Εξέλιξη

1. Εξέλιξη Χατζηαντωνίου Γιώργος Γ’5

2. Έννοια Εξέλιξης • Στην επιστήμη της βιολογίας, με τον όρο εξέλιξη εννοείται η αλλαγή στις ιδιότητες ενός πληθυσμού οργανισμών στο πέρασμα του χρόνου, μεταξύ διαφορετικών γενεών[1]. Αν και τέτοιου τύπου μεταβολές παρατηρούνται σε μικρή κλίμακα σε κάθε γενιά, μακροπρόθεσμα και αθροιστικά μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές διαφοροποιήσεις στις ιδιότητες ενός οργανισμού, ώστε να οδηγήσουν τελικά στη δημιουργία νέων διακριτών ειδών (βλ. ειδογένεση)

3. Εξέλιξη • Εξελικτικές θεωρούνται ειδικά οι αλλαγές που κληροδοτούνται μέσω του γενετικού υλικού από γενιά σε γενιά, συνεπώς συνιστούν μια πληθυσμική διαδικασία και διακρίνονται από άλλες, όπως η οντογένεση, ή γενικά η ανάπτυξη ενός οργανισμού ατομικά. Η εξέλιξη αποτελεί φαινόμενο που υλοποιείται σταδιακά και σε μεγάλο βάθος χρόνου. Με λίγες εξαιρέσεις[2], απαιτείται το πέρασμα αρκετών γενεών για εξελικτικές αλλαγές μεγάλης κλίμακας, όπως για παράδειγμα η εξέλιξη των πτηνών από τα ερπετά. Λαμβάνει επίσης χώρα με διαφορετικούς ρυθμούς ανάλογα με το είδος και το περιβάλλον του[3].

4. Εξέλιξη • Η εξέλιξη, θεμέλιος λίθος της σύγχρονης βιολογίας, αποτελεί αντικείμενο μελέτης του κλάδου της εξελικτικής βιολογίας και τεκμηριώνεται από πληθώρα στοιχείων που προέρχονται από το αρχείο των απολιθωμάτων, τη βιογεωγραφία, την εμβρυολογία, τη συγκριτική ανατομία, τη μοριακή βιολογία και άλλους επιστημονικούς τομείς. Η γνώση του μηχανισμού που διέπει τη διαδικασία της εξέλιξης οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στο έργο του Κάρολου Δαρβίνου και του Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας. Αν και ο Δαρβίνος δεν ήταν ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της εξέλιξης, με αφετηρία την περίφημη μελέτη Περί της καταγωγής των ειδών (1859), πρόσφερε μια ολοκληρωμένη σύνθεση της θεωρίας της φυσικής επιλογής, με ισχυρά επιχειρήματα[5]. Κατά την περίοδο 1936-47 και τη συνένωση δαρβινισμού και στοιχείων γενετικής, οικολογίας, συστηματικής και παλαιοντολογίας, ωρίμασε η σύγχρονη θεωρία της εξέλιξης, γνωστή και ως εξελικτική σύνθεση, η οποία ερευνά και εξηγεί τη βιοποικιλότητα της Γης.

5. Εξελικτικές ιδέες • Εξελικτικές ιδέες όπως ο "κοινός πρόγονος" και η διαμετάλλαξη των ειδών υπήρχαν τουλάχιστον από τον 6ο αιώνα π.Χ. όταν εκφράστηκαν από τον φιλόσοφο Αναξίμανδρο.[6] Όταν η βιολογική γνώση αυξήθηκε τον 18ο αιώνα, άρχισαν να παρουσιάζονται παρόμοιες ιδέες, αρχίζοντας με τον Πιερ Μοπερτουί (Pierre Maupertuis) το 1745, με τη συμβολή φυσικών φιλοσόφων όπως οι Έρασμος, Κάρολος Δαρβίνος και Λαμάρκ.[7]

6. Εξελικτικές Ιδέες • Το 1858 ο Κάρολος Δαρβίνος και ο Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας διατύπωσαν την θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής με τις ανακοινώσεις τους Περί της τάσης των ειδών να δημιουγούν ομάδες και Περί της διαιώνισης των ειδών μέσω φυσικών μεθόδων επιλογής.[8] Οι λεπτομέρειες της θεωρίας αυτής και τα αναλυτικά επιχειρήματα καταγράφηκαν στο βιβλίο που έγραψε ο Δαρβίνος το 1859 "Περί της προέλευσης των ειδών".[9] • Κατά τη δεκαετία του 1930 η φυσική επιλογή συνδυάστηκε με τη θεωρία του Γκρέγκορ Μέντελ για την κληρονομικότητα και εκ παραλλήλου δημιούργησαν την συνθετική θεωρία της Εξέλιξης, ή σύγχρονη σύνθεση, όπου οι "μονάδες" της εξέλιξης (γονίδια) συνδυάστηκαν με τον "μηχανισμό" της (φυσική επιλογή). Αυτή η σημαντική θεωρία (νεοδαρβινισμός), η οποία εξηγεί, αλλά και προβλέπει, αποτελεί το κεντρικό δόγμα της σύγχρονης Εξελικτικής Βιολογίας και ερμηνεύει τις διαφορετικές μορφές ζωής στην Γη.[10] • Στην Ελλάδα, Εξελικτικοί Βιολόγοι με αναγνωρισμένο κύρος και σημαντική συγγραφική παρουσία είναι οι καθηγητές Κωνσταντίνος Καστρίτσης, Κωνσταντίνος Κριμπάς και Ελευθέριος Ζούρος.

