Logistics and Supply Chain

Logistics and Supply Chain บทบาทของโลจิสติกส์ต่อการพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขัน

Introduction ประเทศไทยรู้จัก โลจิสติกส์ อย่างจริงจังในช่วงต้นปี พ.ศ.2540 ซึ่งเป็นช่วงที่ประสบกับปัญหาทางเศรษฐกิจ และได้รับการช่วยเหลือจาก IMF ซึ่งต่างชาติได้เข้ามาลงทุนในประเทศไทยเป็นจำนวนมาก และได้เพิ่มสัดส่วนการถือครองหุ้นจนบางธุรกิจกลายเป็นธุรกิจของต่างชาติ

Introduction โลจิสติกส์ก่อนหน้าที่จะนำมาใช้ในภาคธุรกิจ เป็นศาสตร์ที่ใช้อยู่ในภาคของทหารสำหรับใช้ในการส่งกำลังบำรุง และใช้เป็นกลยุทธ์ในการสนับสนุนการรบ ปรากฏอยู่ในตำราพิชัยสงครามของซุนวูและในหนังสือสามก๊กก็จะปรากฏหลายตอนที่กล่าวถึงยุทธศาสตร์การส่งกำลังบำรุง เป็นหัวใจของการทำสงคราม

นิยามการจัดการโลจิสติกส์นิยามการจัดการโลจิสติกส์ The Council of Logistics Management (CLM): เป็นกระบวนการในการวางแผน ดำเนินการ และควบคุมประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการไหลลื่นของการจัดเก็บวัตถุดิบ สินค้าคงคลัง สินค้าสำเร็จรูป และสารสนเทศที่เกี่ยวข้องจากจุดเริ่มต้นไปยังจุดที่มีการใช้งาน โดยมีเป้าหมายสอดคล้องกับเวลาและความต้องการของผู้บริโภค

นิยามการจัดการโลจิสติกส์นิยามการจัดการโลจิสติกส์ ราชบัณฑิตยสถาน บัญญัติไว้ว่า “การจัดการระบบสายการดำเนินงาน โลจิสติกส์ หมายถึง การจัดระเบียบการดำเนินงานทุกด้านที่เกี่ยวกับสินค้าและบริการให้มีประสิทธิภาพ ทั้งในด้านการขนส่ง การกระจายสินค้า การเก็บรักษาสินค้าตลอดถึงด้านบุคลากร

โลจิสติกส์ หมายถึงอะไร ในประเทศไทยมีผู้พยายามแปล “โลจิสติกส์” เป็นภาษาไทย “การบริหารจัดการรับและส่งสินค้าและบริการ” แต่ก็ยังไม่เป็นที่ยอมรับ เพราะไม่สามารถสื่อถึงความหมายโลจิสติกส์ที่แท้จริงได้ โลจิสติกส์มีความหมายในตัวเองแต่ต้องครอบคลุมสาระองค์ประกอบที่สำคัญ8 องค์ประกอบ

1. Material Requirement Flow สินค้าและวัตถุดิบ ซึ่งเกี่ยวกับกิจกรรมการจัดซื้อและจัดหา ในหลักการของโลจิสติกส์จะให้ความสำคัญกับประสิทธิภาพเชิงต้นทุน (Total Cast Efficiency) เป็นการลดต้นทุนในภาพรวม

2. Goods & Service Flow การเคลื่อนย้ายสินค้าหรือบริการ วัสดุ สิ่งของ จากสถานที่หนึ่งไปสู่สถานที่หนึ่ง ครอบคลุมถึงกระบวนการเคลื่อนย้ายของสินค้าและวัตถุดิบ ซึ่งเกี่ยวข้องกับระบบการขนส่ง ครอบคลุมกระบวนการจัดเก็บ จัดเรียง ควบคุมปริมาณ เงือนไขของเวลาในการขนส่ง

3. Information Flow การไหลลื่นของข้อมูลข่าวสาร เกี่ยวข้องกับการวางแผน และการบูรณาการของข้อมูลข่าวสารในโซ่อุปทาน ส่งเสริมให้เกิดมูลค่าเพิ่ม (Value Added) ทั้งภายในและภายนอกองค์กรตลอดโซ่อุปทาน ก่อให้เกิดความเชื่อมั่นแก่ลูกค้ากลายเป็นคุณค่าทางธุรกิจ

