โดย นพ.ไชยสิทธิ์ เทพชาตรี รพ.สุไหงโก-ลก

1. ผลการการดำเนินงาน Service plan สาขาตา เขต 12 โดย นพ.ไชยสิทธิ์ เทพชาตรี รพ.สุไหงโก-ลก วันที่ 15พฤษภาคม 2557

2. ข้อมูลพื้นฐาน

3. ประชาชนชาวไทย มีสุขภาพตาดี VISION 2020 แผนแม่บทการพัฒนาการแพทย์และสาธารณสุขสาขาจักษุวิทยา “ประชาชนชาวไทยสามารถเข้าถึงบริการที่มีมาตรฐานได้อย่างทั่วถึง และเป็นธรรม นำสู่การมีสุขภาพตาดี” นโยบาย ควบคุมกำกับ • พัฒนาระบบ • ระบบบริการ • ระบบส่งต่อ • ระบบบริหาร • ฯลฯ • โครงสร้างพื้นฐาน • ครุภัณฑ์ • สิ่งก่อสร้าง การป้องกัน • พัฒนากำลังคน • สำรวจความต้องการกำลังคนสาขาจักษุวิทยา • ฝึกอบรม การจัดการความรู้ การรักษา การฟื้นฟู • Humanized Healthcare • สงเคราะห์ผู้ยากไร้ • ออกหน่วยต่างๆ • เทคโนโลยี • เทคโนโลยีการแพทย์ สาธารณสุข • เครื่องมือ อุปกรณ์ • การประเมินเทคโนโลยี • ข้อมูลข่าวสาร • สถิติ-ข้อมูลด้านจักษุวิทยา • ผลงานวิจัยด้านจักษุวิทยา • สุขศึกษา • ฯลฯ • การวิจัย พัฒนา • พัฒนาองค์ความรู้ ป้องกัน รักษา ฟื้นฟู

4. Service plan framework ข้อมูลจักษุ ของ 12 พวงบริการ (Refer out/Accessibility/Management efficiency) ข้อมูลจักษุ ของ รร. แพทย์ ที่รับ refer จากรพศ.(เช่น โรคที่ RW ต่ำ /ปัญหา transportation) ข้อมูลสุขภาพตาของประเทศ ประเด็นปัญหา ทางจักษุ (setpriority) กระทรวง สปสช HRM/HRD รร.แพทย์ กระบวนการพัฒนาระบบบริการที่เชื่อมโยงทุกระดับ (ศักยภาพ/ครุภัณฑ์) IT ราชวิทยาลัยจักษุ Better Service More efficiency ประชาชนมีสุขภาพตาดี ผู้ป่วยโรคตาหาย/ทุเลาและมีคุณภาพชีวิตดีขึ้น

5. Global and Thailand causes of blindness 2010

6. ความชุกและสาเหตุสำคัญของภาวะตาบอดในเขตบริการสุขภาพที่ 12 ที่มา : สำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2556 ประกาศ ณ วันที่ 25 กุมภาพันธ์  พ.ศ.2557

7. ประเด็นปัญหาทางจักษุ

9. สภาพปัญหา เป้าหมายบริการ • อัตราการเข้าถึงบริการผ่าตัดต้อกระจกต่ำอยู่ที่ 800/แสน ประชากร (ประเทศ 1,400) • อัตราการคัดกรองเบาหวานขึ้นตายังไม่เป็นไปตามเป้าหมาย อยู่ที่ 43% (เป้าหมาย 60%) • จำนวนผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดต้อกระจกเป็นไปตามเป้าหมายปี 57 จำนวน 9,667 ตา • อัตราการคัดกรองโรคต้อกระจกในผู้สูงอายุ 70% • อัตราการคัดกรองโรคเบาหวานขึ้นตา 60% • ประชุมและจัดทำแผนพัฒนาเขตบริการสุขภาพสาขาตา ร่วมกับ สปสช.,ศอบต.,ศพบ.จชต.(แพทย์ทหาร) • รณรงค์การคัดกรองโรคต้อกระจก เบาหวานขึ้นตา โดยอบรม อสม. รพสต. รพช. และใช้เครื่อง Fundus Camera คัดกรองทุกโรงพยาบาล • เร่งรัดการผ่าตัดต้อกระจกใน รพศ/รพท และที่ รพช. โดย หน่วยแพทย์เคลื่อนที่จากภายนอกทั้งทหารและมูลนิธิต่างๆ • การประสานเชื่อมโยงการทำงานโดยจัดตั้งคณะกรรมการ Service Plan จังหวัด จักษุวิทยา มาตรการ