7. Εξέλιξη • ..Ακόμη και πριν από την δημοσίευση της "Προέλευσης των ειδών", η ιδέα της εξέλιξης της ζωής ήταν πεδίο αμφισβήτησης. Η εξέλιξη ακόμη και σήμερα αποτελεί πεδίο αντιπαλότητας, αλλά όχι σχετικά με το επιστημονικό κομμάτι. Οι διαφωνίες περιστέφονται κυρίως γύρω από τις φιλοσοφικές, κοινωνικές και θρησκευτικές προεκτάσεις της θεωρίας της εξέλιξης. Η πρόταση ότι η βιολογική εξέλιξη λαμβάνει χώρα μεσω του μηχανισμού της φυσικής επιλογής δεν αμφισβητείται ουσιαστικά από κανέναν στον επιστημονικό χώρο.[11]

8. Εξέλιξη • Όπως αναγνώρισε πολύ νωρίς ο ίδιος ο Δαρβίνος, η εξέλιξη του Ανθρώπου είναι το μεγαλύτερο πεδίο αμφισβήτησης της εξελικτικής σκέψης. Κάποιοι άνθρωποι διαφωνούν στην ιδέα ότι ο άνθρωπος προήλθε με φυσικές διαδικασίες, χωρίς δηλαδή υπερφυσική (Θεϊκή) παρέμβαση. Η τάση αυτή εκφράζεται στη σύγχρονη εποχή κυρίως με το ρεύμα του δημιουργισμού. Πολλοί θρησκευόμενοι αποδέχονται πλεον την εξέλιξη όπως και άλλες επιστημονικές θεωρίες, καθώς η θεολογική σκέψη έχει και αυτή εξελιχθεί, άλλοι πάλι πιστεύουν ότι η εξέλιξη αντιτείθεται στην πίστη τους στο Θείο.[12] Σε ορισμένες χώρες – κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες – οι διαφωνίες ανάμεσα στην επιστημονική και την θρησκευτική διδασκαλία έχουν δημιουργήσει μία μεγάλη διαφωνία σε πολιτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο,[13] παρόλο που και άλλες θεωρίες όπως η κοσμολογία[14] και οι επιστήμες της Γης[15] αντιτίθενται σε συγκεκριμένα θρησκευτικά διδάγματα. • Η εξελικτική Βιολογία έχει δημιουργήσει τις μεγαλύτερες διαφωνίες και αντιδράσεις. Η εξέλιξη, επίσης, κατά καιρούς θεωρήθηκε ότι προώθησε φιλοσοφικές θέσεις που υποστηρίζουν διακρίσεις και ρατσισμό. Για παράδειγμα, οι ιδέες περί ευγονικής του Francis Galton διαφοροποιήθηκαν σε επιχειρήματα που υποστήριζαν την βελτίωση της ανθρώπινης δεξαμενής γονιδίων μέσα από μια πολιτική επιλεκτικής αναπαραγωγής.[16] Η ευγονική και επιλεκτική ανπαραγωγή του ανθρώπινου είδους αποτέλεσαν βασικό ιδεολογικό πυλώνα της ναζιστικής ιδεολογίας στη Γερμανία και οδήγησαν στην υποχρεωτική στείρωση και τη θανάτωση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που θεωρήθηκαν ως "γενετικά κατώτερα είδη".

