PROF. DR. ADEM ESEN ademesen@iszu.tr rektor@isuz.tr

1. PROF. DR. ADEM ESEN ademesen@iszu.edu.tr rektor@isuz.edu.tr

2. İşletme Fonksiyonları • Statik inceleme: işletmenin yapısı, organları üzerinde durulur: fotoğrafın incelenmesi gibi, • Dinamik inceleme: İşletmelerin yerine getirdiği faaliyetler üzerinde durulur: (Filmin incelenmesi gibi) • İşletmedeki faaliyetler çeşitli olduğundan, birbirleriyle yakın ilişkide olanların gruplandırılması gerekir. Bunlar: Yönetim, Üretim, Pazarlama, Finansman, İnsan Kaynakları, Muhasebe, Halkla İlişkiler ve Araştırma ve Geliştirme.

3. Işletmefonksiyonları • Işletmeiçindebirarayagetirilenfaaliyetgruplarıişletmefonksiyonlarınıifadeeder. • Bununlakaynaklarvekabiliyetlerdahaetkinveverimlikullanılmışolur, aynızamandauzmanlaşmaveişbölümügerçekleşir. • Işletmeninfaaliyetalanlarınagörefonksiyonlarıfarklıolabilir. Her birişletmekendifaaliyetinegörebunlarıartırabilirveyaazaltabilir.

4. Işletmeninfonksiyonlarıyapılanişeveyaçevreyegörefarklıolabilir. Birişletmeiçingerekliolanbirfonksiyonbaşkabirişletmeiçingerekliolmayabilir. Hattabirfonksiyonunönemibirdönemazalabilirveyabirdönemartabilir. Örneğinüretimfonksiyonuyerinepazarlama, şimdilerdearaştırmavegeliştirmeveinovasyongündemdedir. • Işletmedeüretimfonksiyonununönemlibiryerivardır. yönetimfonksiyonudiğerfonksiyonlarlaiçiçegirmiştir. Bununiçinyönetiminbaşarısıbufonksiyonlarınetkiliveverimliolarakkoordineedilmesinebağlıdır.

5. Yönetimfonksiyonuilediğerfonksiyonlarlailişkiler • Yönetimfonksiyonudiğerfonksiyonlarlaiçiçegirmektedir. • Yönetimsürecinioluşturanişletmefonksiyonlarıbirbirlerinietkilemektedir. Bununiçinsistemmeydanagetirir. • Yönetiminbaşarısıbufonksiyonlarınetkiliveverimlikoordinasyonunabağlıdır.

6. YÖNETİM Yönetim: işletme amaçlarına verimli ve etkili biçimde ulaşabilmek için yönetim fonksiyonlarının yerine getirilmesidir. Yönetim fonksiyonları: • Planlama: İşletme amaçları ve bu amaçlara nasıl ulaşılacağının tespiti, geleceğe yönelik tahminlerin yapılmasıdır. • Organize etme (Örgütleme): İşletmenin örgütsel yapısının belirlenmesi, kimlerin nasıl çalışacaklarının, amaçlara ulaşılmasını sağlayacak şartların sağlanmasıdır. • Yönlendirme: Örgütü oluşturan astları amaçlara ulaştırmada isteklendirme, yönlendirme faaliyetleridir. • Koordinasyon: Çalışmayı kolaylaştırma, başarıya ulaşmada tüm faaliyetleri ve insanları uyumlu hale getirmektir. • Denetim: Amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığı veya ulaşma nispetini tespit ederek düzeltici önlemlerin alınması fonksiyonudur.

7. Yönetimkonusu • Yönetimkonusu: • Yönetimsürecivebubusüreçleilgiliolaylarıilgilendirir. • Yönetimsürecitümkurumlarda (eğitimvesağlıkkurumlarıdahil) derneklerde, vakıflarda, diniveaskerikurumlardavardır.

