).

4. Ulusal Veri Tabanları: Temel Hedefler • Ulusal kavramsal dizin oluşturmak • Bilim dilinin gelişimini ve dil birliğini sağlamak • Bibliyografik denetimi gerçekleştirmek ve tekrar çalışmalarını engellemek • Bilgi paylaşımını sağlamak • Dergilerin de kaliteli bir şekilde yayınlanmalarını sağlamak ve buna bağlı olarak yayın sürekliliklerini arttırmak, • Bilimsel kaliteyi artırmak • Veri tabanları için uluslararası normlarda standart geliştirmek • Araştırmaların ulusal bibliyografik verilerle desteklenmesini sağlamak, • Araştırma makalelerinin bibliyografik verilerini arşivleyerek gelecek nesillere aktarmak. • Ulusal içeriğe, uluslararası sistemler üzerinden de erişimi sağlamak ve yaygınlaştırmak. • Ulusal yayın performansının ölçülmesine yönelik ulusal atıf indeksleri geliştirmek.

5. Dergi Değerlendirme Kriterleri • Dergide ISSN bulunmalı, • Dergi düzenli aralıklarla ve zamanında yayımlanmalı, • Bilimsel araştırma yazısı ağırlıklı olmalı, • Danışman/hakem değerlendirme sistemi bulunmalı, • Makalelerde Türkçe ve yabancı dilde başlık, öz ve anahtar kelimeler yer almalı, • Dergilerin yazım kuralları içerisinde “araştırma ve yayın etiğine uyum” gerekliliği açık olarak belirtilmelidir.

6. Elektronik Dergileri Değerlendirme Kriterleri Basılı dergiler için kullanılan değerlendirme kriterleri,elektronik ortamda yayımlanan dergiler için degeçerlidir. Buna ek olarak; • Derginin elektronik adresi (Web sayfası) erişilebilir ve kullanılabilir olmalıdır. • Elektronik derginin arayüzü kullanıcı dostu olmalı, hata mesajları ve erişim sorunları yaşanmamalıdır. • Elektronik dergide "arama/search" ve eski sayılar için arşiv alanları bulunmalıdır. • Dergi Editörleri e-posta aracılığı ile TÜBİTAK - ULAKBİM’e online dergi izleme sisteminde dergi sayılarının yayınlandığı bilgisini iletmesi gerekmektedir.

7. Ulusal Veri Tabanlarına Başvuru • Dergilerinin Veri Tabanında yer alması için editörlerin • İlgili Veri Tabanı Komitesi’ne hitaben yazılı başvuruda bulunması • İçinde bulunulan yıl ve bir önceki yıla ait dergi sayılarının basılı kopyalarının ULAKBİM’e iletmesi gerekmektedir. • Dergi değerlendirme kriterleri doğrultusunda uzmanlar tarafından ön değerlendirmesi yapılır ve Komite değerlendirmesi için ilgili Komite üyelerine iletilir. Kriterlere uygun bulunan dergiler ile sözleşme yapılır. • Dergi kabulu için taraflar arasında yapılan sözleşme sonrası • ULAKBİM Veri Tabanları Dergi Takip sistemine editör tarafından dergi bilgilerinin girilmesi ve sayılara ait pdf dosyalarının yüklenmesi, • Daha sonra yayınlanacak dergi sayılarının da zamanında ve düzenli gönderilmeye devam edilmesi gerekmektedir.

9. ULAKBİM VERİ TABANLARI DERGİ TAKİP SİSTEMİ http://uvtdi.ulakbim.gov.tr Web tabanlı bir program ; • Editörler tarafından ULAKBİM veri tabanlarına başvuruların gerçekleştirilmesi ve dergi içeriklerinin gönderilmesi, takibi, • Türkçe veri tabanları ofisi tarafından dergilerin durumlarının izlenmesi, çeşitli listeleme/filtrelemelerin yapılabilmesi, yazışmaların ve komite toplantı tutanaklarının oluşturularak arşivlenmesi, • Dergilerin veri tabanı uzmanları ve komite üyeleri tarafından değerlendirilmesi,

12. Ulusal Veri Tabanları • Makalelerin veri girişi • Bibliyografik künye, Türkçe ve yabancı özler ile kaynakça veri giriş operatörleri tarafından yapılır. • İlgili konu uzmanlarınca Türkçe ve yabancı dilde anahtar kelimeler atanarak indekslemesi tamamlanır.