10. ข้อมูลพื้นฐาน บุคลากรและครุภัณฑ์

11. อัตรากำลังบุคลากรทางจักษุเขต 12

12. สรุปทุนอบรมพยาบาลเวชปฏิบัติทางตาเขต 12 ปี 2557 จำนวน 13 ทุนทุนละ 40,000 บาทรวมเป็นเงิน 520,000 บาท

13. ข้อมูลครุภัณฑ์การแพทย์เขต12ข้อมูลครุภัณฑ์การแพทย์เขต12

14. ผลการดำเนินการ

15. ผู้ป่วยต้อกระจกสามารถเข้ารับการตรวจรักษาที่ รพศ/รพท.โดยใช้ใบคัดกรองจาก รพสต.ไม่ต้องขอใบส่งตัวจาก รพช. ผู้ป่วยต้อกระจกไม่ว่าอยู่จังหวัดใดสามารถเข้ารับการผ่าตัดตาใน รพศ/รพท.ได้ทุกแห่งในเขตบริการสุขภาพที่ 12 มีการกำหนดเป้าหมายการผ่าตัดต้อกระจกในแต่ละจังหวัด โดยแบ่งเป็นหน่วยบริการประจำ และหน่วยเชิงรุก ทำการรณรงค์คัดกรองและผ่าตัดโดยความร่วมมือจากพันธมิตรทุกภาคส่วน การพัฒนาระบบบริการสุขภาพสาขาตาที่ได้ดำเนินการ

16. 781 เป้าหมายผ่าตัดต้อกระจกปี 2557 UC Non UC Total ตรัง 1326 175 1501 นราธิวาส 1569 207 1776 ปัตตานี 1530 202 1732 พัทลุง 10,996 156 937 ยะลา 1026 135 1162 สงขลา 2880 380 3260 สตูล 555 73 628 รวม 9,667 1,329 จังหวัด

17. โควต้าจำนวนผ่าตัดต้อกระจก (UC) เขตบริการสุขภาพที่ 12 สาขาตา

18. รพ.ปากพะยูน, ป่าบอน, ควนขนุน, เขาชัยสน รพ.กันตัง, ห้วยยอด, ย่านตาขาว แผนการรณรงค์ผ่าตัดต้อกระจก เขต 12 ปี 2557 รพ.นาหม่อม, สมเด็จฯ นาทวี, สิงหนคร, จะนะ, รัตภูมิ รพ.สายบุรี, โคกโพธิ์,ปัตตานี รพ.สตูล,ทุ่งหว้า,ท่าแพ รพ.ยะหา,รามัน รพ.สุไหงโก-ลก, นราธิวาสราชนครินทร์, ยี่งอ,ระแงะ,รือเสาะ

19. วันที่ 7-9 มีนาคม 2557 มิถุนายน 2557 โรงพยาบาลสุไหงโก-ลก วันที่ 11-13 กุมภาพันธ์ 2557 วันที่ 14-16 มีนาคม 2557 วันที่ 2-5 พฤษภาคม 2557 วันที่ 24-27 พฤษภาคม 2557 9-12 สิงหาคม 2557 วันที่ 9-13 พฤษภาคม 2557 กรกฎาคม 2557 วันที่ 14-16 กุมภาพันธ์ 2557 สิงหาคม 2557 โรงพยาบาลสายบุรี โรงพยาบาลระแงะ โรงพยาบาลสุไหงโกลก โรงพยาบาลปัตตานี โรงพยาบาลโคกโพธิ์ โรงพยาบาลนราธิวาสราชนครินทร์ โรงพยาบาลยี่งอ จังหวัด วันที่ สถานที่ ปัตตานี นราธิวาส แผนการรณรงค์ผ่าตัดต้อกระจก ปี 2557 เขตบริการสุขภาพที่ 12 แยกตามจังหวัด

