mgr inż. Paweł Ciećko Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska

1. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie Realizacja cyklu kontrolnegoustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach(Dz. U. z 2012 r. poz. 391 z późn. zm.) mgr inż. Paweł Ciećko Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska

2. W ramach cyklu kontrolnego zostanie objętych kontrolą 20 gmin ( ok. 10% gmin) na terenie województwa małopolskiego • Kontrole będą prowadzone w okresie od 16 lipca do końca października 2013 r. Zakres przedmiotowy przeprowadzanych kontroli w gminach

3. Przy wyborze gmin do kontroli kierowano się: rozmieszczeniem geograficznym gmin w celu otrzymania informacji dotyczących stopnia wdrażania przepisów w skali województwa terminowością złożenia rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2012 stopniem wdrażania przepisów w skali województwa, np. brak przeprowadzenia przetargu zasadą kontrolowania tych, które stanowiły źródło interwencji mieszkańców w zakresie braku organizacji odpadów wg nowych zasad obowiązujących w gminie Zakres przedmiotowy przeprowadzanych kontroli w gminach

4. Od dnia 16 lipca 2013 r. WIOŚ w Krakowie Skontrolował następujące gminy:

5. Do końca Października br. WIOŚ w Krakowie Przeprowadzi kontrolę następujących Gmin:

6. 1. W zakresie przestrzegania regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy: • Nieprawidłowości stwierdzono w 2/10 gmin • nie wyznaczono punktów selektywnego zbierania odpadów, • stwierdzono rozbieżność między sposobem dostarczania worków na odpady (regulamin: dostarcza właściciel, stan obecny: dostarcza odbiorca odpadów) 2. W zakresie przestrzegania uchwał określających metody ustalenia opłaty i stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi: • Nieprawidłowości nie stwierdzono • We wszystkich skontrolowanych gminach przyjęto metodę ustalenia opłaty zależną od ilości mieszkańców. Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych

7. 3. W zakresie przestrzegania uchwał określających termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi: • Nieprawidłowości nie stwierdzono • Określono termin wnoszenia opłat, częstotliwość (miesięcznie lub kwartalnie), tryb wnoszenia opłat – w kasach, na rachunek bankowy, • Jedna z gmin dodatkowo ustaliła możliwość zapłaty w drodze inkasa. Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

8. 4. W zakresie przestrzegania uchwał określających wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciel nieruchomości: • Nieprawidłowości stwierdzono w 1/10 gmin • nie określono w uchwale warunków i trybu składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej, • zastrzeżenia budził wzór deklaracji, który nie dawał możliwości zadeklarowania określanego sposobu gromadzenia odpadów oraz możliwości wyliczenia wysokości opłaty Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

9. 5. W obszarze przestrzegania uchwał określających szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów: • Nieprawidłowości nie stwierdzono • Przykładowe rozwiązania: • ilość odbieranych odpadów komunalnych nie jest limitowana ale tylko odpadów zebranych selektywnie, natomiast odpadów komunalnych – do 30 litrów tygodniowo na osobę. • mieszkańcy otrzymają tylko po 6 worków o poj. 120 l (mieszkańca) na rok na odpady zmieszane i po 6 na odpady segregowane, natomiast za każdy dodatkowy worek na odpady zmieszane należy zapłacić 9,26zł +VAT co zostało zapisane w uchwale określanej jako uchwała fakultatywna o rodzajach dodatkowych usług świadczonych przez gminę. Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

10. 6. W zakresie przestrzegania obowiązku przeprowadzenia przetargu/-ów na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości: • Nieprawidłowości stwierdzono w 1/10 gmin • Gmina Czorsztyn – brak przeprowadzonego przetargu spowodowany realną możliwością utraty dofinansowania z UE jakie otrzymała Gmina w latach poprzednich. Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

11. 7. W zakresie przestrzegania obowiązku przekazywania odpadów do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK): • Nieprawidłowości stwierdzono w 2/10 gmin • Odbierane zmieszane odpady komunalne od właścicieli nieruchomości nie były przekazywane do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych – Regionu Tarnowskiego. Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

12. 8. W zakresie przestrzegania obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych: • Nieprawidłowości stwierdzono w 3/10 gmin • jedna z gmin nie utworzyła żadnego punktu selektywnej zbiórki odpadów (PSZOK), • na terenie 2-ch punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych stwierdzono brak odpowiedniego wyposażenia w: pojemniki, kontenery, boksy przeznaczone do magazynowania odpadów komunalnych w sposób selektywny, • jeden punkt zajęty był przez magazynowane materiały budowlane , • brak oznakowania punktów, co utrudniało ich lokalizację w obrębie danej nieruchomości Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

13. 9. W zakresie przestrzegania obowiązku zapewnienia odpowiednich poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia/ ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania: • Nieprawidłowości stwierdzono w 2/10 gmin • nie osiągnięto wymaganego ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, • nie osiągnięto wymaganego poziomu odzysku dla odpadów budowlanych i rozbiórkowych, w sprawozdaniu wykazano 0% (wymagane 30%) Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