4. Storage Flow การจัดเก็บ ที่พักและจัดเรียง การบริหารคลังสินค้า เกี่ยวกับผู้ให้บริการคลังสินค้า การดูแลทรัพย์สิน สิ่งของในระหว่างช่วงเวลาครอบครองสินค้านั้น ต้องมีพันธกิจในการรับผิดชอบและดูแลสินค้า กระบวนการเรียกร้อง ชดใช้ค่าเสียหายจากการสูญหาย เสียหาย ส่งมอบช้า

5. Distribution Flow การกระจายสินค้า กระบวนการส่งและรับมอบสินค้าที่ Integration หน่วยงานทั้งภายในและภายนอก ทำงานร่วมกับการกระจายข้อมูลข่าวสาร การสร้างความสัมพันธ์กับคู่ค้า (SRM :Suppliers Relationship Management) การจัดการลูกค้าสัมพันธ์ (CRM) การจัดการความร่วมมือในโซ่อุปทาน (CCM : Chain Collaboration Management)

6. Place Flow การจัดการเชิงพื้นที่ สถานที่ การส่งสินค้าเพื่อสนองความต้องการที่เป็น Demand Needs ของลูกค้า การส่งมอบที่เรียกว่า “5Rs of Logistics” Right Place, Right Time, Right Quantities, Right Quality, Right Cost หรือการส่งมอบแบบทันเวลา Just in Time (JIT)

7. Time Flow กระบวนการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการวางแผนงาน การคาดคะเนความต้องการของตลาด, การวางแผนการจัดซื้อ, การวางแผนการผลิต สอดคล้องกับปริมาณและระยะเวลาในการผลิตเพื่อส่งมอบ (Lead Time GAP)

8. Fund Flow การเคลื่อนย้ายทุน เน้นประสิทธิภาพเชิงต้นทุนต่อความสมดุลของเวลาและสถานที่ ในด้านประสิทธิภาพในการแข่งขัน ประหยัดจากขนาด จากความเร็ว

พันธกิจของโลจิสติกส์ 3 ประการ 1. กิจกรรมการเคลื่อนย้าย (Movement Flow) การเคลื่อนย้ายสินค้า สิ่งของ ภาชนะที่บรรจุ หรือสิ่งของที่เป็นกายภาพ ซึ่งมีมูลค่าเชิงพาณิชย์ โดยการเคลื่อนย้ายในการนับของศาสตร์โลจิสติกส์

1. กิจกรรมการเคลื่อนย้าย • การขนส่ง (Transporttation Flow) • การเคลื่อนย้ายข้อมูลข่าวสาร (Information Flow) • การเคลื่อนย้ายทุน (Fund Flow)

พันธกิจของโลจิสติกส์ 3 ประการ 2. การจัดเก็บและควบคุมสินค้า (Goods & Material Handing Management) เป็นกิจกรรมที่เกี่ยวกับตัวสินค้า ในการให้ได้มาและการจัดเก็บที่เป็นตัวสินค้าหรือสิ่งของที่จำเป็นต่อการผลิต

2. กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการจัดเก็บและควบคุมสินค้า • การจัดการเกี่ยวกับการจัดซื้อ-จัดหา • เป็นกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการจัดการคลังสินค้า • การจัดการเกี่ยวกับสินค้าคงคลัง • Raw Material Goos • Semi-Finish Goods • Finish Goods

พันธกิจของโลจิสติกส์ 3 ประการ 3. การกระจายสินค้า (Cargoes Distribution Processing) กระบวนการที่เกี่ยวกับบทบาท หน้าที่ในการส่งมอบสินค้าจากผู้ซึ่งต้องการขายไปสู่ผู้ที่ต้องการซื้อ เกี่ยวข้องกับการรับและส่งสินค้า

3. กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการกระจายสินค้า • ศูนย์กระจายสินค้า • การบรรจุภัณฑ์ • การส่งมอบขั้นสุดท้าย

Why Logistics? • กระแสในปัจจุบัน กลไกการค้าโลกได้มีการเปลี่ยนแปลง • โลกตกอยู่ภายใต้การครอบงำของ Globalization ทำให้การค้าในปัจจุบันเป็นการค้าแบบไร้พรมแดน • การแข่งขันมีความเข้มข้นและเป็นการแข่งขันกันในระดับโลก • ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสารสนเทศ เป็นตัวกระตุ้นให้มีการเชื่อมต่อทั้งด้านข้อมูลข่าวสารละการเคลื่อนย้ายสินค้าที่รวดเร็ว • ทำให้มีการกำหนดยุทธศาสตร์เกี่ยวกับการเคลื่อนย้ายสินค้าไปอย่างมีระบบ

Logistics and Supply Chain