13. TÜBİTAK – ULAKBİM Veri Tabanları TÜBİTAK Destekli Projeler Veri Tabanı  [1966-]      Tarım, Veteriner ve Biyoloji Bilimleri Veri Tabanı  [1992-]  Türk Tıp Veri Tabanı  [1996-]  Mühendislik ve Temel Bilimler Veri Tabanı  [1992-]   Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı  [2002-]  Hukuk Veri Tabanı [2010- ] YENİ

14. Tübitak Destekli Projeler Veri Tabanı (1966- )‏ • TÜBİTAK Araştırma Grupları tarafından desteklenmiş araştırma projelerine ait sonuç raporlarının bibliyografik veri ve özleri • http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/proje • 10423 Proje • 9788Tam Metin

15. Mühendislik ve Temel Bilimler Veri Tabanı(1992 -)‏ • Mühendislik,Temel ve Uygulamalı Bilimler alanlarında Türkiye'deyayımlanan süreli yayınlardabulunan Türkçe ve diğerdillerdeki özgünaraştırma/derlememakaleleri ve olgusunumları • http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/muh • 120 Dergi • 15565 Makale • 3290 Tam Metin

16. Yaşam Bilimleri Veri Tabanı (1992- )‏ • Eski Adı: Tarım, Veteriner ve Biyoloji Bilimleri Veri Tabanı • Tarım, Ormancılık, Veterinerlik, Su Ürünleri, Gıda ve Gıda Teknolojisi ile Biyoloji bilim dallarında Türkiye'de yayımlanan süreli yayınlardabulunan Türkçe ve diğer dillerdeki özgünaraştırma/derlememakaleleri ve olgusunumları • http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tarim • 98 Dergi • 20278 Makale • 6149 Tam Metin

17. Türk Tıp Veri Tabanı  [1996-] • Sağlık Bilimleri (Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Hemşirelik vd.) alanında Türkiye'de yayımlanan süreli yayınlarda bulunanTürkçe ve diğer dillerdeki özgün araştırma/derleme makaleleri ve olgu sunumları • http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip • 229 Dergi • 45713 Makale • 17512 Tam Metin

18. Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı (2002- )‏ • Antropoloji,Arkeoloji, Coğrafya, Dil Bilim, Eğitim Bilimleri, Felsefe,İletişim, Ekonomi ve İşletme, Kamu Yönetim, Kütüphanecilik ve Bilişim, Mimarlık, Psikoloji, Sanat Tarihi, Sosyoloji, Şehir Bölge Planlama, Tarih, Siyasal Bilimler bilim dallarında Türkiye'de yayımlanan süreli yayınlardabulunanTürkçe ve diğer dillerdeki özgünaraştırma/derlememakaleleri, çeviri ve olgusunumları • http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/sbvt • 139 Dergi • 16500 Makale • 8500 Tam Metin

19. Kullanım İstatistikleri

20. Kullanım İstatistikleri

21. ISI Standartları • Dergi Seçimi: • Editoryal İçerik • Dizine zenginlik katacak bir dergi mi? • Spesifik bir kategoride tamamlayıcı içerik üretebilecek mi? • Benzer editoryal içeriğe sahip olan diğer dergilere göre nasıl? • Temel Dergi Yayıncılık Standartları • Zamanlılık • Editoryal Konvansiyonlar • İngilizce Dilinde Bibliyografik Bilgi • Hakem Kurulu • Bilimsel Dergilerin Etki Faktörlerinin Saptanması ve Atıf İndeksleri İçin Önemi, James TESTA • http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/toplanti/uay08/sosyal_sunum.uhtml

22. ISI Standartları • Dergi seçimi: • Uluslararası Çeşitlilik • Yazar, editör ve hakemler uluslar arası araştırma camialarını temsil ediyor mu? • Dergi uluslar arası veya bölgesel bir kullanıcı kitlesini hedeflemiş mi? • Atıf Analizleri • Yeni dergiler için dergide makale yazmış yazarların önceki yayınları dahil atıf analizlerini yapılmakta. Bu yazarlar yayınlarına camia literatüründen atıf almış mı? • Önceden geliştirilmiş dergiler için atıf analizi olarak etki faktörü incelenmektedir. • Bilimsel Dergilerin Etki Faktörlerinin Saptanması ve Atıf İndeksleri İçin Önemi, James TESTA • http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/toplanti/uay08/sosyal_sunum.uhtml

24. "ULAKBİM, ISI Türkiye Adresli Dergiler Danışmanı" Ulusal bilimsel içeriğe uluslararası platformda erişimin yaygınlaştırılması amacıyla, ISI WoS ve alan indekslerine yönelik girişimler içinde bulunan ULAKBİM, 2008 yılı itibariyle ISI' ya girecek Türkiye adresli dergiler için danışmanlık görevi üstlenmiştir. ULAKBİM tarafından Thomson Reuters (ISI)'a önerilecek Türkiye adresli bilimsel dergiler TÜBİTAK ULAKBİM Veri Tabanları’nda indekslenen dergiler arasından veri tabanları Komitelerinin ön değerlendirmesi doğrultusunda seçilmektedir.