14. 10. W zakresie wymaganej sprawozdawczości: • sporządzanie rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi • Nieprawidłowości stwierdzono w 2/10 gmin • nieterminowo (29 dni po terminie) przesłane zostały ww. sprawozdania przez dwie gminy • działalność gminy w zakresie weryfikacji sprawozdań kwartalnych przekazywanych przez podmioty odbierające odpady komunalne • Nieprawidłowości stwierdzono w 4/10 gmin • nie zweryfikowano kwartalnych sprawozdań przekazywanych przez podmioty odbierające odpady komunalne w 4 gminach. WIOŚ w trakcie kontroli przeprowadził weryfikację w/w sprawozdań. Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

15. 11. W zakresie przestrzegania obowiązku udostępniania na stronie internetowej urzędu odpowiednich informacji: • Nieprawidłowości stwierdzono w 4/10 gmin w zakresie braku informacji o: • lokalizacji miejsc zagospodarowania odpadów komunalnych, odebranych od właścicieli nieruchomości, • osiągniętych poziomach recyklingu, przygotowaniu do ponownego użycia i odzysku, • czasie pracy punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (nie wskazano godzin przyjmowania odpadów), • podmiotach odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości z terenu gminy oraz zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, pochodzący z gospodarstw domowych. Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

16. 12. W obszarze działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi (kampania informacyjna): • Nieprawidłowości nie stwierdzono Wywiązywanie się gmin z zadań ustawowych CD.

17. W 2 na 10 gmin stwierdzono naruszenia polegające na nieprzekazywaniu odbieranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych do RIPOK: • wszczęto postępowanie przez WIOŚ dla gminnych jednostek w sprawie wymierzenia kary pieniężnej • wystąpiono do Burmistrza oraz Wójta z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej dla przedsiębiorcy odbierającego odpady (500-2000 zł za pierwszy ujawniony przypadek) W pozostałych gminach nie stwierdzono tego rodzaju naruszeń. Sankcje Karne

18. W II kwartale br. WIOŚ w Krakowie przeprowadził weryfikację nadesłanych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2012 r. • 40 gmin nie przesłało w ustawowym terminie tj. do 31 marca 2013 roku sprawozdań, co stanowi 22% wszystkich gmin (182 gmin w woj. małopolskim),najdłuższe opóźnienie: 108 dni • w każdym przypadku wszczęto postępowania w celu wymierzenia kary pieniężnej - kara pieniężna w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia. Jedna gmina do tej pory nie przesłała sprawozdania WERyfikacja Sprawozdań przekaznych do WIOŚ

19. Wnioski: • sprawozdania sporządzane były pospiesznie, by nie przekroczyć terminu 31 marca br., co powodowało chaotyczne i niepełne ich wypełnienie • niejednokrotnie zastosowano nieodpowiednie druki oraz nieodpowiednie wzory do obliczeń uzyskanych poziomów odzysku • gminy wykazały się brakiem informacji, do jakich organów należy przesłać sprawozdanie WERyfikacja Sprawozdań przekaznych do WIOŚ

20. W celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości WIOŚ podjął następujące działania: wszczęte zostały postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej za nieterminowe złożenie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi, skierowane zostały wystąpienia pokontrolne do wójtów, burmistrzów oraz Przewodniczących Rad Gmin zobowiązujące do podjęcia działań w celu zapewnienia przestrzegania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Działania Pokontrolne

21. zaobserwowano różnorodność zastosowanych w gminach stopni segregacji odpadów – od podstawowego z wydzieleniem 1 frakcji tzw. suchej aż po bardzo zaawansowane sortowanie z wydzieleniem 6 frakcji. Wydzielenie większej ilości frakcji spowoduje, że do RIPOK trafi niewiele odpadów zmieszanych, prowadzenie segregacji z wydzieleniem wielu frakcji może wpływać na obniżenie ceny za odbiór odpadów i na wzrost poparcia społecznego, odbieranie 1x miesiąc zmieszanych odpadów komunalnych zawierających np. pampersy i inne odpady sanitarne jest niewystarczające dla zachowania bezpieczeństwa zarówno sanitarnego jak i środowiskowego, w celu usprawnienia systemu należy rozważyć możliwość stworzenia pakietu informacyjnego dla gmin zawierającego: wskazówki prawidłowego wypełnienia formularzy, wzory do obliczeń, terminy składania sprawozdań Podsumowanie

22. PODSUMOWANIE WIOŚ szczególnie wnikliwie będzie weryfikował sprawozdania gmin za 2013r. – w zakresie wymaganego ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania i w przypadku naruszeń będą wymierzane kary pieniężne na bieżąco prowadzone będą kontrole poszczególnych instalacji regionalnych w woj. małopolskim tj.: instalacji do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, instalacji do przetwarzania selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów, instalacji do składowania odpadów

23. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ mgr inż. Paweł Ciećko Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska