Succesvolle sanering van een nucleaire fabriek

1. Succesvolle sanering van een nucleaire fabriek Evelyn HooftBart Thieren 20 juni 2008

2. Inleiding • NIRAS : openbare instelling belast met het veilig beheer van radioactief afval in België. Heeft hiervoor een samenhangend en gecentraliseerd beheersysteem ontwikkeld. • Belgoprocess : industriële dochteronderneming van NIRAS, staat in voor verwerking & opslag van radioactief afval en ontmanteling& sanering van stilgelegde nucleaire installaties

3. Inleiding • NIRAS door de Belgische staat belast met de sanering van nucleaire passiva = taak van openbaar nut • 1986 : site BP 1 (Eurochemic) • 1989 : site BP 2 (Ex waste afdeling SCK.CEN) • 1991 : uitrustingen & splijtstoffen van onderzoeksreactoren & andere installaties van SCK.CEN

4. Foto site 1

5. Eurochemic

6. Eurochemic • Eerste opwerkingsfabriek in Europa • Doel • research en ontwikkeling op gebied van opwerking van bestraalde brandstoffen afkomstig uit kernreactoren • bouw van een pilooteenheid

7. Opwerken ? • Definitie: Opwerken = recycleren • De gebruikte splijtstof (kernbrandstof) kan gerecycleerd worden. • 97% van het materiaal kan opnieuw dienen voor elektriciteitsproductie (U en Pu). • 3% zijn afvalstoffen en worden door verglazing geconditioneerd en tussentijds opgeslagen in afwachting van berging.

8. Geschiedenis Eurochemic • 1957 Oprichting van Eurochemic • 1960 Start van de bouw • 1966 Opstart en exploitatie • 1974 Stopzetting • 1978 Overname door de Belgische Staat met de bedoeling om verder op te werken • 1984 Oprichting Belgoprocess • 1985 Belgoprocess neemt personeel over

9. Geschiedenis Eurochemic • 1986 Beslissing geen opwerking meer in België  Overdracht aandelen naar NIRAS • 1987 Start ontmantelingsstudies • 1989 Start ontmanteling van pilootproject • 1990 Start ontmanteling Eurochemic • 2008 Start conventionele afbraak

10. Pilootproject • Ontmanteling van twee deel-gebouwen voor eindproducten afkomstig van opwerking • Aantonen dat ontmanteling haalbaar is • Aantonen dat kosten beheersbaar zijn • Ontwikkelen en optimaliseren van ontmantelingstechnieken • Trainen van personeel

11. Voor en na

12. Belangrijkste lessen • Nadruk leggen op: • Decontamineren van metalen componenten • Automatiseren van het decontamineren van betonnen structuren

13. Sanering van Eurochemic

14. Sanering van Eurochemic • Belangrijkste gegevens • Lengte 90 m, breedte 27 m, hoogte 27 m • Volume: 56.000 m³ • Volume beton: 12.500 m³ • Betonoppervlakte: 55.000 m² • Metaal: 1.500 ton • 7 verdiepingen, 40 grote cellen • 106 celstructuren

15. Sanering van Eurochemic • Radiologische status in 1981 • Besmettingsniveau tot 200 Bq/cm² (alfa) en 125 Bq/cm² (bèta) • Dieptebesmetting aanwezig • Hot spots tot verschillende mSv/h • Geen activatie

16. Gebruikte technieken • Verwijderen van metalen componenten • Decontamineren van betonoppervlakken • Verwijderen van dieptebesmetting • Verwijderen van leidingdoorvoeringen • Technieken voor het werken op hoogte

17. Verwijderen metaal

18. Verwijderen metaal

19. Decontamineren betonoppervlakten

20. Decontamineren vloer

21. Verwijderen dieptebesmetting

22. Verwijderen leidingdoorvoeren

23. Werken op hoogte

24. Werken op hoogte

25. Decontamineren • Belangrijkste stromen • Metaal • Beton

26. Decontamineren • Belangrijkste stromen • Metaal 1.494 ton • Beton 2.913 ton (incl. barietblokken) (periode 1988 – 2007)

27. Decontamineren metaal

28. Voor en na

29. Betonbemonstering

30. Vrijgavemetingen • 100 % opp.meting • Staalnames en analyses • Procedure representatief en goedgekeurd door de dienst fysische controle • Toezichthoudend organisme (Bel-V) filiaal van het FANC

31. Vrijgavemetingen

32. Veiligheid • Topprioriteit voor Belgoprocess • Stralingsdosis • Besmettingsrisico • Conventionele veiligheid

33. Veiligheid • Topprioriteit voor Belgoprocess • Stralingsdosis(gem.< 2 mSv/jaar.persoon over 1990-2007) • Besmettingsrisico (Beschermingskledij inclusief volgelaatsmasker) • Conventionele veiligheid • Omstandigheden als op een bouwwerf • Trillingsbelasting

34. Beschermkledij

35. Beschermkledij

36. Isoleren van een deel

37. Afbraak • Werkwijze

38. Resultaat: • Productiestromen • Manuren • Budget • Planning

39. Resultaat: productie ONTMANTELING & BESMET MATERIAAL & & & NIET BESMET MATERIAAL DECONTAMINATIEMATERIALEN RADIOACTIEF AFVAL & & & & RECYCLAGE AFVALVERWERKING

40. Resultaat: productie 4.588 t ONTMANTELING (31/12/2007) & 2.501 t BESMET MATERIAAL 1.530 t 557 t & & & 2.356 t 145 t NIET BESMET MATERIAAL DECONTAMINATIEMATERIALEN RADIOACTIEF AFVAL & & & & 2.913 t 63% 1.675 t RECYCLAGE AFVALVERWERKING

41. Resultaat: productie 4.588 t ONTMANTELING (31/12/2008) +9.552 t & 2.501 t BESMET MATERIAAL 1.530 t 557 t & & & 2.356 t 145 t NIET BESMET MATERIAAL DECONTAMINATIEMATERIALEN RADIOACTIEF AFVAL & & & & 2.913 t 63% -> 88% 1.675 t +9.552 t RECYCLAGE AFVALVERWERKING

42. Resultaat: manuren • Initiële raming: 403 manjaar • Huidige raming: 600 manjaar • Verschil verklaard door: • Decontaminatie tot vrijgave • Afwijkingen in de initiële inventaris • Arbeidsintensieve vrijgavemetingen en procedures

43. Resultaat: budgetbeheer Doorgedreven decontaminatie tot vrijgave Minder verwerken, tussentijdse opslag en berging Eindresultaat blijft gelijk

44. Resultaat: planning • Conventionele afbraak • Oostelijk deel: september 2008 • Centraal deel: einde 2010 • Westelijk deel: einde 2012 • Gedeelte nutsleidingen voor andere gebouwen blijft bestaan

45. Resultaat: planning 2008 2010 2012

46. Ambities • Veiligheid • Milieu • Socio-economisch • Uitbating bergingssite categorie-A • Internationale partner

47. Conclusie • Start van de conventionele afbraak van Eurochemic • In 2012 volledig afgebroken • Historische erfenis gesaneerd • Know-how om >90% te recyclerenBelgoprocess en NIRAS saneren met succes een nucleaire fabriek

48. Meer informatie • Websites • Eurochemic www.eurochemic.be • Belgoprocess www.belgoprocess.be • NIRAS www.nirond.be