1 / 30

Marek W. Kozak

Polityka spójności: między rozwojem a transferami społecznymi? Wprowadzenie do dyskusji Konferencja Bilans członkostwa Polski w UE w perspektywie regionów CE Natolin, 23 czerwca 2009. Marek W. Kozak Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG UW oraz Collegium Civitas

robert-burns
Download Presentation

Marek W. Kozak

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Polityka spójności: między rozwojem a transferami społecznymi?Wprowadzenie do dyskusjiKonferencja Bilans członkostwa Polski w UE w perspektywie regionówCE Natolin, 23 czerwca 2009 Marek W. Kozak Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG UW oraz Collegium Civitas UWAGA: Opinie wyrażone w publikacji są opiniami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Komisji Europejskiej. Ani Komisja Europejska, ani żadna inna osoba występujące w jej imieniu nie ponoszą odpowiedzialności za treści zawarte w niniejszym dokumencie.

  2. O porządku spotkania • Wprowadzenie: silva rerum, czyli pokrótce dane, prowokacje, pytania • Dyskusja o rozwoju regionalnym - jakie mamy doświadczenia? - co udało nam się rzeczywiście osiągnąć od 2004 roku? - co można i warto zmienić na przyszłość? • Podsumowanie

  3. Racjonalne wydatki publiczne • Co to znaczy? I co znaczy: rozwój? • Jak oceniać racjonalność wydatków? • Przykłady kryteriów: czym się różnią? • Konsumpcja versus inwestycja • Punkt, linia, sieć • Dziś i jutro • Czynnik rozwoju w XXI wieku a inne • Wydać mądrze, wydać głupio: któż bez winy?

  4. Teza: w początkowym okresie po akcesji (2004-2008) realizacja polityki strukturalnej w regionach przyczyniała się bardziej do rozwiązywania problemów lokalnych, krótkoterminowych (mających związek przede wszystkim z poprawą poziomu życia), niż z tworzeniem długofalowych podstaw rozwoju ekonomicznego w XXI wieku (w tym z przemianą strukturalną)

  5. Co decyduje o rozwoju? • W średniowieczu i wcześniej? Gospodarka agrarna. Energia przyrody i mięśni. • W okresie przemysłowym? Technologie druku i maszyny parowej. Infrastruktura. Przetworzona energia. • W dobie postindustrialnej? Informacja, wiedza, innowacyjność, komunikacja Czy narzędzia rozwoju z epok poprzednich warto stosować obecnie?

  6. Nowe czynniki rozwoju w literaturze • Gospodarka postindustrialna: czynniki rozwoju wg nowego paradygmatu: • Globalizacja, innowacja, ICT (Gorzelak i in.) • Innowacja (Schumpeter, Camagni i in.) • Kapitał ludzki i społeczny (Bourdieu, Coleman, Putnam) • Kapitał kulturowy (Weber, Harrison, Huntington, Landes) • Instytucje (Veblen i in.) Kraje i regiony różnią się skalą kompromisu między starym a nowym paradygmatem. Wygrywają te, które stosują nowy.

  7. Czemu zawdzięczamy rozwój Polski po 2004? • ??? • Nowoczesne drogi i koleje? • Nowoczesna gospodarka? • Niskie ceny siły roboczej? • Inwestycje zagraniczne? • Środki UE? • Zarobki Polaków za granicą i transfery do Polski?

  8. Im bliżej życia, tym mniej nowego paradygmatu Źródło: projekt 2005, NSS s. 35

  9. Zatrudnienie osób 15-64 lata i deficyt wobec SL marek w. kozak 11 Źródło: 4 raport o spójności, 2007

  10. Dynamika PKB, NUTS 3, 2000-2006 Źródło: MRR, Rozwój regionalny w Polsce, raport 2009

  11. FS w opinii Komisji • Wolna konwergencja regionów • Rośnie zróżnicowanie wewnątrzregionalne • Szybsza konwergencja państw • Raczej przyrost dochodu, niż miejsc pracy • Większy wpływ na nowych członków Źródło: III i IV Raporty o spójności, KE 2004 i 2007

  12. EFRR: czynniki wpływu w UE 15 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

  13. Wyniki 2004-2006, kwiecień ‘09 Źródło: Informacja…, MRR, maj 2009

  14. Realizacja projektów wszystkich OP, 2004-07 Źródło: MRR, Ocena postępów Polski.., lipiec 2008, s. 128

  15. Co szło najłatwiej w ZPORR? Działania: 3.1 obszary wiejskie 61% 3.5 lokalna infrastruktura społeczna 58 1.3 regionalna infr. społeczna 57 Najgorzej: 2.4 reorientacja zawodowa 8 2.6 reg. strategie innowacji i transfer 9 2.3 reorientacja zawod. rolników 10 (Źródło: informacja…, MRR, 31.12.2006)

