Download
1 / 31
400 likes | 698 Views
بورس اوراق بهادار تهران(سهامی عام). معرفي ابزارهاي تأمين مالي از طريق بازار سرمايه با تاکید بر اوراق مشارکت، مرابحه، اجاره و ساخت. اسماعیل درگاهی مدیر پذیرش اوراق بهادار تماس: 09125369334 پست الکترونیک: Dargahi.2001@gmail.com. مزایای انتشار سهام در بورس اوراق بهادار تهران.
E N D
بورس اوراق بهادار تهران(سهامی عام) معرفي ابزارهاي تأمين مالي از طريق بازار سرمايه با تاکید بر اوراق مشارکت، مرابحه، اجاره و ساخت اسماعیل درگاهی مدیر پذیرش اوراق بهادار تماس: 09125369334 پست الکترونیک: Dargahi.2001@gmail.com
مزایای انتشار سهام در بورس اوراق بهادار تهران • سهولت تامین مالی از طریق بورس و انتشار اوراق تامین مالی جدید • افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه • برخورداری از مشوق های دولتی و بورس همانند معافیت مالیاتی • سهولت در تغییر ترکیب سهامداران و انتقال پذیری مالکیت • افزایش اعتبار داخلی و بین المللی و نام سازی تجاری • ارزیابی بهتر عملکرد مدیریت شرکت • ارتقاء سیستم های اطلاعات حسابداری و کنترل داخلی شرکت • امکان استفاده از مشارکت عمومی در توسعه شرکت • ایجاد انگیزه در کارکنان از طریق طرح های واگذاری اوراق بهادار • بهبود ساختار مالی و اقتصادی شرکت در نتیجه رعایت الزامات بورس • 000
برخی از شرایط اختصاصی پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران
اوراق مشارکت قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب 1376/06/30 مجلس شورای اسلامی ماده 1. به منظور مشارکت عموم در اجرای طرح های عمرانی انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کل کشور و طرحهای سودآور تولیدی و ساختمانی و خدماتی، به دولت و شرکت های دولتی و شهرداری ها و موسسه ها و نهادهای عمومی غیردولتی و موسسه های عام المنفعه و شرکت های وابسته به دستگاههای مذکور و هم چنین شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت های تعاونی تولیدی اجازه داده می شود طبق مقررات این قانون، قسمتی از منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرح های مذکور شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی را از طریق انتشار و عرضه عمومی اوراق مشارکت تامین نماید. ماده 2. اوراق مشاركت، اوراق بهادار با نام يا بي‌نامي است كه به‌موجب اين قانون به قيمت اسمي مشخص براي مدت معين منتشر مي‌شود و به سرمايه‌گذاراني كه قصد مشاركت در اجراي طرح‌هاي موضوع مادة (1) را دارند واگذار مي‌گردد. دارندگان اين اوراق به نسبت قيمت اسمي و مدت زمان مشاركت، در سود حاصل از اجراي طرح مربوط شريك خواهند بود. خريد و فروش اين اوراق مستقيماً و يا از طريق بورس اوراق بهادار مجاز مي‌باشد.
اوراق مشارکت(ادامه) آیین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت 1377/05/18 هیئت وزیران • اوراق مشاركت قابل تعويض با سهام • اوراق مشاركت قابل تبديل به سهام • عامل: بانکی است که از طرف ناشر نسبت به عرضه اوراق برای فروش، پرداخت سود علی الحساب و قطعی، بازپرداخت اصل مبلغ اوراق مشارکت در سررسید یا بازخرید آن قبل از سررسید، کسر و پرداخت مالیات موضوع ماده (7) قانون و انجام سایر امور مرتبط، طبق قرارداد عاملیت مبادرت می ورزد. • امین: شخص حقیقی یا حقوقی است که از طرف بانک مرکزی انتخاب می شود و به منظور حفظ منافع دارندگان اوراق مشارکت و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر در طرح، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگه داری حساب ها و صورت های مالی و عملکرد اجرایی ناشر به موجب قرارداد منعقد شده، مستمراً رسیدگی و اظهارنظر می نماید. وظایف امین در مورد طرح های عمرانی- انتفاعی دولت به مسئولیت سازمان برنامه و بودجه انجام خواهد شد.
