บทที่ 2 อุปสงค์ และอุปทานสินค้าเกษตร

1. บทที่ 2 อุปสงค์ และอุปทานสินค้าเกษตร 2.1 อุปสงค์ อุปทานและดุลยภาพของตลาด 2.2 การตอบสนองของเกษตรกรและผู้บริโภค 2.3 ประสิทธิภาพของตลาดและการแทรกแซงของรัฐ 2.4 การบริโภคและการผลิตอาหารโลก ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

2. 2.1 อุปสงค์ อุปทานและดุลยภาพของตลาด 2.1.1 อุปสงค์ 2.1.2 อุปทาน 2.1.3 ดุลยภาพของตลาด ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

3. 2.1.1 อุปสงค์ (Demand) อุปสงค์ :ความต้องการที่จะซื้อสินค้าและบริการของผู้บริโภค ณ เวลาใดเวลาหนึ่ง ตามราคาที่เป็นอยู่ขณะนั้น การที่ผู้บริโภค มีอุปสงค์ต่อสินค้า: • ความพอใจ • ความสามารถในการซื้อ/อำนาจซื้อ • การวางแผนที่จะซื้อ ** อุปสงค์ (demand) ต่างจาก ความต้องการ (want) ** ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

4. ตัวกำหนดการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภค (What determines buying plans?) • ราคาของสินค้าชนิดนั้น (The price of the good) • ราคาของสินค้าชนิดอื่น (The prices of related goods) • การคาดการณ์ราคาสินค้า (Expected future prices) • รายได้ (Income) • ขนาดและส่วนประกอบของประชากร (Population) • รสนิยม (Preferences) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

5. ประเภทอุปสงค์ • อุปสงค์ต่อราคา (price demand) • อุปสงค์ต่อรายได้ (income demand) • อุปสงค์ต่อราคาสินค้าชนิดอื่น (cross demand) • ส/ค ที่ใช้ประกอบกัน • ส/ค ที่ใช้ทดแทนกัน ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

6. อุปสงค์ต่อราคา (price demand) • ความต้องการที่จะซื้อสินค้าและบริการชนิดใดชนิดหนึ่ง ณ เวลาใดเวลาหนึ่ง ณ ระดับต่างกันของราคาสินค้า โดยกำหนดให้สิ่งอื่น คงที่ • อุปสงค์ • q= f(p) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

7. ตัวกำหนดการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภค (What determines buying plans?) • ราคาของสินค้าชนิดนั้น (The price of the good) • ราคาของสินค้าชนิดอื่น (The prices of related goods) • การคาดการณ์ราคาสินค้า (Expected future prices) • รายได้ (Income) • ขนาดและส่วนประกอบของประชากร (Population) • รสนิยม (Preferences) ปัจจัยอื่นๆ ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

8. Px Qx Px Qx อุปสงค์ต่อราคา กฎของอุปสงค์ ภายใต้ปัจจัยอื่นคงที่เมื่อราคาสินค้าชนิดหนึ่งเพิ่มขึ้น (Px) ปริมาณความต้องการซื้อสินค้าชนิดนั้นจะลดลง (Qx) แต่ถ้าราคาลดลง ปริมาณต้องการซื้อจะเพิ่มขึ้น สาเหตุ • ผลของการทดแทน Substitution Effect • ผลของรายได้ Income Effect ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

9. เส้นอุปสงค์ และตารางอุปสงค์ • เส้นอุปสงค์แสดงให้เห็นความสัมพันธ์ ระหว่าง ปริมาณความต้องการซื้อสินค้า (Q) และ ราคาขายสินค้า (p) • ตารางอุปสงค์ ระดับปริมาณความต้องการซื้อสินค้า (Q) ณ แต่ละระดับราคา (p) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

10. ตารางอุปสงค์ต่อไข่ไก่ตารางอุปสงค์ต่อไข่ไก่ a 1 9 b 2 6 c 3 4 d 4 3 e 5 2 ราคาปริมาณ (บาทต่อ กก.) (ฟอง) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

11. e d c b a เส้นอุปสงค์ เส้นอุปสงค์:ทอดลงจากซ้ายไปทางขวา แสดงถึง: ความสัมพันธ์ในทิศทางตรงกันข้าม 6 D= q = f(p) D= q = a–bp 5 4 a = constant b = slope ราคา (บาทต่อฟอง.) 3 2 1 อุปสงค์ต่อไข่ไก่ 0 2 4 6 8 10 ปริมาณ (ฟอง.) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

12. อุปสงค์ต่อรายได้ (income demand) • ปริมาณเสนอซื้อสินค้า ชนิดใดชนิดหนึ่งในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง ณ ระดับต่างๆ กันของรายได้ • q= f(y) • สินค้าปกติ (normal goods): สินค้าทั่วไปที่ผู้บริโภคซื้อเพิ่มเมื่อมีรายได้สูงขึ้น และจะซื้อลดลงเมื่อรายได้ลดลง (q= a+by) • สินค้าด้อย (inferior goods): สินค้าที่ผู้บริโภคซื้อลดลง เมื่อมีรายได้สูงขึ้น (q= a-by) ** สินค้าทุกชนิดเป็นสินค้าด้อยได้ทั้งสิ้นขึ้นอยู่ก้บว่าเรากำลังพิจารณา ณ ระดับรายได้ระดับใด*** ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

