300 likes | 782 Views
By: Firoozeh M,M.D. مسمومیت با سرب Lead Poisoning. ويژگيهاي سرب. سرب فلزی نرم دارای جلای فلزی، به رنگ سفید مایل به آبی و چكش خواراست. دارای رسانایی پایین جریان برق است. مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. ( Corrosion resistance ) فلز سرب عامل موثری برای جذب صدا است.
E N D
By: Firoozeh M,M.D مسمومیت با سربLead Poisoning
ويژگيهاي سرب • سرب فلزی نرم دارای جلای فلزی، به رنگ سفید مایل به آبی و چكش خواراست. • دارای رسانایی پایین جریان برق است. • مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. (Corrosion resistance) • فلز سرب عامل موثری برای جذب صدا است. • قابلیت پوشش براي اشعه يونيزان و تجهیزات اشعه ایکس و در راکتورهای نوترونی برای جذب ارتعاش استفاده می شود. • فاقد ارزش بيولوژيك حياتي شناخته شده در بدنانسان است.ولي ميتواند صدمات زيادي تقريباً همه اعضاي بدن، به ويژه كليهها و دستگاه عصبي مركزي داشته باشد. (no proven safe lower limit ) • Lead (Pb++) در بدن رقابت با Ca++, Fe++
کاربردهاي سرب • این فلز پس از آهن، آلومینیوم، مسو رویبیشترین کاربرد را در صنعت دارد. • در ساخت باطریهای اسید- سرب • در رنگها (در رنگهاي قدیمی گاهاً تا 50% وزن از سرب بود). از سال 1978 در آمریکا و بهتدریج از دهه 60 تا دهه80 ميلاديدر انگلستان ممنوع شد. • رنگدانههای مورد استفاده در لعاب سرامیک و شیشه • بدليل خاصیت بالاي انعکاس نور برای ساخت لنز • از اکسید سرب برای تولید شیشه های کریستالی ظریف و ظروف بلور • در اجزای الکترونیکی ، روکش کابل • مهمات سازي • لولهها ( ساخت آلياژهاي فلزي) و اتصالات آنها • نمکهای سرب مثل ارسنات سرب برای ساخت حشره کشها استفاده می شود. • ساخت صفحات و موا نع در برابر X-ray • در گازوئیل ، بنزین بصورت تترا اتیل و تترا متیل سرب (Anti knock agent). فروش بنزین سربدار در آمریکا از سال 1986 و در اتحادیه اروپا از سال 1999 ممنوع شد
تماس شغلي با سرب • استخراج، تصفيه و پالايش سرب • باطري سازي، تعمير اتومبيل يا كشتي • تخريب و بازسازي پلها • ساخت ظروف سفالي لعاب دار • لحيم كاري با سرب • جوشكاري يا بُرش فولاد • ريخته گري • نقاش ساختمان • لوله كشي ، لوله بُري • توليد مهمات • ساخت شيشه هاي رنگي • صنايع چاپ • توليد پلاستيك و محصولات لاستيكي • ساختمان سازي • صنايع شيميائي • بازيافت قراضه هاي فلزي
تماس محيطي با سرب • منابعي نظير هوا (دود اگزوز اتومبيل، ...)، آب، خاك، رنگها، و بسياري منابع ديگر نيز به عنوان منبع حاوي سرب مطرحهستند. • مواجهه با آفت كش ها • افزودن سرب به هروئين، اوپيوم و آمفتامين ها به منظور افزايش وزن اين فرآورده ها مي تواند در مصرف خوراكي يا وريدي ايجاد مسموميت نمايد
توکسیکوکینتیک جذب: جذب سرب از هر سه راه، تنفسی، گوارشی و پوستی انجام می پذیرد. 1- جذب تنفسی (Inhalation) • ميزان جذب مرتبط با سايز پارتيكل است. • برايdust يا lead fumes(<1µm) • مهمترين راه جذب در مواجهات شغلي • 50-70% ميزان مواجهه بصورت استنشاقي جذب مي گردد. • تنوع بين فردي بر اساس متغير هايي چون سرعت و عمق تنفس،...