اوراق مشارکت(ادامه) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384/09/01 مجلس شورای اسلامی مطابق ماده 26 ”قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران“، وظایف و اختیارات بانک مرکزی ج.ا.ا موضوع ماده (4) قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، به سازمان بورس و اوراق بهادار واگذار گردید. براساس ماده 27 قانون بازار اوراق بهادار ج.ا.ا، اوراق مشارکت زیر از ثبت نزد سازمان بورس معاف هستند: 1- اوراق مشارکت دولت، بانک مرکزی و شهرداری ها 2- اوراق مشارکت بانک ها و موسسات مالی و اعتباری دولتی 3- سایر اوراق بهادار تصریح شده
اوراق مشارکت(ادامه) آیین نامة اجرایی انتشار اوراق مشارکت شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مصوب 1383/4/17 هئیت وزیران • اوراق مشارکت برای طرح نوسازی و توسعه شرکت ناشر(طرح یا پروژة جدید یا مُکمل که اجرای آن به لحاظ فنی، مالی و اقتصادی توجیه‌پذیر باشد منتشر می شود. • ویژگی های ارکان انتشار اوراق: • ناشر: • زیان انباشته نداشته باشد، • دو سال از تاریخ پذیرش آن در بورس می گذرد، • در دو دوره مالی منتهی به درخواست انتشار اوراق، سودآور بوده و چشم انداز مثبت سودآوری دارد • (انتشار مستلزم اخذ مصوبه مجمع عمومی صاحبان- ارائه صورت های مالی حداقل سه دوره مالی قبل)
اوراق مشارکت(ادامه) امین: بانک، مؤسسة بیمه، یا هر شخصیت حقوقی مورد تایید ”بورس“ که از طرف ”ناشر“ انتخاب میشود تا در راستای حفظ منافع دارندگان ”اوراق مشارکت“ به ترتیبی که در این آیین‌نامه مقرر است، وظایف محوله را انجام دهد. ”امین“ و ”ضامن“ می‌توانند دارای شخصیت حقوقی واحد باشند در صورت فروش ”اوراق مشارکت“ منتشرشده از طریق ”بورس“ در مدت مقرر و یا با دوبار تمدید مهلت عرضه که در مجموع حداکثر به مدت 20 روز کاری است، مجوز برداشت وجوه جمع‌آوری‌شده توسط ”ناشر،“ از سوی ”امین“ صادر خواهد شد. عامل: شخصیت حقوقی‌ای که از طرف ”ناشر“ تعیین میشود تا نسبت به عرضة اولیة اوراق از طریق ”بورس،“ پرداخت سود علی‌الحساب و قطعی، بازپرداخت اصل مبلغ ”اوراق مشارکت“ در سررسید، کسر و پرداخت مالیات‌های مربوطه و سایر امور اجرایی مرتبط با انتشار اقدام کند. ”عامل“ و ”ناشر“ می‌توانند دارای شخصیت حقوقی واحد باشند.
اوراق مشارکت(ادامه) ضامن: شخصیت حقوقی‌ای که بازپرداخت سود علی‌الحساب، اصل مبلغ ”اوراق مشارکت“ یا بخشی از این وجوه و خرید ”اوراق مشارکت“ منتشر شده را که در عرضة عمومی به فروش نرسیده است، تضمین میکند. ”ضامن“ با پیشنهاد ”ناشر“ و تأیید ”امین“ تعیین میشود. وجود ”ضامن“ به اختیار ”ناشر“ است که ضروری است در امیدنامه قید شود. حسابرس: مؤسسات حسابرسی عضو جامعة حسابداران رسمی ایران که امکان‌سنجی فنی، اقتصادی، و مالی ”طرح نوسازی و توسعة شرکت“ را تأیید میکند و گزارش پیشرفت کار، نرخ بازده، و دیگر اطلاعات مالی طرح سرمایه‌گذاری را به اطلاع دارندگان ”اوراق مشارکت“ می‌رساند. حسابرس می‌تواند در عین‌حال ”حسابرس“ شرکت ”ناشر“ هم باشد. بازارگردان : کارگزار معامله گری است که با اخذ مجوز لازم با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظمی عرضه و تقاضای اوراق و تحدید دامنه نوسان قیمت آن، به داد و ستد آن اوراق می پردازد.
