1 / 32

Omgaan met Inteelt in de Hondenfokkerij

Omgaan met Inteelt in de Hondenfokkerij. Piter Bijma Leerstoelgroep Fokkerij en Genetica Wageningen Universiteit. De Boodschap. In elk gesloten ras neemt de verwantschap geleidelijk toe Dat is een normaal fenomeen De toename van de verwantschap bepaalt de toename van de inteelt in het ras

river
Download Presentation

Omgaan met Inteelt in de Hondenfokkerij

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Omgaan met Inteelt in de Hondenfokkerij Piter Bijma Leerstoelgroep Fokkerij en Genetica Wageningen Universiteit

  2. De Boodschap • In elk gesloten ras neemt de verwantschap geleidelijk toe • Dat is een normaal fenomeen • De toename van de verwantschap bepaalt de toename van de inteelt in het ras • Inteeltbeheersing vraagt beheersing van de verwantschapstoename op rasnivo • Samen organiseren • Gebruik software

  3. 1. Wat is inteelt

  4. AB CD AC AD AA 1. Wat is inteelt? • Inteelt = paring van dieren die familie van elkaar zijn Alle DNA bestaat in tweevoud ~ 25.000 genen, twee van elk Deze twee honden zijn verwant Deze pup is ingeteeld (25%) De kans is 25% dat deze pup AA, BB, CC of DD is

  5. moeder vader 50% verwant dochter 25% inteelt Inteelt en familiegraad (verwantschap) • Verwantschap tussen twee honden • % DNA dat overeenkomt tussen de honden • Ouder – kind 50% • Grootouder – kind 25% • Overgrootouder – kind 12,5% • Volle broer – zus 50% • Half boer - zus 25% • Neef – Nicht 12,5% • Inteelt van een hond • % DNA dat homozygoot is in het dier • Inteelt = 0.5 * verwantschap tussen de ouders • Vader-dochter: Inteelt = 0.5 * 50% = 25% • 25% van het DNA vertoont geen variatie meer.

  6. Wat is de inteelt van Naen? Obvdezestamboom Inteelt is niet erfelijk

  7. Inteelt: individu en rasniveau • Individueel • Een hond is ingeteeld als de vader en moeder familie van elkaar zijn. • Inteelt is niet erfelijk • Een ingeteelde reu geeft niet perse een ingeteelde pup • Gebruik gerust een ingeteelde reu of teef • Rasniveau • In elk gesloten ras neemt de inteelt geleidelijk toe. • Hoe kleiner het ras des te sneller de toename.

  8. Inteelt op rasniveau • Oorzaak • In een klein ras wordt iedereen familie van elkaar. • Oorzaak: een hond heeft • 2 ouders • 4 grootouders • 8 overgrootouders • …etc. • “Iedereen stamt van Willem van Oranje af” • Gevolg • Inteelt wordt onvermijdelijk • “Er bestaat geen reu die geen familie is van uw teef” • “Iedereen is ingeteeld op Willem van Oranje” • Afname van de erfelijke variatie

  9. 2. Gevolgen van inteelt • Inteeltdepressie • Algemene achteruitgang • Kleiner • Minder vruchtbaar • Meer gezondheidsproblemen • Korter leven • Komt in vrijwel alle (dier)soorten voor

  10. Inteeltdepressie in de wolf Effect van 25% inteelt • Lichaamsgewicht 8 mnd -6 kg • Levensduur -1 jaar • Nestgrootte -1 pup • #nakomelingen/teef -0.7 pup Conservation Biology 1991 5: 33-40 Relatie met erfelijke blindheid

  11. Inteeltdepressie in Schotse schapen Lichaamsgewicht vader x dochter = 12% afname

  12. Inteeltdepressie in Schotse schapen Bevruchtings% vader x dochter = 11% afname

  13. Inteeltdepressie in Schotse schapen Aantal lammeren vader x dochter = 20% afname

  14. Inteeltdepressie in Schotse schapen Levensduur ooien vader x dochter = 8% afname

  15. Inteeltdepressie bij mensen

  16. Inteeltdepressie bij mensen Effect vader x dochter (25% inteelt) Geboorte gewicht – 0.675 kg (Japan) – 0.213 kg (VS) Lichaamslengte – 7 cm (Hutterites, VS) – 4 mm (Italie) – 2.5 cm (Japan) IQ – 5 punten (Japan) – 9 punten (Japan) – 5 punten (VS) Overleving tot voortplanting – 8.75%

  17. 2. Gevolgen van inteelt • Inteeltdepressie • Algemene achteruitgang • Erfelijke ziektes / gebreken • Honden • PRA • Narcolepsie • Miniatuur type • Koeien: BLAD, CVM, gladde tong • Schapen: erfelijke blindheid • Mensen: taaislijmziekte

