การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน ตามระเบียบคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน

1. การจัดทำรายงานการควบคุมภายในตามระเบียบคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินการจัดทำรายงานการควบคุมภายในตามระเบียบคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน โดย นายไพศาล เรืองวิวัฒนโรจน์ สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน 1

2. เนื้อหา • ความหมายของการควบคุมภายใน • มาตรฐานการควบคุมภายใน • การจัดทำรายงาน • รูปแบบรายงาน 2

3. ความหมายของการควบคุมภายในความหมายของการควบคุมภายใน กระบวนการปฏิบัติงานที่บุคลากรทุกระดับ ขององค์กรจัดให้มีขึ้นเพื่อความมั่นใจอย่าง สมเหตุสมผล ว่าการดำเนินงานขององค์กรจะ บรรลุวัตถุประสงค์ด้าน : 1. ประสิทธิผล ประสิทธิภาพของการดำเนินงาน รวมถึงการดูแลทรัพย์สิน การป้องกันความผิดพลาด ความเสียหาย การรั่วไหล และการทุจริต (O) 2. ความเชื่อถือได้ของรายงานทางการเงิน (F) 3. การปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ มติคณะรัฐมนตรี (C) 3

4. มาตรฐานการควบคุมภายในมาตรฐานการควบคุมภายใน 1) สภาพแวดล้อมของการควบคุม (Control Environment) 2) การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment) 3) กิจกรรมการควบคุม (Control Activities) 4) สารสนเทศและการสื่อสาร (Information and Communications) 5) การติดตามประเมินผล (Monitoring)

5. 1) สภาพแวดล้อมของการควบคุม มาตรฐาน : ผู้กำกับดูแล ฝ่ายบริหาร และบุคลากรของหน่วยรับตรวจต้องสร้างบรรยากาศของการควบคุมเพื่อให้เกิดทัศนคติที่ดีต่อการควบคุมภายใน โดยส่งเสริมให้บุคลากรทุกคนในหน่วยงานรับตรวจ เกิดจิตสำนึกที่ดีในการปฏิบัติงานในความรับผิดชอบและตระหนักถึงความจำเป็นและความสำคัญของการควบคุมภายใน รวมทั้งดำรงรักษาไว้ซึ่งสภาพแวดล้อมของการควบคุมที่ดี

6. 1) สภาพแวดล้อมของการควบคุม ปัจจัยเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมของการควบคุม • ปรัชญาและรูปแบบการทำงานของผู้บริหาร • ความซื่อสัตย์และจริยธรรม • ความรู้ ทักษะและความสามารถของบุคลากร • โครงสร้างการจัดองค์กร • การมอบอำนาจและหน้าที่ความรับผิดชอบ • นโยบายและวิธีบริหารบุคลากร

7. 2) การประเมินความเสี่ยง มาตรฐาน : ฝ่ายบริหารต้องประเมินความเสี่ยงทั้งจากปัจจัยภายในและภายนอกที่มีผลกระทบต่อการบรรลุวัตถุประสงค์ของหน่วยรับตรวจอย่างเพียงพอและเหมาะสม

8. 2) การประเมินความเสี่ยง ความเสี่ยงหมายถึงโอกาสที่จะเกิดความผิดพลาด ความเสียหาย การรั่วไหล ความสูญเปล่า หรือเหตุการณ์ซึ่งไม่พึงประสงค์ ที่ทำให้งานไม่ประสบความสำเร็จตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนด

9. 2) การประเมินความเสี่ยง การประเมินความเสี่ยงหมายถึง กระบวนการที่ใช้ในการระบุปัจจัยเสี่ยง วิเคราะห์ความเสี่ยงที่มีผลกระทบต่อการบรรลุวัตถุประสงค์ขององค์กรรวมทั้งการกำหนดแนวทางที่จำเป็นต้องใช้ในการควบคุมหรือจัดการความเสี่ยง

10. 2) การประเมินความเสี่ยง ปัจจัยเสี่ยง คือ สาเหตุที่ทำให้เกิดความเสี่ยง ซึ่งมีผลกระทบต่อวัตถุประสงค์ และเป้าหมายขององค์กร หรือผลการปฏิบัติงานทั้งในระดับองค์กรและกิจกรรม โดยมีทั้งปัจจัยภายในและภายนอก

