Opracowanie programu ochrony północnego korytarza ekologicznego

1. Opracowanie programu ochrony północnego korytarza ekologicznego

2. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego Projekt polegający na opracowaniu Programu ochrony północnego korytarza ekologicznegostanowi część większego projektu Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce realizowanego przez Fundację WWF Polska.

3. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego ProjektAktywna ochrona populacji nizinnej rysia: • dotyczy populacji nizinnej rysia, skoncentrowanej w północno-wschodniej Polsce, liczącej ok. 40 osobników, • populacja „wzmacniana” osobnikami z Estonii (osobniki wypuszczane wyposażone w obroże z nadajnikami GPS), • „born to be free” młode osobniki wypuszczane na wolność na bazie autorskiej metody dr A. Krzywińskiego, • monitoring populacji w północno-wschodniej Polsce, regularne tropienia zimowe, • odpowiednia gospodarka populacją kopytnych, wspomaganie bazy żerowej

4. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego Uzasadnienie podjęcia tematu: • słaby kontakt między poszczególnymi metapopulacjami zasiedlającymi kompleksy leśne pł-wsch Polski • dla trwałego funkcjonowania populacji nizinnej konieczna „wymiana osobników” • brak rekolonizacji obszarów w zachodniej części kraju Żródło: Jędrzejewski i in. 2002

5. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego Brak możliwości migracji między poszczególnymi płatami środowiska (zarówno tymi, które są aktualnie zasiedlone przez rysie, jak i potencjalnie nadającymi się do rekolonizacji) uniemożliwia odbudowę populacji rysia, wpływa na jej niską liczebność, zagęszczenie oraz niską zmienność genetyczną. Schmidt K. 2011. Program ochrony rysia Lynx lynxw Polsce. Istnieje zatem pilna potrzeba uzupełnienia innych działań na rzecz ochrony gatunku o poprawę warunków migracji między płatami dogodnych siedlisk.

6. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego Celem opracowania jest stworzenie programu, składającego się z kompleksowych działań, zmierzających do zachowania i poprawy warunków migracji gatunków: • ryś • wilk i łoś (gatunki uzupełniające)

7. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego

8. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego Program ochrony PKE skupia się na wschodniej części korytarza (na wschód od doliny Wisły)

9. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego Działania dotyczą 5 odcinków korytarza, na których szczególnie zagrożona jest jego funkcjonalność: • Dolina Biebrzy – Puszcza Knyszyńska, • Puszcza Piska – Bagna Biebrzańskie, • Puszcza Augustowska – Puszcza Romincka – Puszcza Borecka – Puszcza Piska, • Lasy Iławskie – Bory Tucholskie.

10. Etapy realizacji I Opracowanie metodyki wyznaczania szlaków migracji dużych ssaków. Wybór i szczegółowy opis metodyki wyznaczania szlaków migracji w oparciu o wyniki prac naukowych w tym zakresie i praktyczne, krajowe doświadczenia. Wykorzystanie technologii GIS do wyznaczania przebiegu szlaków migracji. Realizacja przy pomocy metody LCP (least cost path – ścieżka najniższego skumulowanego kosztu).

11. Etapy realizacji I Opracowanie metodyki wyznaczania szlaków migracji dużych ssaków. Na zakończenie I Etapu prac odbyło się spotkanie konsultacyjne metodyki wyznaczania szlaków migracji dużych ssaków, na które zostali zaproszeni przedstawiciele urzędów odpowiedzialnych za ochronę środowiska szczebla regionalnego i krajowego, urzędów i instytucji odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne na szczeblu regionalnym, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad i oddziałów regionalnych GDDKiA, zarządów dróg wojewódzkich, PKP Polskich Linii Kolejowych, Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych, świata nauki i ekologicznych organizacji pozarządowych.

12. Etapy realizacji II Wyznaczenie łączników północnego korytarza ekologicznego. Opracowanie map przebiegu łączników/korytarzy pomiędzy poszczególnymi obszarami węzłowymi (dużymi zwartymi kompleksami leśnymi) w obrębie Północnego Korytarza Ekologicznego.