25. "ULAKBİM, ISI Türkiye Adresli Dergiler Danışmanı" Değerlendirmelerde; • Dergilerin hakemli olması, • Düzenli ve zamanında yayınlanması, • Dergide yer alan makalelerin çoğunun araştırma makalesi olması • Konu alanında etkinliği olması, • İngilizce öz ve başlık içermesi gibi kriterler dikkate alınmaktadır.

28. SCImago SCImago tarafından 17,000 dergiyi tarayan Scopus veri tabanı kullanılarak yapılan bu sıralamada 2007 yılında en az 100 makale yayınlayan 2,000 araştırma kuruluşu sıralanmıştır. Kuruluşlar devlet, yüksek öğrenim, sağlık, özel sektör, ve diğerleri olarak 5 gurupta toplanmıştır. Sıralamada kullanılan kriterler şunlardır: -    Makale sayısı (2003-2007 döneminde)-    Makale başına atıf sayısı-    Uluslararası ortaklıklarla yazılmış makale oranı-    Makalenin yayınlanmış olduğu derginin normalize edilmiş etki değeri-    Atıf sayısının alana göre normalize edilmiş değeri

31. Shanghai Jiao Tong Dünyadaki üniversitelerin ilk çok amaçlı sıralaması “Academic Ranking of Worldwide Universities” (Dünya Üniversitelerinin Akademik Sıralaması) adı altında Cin’de Şanghay şehrindeki Jiao Tong Üniversitesi tarafından gerçekleştirilmiştir. İlk amacı Çin üniversitelerinin dünya üniversiteleri arasındaki yerini belirlemek olan bu sıralama ilk defa 2003de yapılmış olup, tüm dünya üniversiteleri, hükümetleri, ve medyası tarafından ilgi ile karşılanmıştır. Binin üzerinde üniversiteyi sıralayan ve her sene yenilenen bu çalışmada şu kriterler kullanılmaktadır:a) Mezunlar tarafından kazanılmış olan Nobel ödülleri ve Fields madalyaları (%10)b) Öğretim üyeleri tarafından kazanılmış olan Nobel ödülleri ve Fields madalyaları (%20)c) 21 değişik alanda yüksek sayıda atıf alan bilim insanları (%20)d) Nature ve Science dergilerinde basılan makale sayıları (%20)e) Science Citation Index ve Social Science Citation Index tarafından endekslenen dergilerde basılan makale sayıları (%20)f) Yukarıdaki kriterlerin kişi başına ayarlanmış sayıları (%10) Bu sıralama birçok ülkede yüksek öğrenim değerlendirilmesinde kullanılmış olup eğitim reformlarına katkıda bulunmuştur. Kriterlerden de anlaşılacağı gibi bu sıralama özellikle temel bilimlere odaklanan araştırma ağırlıklı bir sıralamadır

35. Leiden Hollanda’daki Leiden Üniversitesinde bulunan The Centre for Science and Technology Studies (CWTS) 2008 yılında bibliometrik endikatörler kullanan bir sıralama sistemi geliştirmiş, ve yılda 700 ve daha fazla endeksli makale yayını yapan 1,000 civarında üniversitenin 2003-2007 araştırma performanslarını değerlendirmiştir. Dört değişik Leiden sıralaması mevcuttur: -    Yayın sayısı-    Yayın başına atıf sayısı -    Yayın sayısı çarpı alana göre normalize edilmiş ortalama etki-    Yayın başına atıf sayısı bölü alana göre ortalama etki

37. Bu Sıralamalar incelendiğinde Türk araştırmacıların dünya sıralamalarında üst noktalara gelmesinde araştırma makalelerinin ne kadar önemli olduğu görülmektedir.

38. Neler Yapmamız Gerekir?*Türkiye adresli dergilerimiz araştırmacılar tarafından makaleleri için tercih edilen dergiler olmalıdır.*Dergilerde yer alacak makalelerin bilimsel kalitelerine önem verilmelidir.*Editörler bu konuda deneyimli ve istekli olmalıdır.*Dergi hakemlerinin makale değerlendirmeleri etik olmalı, makaleler ilgili hakemlere yönlendirilmelidir.*Bilimsel dergi yayıncılığının ülkesel çıkarlarımızdaki öneminin bilinciyle ortak çalışmalar ve bilgi paylaşımı her fırsatta gerçekleştirilmelidir.*Genç araştırmacılara bilimsel makalenin önemi, nasıl yazılması gerektiği öğretilmeli ve araştırma kapasitelerini artırıcı uygulamalara önem verilmelidir.

39. Teşekkürler