Plotësimi i nevojave të sektorit privat : Çfarë presin bizneset nga arsimi i përgjithshëm ?

1. Plotësimiinevojavetësektoritprivat: Çfarëpresinbiznesetngaarsimiipërgjithshëm? ArdianaGashi

2. Përmbajtja • Trendet ekonomike • Aftësitë me rëndësi kyqe për suksesin e bizneseve • Çfarë presin bizneset nga arsimi i përgjithshëm? • Çfarë mekanizma korigjues aplikojnë bizneset? • Përfundim

3. 1. Trendetekonomike: Tëdhënat e treguttëpunës (AFP 2012) • 63.1% e popullsisënëmoshëpunejanëjo-aktivë; • 35% e tërinjëvenukjanë as tëpunësuar, as nëarsim e as nëtrajnim (NEET); • Normat e jo-aktivitetitdhepapunësisëmëtëlartatekfemrat

4. 1. Trendetekonomikevazhd.: IndikatoriiKlimëssëBiznesit (IFO): Pritjetpërpunësimnëtremuajt e ardhshëmtëvitit 2013

5. 1. Trendetekonomikevazhd.: IndikatoriiKlimëssëBiznesit (IFO): Pritjetpërsituatën e biznesevepër 6 muajt e ardhshëmtëvitit 2013

6. 1. Trendet ekonomike vazhd. Pra: Egzistonfuqipunëtorepërtuangazhuarnëpunë Biznesetjanëoptimistepërtëardhmen Sipastëgjeturave: • Arsimimizvogëlonpapunësinë • Arsimimirritnivelin e tëardhurave Kjonënkupton: Punëqëpaguhetmëshumë, produktivitetmëilartë, qëpërkthehehetnëfitimemëtëlartapërbiznesetdheqëndikojnënërritjenekonomikedhekontribuojnënëmirëqeniennë vend

7. 2. Aftësitëme rëndësikyqepërsuksesin e bizneseve Sinergjinëmestëanalizavedhepolitikbërjes • Roliiekonomistëvetëfushëssëarsimitështëtëdokumentojnëdhetestojnëçkafunksionondheçkanukfunksionon • Tëinformojnëpublikundhepolitikanëttëcilëtmarrinvendime

8. 2. Aftësitë me rëndësikyqepërsuksesin e biznesevevazhd. Si kuptojmënëseaftësitë e tëdiplomuarvengashkollatjanëmëpërputhje me kërkesat e treguttëpunës? Nxënësit Pindërit Ministria Punëdhënësit Testetndërkombëtaretsiçështë PISA Testikryesorpërcilësinë e arsimitjanëpunëdhënëisit: punëdhënësitvlerësojnëaftësitëdhevendosinpërpagën e cilapagëështëmë e vogël se produktivitetiipunëtorit

9. 2. Aftësitë me rëndësikyqepërsuksesin e biznesevevazhd.: Psebiznesettrajnojnëpunëtorët?

10. 3. Çfarëpresinbiznesetngaarsimiipërgjithshëm? KornizaReferencëEvropianepërcaktontetëkompetencakryesore: 1) Komunikimidhegjuhaamtare; 2) Komunikimidhegjuhët e huaja; 3) Kompetencatnëmatematikëdhekompetencathemelorenëshkencëdheteknologji; 4) Kompetencadigjitale; 5) Tëmësuaritpërtëmësuar; 6) Kompetencasocialedheqyterare; 7) Iniciativëdhendërmarrësi; dhe 8) Vetëdijësimkulturordhetëshprehurit.

11. 3. Çfarëpresinbiznesetngaarsimiipërgjithshëm? vazhd. • Egzistojnëdisastudimetëcilatkanëanalizuar: Nivelin e kënaqshmërisësëpunëdhënësve me aftësitëteknikedhetëpërgjithshmetëpunëtorëve Nevojatpëraftësipërtëardhmen NjëstudimirealizuarsëfundmingaOdaEkonomike e Kosovë ka identifikuarmangësitënëaftësitëmenaxherëvedhepunëtorëve

12. 3. Çfarë presin bizneset nga arsimi i përgjithshëm? Vazhd.Nevojat për trajnim

13. 3. Çfarë presin bizneset nga arsimi i përgjithshëm? vazhd.Evidencë Tëpunësojnëpunëtorëadekuat me aftësiekonomikishttëvlefshme duke u mundësuarbiznesevetëfitojnëdhemirëmbajnëaftësinëkonkuruese Shumica e punëdhënësve me tëcilëtdiskutojmëshprehin se prioritetet e tyrejanëstandardetëlartanëshkrim/lexim, matematikëqë u mundësojnëtërinjëvetërealizojnëkarrierëtëbegatshme Aftësitësikreativiteti, punaekiporedhekomunikimidirektdhenëtëshkruarkonsiderohensishumëtëkërkuarangabizneset Ngritja e aftësivenëshkrim/lexim, matematikëdheteknologjikejanëkompetencaqëmundësojnëtëmësuaritgjatëgjithëjetës

14. 3. Çfarë presin bizneset nga arsimi i përgjithshëm? vazhd. Citimengapronarët e bizneseve: ‘Unëmundtëmësojpunëtorët se sitëcopëtohetnjëcopëdruripornukkamkohëdhefinancapërtimësuarbazat e matematikës’ ‘Unëbëjtëgjithallogaritjetdhekontaktet me konsumatorësepsepuëntorëve u mungojnëaftësithemelorekomunikuese’ ‘Unëkampasurhumbjesepsepunëtoriim ka përdorurmëshumëlëndëtëparësirezultatiaftësivetëdobëtamatematikoretëpunëtorittim’

15. 4. Çfarë mekanizma korigjues aplikojnë bizneset? Ofrojnëtrajnimemirëpo: • Paguhetvetëmngabizneset • Vetëm 11% e biznesevekanëbuxhetpërtrajnime • Edhekurtrajnimetofrohenatojanëshumëtëkushtueshmepërkompanitëpërtëofruartrajnimetëpërgjithshme • Tërrezikuarngalargimiipunëtorëvetëtrajnuarngandërmarrjaqë ka financuartrajniminndërmarrjetinvestojnënëtrajnimespecifike • Përkundërkëtijrrezikudisapunëdhënëstëmëdhenjofrojnëtrajnimeriparuesepërtëpërmirësuarmangësitënëaftësitëfunksionale Prandaj: sistemiiarsimitduhettëofrojëaftësitëpërgjithshmecilësore

16. 5. Përfundim • Shumëpërsonajoaktivëdhëtëpapunësuar • Tëpunësuarve u mungojnëaftësitëpërgjithshme • Trajnimijogjithmonësizgjidhjengasendërmarrjetnukjanëtëgatshmetëinvestojnënëaftësitëpërgjithshme • Duhetfokusuarnëaftësitëpërgjithshmengasekjokrijon persona tëaftëpërtëmësuarqëkontribuonnëproduktivitetin e ndërmarrjeve e qëkrijontëardhuradhendikonnërritjeekonomike

17. Faleminderit!