مراحل انتشار اوراق مشارکت در بورس(ادامه)
ابزارهای مالی اسلامی(صکوک) طبق احکام اسلامی، مطالبه و پرداخت بهره حرام است. بنابراین در کشورهایی که بخش عمده‌ای از جمعیت آنها را مسلمانان تشکیل می‌دهند بازارهای بدهی کلاسیک (مبتنی بر بهره) نمی‌تواند نیازهای مالی مسلمانان را پاسخ دهد. از این رو تقاضای زیادی برای توسعه یک بازار بدهی جانشین وجود دارد که با معیارها و احکام اسلامی نیز مطابقت داشته باشد. در نتیجه در چند سال اخیر اوراق طراحی شده و منتشر شده توسط شرکت‌ها و دولت‌ها که مطابق با احکام اسلامی است و به صکوک معروف است رشد چشمگیری داشته است ”ابزار مالی صکوک یکی از ابزارهای فراگیر اسلامی است که دارای انواع متعددی بوده و برای مقاصد خاصاز قبیل تأمین مالی پروژه‌ها، لیزینگ، تأمین مالی تجاری و ابزارهای بازار رهن می‌توان از آن بهره برد.“ انتشار اوراق صکوک در واقع یکی از ساختارهای تبدیل داراییها به اوراق بهادار به شمار می‌رود.
تاریخچه صکوک • ایده اولیه انتشار اوراق قرضه اسلامی به دهه 1980 بر می گردد. در سال1983بانک مرکزی مالزی به عنوان پسشگام در این زمینه، از اوراق بهادار دولتی یا اسناد خزانه که بهره پرداخت می‌کردند استفاده نکرد و به جای آن از اوراق بدون بهره به نام گواهی سرمایه‌گذاری دولتی استفاده نمود. • در دهه 1990 همزمان با گسترش ساختارهای مختلف معاملات مالی توسط بانک‌های اسلامی ایده استفاده از ابزراهای مالی اسلامی نیز تشدید شد. بدنبال آن متخصصان مالی در کنار علمای دینی اقدام به مطالعه راهکارهای مناسب نمودند. ایدة انتشار صکوک اجاره برای نخستین بار توسط منذر کهف[2] در مقالة معروف وی با عنوان استفاده از اوراق اجاره دارایی برای پوشش شکاف بودجه در سال 1997 مطرح شد و پس از بررسی جزییات عملیات آن انتشار آن آغاز شد. • صکوک منتشره در سطح جهان را از منظر ناشر می توان به دو دسته تقسیم کرد: • صکوک دولتی • صکوک شرکتی
انواع صکوک • بر اساس تقسیم بندی سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامیدر حال حاضر 14 نوع اوراق صکوک به شرح زیر وجود دارد: • صکوک اجاره • صکوک مرابحه • صکوک استصناع • صکوک سلم • صکوک مشارکت • صکوک مضاربه • صکوک مزارعه • صکوک مساقات • صکوک مقارضه • صکوک حق الامتیاز • صکوک نماینده سرمایه‌گذاری • صکوک مالکیت دارایی(هایی) که در آینده ساخته میشود. • صکوک مالکیت منافع دارایی(های)موجود. • صکوک مالکیت منافع دارایی(هایی) که در آینده ساخته میشود.
صکوک اجاره • در میان انواع صکوک، صکوک اجاره از محبوبیت زیادی برخوردار است. • صکوک اجاره اوراق بهاداری است که دارنده آن به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی است که منافع آن بر اساس قرار داد اجاره به مصرف کننده یا بانی واگذار شده است. در صکوک اجاره حق استفاده از منافع یک دارایی یا مجموعه ای از دارایی ها، در قبال اجاره‌بها از مالک به شخص دیگری منتقل میشود. مدت قرارداد اجاره مشخص است و می توان اجاره بها را در ابتدای دوره، انتهای دوره، با سررسیدهای ماهانه، فصلی یا سالانه پرداخت کرد. از آنجا که صکوک اجاره اوراق بهاداری است که بیان‌گر مالکیت مشاع فرد است لذا می‌توان آن را در بازار ثانویه و به قیمتی که توسط عوامل بازار تعیین میشود، معامله کرد. • انواع اوراق اجاره: • صکوک اجاره عادی • صکوک اجاره به شرط تملیک
ارکان انتشار صکوک اجاره • 1. بانی: منظور هر شخصیت حقوقی است که به منظور تامین مالی، اقدام به فروش دارایی‌های خود به واسط نموده و مجددا به منظور انتفاع از داراییها اقدام به اجاره آنها از واسط مینماید. • 2. واسط: واسط معمولا یک شرکت سهامی خاص یا با مسئولیت محدود است که به منظور خاص ( انتشار اوراق ) تاسیس می شود. واسط ممکن است از نظر زمانی به صورت محدو یا نامحدود باشد. این شرکت معمولا توسط بانی و به منظور کاهش هزینه های تامین مالی تاسیس می شود. البته در کشورهای پیشرفته که میزان اوراق منتشره زیاد است معمولا چنین شرکت هایی صرفا به عنوان واسط تاسیس می شوند. وظیفه اصلی واسط انتشار اوراق صکوک می باشد. از نظر حقوقی واسط به عنوان حق العمل کار یا وکیل می تواند اقدام به فعالیت نماید. • 3. سرمایه گذران: منظور صاحبان اوراق میباشد. • 4. امین: منظور نهادی است که حافظ منافع سرمایهگذاران است و وظیفه بررسی وثائق و ضمانت‌های لازم جهت انتشار اوراق را بر عهده داشته و بر کل فرآیند صکوک اجاره نظارت کامل دارد. • 5. شرکت تامین سرمایه: شرکتی است که به عنوان واسط بین ناشر و سرمایه گذاران عمل و اوراق را در بازار اولیه می فروشد. • 6. حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار • 7. بازارگردان : کارگزار معامله گر یا تامین سرمایه ای است که با اخذ مجوز لازم نسبت به افزایش نقدشوندگی تلاش می کند. • 8.ضامن: شخص حقوقی است که بازپرداخت اصل و فرع اوراق را در سررسیدهای مقرر تضمین می کند.
