Download
1 / 23
230 likes | 489 Views
هو الاحسن الخالقين جلسه سیزدهم. دستگاه گردش خون قلب. ویژگی های ظاهری قلب. قلب عضوی مخروطی شکل و عضلانی-فیبری است که: در بین شش ها در میان سینه ( mediastinum )، در پشت تنه استخوان جناغ در برابر دنده های 2 تا 6، در جلوی 5 تا 8 مهره سینه ای، روی قسمت فیبری دیافراگم،
E N D
هو الاحسن الخالقين جلسه سیزدهم دستگاه گردش خون قلب
ویژگی های ظاهری قلب • قلب عضوی مخروطی شکل و عضلانی-فیبری است که: • در بین شش ها در میان سینه (mediastinum)، • در پشت تنه استخوان جناغ در برابر دنده های 2 تا 6، • در جلوی 5 تا 8 مهره سینه ای، • روی قسمت فیبری دیافراگم، • درون حفره ای به نام pericardium واقع شده است.
ویژگی های ظاهری قلب • چگونگی قرار گیری قلب در قفسه سینه طوری است که محور طولی آن به صورت مایل از سمت راست به چپ می باشد. 1/3 آن در سمت راست و 2/3 دیگر آن در سمت چپ خط وسط بدن قرار گرفته است.
نمای بیرونی قلب • سطح sternocostal: این سطح در تماس با جناغ و دنده های 2-6 و غضروف های آنهاست. در این سطح شیاری وجود دارد که حد فاصل بطن های راست و چپ می باشد و عروق جلویی قلب در آن قرار دارند، این شیار را شیار بین بطنی جلویی می نامند. • سطح چپ: این سطح با ریه چپ مجاورت دارد. • سطح دیافراگمی: قلب به وسیله پریکارد با دیافراگم مجاور شده است و بر روی آن شیار بین بطنی پشتی وجود دارد که بطن ها را از هم جدا می کند. در این شیار عروق پشتی قلب قرار دارند.
نمای بیرونی قلب • سطح راست: قسمتی از سطح خارجی قلب است که با ریه راست مجاورت دارد. • قاعده قلب: قسمتی از قلب است که عروق بزرگ قلب به آن وارد و یا از آن خارج می شوند. در بالا و سطح پشتی قلب قرار دارد. • راس قلب (apex): راس قلب در پایین و سمت چپ در برابر پنجمین فضای بین دنده ای قرار دارد.
ساختمان درونی قلب • قلب را از یک طرف می توان به دو نیمه راست و چپ و از طرف دیگر به دو قسمت دهلیزی و بطنی تقسیم بندی کرد. • دو قسمت دهلیزها و بطن ها در سطح خارجی قلب به وسیله شیار دهلیزی-بطنی (coronary sulcus) از هم جدا می شوند. بنابراین قلب به چهار حفره جداگانه تقسیم می شود.
ساختمان درونی قلب – دهلیز راست • حفره کوچکی از قلب است که در بالا، پشت و سمت راست قلب قرار دارد. به وسیله interatrial septum از دهلیز چپ جدا می شود. • یک حفره کوچکتر پستو مانند دارد (auricle) که چون زایده ای در سطح جلویی و بالای دهلیز دیده می شود. • بین دهلیز و بطن راست سوراخ دهلیزی-بطنی راست قرار دارد که دو حفره را به هم مرتبط می کند. • وریدهای superior vena cava، inferior vena cava و coronary sinus به درون دهلیز راست تخلیه می شوند. • فرورفتگی به نام fossaovalis وجود دارد که بقایای سوراخ بیضی زمان جنینی است.
ساختمان درونی قلب – بطن راست • فضای مخروطی شکل عضلانی است که به وسیله دیواره بین بطنی از بطن چپ جدا می شود. • بین بطن و دهلیز راست، سوراخ دهلیزی بطنی راست قرار دارد که درون این سوراخ دریچه سه لتی (tricuspid valve) قرار می گیرد. هر لت ساختمان فیبری است که لایه ای از پوشش درونی قلب روی آن را می پوشاند. • دریچه ها از یک طرف به سوراخ دهلیزی-بطنی اتصال دارند و در طرف دیگر آزاد هستند. از این کناره آزاد رشته های فیبری به نام طناب های وتری جدا می گردد. این طناب ها از طرف دیگر به ستون های عضلانی بطن اتصال دارند که باعث نگه داشتن این لت ها می گردد. • از بطن راست سرخرگ ریوی شروع و خارج می گردد که بلافاصله به دو شاخه راست و چپ تقسیم می شود.