20. โรงพยาบาลสมเด็จฯ นาทวี วันที่ 30-31 พฤษภาคม 2557 โรงพยาบาลสิงหนคร วันที่ 23 พฤษภาคม 2557 โรงพยาบาลนาหม่อม วันที่ 24 พฤษภาคม 2557 โรงพยาบาลจะนะ วันที่ 21-22 มีนาคม 2557 วันที่ 14 มิถุนายน2557 สตูล วันที่ 17-19 เมษา 2557 มิถุนายน 2557 โรงพยาบาล ยะหา โรงพยาบาล รามัน ยะลา วันที่ 13 มิถุนายน2557 โรงพยาบาลรัตภูมิ โรงพยาบาลท่าแพ,ทุ่งหว้า จังหวัด วันที่ สถานที่ สงขลา แผนการรณรงค์ผ่าตัดต้อกระจก ปี 2557 เขตบริการสุขภาพที่ 12 แยกตามจังหวัด

21. โรงพยาบาลปากพะยูน วันที่ 13 มิถุนายน 2557 โรงพยาบาลป่าบอน วันที่ 14 มิถุนายน 2557 โรงพยาบาลควนขนุน วันที่ 20 มิถุนายน 2557 โรงพยาบาลเขาชัยสน วันที่ 21 มิถุนายน 2557 โรงพยาบาลกันตัง, โรงพยาบาล ห้วยยอด, โรงพยาบาลย่านตาขาว จังหวัด สถานที่ วันที่ วันที่ 18-20 กรกฎาคม 2557 ตรัง พัทลุง แผนการรณรงค์ผ่าตัดต้อกระจก ปี 2557 เขตบริการสุขภาพที่ 12 แยกตามจังหวัด

22. การประชุมจัดทำแผนและออกหน่วยคัดกรองต้อกระจกการประชุมจัดทำแผนและออกหน่วยคัดกรองต้อกระจก ร่วมกับภาคีเครือข่ายต่างๆ

23. ทีมแพทย์ทหารทำการออกหน่วยตรวจทีมแพทย์ทหารทำการออกหน่วยตรวจ และผ่าตัดตาเคลื่อนที่

24. การรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจกการรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจก ที่จังหวัดราธิวาส

25. การรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจกการรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจก ร่วมกับภาคีเครือข่ายที่จังหวัดสตูลและสงขลา

26. การรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจกการรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจก ร่วมกับภาคีเครือข่ายที่จังหวัดสตูลและสงขลา

27. การรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจกการรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจก ร่วมกับภาคีเครือข่ายที่จังหวัดยะลา

28. การวางแผนรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจกการวางแผนรณรงค์คัดกรองโรคตาและผ่าตัดต้อกระจก ร่วมกับภาคีเครือข่าย(สภากาชาดไทย)ที่จังหวัดปัตตานี

29. อบรมเจ้าหน้าที่ Ophthalmic Nurse ประจำ รพช. ทำการคัดกรองและอ่านผล Fundus Camera เบื้องต้นได้

30. ผลการดำเนินงานผ่าตัดต้อกระจก เขตบริการสุขภาพที่ 12 สาขาตา ปี 2557 (ตุลาคม 2556 – มีนาคม 2557)

31. ผลการดำเนินงานผ่าตัดต้อกระจก เขตบริการสุขภาพที่ 12 สาขาตา ปี 2557 แยกตามหน่วยบริการประจำและเชิงรุก (ตุลาคม 2556 – มีนาคม 2557)

32. ร้อยละของผู้ป่วย Blinding Cataract (VA<10/200) ได้รับการผ่าตัดภายใน 30 วัน (ตค.56-มีค.57) ข้อมูลจาก รพท/รพศ เป้าหมาย 80%

