มองอนาคตอุดมศึกษาไทย

1. มองอนาคตอุดมศึกษาไทย วิจารณ์ พานิช เสนอในการสัมมนาวิชาการการบริหารจัดการอุดมศึกษา เรื่อง “มองอนาคตอุดมศึกษา : OECD’s Higher Education to 2030 และอุดมศึกษาไทย 2025” 14 มีนาคม 2555

2. คำทำนาย อุดมศึกษาไทย 2025 สถาบันที่มีพฤติกรรมต่อไปนี้ ...สูญพันธุ์ • มุ่งทำมาหากินกับสังคมฐานานุภาพ ใช้หลัก “จ่ายครบ จบแน่” • ดำรงอยู่เพื่อผลประโยชน์ของคนในมหาวิทยาลัยเป็นหลักไม่คำนึงถึงประโยชน์และโทษต่อสังคมเท่าที่ควร • มุ่งไต่บันไดคาร์เนกีwww.gotoknow.org/blogs/posts/476495 • มีพฤติกรรมไร้จริยธรรม • ยึดมั่นอยู่กับการศึกษาแห่งศตวรรษที่๒๐ learning.thaissf.org/document/media/media_396.pdf แข่งขันกันด้วยคุณค่าต่อสังคม

3. ปัจจัยหลัก ๗ ประการของอนาคตอุดมศึกษาไทย • Change การเป็น Learning Systems/Learning Organization – Dynamism/Creative Functions ในท่ามกลางโลกที่เปลี่ยนแปลงเร็ว พลิกผัน • Diversity • Relevance • Engagement / Connectedness • Quality • Equity • Governance & USR

4. สู่ LS/LO & Change • ระบบข้อมูล/ประเมิน เพื่อการปรับปรุงตัวเอง ระดับองค์กร และระดับระบบ อศ. • เพื่อเข้าใจภาพ macro และภาพเคลื่อนไหว ของตนเอง & ของสังคม/โลก • จะมี “ขมท.” (ข้อมูลมหาวิทยาลัยไทย) เพื่อ “ลูกค้า” หรือ “ผู้ร่วมมือ” ที่แม่นยำ เปรียบเทียบ และทันเวลา ได้อย่างไร • ม. จะปรับตัว สู่ภารกิจที่ทำได้ดี เป็นเลิศ มีนวัตกรรมในการปฏิบัติภารกิจ ได้อย่างไร

5. Diversity • ม. จะปรับตัวสู่ “เอกลักษณ์” จำเพาะ ที่ตนเด่นได้อย่างไร • ม. วิจัยระดับโลก เน้นสากล • ม. เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น/พื้นที่ เน้น ป. ตรี (และโท) เน้นวิชาการที่พื้นที่ต้องการ • ม. วิจัยระดับชาติ (ป. ตรี โท เอก) • วชช. • ม. ออนไลน์ (เพื่อฝึกทักษะการทำงาน) จะเกิดไหม • ม. เทศ ในแดนไทย

6. Relevance • ภักดีต่อแผ่นดิน / พื้นที่ / สังคม เชื่อมโยงสากล ไม่ใช่ภักดีต่อวิชา เป็นอย่างไร • บัณฑิต ที่สอดคล้องกับการทำงาน และเป็นพลเมือง อย่างพุ่งเป้า • วิจัย โจทย์ที่มีความหมายต่อประเทศ พื้นที่ • พัฒนา / บริการวิชาการ เพื่อชี้นำ และสนองประเทศ/พื้นที่ • Relevance ต่ออนาคต ทำอย่างไร

7. Engagement / Connectedness • ไม่เป็นหอคอยมี community engagement • ไม่เป็นไซโล • เชื่อมโยงระหว่างศาสตร์ • เชื่อม Explicit Knowledge (ทฤษฎี) เข้ากับ Tacit Knowledge (ปัญญาปฏิบัติ - Phronesis) • เชื่อมสถานศึกษา กับสถานทำงาน • เชื่อมสากล กับท้องถิ่น • เชื่อมเรียน - วิจัย - บริการ - จรรโลงสังคม • เชื่อมการเรียนใน - นอก หลักสูตร (กิจกรรม) • ใช้ นศ./บัณฑิต (อจ.) เป็นตัวเชื่อม

8. Quality • “คุณภาพตามความพึงพอใจของลูกค้าหรือผู้ใช้บริการ” มี customer segment • CQI / PDCA / มาตรฐานที่เคลื่อนไหว • หลายมาตรฐาน ลดมายา • External Quality Assessment -> Public Communication / Comparison • เปิดเผยข้อมูลเพื่อ EQA • การอุดหนุนตามผลการประเมินคุณภาพ / แก่ demand-side • หมดยุค “จ่ายครบ จบแน่” ได้ไหม

9. Equity • เวลานี้การศึกษาเป็นตัวสาเหตุของความเหลื่อมล้ำ - inequity เพราะคุณภาพแตกต่างกันมาก • อศ. ก็เป็นส่วนหนึ่ง • อศ. จะมีส่วนแก้ปัญหานี้อย่างไร ในมิติของ สังคม กศ. พื้นฐาน และ อศ. เอง • มีตัวอย่างประเทศที่ equity ด้านการศึกษาสูงมาก เช่นฟินแลนด์ และอีกหลายประเทศในกลุ่ม OECD

10. Governance & USR • ม. เป็นของบ้านเมือง ไม่ใช่ของ อจ. นศ. กลไกกำกับ (สภามหาวิทยาลัย) เข้มแข็งขึ้น • การเปิดเผยข้อมูล สารสนเทศ - กำกับโดยสังคม • ระบบอุดหนุนการเงินจากรัฐ จากศิษย์เก่า และผู้เห็นคุณค่า - กำกับโดยกลไกการเงิน ที่เป็นธรรม ไม่วิ่งเต้น • มีการวิเคราะห์ value for money แยกแยะตามกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา • กลไกคุ้มครองผู้บริโภค? • กำกับ ม. เทศในแดนไทย อย่างไร