พระพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์และสยามวงศ์สมัยอยุธยา

1. พระพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์และสยามวงศ์สมัยอยุธยาพระพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์และสยามวงศ์สมัยอยุธยา • สมัยพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจ้าสามพระยา) พ.ศ. 1967 เริ่มมีคณะสงฆ์จากอยุธยา และกลุ่มแคว้นใกล้เคียงไปบวชใหม่และศึกษาธรรมวินัยอยู่ศรีลังกา กลับมานำพระเถระจากลังกามาด้วย 2 รูป และเผยแผ่พุทธศาสนา และคนไทยเรียกพระสงฆ์สายนี้ว่า “คณะป่าแก้ว” เกิดพระพุทธศาสนานิกายลังกาวงศ์ในดินแดนไทย • พ.ศ. 2295 สมัยสมเด็จพระเจ้าบรมโกษฐ์ ได้นิมนต์พระอุบาลีเถระและพระอริยมุนีเถระ พร้อมพระติดตามอีก 16 รูป ไปช่วยฟื้นฟูพระพุทธศาสนาที่ลังกา เกิดพระพุทธศาสนานิกายสยามวงศ์ในประเทศลังกา

2. พระพุทธศาสนาสมัยกรุงธนบุรี พ.ศ. 2310-2325 • เกิดปรัชญาการเมืองแบบพระราชาคือมหาชนสมมติแตกต่างจากพระราชาคือ เทวราชา สมัยอยุธยา • จัดสังฆมณฑล พ.ศ. 2311 ณ วัดบางหว้าใหญ่ คือวัดระฆังโฆสิตาราม ในปัจจุบัน • ทรงบูรณะพระอารามต่างๆกว่า 200 แห่ง พร้อมกับให้ความสำคัญกับการปฏิบัติตามพระธรรมวินัยของพระสงฆ์ “ถ้าพระผู้เป็นเจ้าทั้งปวงมศีลคุณบริบูรณ์ในพระพุทธศาสนาแล้ว แม้นจะปรารถนามังสะรุธิระ (เลือด) ของโยม โยมก็อาจจะเชือดเนื้อแลโลหิตออกมาบำเพ็ญทานได้” • บำรุงการเล่าเรียนพระไตรปิฎก มีการตั้งรางวัลเป็นแรงจูงใจให้พระสงฆ์

3. อาคารท้องพระโรงภายในพระราชวังเดิมของสมเด็จพระเจ้าตากสินอาคารท้องพระโรงภายในพระราชวังเดิมของสมเด็จพระเจ้าตากสิน

4. ที่ประทับเก๋งคู่ที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าตากสินที่ประทับเก๋งคู่ที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าตากสิน

5. พระพุทธศาสนาสมัยกรุงธนบุรี พ.ศ. 2310-2325 (ต่อ) • รวบรวมพระไตรปิฎก และคัมภีร์วิสทธิมรรค • ชำระพระอลัชชี • ปฏิบัติสมาธิวิปัสสนา และทรงพระราชนิพนธ์หนังสือธรรมะเรื่องสั้น เรื่อง “ลักษณะบุญ” ที่อธิบายลักษณะการปฏิบัติธรรมขั้นสูง • “สมุดภาพไตรภูมิฉบับหลวง” สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๑๙ ปรากฏในบานแพนกของสมุดภาพนี้ว่ามีรับสั่งให้พระยาศรีธรรมธิราช จัดพระสมุดเนื้อดี ส่งให้ช่างเขียนไปเขียนสมุดภาพไตรภูมิบุราณ ฉบับหลวง ที่วัดบางว้าใหญ่ เพื่อให้สมเด็จพระสังฆราช (ศรี) ทรงกำกับดูแลการเขียน บอกเรื่อง และคัดข้อความภาษาบาลีประกอบไว้ให้ชัดเจน

6. ภาพบางตอนในสมุดภาพไตรภูมิฉบับหลวงภาพบางตอนในสมุดภาพไตรภูมิฉบับหลวง