9. Εξέλιξη ανθρώπου • Ως Homo sapiens sapiens (H. s. sapiens τριώνυμη ονοματολογία) ορίζεται ο ανθρωπίδας που εμφανίστηκε κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική (35.000-100.000 π.π.), ο σύγχρονος άνθρωπος, του οποίου διακρίθηκαν δύο τύποι: • ο τύπος Cro-Magnon (Δ. Ευρώπη) με πλατύ πρόσωπο και χαμηλό κρανίο • ο τύπος Bruenn (Κεντρ. Ευρώπη) με στενό πρόσωπο και μακρύ κρανίο. • Ίχνη του Homo sapiens sapiens εντοπίστηκαν εκτός από την Αφρική, την Ευρώπη και την Ασία, επίσης στην Αμερική και την Ωκεανία, για τις οποίες μαρτυρείται πρώτη κατοίκηση περίπου το 35.000 π.π. • Έως τώρα επικρατούσε η πεποίθηση ότι ο σύγχρονος άνθρωπος (Homo sapiens sapiens) είναι άμεσος απόγονος του Homo sapiens neanderthalensis. Ωστόσο, συγκριτικές μελέτες του DNA οστών νεαντερτάλιων και σύγχρονων ανθρώπων και η κλωνοποίηση του DNA των οστών από την κοιλάδα του Νεάντερ, απέκλεισαν τη γενετική συγγένεια των δύο ειδών. Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, ένα ανθρώπινο κύμα Homo sapiens μετανάστευσε πριν από 100.000 χρόνια από την Αφρική και συνυπήρξε για κάποιο διάστημα με τους Nεαντερτάλιους, οι οποίοι σταδιακά εξαφανίστηκαν. Σύμφωνα λοιπόν με τις κλιματολογικές αλλαγές που συντελέστηκαν κατά το τέλος της Πλειστόκαινου και τα ανθρωπολογικά δεδομένα, οι σύγχρονοι άνθρωποι προήλθαν από μια σχετικά πρόσφατη ομάδα ανθρωπιδών. • Ο άνθρωπος ο σοφός είναι θηλαστικό. Κατατάσσεται στους Ανθρωπίδες και όπως και αυτοί χαρακτηρίζεται από τη δίποδη (όρθια) στάση όταν περπατά ενώ διαθέτει αντιτακτό αντίχειρα ως προς την παλάμη, χαρακτηριστικά που είναι κατάλληλα για την χρήση εργαλείων.

10. Εικόνες

11. Ανθρώπινη εξέλιξη • Ανθρώπινη εξέλιξη είναι η διαδικασία της αλλαγής και ανάπτυξης, ή εξέλιξης, κατά την οποία οι άνθρωποι εμφανίζονται ως ξεχωριστά είδη. Είναι το αντικείμενο της γενικότερης συστηματικής επιστημονικής αναζήτησης που προσπαθεί να κατανοήσει και να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο συνέβησαν αυτές οι αλλαγές. Η μελέτη της ανθρώπινης εξέλιξης περικλείει αρκετούς επιστημονικούς κλάδους, κυρίως όμως τη φυσική ανθρωπολογία και την γενετική. Ο όρος "άνθρωπος" όταν αναφέρεται στην ανθρώπινη εξέλιξη εννοεί το γένοςHomo, όμως η μελέτες τις ανθρώπινης εξέλιξης περιλαμβάνουν συνήθως κι άλλα ανθρωποειδή, όπως είναι ο αυστραλοπίθηκος.

12. Παλαιοανθρωπολογία • Ιστορία της παλαιοανθρωπολογίας • Ο σύγχρονος κλάδος της παλαιοανθρωπολογίας ξεκίνησε με την ανακάλυψη του ανθρώπου του Νεάντερταλ και ενδείξεις για άλλους "ανθρώπους των σπηλαίων" τον 19ο αιώνα. Η ιδέα ότι οι άνθρωποι έχουν πολλά κοινά με ορισμένους ανθρωποειδείς πιθήκους ήταν φανερό για κάποιο διάστημα, όμως η ιδέα της εξελικτικής βιολογίας των ειδών σε γενικό πλαίσιο δεν είχε νομιμοποιηθεί μέχρι που ο Κάρολος Δαρβίνος εξέδωσε την εργασία του με τίτλο On the Origin of Species το 1859. • Πριν τον Homo • Αρχαιότερα ανθρωποειδή • Aegyptopithecus • Sahelanthropus tchadensis • Orrorin tugenensis • Ardipithecus kadabba • Ardipithecus ramidus • Το γένος Αυστραλοπίθηκος • Australopithecus anamensis • Australopithecus afarensis • Australopithecus africanus • Australopithecus garhi • Το γένος Paranthropus • Paranthropus aethiopicus • Paranthropus boisei • Paranthropus robustus

13. Γένος-Homo • Το γένος Homo • H. habilis • Έζησε περίπου πριν 2.4 με 1.5 εκατομμύρια χρόνια (MYA). Ο H. habilis, ήταν το πρώτο είδος του γένους Homo που εξελίχθηκε στη Νότια και Ανατολική Αφρική στα τέλη της Πλειόκαινου ή στις αρχές της Πλειστόκαινου Εποχής, 2,5–2 MYA, οπότε και προέκυψε από τον Αυστραλοπίθηκο. Ο H. habilis είχε μικρότερους γομφίους και μεγαλύτερο εγκέφαλο από τον Αυστραλοπίθηκο. Κατασκεύαζε τα εργαλεία του από λίθους και πιθανότατα και από οστά ζώων. • Homo erectus • H. ergaster • Έζησε περίπου πριν 1.8 με 1.25 εκατομμύρια χρόνια. Αναφέρεται επίσης και ως Homo erectus ergaster . • Homo heidelbergensis • Homo sapiens idaltu • Homo floresiensis • H. neanderthalensis • H. sapiens

15. Βιβλιογραφία και εικόνες • www.wikipedia.com • www.debraaustinbooks.com/images/evolution.jpg • communio.stblogs.org • hydrodictyon.eeb.uconn.edu

16. Song • Led Zeppelin-Heartbreaker • Led Zeppelin ΙΙ • 1969