  18. AB CD AC AD AA Erfelijke gebreken • Inteelt brengt reccesieve erfelijke gebreken aan het licht • Oorzaak reccesieve gebreken: defect gen Het voorkomen van erfelijke gebreken is normaal. (Het A-gen bestaat; dragers hebben een gezond “reserve” gen) Door te veel inteelt komen de gebreken plotseling veel voor. Toename fractie dieren met AA → ziekte komt meer voor Inteelt veroorzaakt de erfelijke gebreken niet

  19. Inteelt en taaislijmziekte bij mensen • Incidentie: 1 in 4000 • Broer-zus paring: 1 in 242

  20. 3. Omgaan met inteelt- op dierniveau- op rasniveau

  21. 3.1 Omgaan met inteelt op diernivo • Relatief eenvoudig • Voorkom sterk ingeteelde combinaties • Broer-zus • Vader-dochter • Neef-nicht • Hou de afstamming bij • Liefst 3 generaties geen familie • Betekent: 8 verschillende overgrootouders van de te fokken pup • Gebruik ieder jaar een vader met andere achtergrond • Maak een database en gebruik een computer

  22. 3.2 Beheersing van de inteelttoename op rasniveau • Langere termijn • “Iedereen wordt familie van elkaar” • Inteelttoename = 0.5 x toename van verwantschap • Kernpunt: beperk toename van de verwantschap • Voorkom dat verwantschap te snel toeneemt • Organiseren op rasniveau • Wat “het beste is” hangt af van wat “de rest doet” • “Niet allemaal hetzelfde doen”

  23. Inteelt & verwantschap: Voorbeeld melkkoeien • Verwantschap komt voor de inteelt • Voorbeeld bij melkvee • BLAD, CVM gaat terug op de stier Bell • Geboren 1974 • Problemen openbaarden zich rond 1990 en 2000 • Bell intussen al heel veel gebruikt • Als je te veel inteelt ziet ben je te laat • Fokverbod voor ingeteelde reuen heeft geen zin

  24. 3.2 Beperken van de verwantschapstoename • Spreiding in de bloedvoering (stamboom) • Meeste inteelt komt via de reuen • Omdat er minder reuen zijn • Keuze van de reuen • Aantal reuen • Afstamming van de reuen • Beperk de verwantschapsgraad tussen de reuen. • De mode is vaak de grootste bedreiging • Iedereen wil dezelfde reu • Inteeltcoefficienten van fokreuen zijn niet van belang

  25. Wat werkt niet? • Vermijden van ingeteelde paring is geen oplossing voor het ras • Er zijn geen onverwante dieren meer in een klein ras • Het gaat dus niet op de combinatie van reu en teef, maar om de keuze van de fokreuen.

  26. Effect Reu-teef combinaties op inteelt Deelsbroer-zus paring willekeurig stop start Reu-teef combinaties laten de gemiddelde inteelt afwijken van gemiddelde verwantschap, maar de trend blijft gelijk ↓ Reu-teef combinatie = korte-termijn fenomeen Vermijden ingeteelde paring

  27. Praktische oplossingen: Wat is ongeveer vereist? • Doel • Inteelttoename max ~0.5 tot 1% per generatie • Benodigd: • Streef naar ~50 reuen per generatie (~6 jaar) • Ongeveer gelijke bijdrages van iedere reu • Voorkom dominante stamouders zo veel mogelijk • Vermijd maatregelen waardoor het aantal daalt • Sterke fokkerij voor zeldzame uiterlijke kenmerken • Te veel uitsluitingen van de fok

  28. Praktische uitvoering: Software • Gebruik software door fokkers: • Het kiezen van fokreuen • Gemiddelde verwantschap van reu met het ras als geheel • Het combineren van reu en teef • Bijv. 3 generaties geen gemeenschappelijke voorouders

  29. Praktische uitvoering: Software • Gebruik software door fokkers: • Het kiezen van fokreuen • Gemiddelde verwantschap van reu met het ras als geheel • Het combineren van reu en teef • Bijv. 3 generaties geen gemeenschappelijke voorouders • Gebruik software door rasverenigingen • Monitor toename verwantschap & inteelt

  30. Is inteelt altijd negatief? • “Lijnenteelt” • Gemiddeld is inteelt negatief • Er is veel variatie • Voorspellen van het individu is onmogelijk • Inteelt kan gericht gebruikt worden voor kleurpatronen bijvoorbeeld bij vogels • Minder relevant voor honden

  31. Selectie • Selectie: gerichtekeuzevaders en moedersvoor de volgendegeneratie • Selectiegeefteengerichteverandering • Inteelt op rasnivogeefteenongerichteverandering • Selectie: • Karakter • Gezondheid • Uiterlijkeeigenschappen

  32. Conclusies • Inteelt ontstaat door verwantschap • Inteelt is goed te beheersen • Beperk de verwantschapstoename • Gespreid gebruik van reuen • Organisatie op rasniveau is belangrijks • Gebruik van software & internet • Streef naar ~50 reuen per generatie • Vergeet selectie niet

More Related