توکسیکوکینتیک 2- جذب گوارشی: • 10- 5 % در بالغين • 50 – 30 % در كودكان • جذب گوارشي در اطفال بیشتر از بزرگسالان است. (رفتارهاي شايع دوران كودكي نظير دست بردن به دهان بهطور مكرر و پيكا (خوردن مكرر مواد غيرغذايي) خطر ورود سرب از طريق دستگاه گوارش را در كودكان بهطور قابلتوجهي افزايش دهد.) • مهمترين راه جذب در مواجهات محيطي • افزایش چربی مواد غذايي وکمبود کلسیم، آهن، فسفر و روي در بدن، جذب سرب را از دستگاه گوارش افزایش می دهد. 3- جذب پوستی: جذب پوستي ترکیبات سرب به استثنای ترکیبات آلی آن (مانند تترا اتيل سرب) ضعیف است.
توکسیکوکینتیک توزیع سرب در بدن: • عمدتاً متصل به گلبول های قرمز • بخشي كه آزادانه در پلاسما انتشار مي يابد در بافتهايي مانند مغز، کبد، کلیه ، عضلات اسكلتي و سایر بافت های نرم توزيع مي گردد. • سرب براحتي از جفت عبور كرده و سبب مسموميت جنين مي شوند. • محل عمده ذخیره طولانی مدت و رسوب سرب در استخوان ها انجام می شود كه به مرور زمان با افزايش مواجهه ميزان آن افزايش مي يابد. ( حدود % 90 ) • سرب ذخيره در استخوانها در شرايطي چون شكستگي استخوانها، عفونت ها، جراحي، ... از استخوان جدا و ايجاد مسموميت حاد مي كند.
توکسیکوکینتیک دفع سرب • بسيار آهسته از بدن دفع مي گردد • Maximum excretion is ~ 3.5µg/kg/day • If intake > 3.5 µg/kg/day accumulation will occur • Lead half-life : • in blood 35 days • in soft tissue weeks-months • in bone 20 to 30 years • دفع عمدتاً از طريق كليه ها است. (90%) • راههاي ديگر دفع سرب از بدن: • مجاري صفراوي و مدفوع (10%) ، تعريق، پوسته ريزي از مو و ناخن، شير مادر
آثار سمی سرب در بدن مكانيسم اصلي سميت: • سرب در داخل سلول با باند شدن به گروههاي سولفيدريل ، با عمل آنزيم هاي سلولي متعدد تداخل مي كند، مانع از ساخت Heme (در هموگلوبين گلوبولهاي قرمز)، ساخت پروتئين و اسيدهاي نوكلئيك مي گردد. • سرب در سلولها ، جاي کلسيم را گرفته و فعاليت اعضاء بدن را که کلسيم در آنها نقش اصلي دارد، مختل مي کند ارتباط سلولهاي عصبي را با هم و با ساير سلولها ضعيف کرده و در نظم ضربان قلب و انقباض عضلات و همچنين سلامت استخوانها و فعاليت کليه ها اختلال بوجود مي آورد.
ارگان سيستم هايي كه دچار آثار سميت مي گردند: 1- سیستم خونساز : ایجاد آنمی (کم خونی) ناشی از کاهش عمر گلبول های قرمز، زردی و رنگ پریدگی 2- سیستم اعصاب مرکزی :التهاب بافت مغز، آنسفالوپاتی سربی در کودکان، خواب آلودگی، كاهش عملكرد هاي شناختي مغز (Memory,Learning) و IQ، اغماء و مرگ (كودكان بيشتر در معرض خطر آسيب سيستم اعصاب مركزي قرار دارند زيرا سد خونيـ مغزي تا قبل از 3 سالگي تكامل كافي پيدا نكرده و اين باعث ميگردد تا مقادير بيشتري سرب بتواند وارد دستگاه عصبي مركزي گردد.) 3- سیستم اعصاب محیطی :فلج عضلات ساعد، افتادگی مچ دست
ارگان سيستم هايي كه دچار آثار سميت مي گردند: 4- کلیه :فسفاتوری، گلوکزوری، آمینواسیدوری، عدم دفع اسيد اوريك و ايجاد نقرس، نارسايي كليوي، بدخیمی کلیه 5- دهان و دندان و گوارش :ایجاد خط آبی یا حاشیه بورتون، از دست رفتن دندان در سنین پایین، احساس طعم فلزی در دهان، کاهش اشتها، اختلال در هضم غذا، دردهای کولیکی شکم و یبوست 6- قلب و عروق :افزایش فشار خون، میوکاردیت و فیبروز 7- سیستم تولید مثل :اختلال در تولید اسپرم، کاهش تستوسترون پلاسما، مرده زایی، سقط جنین
علائم مسموميت • مسموميت با سرب ( ساتورنيسم، پلمبيسم):بيماري كه در آن علائم باليني به همراه آزمونهاي آزمايشگاهي غير طبيعي ناشي از مواجهه با سرب وجود داشته باشد. • در شرايطي كه سطح خوني سرب بالاتر از µg/dl 40 گزارش شود، احتمال بروز علائم افزايش مي يابد. • مسموميت حاد (Acute Lead Toxicity): مواجهه با غلظتهاي بالا حتي در مدت زمان كوتاه يا دفعات محدود مواجهه منجر به بروز علائم مسموميت مي گردد. • مسموميت مزمن (Chronic Lead Toxicity): در مواجهات با مقادير كم و دفعات زياد، در طولاني مدت منجر به بروز علائم مسموميت با شروع تدريجي مي گردد.