اوراق اجاره تامین مالی مدل عملیاتی انتشار اوراق اجاره تامین مالی
اوراق اجاره تامین نقدینگی مدل عملیاتی انتشار اوراق اجاره تامین نقدینگی
ریسک های مربوط به اوراق صکوک 1. ریسک جمع آوری وجوه نقد به میزان لازم جهت خرید دارایی: ممکن است وجوه مورد نیاز جهت خرید دارایی به میزان کافی در زمان پذیره نویسی بدست نیاید. 2. ریسک عدم فروش کالا به واسط: ممکن است پس از جمع آوری وجوه توسط واسط، بانی دارایی خود را به واسط نفروشد. 3. ریسک عدم اجاره کالا توسط مصرف کننده: ممکن است بانی دارایی را اجاره ننماید. 4. ریسک از بین رفتن کلی یا جزئی دارایی: چنانچه دارایی در مدت زمان اجاره تلف شود یا هزینه هایی داشته شود، سرمایه گذاران با ریسک مواجه خواهند شد. به عبارت دیگر چنانچه به دارایی مورد اجاره در فرآیند انتشار اوراق صکوک به هر دلیل خسارتی وارد آید آنگاه از ارزش آن دارایی کاسته شده و در نتیجه دارندگان صکوک متضرر می‌شوند. 5. ریسک عدم پرداخت به موقع اجاره بها: در صورتی که مستاجر (بانی) اجاره بها را در موعدهای مقرر به سرمایه گذاران پرداخت ننماید؛ سرمایه گذاران با ریسک مواجه خواهند شد. 6. ریسک کاهش قیمت دارایی: اچر اوراق از نوع اجاره عادی باشد، سرمایه گذارن در پایان مدت قرارداد مالک دارایی خواهند شد. در صورتی که در پایان مدت قرارداد قیمت روز دارایی (ارزش اسقاط) کاهش یافته باشد سرمایه گذاران متضرر خواهند شد.
اوراق استصناع • واژه استصناع در لغت از باب استفعال از مادة «صنع» است و به معنای طلب و سفارش ساخت چیزی را می گویند. بر اساس تصویب شواری عالی بورس، اوراق سفارش ساخت(استصناع) اوراق بهاداری است که ناشر بر اساس قرارداد سافرش ساخت منتشر میکند. این اوراق قابل معامله در بورسها یا بازارهای خارج از بورس میباشند. قرارداد سفارش ساخت قرادادی است که به مجوب آن یکی از طرفین قرارداد در مقابل مبلغی معین، ساخت و تحویل دارایی مشخصی را در زکام معین متعهد میشود. • سه ویژگی متمایز کننده قرارداد استصناع • در قرارداد استصناع به طور معمول کالای مورد نظر (موضوع استصناع) موجود نیست و سازنده در آینده آن را ساخته و تحویل می‌دهد، • در قرارداد استصناع تهیة مواد اوّلیه و لوازم کار به عهدة سازنده است • به طور معمول در زمان انعقاد قرارداد کل ثمن پرداخت نمی‌شود بلکه بخشی ازآ‌ن به عنوان پیش پرداخت داده میشود بخش دیگر به صورت دفعی یا تدریجی تا زمان تحویل کالا پرداخت میشود گاهی بخشی از آن به بعد از تحویل هم منتقل میشود.
