Materiality na Clarity?

1. Materiality na Clarity? Paul van Batenburg www.steekproeven.eu 25 mei 2011 Symposium Statistical Auditing

2. Clarity • IAASB Clarity Project • 2004-2009 • Geen nieuwe regels • Wel duidelijker, begrijpelijker, consistenter • Doel: hoge kwaliteit en uniforme toepassing • NV COS vastgesteld 2010 • www.ifac.org: “mission completed!” 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

3. Gelukt? • Op veel plaatsen (bijv.530-15) wordt duidelijk aangegeven dat de accountant moet laten zien: • Dat er voldoende werk gedaan is om een oordeel te geven • Wat dat oordeel is 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

4. Hou dat vast! • A22. In geval van detailcontroles vormt voor de accountant de som van de geprojecteerde afwijkingen en de a-typische fout, voor zover laatstgenoemde bestaat, de beste schatting van de afwijking in de populatie. Als de som van de geprojecteerde afwijkingen en de a-typische fout, voor zover deze bestaat, de toelaatbare afwijking overschrijdt, biedt de steekproef geen redelijke basis om conclusies te kunnen trekken over de populatie die is getoetst. Hoe kleiner het verschil is tussen de som van de geprojecteerde afwijkingen en de a-typische fout, voor zover deze bestaat, enerzijds en de toelaatbare afwijking anderzijds, des te groter is de waarschijnlijkheid dat de werkelijke afwijkingen die in de populatie begrepen zijn de toelaatbare afwijking overschrijden. Ook als de geprojecteerde afwijking groter is dan de door de accountant verwachte afwijking die is gebruikt om de steekproefomvang te bepalen, kan de accountant tot de conclusie komen dat er een onaanvaardbaar sampling risk bestaat dat de afwijking die daadwerkelijk in de populatie voorkomt de toelaatbare afwijking overschrijdt. Het in aanmerking nemen van de uitkomsten van andere controlewerkzaamheden vormt voor de accountant een hulpmiddel bij het inschatten van het risico dat de afwijking die daadwerkelijk in de populatie voorkomt de toelaatbare afwijking overschrijdt, en dit risico kan worden gereduceerd indien aanvullende controle-informatie wordt verkregen. 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

5. Waar zijn Jip en Janneke als je ze nodig hebt? • A22. Bij de evaluatie van detailcontroles vormt de som van de geprojecteerde afwijkingen de beste schatting van de afwijking in de populatie. • Als er sprake is van een a-typische fout dient deze bij de som van geprojecteerde afwijkingen te worden betrokken. • Als deze som de toelaatbare afwijking overschrijdt, biedt de steekproef geen redelijke basis om conclusies te kunnen trekken. • Hoe kleiner het verschil is tussen deze som en de toelaatbare afwijking, des te groter het risico dat de werkelijke afwijking de toelaatbare afwijking overschrijdt. • Ook als de geprojecteerde afwijking groter is dan de verwachte afwijking die is gebruikt om de steekproefomvang te bepalen, is er mogelijk sprake van een onaanvaardbaar sampling risk. • Uitkomsten van andere controlewerkzaamheden vormen een hulpmiddel bij het inschatten van het risico dat de werkelijke afwijking toelaatbare afwijking overschrijdt. • Dit risico kan worden gereduceerd indien aanvullende controle-informatie wordt verkregen. 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

6. Maar nu.. • Hoe kleiner het verschil is tussen deze som en de toelaatbare afwijking, des te groter het risico dat de werkelijke afwijking de toelaatbare afwijking overschrijdt. • Wanneer is dit risico nu te hoog? • Is de toelaatbare afwijking werkelijk de juiste norm? In de vorige COS stond hier materialiteit terwijl in de ISA tolerable error stond • Ik denk dat hier uitvoeringsmaterialiteit moet staan (van Nieuw Amerongen en van Batenburg, Handboek Accountancy A4050) • Uitkomsten van andere controlewerkzaamheden vormen een hulpmiddel bij het inschatten van het risico dat de werkelijke afwijking toelaatbare afwijking overschrijdt. • Was de omvang van de detailcontrole niet al gebaseerd op de uitkomsten van die andere controlewerkzaamheden? • Zou het niet andersom moeten zijn, en zouden die uitkomsten niet nog eens kritisch heroverwogen moeten worden? 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

7. Nog zo eentje.. • 450-A5. Indien de aggregatie van de tijdens de controle verzamelde afwijkingen het niveau van materieel belang dat is vastgesteld overeenkomstig Standaard 320 benadert, kan er sprake zijn van een groter dan aanvaardbaar laag risiconiveau dat mogelijk niet-ontdekte afwijkingen, indien opgeteld bij de aggregatie van de tijdens de controle verzamelde afwijkingen, het niveau van het materieel belang zou kunnen overschrijden. Niet-ontdekte afwijkingen kunnen voorkomen ten gevolge van het bestaan van sampling risk en non-sampling risk. 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

8. Objectief, transparant, reproduceerbaar.. • Het gaat in COS 450 om de jaarrekening, dus materialiteit is nu inderdaad de norm • Maar wat is benaderen? • Het begrip maximale fout staat niet in de COS maar wordt wel gedoceerd in de opleiding • Touw en Hoogduin, H 6&7, verplichte literatuur bij Nyenrode Bachelor • De hele discussie over component materiality in COS 600 gaat nu juist om het aggregatierisico dat de maximale fout in de consolidatie hoger is dan in de componenten • Glover et al (2008), Stewart en Kinney (2010), scriptie Bas van der Meij (2011) 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

9. Opeens een norm er tussen geplakt? • Vóór Clarity: toegestane fout ≤ materialiteit • Doe zo veel werk dat bij 0 fouten de maximale fout onder de toegestane fout ligt, dan zal bij een gering aantal fouten de maximale fout nog onder de materialiteit liggen • Nu: toelaatbare afwijking ≤ (530-A3) uitvoeringsmaterialiteit < (320-9) materialiteit • Wat moeten we met die extra norm? • COS 320-9: de toelaatbare afwijking is het toepassen van de uitvoeringsmaterialiteit zoals gedefinieerd in Standaard 3203 met betrekking tot een bepaalde steekproefprocedure. 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

10. Even naar COS 600 • COS 600 legt uit dat je fouten mag projecteren binnen een heterogene deelmassa als je voor die component een lagere materialiteit kiest dan voor de groep • De uitleg (600-21c) is bijna woordelijk dezelfde tekst als (320-9) waar uitvoeringsmaterialiteit wordt geplaatst ten opzichte van materialiteit • Conclusie: uitvoeringsmaterialiteit is bedoeld om fouten naar jaarrekeningposten te mogen isoleren • En zou dus in (530-A22) moeten staan! • Uitdaging: kies uitvoeringsmaterialiteit zo, dat als alle jaarrekeningposten aan hun uitvoeringsmaterialiteit voldoen, de jaarrekening aan de materialiteit voldoet 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

11. Conclusie • Het begon zo mooi: “heb ik voldoende werk gedaan en wat zijn mijn resultaten” • Helaas wordt deze structuur in 320 en 450 niet gehandhaafd • De kans voor open doel om “benaderen” te objectiveren met behulp van “maximale fout bij een gekozen betrouwbaarheid” is gemist • Het begrip “uitvoeringsmaterialiteit” schept meer verwarring dan clarity 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing

12. U wilde J en J taal? • “Een fout” zegt Janneke, “Wat nu?” • “Isoleren” zegt Jip • “Nee, projecteren” zegt Janneke • “COS 530 paragraaf 14” zegt Siepie! 25 mei 2011- Symposium Statistical Auditing