  16. Nakłady na Strategię Lizbońską 2007-2013 Źródło: Wadecka, Biuletyn Informacyjny FS nr 9, s.29

  17. PO Infrastruktura i środowisko, listopad 07 • Priorytety: (nakłady z EFRR i FS w mld euro) • I. Gospodarka wodno – ściekowa 2,8II. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi 1,2III. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska 0,6 IV. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska 0,2 V. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych 0,1VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T 8,8VII. Transport przyjazny środowisku 7,7 VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe 2,9IX.  Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku 0,7 X. Bezpieczeństwo energetyczne 1,0XI. Kultura i dziedzictwo kulturowe 0,5 XII. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia 0,4XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego 0,5XIV. Pomoc techniczna – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 0,2XV. Pomoc techniczna – Fundusz Spójności 0,4 Razem publiczne 21,2 mld euro (18,9 z UE). Transport 71%, szkolnictwo wyższe 2%, środowisko 18%. Razem 37 mld euro, z Unii 28 mld.

  18. Przykład RPO Woj.. Dolnośląskiego, maj 2007 Priorytety: mln euro UE • Przedsiębiorstwa i innowacyjność 309,8 • Społeczeństwo informacyjne 97,1 • Transport 228,6 • Środowisko i bezpieczeństwo eko 130,9 • Energetyka 36,4 • Turystyka 66,8 • Kultura 44,5 • Edukacja 101,1 • Zdrowie 54,7 • Miasta 109,3 • PT 33,9 Razem 1561,5 mln euro, z tego 1213,1 z Unii. Środki prywatne: 162,0 mln euro.

  19. Intensywność napływu BIZ, 2004 marek w. kozak 21 Źródło: 4 raport, 2007, s. 75

  20. Wydatki na B+R jako % DRB Źródło: Hanell, Neubauer, Journal of Nordregio 3/2006

  21. 100 najlepszych uniwersytetów UE Źródło: Hanell, Neubauer, Journal of Nordregio 3/2006

  22. EFEKTY Źródło: MRR, Fundusze unijne a zróżnicowanie reg. Kraju.., 2008

  23. Przykład 2006 • Eksport: 190 mld USD (CIA Factbook) • Inwestycje zagraniczne: 16 mld euro (NBP) • Środki UE: 2,8 mld euro (NBP) • Zarobki Polaków za granicą i transfery do Polski: 4 mld euro (NBP)

  24. Sukces jest zawsze względny „Pomyślny okres jest wtedy, kiedy siła państwa wzrasta relatywnie do siły państw innych. Jeżeli nasze siły zwiększają się w stosunku, powiedzmy, 10% rocznie, a sąsiadów w stosunku 20 procent, okres jest dla nas niepomyślny. Jeżeli nam sił ubywa po 40 procent, a naszym sąsiadom po 50 procent, wówczas okres jest pomyślny.” (A. Bocheński, Dzieje głupoty w Polsce, Czytelnik, Warszawa 1988, s. 10)

  25. m.kozak@uw.edu.pl Porozmawiamy?

  26. PKB na mieszkańca 2007 Źródło: MRR, Ocena postępów Polski.., lipiec 2008ci.., rys. 3

  27. Region się rozwija. Co to znaczy? • ? • Wzrost: zmiana tylko ilościowa (w danej strukturze) • „Przez rozwój rozumie się na ogół proces polegający na pozytywnych zmianach ilościowych i jakościowych zachodzących w otoczeniu” (Brol 2001:192) • „złożony, wielowymiarowy koncept, który obejmuje nie tylko wzrost gospodarczy i tradycyjne wskaźniki ‘społeczne’, jak ochrona zdrowia, edukacja i mieszkalnictwo, ale dąży też do potwierdzenia politycznej i kulturowej integralności i wolności jednostki w społeczeństwie” (Sharpley 2006:27).

  28. Przykład 2006 • Dochód: 600 mld USD, pozycja w świecie: 22 • Dochód na 1 mk: 15,5 tys. USD • Tempo wzrostu PKB: 4,8% (pozycja 92; 2008) • Zatrudnienie: 17,4 – 29,2 – 53,4% • Eksport: 190 mld USD, pozycja 23 • Inwestycje jako% PKB (2008) : 22,7% (poz. 75)

More Related