11. 2) การประเมินความเสี่ยง ปัจจัยภายใน คือ ปัจจัยที่เกิดจากภายในองค์กร ซึ่งผู้บริหารสามารถบริหารจัดการ/ควบคุมได้ เช่น - โครงสร้างพื้นฐาน - บุคลากร - กระบวนการปฏิบัติงาน - ระบบสารสนเทศ

12. 2) การประเมินความเสี่ยง ปัจจัยภายนอก คือ ปัจจัยที่เกิดจากภายนอกองค์กร ซึ่งผู้บริหารไม่สามารถบริหารจัดการ/ควบคุมได้ เช่น - ภัยธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม - ภาวะเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง - การเปลี่ยนแปลงกฎหมาย - การเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยี

13. 2) การประเมินความเสี่ยง การวิเคราะห์ความเสี่ยง พิจารณาจาก 2 มิติ คือ (1) ผลกระทบ(Impact)หมายถึง ความเสียหายทางการเงิน ชื่อเสียง และผลเสียหาย อื่นที่จะเกิดขึ้นจากความเสี่ยง (2) โอกาสที่จะเกิด(Probability)หมายถึง โอกาสความเป็นไปได้ที่ความเสี่ยงจะเกิดขึ้น

14. 3) กิจกรรมการควบคุม ฝ่ายบริหารต้องจัดให้มีกิจกรรม การควบคุมที่มีประสิทธิภาพ และ ประสิทธิผลเพื่อป้องกันหรือลด ความเสียหายความผิดพลาดที่ อาจเกิดขึ้นและให้สามารถบรรลุ ผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของ การควบคุมภายใน มาตรฐาน :

15. 3) กิจกรรมการควบคุม ในเบื้องต้นจะต้องแบ่งแยกหน้าที่งานภายในหน่วยงานอย่างเหมาะสม ไม่มอบหมายให้บุคคลใดบุคคลหนึ่งมีหน้าที่เป็นผู้รับผิดชอบปฏิบัติงานที่สำคัญ หรืองานที่เสี่ยงต่อความเสียหายตั้งแต่ต้นจนจบ แต่ถ้ามีความจำเป็นให้กำหนดกิจกรรมการควบคุมอื่นที่เหมาะสมทดแทน มาตรฐาน : (ต่อ)

16. 3) กิจกรรมการควบคุม ตัวอย่างกิจกรรมการควบคุม - การอนุมัติ - การสอบทาน - การดูแลป้องกันทรัพย์สิน - การบริหารทรัพยากรบุคคล - การควบคุมระบบสารสนเทศ • การกระทบยอด • - การแบ่งแยกหน้าที่ • - การจัดทำเอกสารหลักฐาน • - การบันทึกรายการและ • เหตุการณ์อย่างถูกต้องและทันเวลา

17. 4) สารสนเทศและการสื่อสาร ฝ่ายบริหารต้องจัดให้มีสารสนเทศอย่างพอเพียงและสื่อสารให้ฝ่ายบริหารและบุคลากรอื่นๆที่เหมาะสม ทั้งภายในและภายนอก หน่วยรับตรวจ ซึ่งจำเป็นต้อง ใช้สารสนเทศนั้นในรูปแบบที่ เหมาะสมและทันเวลา มาตรฐาน :

18. 5) การติดตามประเมินผล ฝ่ายบริหารต้องจัดให้มีการ ติดตามประเมินผล(Monitoring) โดยการติดตามผลในระหว่าง การปฎิบัติงาน(Ongoing Monitoring) และการประเมินผล เป็นรายครั้ง(Separate Evaluation)อย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ เพื่อให้ความมั่นใจ มาตรฐาน :

19. 5) การติดตามประเมินผล - ระบบการควบคุมภายในที่วางไว้เพียงพอ เหมาะสมมีประสิทธิภาพ และมีการปฏิบัติจริง - การควบคุมภายในดำเนินไปอย่างมีประสิทธิผล • ข้อตรวจพบจากการตรวจสอบ และการสอบทานอื่นๆได้รับการปรับปรุงแก้ไขอย่างเหมาะสมและทันเวลา - การควบคุมภายในได้รับการปรับปรุงแก้ไขให้สอดคล้องกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป มาตรฐาน : (ต่อ)

20. การจัดทำรายงาน รายงานการประเมินผลการควบคุมภายใน ระดับส่วนงานย่อย ระดับหน่วยรับตรวจ ผู้ตรวจสอบภายใน ปย. 1 ปอ. 1 ปส. ปย. 2 ปอ. 2 ส่ง สตง. ปอ. 3 20

21. รูปแบบรายงาน • แบบ ปย.1/ปอ.2 • แบบ ปย.2 • แบบ ปอ.3 • แบบ ปอ.1 • แบบ ปส.