مسموميت حاد با سرب عمده علائم ناشي از درگيري : 1- سيستم عصبي مركزي (بي اشتهايي، سردرد، خستگي، ضعف، تشنج، انسفالوپاتي، كما و مرگ) 2- دستگاه گوارش (بخصوص درد كوليكي شكم) 3- نارسائي حاد كليه 4- هموليز
مسموميت مزمن با سرب • علايم مسموميت مزمن با سرب در کودکان، كاهش وزن ، ضعف و كم خوني مي باشد. همچنين در كودكان تغييرات در رفتار و برخورد اجتماعي نيز مي تواند از علايم اوليه مسموميت به شمار رود. • در بزرگسالان: • انسفالوپاتي مزمن ( تغييرات شخصيتي، نقص عملكرد شناختي) • درگيري سيستم عصبي محيطي و افتادگي مچ دست (به ندرت) • علايم گوارشي مبهم • افزايش فشار خون • نقرس • نارسائي مزمن كليه • خط سربي (آبي تيره) بر روي بافت لثه • سرطان كليه
تست های تشخیص مسمومیتبا سرب • اندازه گیری ميزان سرب خون (Blood lead level ) • Zinc protoporphyrin (ZPP) يا ميزان free erythrocyte protoporphyrin • شمارش سلول های قرمز خون و هموگلوبين • تست هاي بررسي عملكرد كليوي (U/A , BUN ,Cr) • X-RAY Fluorescencek band براي بررسي ميزان ذخاير استخواني سرب در بدن
Lead Lines in Legs Lead Lines Noticetheincreaseddensityonthemetaphysisgrowthplate of theknee.
OSHA Lead Standards for Air and Blood • حداكثر ميزان مجاز مواجهه در هوا در محيط هاي شغلي: 50 µg / m3 :PEL Action level :30 µg / m3 • حداكثر ميزان مجاز سرب خون در شاغلين (BLL): 40 µg /dL
پيش گيري از بروز مسموميت با سرب در محيط كار • رعايت اصول بهداشت حرفه اي • در مواجهه با air-born dust و فيوم استفاده از وسايل حفاظت تنفسي • تعويض لباس كار و وجود امكانات شستشوي بدن هنگام ترك محل كار • مكان تميز براي غذا خوردن • رعايت استانداردهاي سطح سرب هوا و بررسي سطح سرب خون در صورت لزوم
پيش گيري از بروز مسموميت با سرب در محيط كار • BLL<40 : سنجش سطح سرب خون هر 6 ماه • BLL>40: سنجش سطح سرب خون هر 2 ماه تا زماني كه BLL<40 گردد. • BLL>60 يا در ميانگين چندين آزمايش متوالي BLL>50: قطع مواجهه و هر ماه سنجش سطح سرب خون تا زماني كه در دو آزمايش متوالي BLL<40 گردد
درمان 1- قطع مواجهه 2- شلاتور تراپي ( داروهاي افزاينده سرعت دفع ماده توكسيك) بسته به علائم باليني بيمار و ميزان سرب خون او
Lead Chelating • Ca-EDTA : 25 mg/kg/d , IV , for 5 day ( 1 gr in 250 cc DW5% during 1-2 hr once or twice a day) • DMSA : 10 mg/kg , IV ,TDS, for 5 day (& 10 mg/kg ,BID, 14 day ) • BAL : 25mg/kg/d for 6 dose deep IM
Chelation therapy • If BLL > 80 µg/dl , specially when CNS & PNS envolvement exist . • If 60 < BLL < 80 , in selective patients . • If BLL< 60 µg/dl , Usually no chelation .