33. ระยะเวลารอผ่าตัดผู้ป่วย Low Vision Cataract (VA<20/70)เป้าหมาย 90 วัน (ตค.56-มีค.57) ข้อมูลจาก รพท/รพศ

34. จัดทำแนวทางการดำเนินงาน คัดกรองและดูแลโรคเบาหวานขึ้นตาเป็นแนวทางเดียวกันทั้ง 7 จังหวัด

35. อบรมเจ้าหน้าที่ Ophthalmic Nurse ประจำ รพช. ทำการคัดกรองและอ่านผล Fundus Camera เบื้องต้นได้

36. ใช้ Mobile Fundus Camera ตรวจคัดกรองผู้ป่วยเบาหวานขึ้นจอประสาทตาโดยเจ้าหน้าที่ที่ผ่านการอบรม และส่งปรึกษาจักษุแพทย์ ผ่าน ระบบ Internet และ LINE 1)อบรมการอ่านภาพจอตาให้ พยาบาล รพช.ทุกอำเภอ 2) จัดกล้องถ่ายภาพให้ หมุนเวียนทุกรพช. 3) เทคนิคเชี่ยน/พยาบาลถ่ายจอตา ดูแลกล้อง ประสานจักษุแพทย์ 5) จักษุแพทย์นัดหมาย ผู้ป่วยที่ส่งมาจาก รพช.เพื่อยิง laser 4) ส่งภาพจอตาให้แพทย์ รพช,จักษุแพทย์อ่าน

37. 4. ใช้ Mobile Fundus Camera ตรวจคัดกรองผู้ป่วยเบาหวานขึ้นจอประสาทตาโดยเจ้าหน้าที่ที่ผ่านการอบรม และส่งปรึกษาจักษุแพทย์ ผ่าน ระบบ Internet และ LINE

38. อัตราคัดกรองเบาหวานขึ้นจอตา(DR) เขต 12 ปี 2556 และ 2557 (ตค 56 –เมษา 57) ข้อมูลจากสสจ.(web NCD) เป้าหมาย 60%

39. การพัฒนา Retina center ในเขตบริการสุขภาพที่ 12 รพ.พัทลุง รพ.สงขลา รพ.ตรัง รพ.สงขลา รพ.หาดใหญ่ รพ.ปัตตานี รพ.สงขลานครินทร์ รพ.สตูล รพ.ยะลา รพ.นราธิวาส ราชนครินทร์ รพ.เบตง รพ.สุไหงโก-ลก

40. ปัญหา/อุปสรรคในการดำเนินงานปัญหา/อุปสรรคในการดำเนินงาน • ปัญหาความไม่สงบในพื้นที่ • ความเชื่อและวัฒนธรรมในพื้นที่ • การโยกย้ายของบุคคลากรค่อนข้างสูง • การบำรุงรักษาเครื่องมือ • ระบบค่าตอบแทน • ระบบข้อมูล

41. แผนการดำเนินการ ต่อไปและข้อเสนอแนะ 1.การจัดตั้งทีมผ่าตัดต้อกระจกเคลื่อนที่ของเขตบริการสุขภาพ 2.การประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อต่างๆเช่น โปสเตอร์ ทีวี Social media ให้ประชาชนได้รับรู้ เข้าใจ และเข้าถึง(Health Literacy) การคัดกรองโรคตาที่เป็นปัญหาสำคัญได้แก่ ต้อกระจก ต้อหิน เบาหวานขึ้นจอประสาทตา

42. แผนการดำเนินการต่อไปและข้อเสนอแนะแผนการดำเนินการต่อไปและข้อเสนอแนะ • 3.การจัดให้มี Ophthalmic Nurse ประจำ รพช.ทุกแห่งเพื่อเชื่อมโยงการทำงานในระดับปฐมภูมิกับ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ • 4. การวางแผนพัฒนาระบบบริการสาขาตาในปี 2557-2560 โดยใช้ กรอบการทำงาน 7 Building Blocks

43. THANK YOU