22. แบบ ปย.1/ปอ.2 ผลการประเมินโดยรวม..........สิ่งที่ต้องปรับปรุง(ถ้ามี)................. …………………………………………………………......................

23. แบบประเมินองค์ประกอบของการควบคุมฯ1.สภาพแวดล้อมของการควบคุมแบบประเมินองค์ประกอบของการควบคุมฯ1.สภาพแวดล้อมของการควบคุม

24. 2. การประเมินความเสี่ยง

25. 3. กิจกรรมการควบคุม

26. 4. สารสนเทศและการสื่อสาร

27. 5. การติดตามประเมินผล

28. แบบ ปย.2 28

29. แบบปอ.3 • คอลัมน์ (1),(2),(4),(5),(6)สรุปจากแบบ ปย.2 เฉพาะโครงการ/งาน/กิจกรรม/ด้าน ที่มีการปรับปรุงการควบคุม • คอลัมน์ (3)ระบุงวด/เวลาที่ประเมินและพบจุดอ่อนในคอลัมน์ (2) 29

30. แบบปอ.1 หนังสือรับรองการประเมินผลการควบคุมภายใน เรียน (คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน /ผู้กำกับดูแล /คณะกรรมการตรวจสอบหรือคณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ) (ชื่อหน่วยรับตรวจ) ได้ประเมินผลการควบคุมภายในสำหรับปีสิ้นสุดวันที่...... เดือน.................... พ.ศ. …... ด้วยวิธีการที่ (ชื่อหน่วยรับตรวจ) กำหนด โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความมั่นใจอย่างสมเหตุสมผลว่า การดำเนินงานจะบรรลุวัตถุประสงค์ของการควบคุมภายในด้านประสิทธิผล และประสิทธิภาพของการดำเนินงานและการใช้ทรัพยากร ซึ่งรวมถึงการดูแลรักษาทรัพย์สิน การป้องกันหรือลดความผิดพลาด ความเสียหาย การรั่วไหล การสิ้นเปลือง หรือการทุจริต ด้านความเชื่อถือได้ของรายงานทางการเงินและการดำเนินงาน และด้านการปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ มติคณะรัฐมนตรี และนโยบาย ซึ่งรวมถึงระเบียบปฏิบัติของฝ่ายบริหาร 30

31. แบบปอ.1 (ต่อ) จากผลการประเมินดังกล่าวเห็นว่า การควบคุมภายในของ (ชื่อหน่วยรับตรวจ) สำหรับปีสิ้นสุดวันที่...... เดือน.................... พ.ศ. ........ เป็นไปตามระบบการควบคุมภายในที่กำหนดไว้ มีความเพียงพอและบรรลุวัตถุประสงค์ของการควบคุมภายในตามที่กล่าวในวรรคแรก ลายมือชื่อ.............................…….. (ชื่อ หัวหน้าหน่วยรับตรวจ) ตำแหน่ง............................……... วันที่....... เดือน....…............... พ.ศ. ...…… 31

32. แบบปส. รายงานผลการสอบทานการประเมินการควบคุมภายในของ ผู้ตรวจสอบภายใน เรียน (หัวหน้าหน่วยรับตรวจ / ผู้บริหารสูงสุดของหน่วยรับตรวจ) ข้าพเจ้าได้สอบทานการประเมินระบบการควบคุมภายในของ (ชื่อหน่วยรับตรวจ) สำหรับปีสิ้นสุดวันที่ ..... เดือน.................. พ.ศ. .... การสอบทานได้ปฏิบัติอย่างสมเหตุสมผลและระมัดระวังอย่างรอบคอบ ผลการสอบทานพบว่า การประเมินผลการควบคุมภายในเป็นไปตามวิธีการที่กำหนด ระบบการควบคุมภายในมีความเพียงพอ และสามารถบรรลุวัตถุประสงค์ของการควบคุมภายใน ชื่อผู้รายงาน...................................................... (ชื่อหัวหน้าหน่วยงานตรวจสอบภายใน) ตำแหน่ง....................................................... วันที่.......เดือน...............พ.ศ. ............ 32

33. ขอบคุณครับ หากมีข้อซักถาม/สงสัยเพิ่มเติม ที่ทำงาน : 02 271 8176 มือถือ : 089 777 0799 e-mail : paisan99@gmail.com 33