13. Etapy realizacjiII Wyznaczenie łączników północnego korytarza ekologicznego Plan udrażniania północnego i karpackiego korytarza ekologicznego w czterech wybranych miejscach. IBS PAN, Fundacja WWF Polska, 2011.

14. Etapy realizacjiII Wyznaczenie łączników północnego korytarza ekologicznego

15. Etapy realizacji III Tworzenie programu ochrony Walidacja łącznikóww terenie oraz analiza dokumentów planistycznych

16. Dokumenty planistyczne Analiza wykonana na poziomie: • wojewódzkim – plany zagospodarowania przestrzennego województw • gminnym – studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowe planu zagospodarowania przestrzennego Wynikiem analiz są ew. wskazania do zmian lub rekomendacje dla tworzonych w przyszłości dokumentów planistycznych.

17. Dokumenty planistyczne przykładowy wynik analiz

18. Etapy realizacji III Tworzenie programu ochrony, walidacja łącznikóww terenie • Wizja terenowa szczególnie istotna w potencjalnie konfliktowych miejscach. • Wybór lokalizacji z ortofotomapy – miejsca o ograniczonej funkcjonalności korytarza (duże obszary otwarte, obiekty liniowe) • Wizja w terenie, potwierdzenie i opis problemu • 3. Propozycja działań ochronnych

19. III Tworzenie programu ochrony, walidacja łącznikóww terenie Przykładowa mapa wynikowa

20. III Tworzenie programu ochrony, walidacja łącznikóww terenieDokumentacja fotograficzna miejsc problemowych

21. III Tworzenie programu ochrony, walidacja łącznikóww terenie Główne grupy propionowych działań ochronnych: • miejscowe dolesienia • wyznaczenie przejść po powierzchni drogi (wraz z ograniczeniem prędkości) • wyznaczenie lokalizacji przejść górnych • utrzymanie struktury krajobrazu, propozycja zmian w kształtowaniu przestrzeni

22. Etapy realizacji III Tworzenie programu ochrony Po analizie dokumentów planistycznych, strategicznych i weryfikacji terenowej opracowany został projekt Programu ochrony składający się z części: 1) ogólnej 2) szczegółowej

23. Etapy realizacji Program ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego Szczegółowe informacje „plany działań” dla każdego z 5 wytypowanych uprzednio odcinków PKE. Analiza uwarunkowań prawnych ochrony korytarzy ekologicznych. Ocena problemów i możliwości wdrożenia Programu.

24. Etapy realizacji IV Konsultacje Programu ochrony północnego korytarza ekologicznego – marzec 2014 Pięć spotkań konsultacyjnych dla każdego z odcinków Korytarza dla którego opracowano szczegółowe plany działań. Zebranie uwag i włączenie w ostateczną wersję Programu ochrony.

25. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego – zawartość dokumentu • Informacje o projekcie • Charakterystyka gatunków objętych opracowaniem • Charakterystyka całego Północnego Korytarza Ekologicznego • Metodyka badań • Szlaki najdogodniejszej dyspersji (migracji) dużych ssaków oraz łączniki na odcinkach Północnego Korytarza Ekologicznego • Odcinki Północnego Korytarza Ekologicznego o zagrożonej ciągłości

26. Program Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego – zawartość dokumentu • Program działań dla udrożnienia 5 odcinków Północnego Korytarza Ekologicznego • Analiza dokumentów planistycznych • Walidacja terenowa • Szczegółowy program działań dla udrożnienia odcinka • Wąskie gardła realizacji Programu Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego (wraz z szacowaniem kosztów wdrożenia Programu) • Analiza wrażliwości • Skutki wdrożenia Programu Ochrony Północnego Korytarza Ekologicznego • Prawne uwarunkowania ochrony korytarzy ekologicznych

27. Dziękuję za uwagę. Wojciech Lewandowski tel. 728 942 176 e-mail: wlewandowski@korytarzpolnocny.pl Adres korespondencyjny: Behave Eco Marcin Pchałek ul. Pachnąca 77 02-790 Warszawa