13. อุปสงค์ต่อรายได้ • สินค้าปกติ (Normal Goods) รายได้ Income (In) Qx Income (In) Qx ปริมาณซื้อQx • สินค้าด้อยคุณภาพ (Inferior Goods) Income (In) Qx Income (In) Qx รายได้ ปริมาณซื้อQx ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

14. สินค้าปกติ (normal goods) 600 อุปสงค์ต่อรายได้ ) q= a+by บาท 400 ( รายได้ 200 0 4 8 12 16 20 ปริมาณเสนอซื้อส / ค A ( หน่วย ) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

15. สินค้าด้อย (inferior goods) อุปสงค์ต่อรายได้ q= a-by ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

16. อุปสงค์ต่อราคาสินค้าชนิดอื่น (cross demand) • ปริมาณเสนอซื้อสินค้าชนิดหนึ่ง ในช่วงเวลาหนึ่ง ณ ระดับต่างๆ กันของ สินค้าชนิดอื่น(ปัจจัยอื่นๆคงที่) • สินค้าประกอบกัน (complementary goods) • สินค้าทดแทนกัน (substitute goods) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

17. ราคาสินค้าอื่น (Py) Qx ราคาสินค้าอื่น (Py) Qx Py Qy Qx Py Qy Qx ราคาน้ำมันหมู (Py) • สินค้าทดแทนกัน ปริมาณซื้อน้ำมันพืช Qx ราคาน้ำมันหมู (Py) • สินค้าใช้ประกอบกัน ราคาสินค้าอื่น (Py) Qx ราคาสินค้าอื่น (Py) Qx ปริมาณซื้อน้ำมันพืชQx Py Qy Qx Py Qy Qx ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

18. ) 12 หน่วย 10 / บาท 8 ( C 6 ราคาสินค้า 4 2 0 5 10 15 20 25 ปริมาณเสนอซื้อส/คA ( หน่วย ) สินค้าประกอบกัน (complementary goods) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

19. ) 12 หน่วย 10 / บาท 8 ( B 6 ราคาสินค้า 4 2 0 5 10 15 20 25 ปริมาณเสนอซื้อส/คA ( หน่วย ) สินค้าทดแทนกัน (substitute goods) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

20. อุปสงค์ตลาด • ความต้องการซื้อสินค้าชนิดหนึ่งของผู้บริโภคทั้งหมดในตลาด ในแต่ละระดับราคา ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

21. อุปสงค์ตลาดไข่ไก่ ราคา (บาทต่อหน่วย) dก 5 4 อุปสงค์ตลาด (D) 3 2 dค 1 dข 0 5 10 15 25 35 20 30 ปริมาณความต้องการซื้อ (หน่วย) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

22. ราคา (บาทต่อหน่วย) 5 4 อุปสงค์ตลาด (D) 3 D = dก+dข+dค ในแต่ละระดับราคา 6 25 (6+8+11) 8 11 2 dค 1 dก dข 0 5 10 15 25 35 20 30 ปริมาณความต้องการซื้อ (หน่วย) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

23. การเปลี่ยนแปลงของอุปสงค์การเปลี่ยนแปลงของอุปสงค์ • เปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์ (change in quantity demanded) • เปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ (change in demand) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

24. การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์ การเปลี่ยนแปลงของปริมาณซื้อสินค้าชนิดหนึ่ง อันเนื่องมาจากราคาของสินค้าชนิดนั้นเปลี่ยนแปลง เป็นการเปลี่ยนแปลงปริมาณซื้อบนเส้นอุปสงค์เส้นเดิม ราคา(Px) 15 10 ปริมาณซื้อQx 12 20 ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

25. e ปริมาณอุปสงค์ลดลง d c b ปริมาณอุปสงค์เพิ่มขึ้น a การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์ 6 5 4 ราคา (บาทต่อฟอง.) 3 2 1 อุปสงค์ต่อไข่ไก่ 0 2 4 6 8 10 ปริมาณ (ฟอง) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

26. A Change in the Quantity Demanded Versus a Change in Demand A movement along a demand curve, which results from a change in price, shows a change in the quantity demanded. If some other influence on buyers’ plans changes, holding price constant, there is a change in demand. ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

27. การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ การเปลี่ยนแปลงของปริมาณซื้อสินค้าชนิดหนึ่ง อันเนื่องมาจากปัจจัยอื่นๆในขณะที่ราคาสินค้าชนิดนั้นคงที่ • D เส้นอุปสงค์ เลื่อนไปด้านขวาของเส้นอุปสงค์เดิม • D เส้นอุปสงค์ เลื่อนไปด้านซ้ายของเส้นอุปสงค์เดิม ไม่ใช่การเปลี่ยนแปลงบนเส้นอุปสงค์เส้นเดิม แต่ เป็นผลจากการที่เส้นอุปสงค์เคลื่อนออกไปจากเส้นเดิม ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

