Pełnosprawny Student IV Kraków, 25 października 2010 r.

1. Pełnosprawny Student IVKraków, 25 października 2010 r. Działania skierowane do studentów z zaburzeniami psychicznymi – studium przypadku, z perspektywy konsultanta prawnego mgr Jakub Sznajder Uniwersytet Rzeszowski

2. Wprowadzenie • Opisany tu przypadek ma związek z prowadzeniem konsultacji prawnych dla niepełnosprawnych studentów UR. • Przypadek ten ukazuje, że interakcja z uczelnią była przyczyną rozwoju i pogłębienia choroby studenta.

3. Wprowadzenie Analiza przypadku służyć ma odpowiedzi na pytania: • Co w dotychczas przyjętych rozwiązaniach na uczelni w stosunku do osób z zaburzeniami psychicznymi przynosi pozytywne efekty? • Gdzie popełniane są błędy? • Jakich działań brakuje? • Czy mamy prawo nie zwracać uwagi na konsekwencje działań uczelni w stosunku do osób chorych?

4. Wprowadzenie • Studentom oferowane są różne formy wsparcia, m.in. indywidualne konsultacje pedagogiczne, psychologiczne i prawne. • Intencją prowadzenia konsultacji prawnych dla niepełnosprawnych studentów jest doraźna pomoc w aktualnych problemach na tle prawnym osoby niepełnosprawnej, w życiu prywatnym i przede wszystkim w funkcjonowaniu na uczelni.

5. Historia Anny • Anna została przyjęta na studia w roku 2007 – nasilenie zaburzeń emocjonalnych spowodowało liczne absencje studentki na zajęciach, problemy z nauką. • Władze wydziału życzliwie przedłużyły sesję studentce, lecz ta z powodu pogłębiania się choroby przerwała studia i w konsekwencji została skreślona z listy studentów.

6. Historia Anny • W roku 2008 Anna czuje się lepiej, ponownie zdaje egzaminy na I rok tych samych studiów. • Nie spotyka się już z życzliwością ze strony władz wydziału. • Pojawia się konflikt…

7. Historia Anny • Konflikt objawia się w postaci jawnie okazywanej Annie niechęci przez prodziekana wydziału • Prodziekan wielokrotnie publicznie poddaje w wątpliwość stan zdrowia Anny, jej zdolności – co stanowi dla studentki duży stres i upokorzenie • Stan zdrowia Anny z powodu stresu pogarsza się

8. Historia Anny • Pojawiają się liczne absencje studentki na zajęciach, problemy z nauką… • Anna nie zalicza sesji zimowej a władze dziekańskie nie zgadzają się na jej przedłużenie • Anna otrzymuje z wydziału decyzję o skreśleniu z listy studentów wraz z obraźliwym uzasadnieniem sformułowanym przez prodziekana • Anna poddaje się chorobie i przerywa studia…

9. Historia Anny • Skuteczna terapia sprawia, że Anna w 2009 roku ponownie przystępuje do egzaminów wstępnych i z jednym z najlepszych wyników zostaje przyjęta ponownie na I rok tego samego kierunku studiów • Prodziekanem jest wciąż ta sama osoba

10. Historia Anny • Konflikt – w zupełnie już personalnej formie -narasta • Każdy kontakt Anny z prodziekanem kończy się kłótnią w gwałtownej formie • Anna mimo to uczęszcza na zajęcia • W pierwszym terminie sesji „oblewa” kilka egzaminów (część zalicza) • W związku ze stresem pogarsza się jej stan zdrowia

11. Historia Anny • Prośba Anny o przedłużenie sesji pozostaje bez odpowiedzi • Po dwóch tygodniach otrzymuje ustną odpowiedź, że sesja została jej przedłużona – jednak dziekan „nie wbija” do indeksu pieczęci • Prodziekan informuje prowadzących o skreśleniu Anny z listy studentów, choć formalnie nie została wydana żadna decyzja w jej sprawie

12. Historia Anny • Egzaminatorzy odmawiają Annie możliwości przystąpienia do egzaminów w związku z brakiem pieczęci w indeksie • Rozpoczyna się drugi semestr zajęć a Anna wciąż nie ma pisemnej decyzji odnośnie jej statusu • Prodziekan informuje prowadzących o utracie przez Annę statusu studenta