انواع استصناع دولت، شهرداری ها، شرکت های دولتی و بخش خصوصی برای تأمین مالی طرح های عمرانی و توسعه ای می توانند از طریق استصناع اقدام کنند. این عمل به دو روش مستقیم و غیر مستقیم قابل اجرا است. استصناع مستقیم در این روش سفارش دهنده که در صدد احداث پروژه خاصی هستند و فاقد اعتبار مالی لازم برای انجام آن را در زمان حاضر می باشند، طبق قرارداد استصناع، ساخت پروژه مذکور را به پیمانکار (سازنده) مربوطه سفارش می دهند و به جای پرداخت وجه نقد در سر رسیدهای مقرر، اقدام به اعطای اوراق بهادار استصناع متناسب با پیشرفت پروژه می کند. استصناع غیرمستقیم در این حالت سفارش دهنده احداث پروژه خاصی را طبق قرارداد استصناع از یک بانک می خواهد. بانک متعهد می شود در قبال مبلغ مشخصی که بر اساس زمان بندی معین (برای مثال ده سال) پرداخت می شود پروژه را تحویل دهد. سپس بانک آن پروژه را در قالب پروژه های کوچک تر تعریف کرده، با چند پیمانکار قرارداد استصناع می بندد. قراردادهای استصناع بانک با پیمانکاران می تواند در زمان بندی متفاوت از استصناع اول باشد. در این روش نیز وزارتخانه مربوطه به تناسب پیشرفت پروژه، اوراق بهادار استصناع را که به تناسب قرارداد دارای سر رسیدهایی- برای مثال یک تا ده سال- هستند در اختیار بانک قرار می دهد. بانک نیز می تواند در مواقع نیاز به نقدنگی، آن ها را در بازار ثانوی بفروشد و در مواقع مازاد نقدینگی از مردم بازخرید کند، کما اینکه می تواند صبر کند، در سر رسید مبلغ اسمی آن را از دولت دریافت کند.
1. طرفین قرارداد، در قرارداد استصناع، سفارش دهنده را مستصنع (یا کارفرما) و سازنده را صانع (یا پیمانکار) می‌گویند. 2. عقد (ایجاب و قبول)، قرارداد استصناع همانند سایر قراردادها، نیاز به ابراز اراده و رضایت طرفین به انعقاد قرارداد دارد. 3. عوضین، کالا یا پروژه‌ای که سفارش ساخت آن داده میشود، موضوع قرارداد استصناع یا مستصنَع می‌گویند؛ مبلغی که در قبال ساخت و تحویل کالا یا پروژه پرداخت میشود را عوض استصناع می‌گویند.
انتشار صکوک استصناع مدل عملیاتی انتشار اوراق استصناع
اوراق مرابحه اوراق مرابحه، اوراق بهاداری است که دارندگان آنها به صورت مشاع، مالک دارایی مالی(دینی) هستند که براساس قرارداد مرابحه حاصل شده است. این اوراق بازدهی ثابتی داشته و قابل فروش در بازار ثانوی هستند. تامین مالی منابع بزرگ بدون مراجعه به سیستم بانکی قابل استفاده برای تامین مالی دارایی‌های ثابت و هم به عنوان سرمایه در گردش مانند خرید مواد اولیه، تجهیزات، مواد مصرفی
ارکان اوراق مرابحه در انتشار اوراق مرابحه عناصر حقیقی و حقوقی متعددی حضور دارند، اما مهمترین آنها عبارتند از: بانی: هر شخص حقوقی، مانند دولت، شهرداری یا شرکت خصوصی که انتشار اوراق با هدف تامین مالی وی صورت گیرد. واسط(ناشر): هر شخص حقوقی که اوراق بهادار را منتشر می کند. سرمایه گذاران امین: شخص حقوقی مورد تائید سازمان بورس و اوراق بهادار که بر کل روند انتشار اوراق بهادار نظارت دارد و تمامی نقل و انتقالات مالی با اجازه وی صورت می گیرد شرکت تامین سرمایه موسسه رتبه بندی
انتشار مرابحه مدل عملیاتی انتشار اوراق مرابحه تامین مالی
انتشار مرابحه مدل عملیاتی انتشار اوراق مرابحه تامین نقدینگی
بورس ایده در راستای اجرای مفاده بند“و“ ماده 17 قانون برنامه پنجم توسعه ج.ا.ا و حمایت مالی از ایجاد و توسعه بورس ایده و بازار فناوری به منظور استفاده از ظرفیت های علمی در جهت پاسخگویی به نیازهای بخش صنعت، کشاورزی و خدمات، بازار بورس ایده براساس شرکت های سهامی خاص مبتنی بر دارای فکری در فرابورس ایران ایجاد شده است. دارایی فکری عبارت است از کلیه حقوق مالکیت های معنوی ثبت شده نزد ”اداره کل مالکیت صنعتی“ اعم از حق اختراع، طرح صنعتی و علائم تجاری و سایر موارد.