ساختمان درونی قلب – دهلیز چپ • این حفره در سمت چپ و پشت قلب قرار دارد و حفره ای است که چهار سیاهرگ ریوی درون آن تخلیه می شوند. • به وسیله سوراخ دهلیزی-بطنی چپ به بطن چپ راه دارد. • در دهلیز چپ هم مانند دهلیز راست auricle وجود دارد.
ساختمان درونی قلب – بطن چپ • حفره ای است عضلانی که مانند بطن راست دارای ستون های عضلانی بوده، در راس آنها نیز طناب های وتری وجود دارند. • بطن چپ به وسیله سوراخ دهلیزی-بطنی چپ به دهلیز چپ راه دارد. که درون این سوراخ دریچه دولتی یا میترال (bicuspid valve) قرار دارد. این دریچه بعد از آنکه بطن از خون پر شده و منقبض می شوند، بسته شده تا از برگشت خون به درون دهلیزها جلوگیری شود. • سرخرگ آئورت از این حفره شروع می شود.
پوشش های قلب لایه پریکاردیوم از قسمت های زیر تشکیل شده است: • لایه لیفی: لایه ای از بافت همبند محکمی است که با کمک آن به دیافراگم، قسمت خلفی استخوان جناغ و بافت همبند پوشاننده عروق متصل می گردد. • لایه سروزی: از دو قسمت تشکیل شده است: لایه سروز جداری: در سطح دورنی لایه لیفی قرار دارد و کاملاً به آن چسبیده است. لایه سروز احشایی: به سطح بیرونی قلب می چسبد و جزو دیواره قلب محسوب می شود و در ادمه همان لایه جداری است که بر روی قلب برگشته است. بین دو لایه احشایی و جداری حفره پریکاردیال قرار دارد که با ترشحات مختصر خود، حرکات قلب را درون این حفره تسهیل می کند.
ساختمان دیواره قلب • لایه اپی کاردیوم: همان لایه سروزی احشایی است که کاملاً قلب، عروق تغذیه ای و ابتدای عروق بزرگ را می پوشاند. • لایه میوکاردیوم: ساختمان اصلی دیواره قلب را تشکیل می دهد که شامل عضلات مخصوص قلب می گردد. • لایه اندوکاردیوم: لایه ای از بافت پوششی است که سطح دورنی حفره های قلب و روی دریچه های دولتی و سه لتی را می پوشاند.
دستگاه هدایتی قلب دستگاه هدایتی قلب از بافت عضلانی تغییر شکل یافته قلب تشکیل شده است تا این عضو بتواند عمل غیرارادی خود را انجام دهد. • Sinoatrial node: شامل تعدادی سلول های عضلانی تغییر شکل یافته است که در دیواره دهلیز راست در نزدیک superior vena cava قرار دارد. • Atrioventricular node: در دهلیز راست در قسمت پایینی و جلویی دیواره بین دهلیزی، در بالای سوراخ سینوس کرونری قرار دارد. • Atrioventricualr bundle: یک دسته از عضلات مخصوص هستند که از قسمت بالایی دیواره بین بطنی به طرف پایین آمده، بلافاصله به دو شاخه راست و چپ تقسیم می شود و در انتها purkinje fibers را می سازد، هر شاخه به سمت یکی از بطن ها رفته و سرانجام در ستون های عضلانی خاتمه می یابد.
عصب گیری قلب • اعصاب قلب از فیبرهای سمپاتیک و پاراسمپاتیک می باشند. • اعصاب سمپاتیک از عقده های سمپاتیکی گردنی و سینه ای و اعصاب پاراسمپاتیک از عصب واگ (زوج دهم مغزی) می باشند که در زیر قوس آئورت یک شبکه عصبی را تشکیل می دهند. • قلب به وسیله دستگاه هدایتی عمل غیرارادی خود را انجام می دهد، اما این اعصاب کار آنها را کنترل می کنند. • فیبرهای سمپاتیک تند کننده ضربان قلب می باشد. • فیبرهای پاراسمپاتیک کندکننده ضربان قلب می باشد.
خون شریانی قلب • قلب از دو شریان به نام های شریان کروناری راست و چپ تغذیه می شود. • از قسمت ابتدایی آئورت جدا شده و هر کدام به یک طرف قلب می روند. • به شاخه های کوچکتری تقسیم می شود تا سرانجام خون سلول های قلب تامین شود. • با توجه به اینکه عضله قلب مدام در حال فعالیت است نیاز به اکسیژن زیادی دارد و کوچکترین اختلال در خون رسانی باعث مرگ سلول های قلبی (انفارکتوس) می شود.
خون وریدی قلب • خون تیره به وسیله وریدهایی به نام وریدهای قلبی بزرگ، کوچک و میانی جمع آوری می گردد. • این وریدها نخست وارد یک اتساع وریدی به نام سینوس کرونری می شود و از طریق این سینوس وارد دهلیز راست می گردد.