13. Historia Anny • Anna zostaje kilkakrotnie w obecności pozostałych studentów wyproszona z zajęć przez prowadzących • Anna udaje się po raz pierwszy na konsultacje prawne i psychologiczne • Konsultant prawny postanawia włączyć prorektora ds. studenckich w próbę mediacji pomiędzy Anną a prodziekanem

14. Historia Anny • Po złożeniu pisemnej prośby Anna osobiście prezentuje swoją sprawę prorektorowi – nie otrzymując żadnych wiążących zapewnień z jego strony • Anna otrzymuje w końcu decyzję o skreśleniu z listy studentów • Decyzja jest pełna błędów zarówno proceduralnych jak i merytorycznych

15. Historia Anny • Na podstawie odwołania Anny rektor uchyla decyzję o skreśleniu • Po długim oczekiwaniu dziekan przywraca Annie terminy egzaminów z sesji zimowej – a decyzja ta zbiega się w czasie z zakończeniem zajęć w semestrze letnim Anna ma w niecałe 2 miesiące zdać kilkanaście egzaminów i nadrobić semestr wymuszonej nieobecności…

16. Wnioski • Pomimo wdrażania systemu pomocy dla studentów niepełnosprawnych, przypadek studentki Anny pokazuje, iż jest on wciąż niezadowalający • Przytoczony przypadek ukazuje większość problemów, z którymi spotykają się studiujące osoby z zaburzeniami psychicznymi oraz jednostki oferujące im wsparcie.

17. Wnioski Można wskazać błędy popełnione przez uczelnię, tak przez władze, jak i konsultantów: • Brak sygnału ze strony wydziału o istniejącym 3 lata problemie • Brak osobistego kontaktu pomiędzy uczestnikami sporu - wybrano drogę poprzez konflikt • Wobec prodziekana nie zostały wyciągnięte żadne konsekwencje pomimo bulwersującego postępowania • Skupiono się na rozwiązaniu potrzeb doraźnych – bez ingerowania w podłoże problemu, który pozostał nierozwiązany

18. Wnioski Braki systemu wsparcia: • Brak systemu monitoringu osób niepełnosprawnych – ich postępów w nauce, pojawiających się problemów. Monitoring obejmuje tylko osoby korzystające z konkretnych form wsparcia tylko w obszarze tego wsparcia. • Brak systemu komunikacji pomiędzy jednostkami uczelni, a komórką odpowiedzialną za wsparcie osób niepełnosprawnych. • Brak praktyki pociągania do odpowiedzialności, w tym dyscyplinarnej pracowników uczelni za działania naruszające godność osób niepełnosprawnych. • Brak fundamentów prawnych dla wsparcia osób niepełnosprawnych w najważniejszych dokumentach uczelni tj. strategii rozwoju, statucie i regulaminie studiów, na które można by się powołać w sytuacjach podobnych do opisanej powyżej. • Brak komunikacji pomiędzy UIczelnią a lekarzem prowadzącym osoby chorej

19. Podsumowanie W praktyce naszych działań spotykamy problemy sygnalizowane w większości przez wszystkie uczelnie: • Stereotypy o osobach z zaburzeniami psychicznymi • Brak kompleksowego podejścia uczelni do problemu • Działania pozorne lub brak działań uczelni • Skrajne reakcje osób: studentów, prowadzących Sprawa ta – pomimo jej nagłośnienia oraz dojścia do najwyższych władz uczelni niczego nie zmieniła w podejściu uczelni do studentów z zaburzeniami psychicznymi – na poziomie władz wydziału ani najwyższych władz uczelni

20. Epilog Studentka została w roku akademickim 2010/2011 ponownie przyjęta na I rok studiów na tym samym wydziale i kierunku studiów – po raz czwarty zdając egzaminy wstępne…

21. Dziękuję za uwagę Jakub Sznajder Uniwersytet Rzeszowski Tel: 608 462 391 Mail: jakubsz@univ.rzeszow.pl Partner Konferencji: Urząd Miasta Krakowa Konferencja pod patronatem: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. dr hab. Barbary Kudryckiej,