28. p p0 d2 d1 d3 d0 q q0 q1 p p0 d0 d2 q q2 q0 ระดับอุปสงค์เพิ่ม ระดับอุปสงค์ลด ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

29. ตัวกำหนดการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภค (What determines buying plans?) คงที่ • ราคาของสินค้าชนิดนั้น (The price of the good) • ราคาของสินค้าชนิดอื่น (The prices of related goods) • การคาดการณ์ราคาสินค้า (Expected future prices) • รายได้ (Income) • ขนาดและส่วนประกอบของประชากร (Population) • รสนิยม (Preferences) เปลี่ยน ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

30. ตารางอุปสงค์เดิม ตารางอุปสงค์ใหม่ ไข่เป็ด 3 บาทต่อฟอง ราคาไข่เป็ด 5 บาทต่อฟอง ปริมาณ ราคา ปริมาณ ราคา (บาทต่อฟอง) (บาทต่อฟอง) (ฟอง) (ฟอง) a 1 9 สมมติให้ ราคาไข่เป็ดซึ่งเป็นสินค้าทดแทนกันกับไข่ไก่เพิ่มขึ้นจาก 3 บาทต่อฟองเป็น 5 บาทต่อฟอง b 2 6 c 3 4 d 4 3 e 5 2 ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

31. ตารางอุปสงค์เดิม ตารางอุปสงค์ใหม่ ไข่เป็ด 3 บาทต่อฟอง ราคาไข่เป็ด 5 บาทต่อฟอง ปริมาณ ราคา ปริมาณ ราคา (บาทต่อฟอง) (บาทต่อฟอง) (ฟอง) (ฟอง) a' 1 a 1 9 13 b 2 6 b' 2 10 8 c 3 4 c' 3 d 4 3 7 d' 4 e 5 2 e' 5 6 ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

32. e e' d d' c c' b b' a a' Demand 6 อุปสงค์ไข่ไก่ (เมื่อราคาไข่เป็ด 5 บาทต่อฟอง) 5 4 Price (บาทต่อฟอง) 3 2 อุปสงค์ไข่ไก่ (เมื่อราคาไข่เป็ด 3 บาทต่อฟอง) 1 0 2 4 6 8 10 12 14 ปริมาณ (ฟอง) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

33. การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ ราคาสินค้าอื่น • สินค้าทดแทนกัน (Substitutes) • สินค้าใช้ประกอบกัน (Complements) What Happens to Demand if the price of a substitute good increases? A complement? ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

34. การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ การคาดการณ์ราคาสินค้า (Expected Future Prices) • If the price of a good is expected to rise in the future, people buy more of the good now. • If the price of a good is expected to fall in the future, people buy less of the good now. ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

35. การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ รายได้ • สินค้าปกติ (Normal Goods)— demand increases as income increases • สินค้าด้อย (Inferior Goods)— demand decreases as income increases ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

36. การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ ประชากร (Population) • Size and age structure รสนิยม (Preferences) ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

37. อุปสงค์ต่อไข่ไก่ กฎของ อุปสงค์ การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์ของไข่ไก่ ลดลง ราคาของไข่ไก่เพิ่ม เพิ่มขึ้น ราคาของไข่ไก่ลดลง ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

38. อุปสงค์ต่อไข่ไก่ การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ อุปสงค์ของไข่ไก่ ลดลง ถ้า • ราคาสินค้าทดแทนไข่ไก่ลดลง เช่น ราคาไข่เป็ดลด • ราคาของสินค้าที่ใช้ประกอบกันเพิ่ม • รายได้บุคคลลดลง • จำนวนประชากรลดลง • การคาดการณ์ว่าราคาไข่ไก่ในอนาคตจะลดลง ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

39. อุปสงค์ต่อไข่ไก่ การเปลี่ยนแปลงระดับอุปสงค์ อุปสงค์ของไข่ไก่ เพิ่มขึ้น : ถ้า • ราคาสินค้าทดแทนไข่ไก่เพิ่มขึ้น เช่น ราคาไข่เป็ดเพิ่มขึ้น • ราคาของสินค้าที่ใช้ประกอบกันลดลง • รายได้บุคคลเพิ่มขึ้น • จำนวนประชากรเพิ่มขึ้น • การคาดการณ์ว่าราคาไข่ไก่ในอนาคตจะเพิ่มขึ้น ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์

40. Decrease in quantity demanded Increase in Decrease in demand demand Increase in quantity demanded D1 D2 การเปลี่ยนแปลงปริมาณอุปสงค์และระดับอุปสงค์ สรุป Price D0 Quantity ประยุกต์ จาก Parkin และนราทิพยื ชุติวงค์