8. Planlama • Yönetimfaaliyetiiçinönceplanlamayapılır. • Plan: istenilengeleceğitasarlamakveonaulaşmaktaetkiliyollarıbelirleyerek, • Neyin? • Kim tarafından? • Ne zaman? • Nasıl? • Hangikaynaklarlave • Nedenyapılacağının? öncedenbelirlenmesidir.

9. Planlamasafhaları, yapılışamaçları • Planlamaamaçlarıbelirlenmelidir, • Planlamasafhaları: amaçlarıbelirlemek, buamaçlaraulaştıracakvarsayımlarıtespit, alternatiflerikarşılaştırmavebunlararasında en uygununuseçmelidir. • Planlamanınamaçları: tekkullanımlıamaçlar (programlar, projeler, bütçeler…) vesürekliplanlar (standartyöntemleri, kurallar…)

10. Örgütleme (organizasyon) • Plandabelirlenenamaçlaraulaşmakiçinuygunbirörgütyapısıoluşturmak, • Yanimaddivebeşerifaktörleribiramaçladüzenlemek, • Belirliamacaulaşmakiçingörevvefaaliyetleribelirlemek, bunlariçinbeşeriunsurlarıbirarayagetirmekveyerleştirmek, bunlargörevleriyaparkenkullanacaklarıaraçlarıveyöntemleribelirlemek.

11. Örgütamaçları • Örgütteortakamaç, ortakpolitikalar, haber alma vekarar alma süreçlerivardır. • Birarayagelmişinsanlarınortakamaçlarıveahengiolmalı. • Örgüttehiyerarşiolur, yanikimkimden emir alacak? Bellidir. • Örgütlemedeişlertekertekerbelirlenirveayrıntılıolaraktanımlanır. • Bunlariçinuygunelemanistihdamedilir. • Işleringörüleceğiyer, araçveyöntemlerbelirlenir.

12. Örgütyapıları • Resmiörgütyapısı, • Gayrıresmiörgütyapısı, • Merkeziörgütyapısı, • Adem-imerkeziörgütyapısı, • Örgütlemedepersonelarasındakiilişkilerdüzenlenir. Ast-üstilişkileribelirlenir.

13. Örgütlemeilkeleri • Amaçlardabirlik, • Işbölümü, • Uzmanlaşma, • Hiyerarşikyapı, • Emir-komutabirliği, • Yetkivesorumluluk, • Yetkidevri, • Istisnaiyönetim, • Basitlikveanlaşılırolma, • Yenidenörgütleme…

14. Yürütme • Yürütmeveyaönderliketme, planlanmışveörgütlenmişişlerinyönetilmesi “emir verme” ilebaşlar. • Işletmedepersonelamaçlarıngerçekleşmesine motive edilmelidir. • Bu süreç, personeliçalıştırmayayönlendirmeyi, astlarayapacaklarıgörevlerivermeyi, sonraastlarınbelirligörevlerisürdürmeleriiçineğitimfaaliyetleriniveişletmeninamaçlarınavarmadapersonelinyönlendirilmesiniifadeeder. • Güçveotorite, yetkivesorumlulukyürütmenin alt fonksiyonlarıdır.

15. Koordinasyon • Örgüttekitümfaaliyetlerinahenkli hale getirilmesiburadaçalışmayıkolaylaştırırvebaşarıyıartırır. • Sadeceişbirliğiveamaçlarınolmasıyeterliolmayıpbunlarınuygunzamanatesadüfettirilmesi de gerekir. Bununiçin: • Ilgililervesorumlularrahatlıklairtibatkurabilmeli, • Bu süreklibirişolmalı, • Tümfaktörlerinbirbirlerineetkileridikkatealınmalıdır. • Dikey-yatayvemerkezikoordinasyon, • Içkoordinasyon, dışkoordinasyonolaraksınıflandırılabilir.

16. Kontrol • Planlananamaçlarlagerçekleşendurumlararasındakarşılaştırmayapmak. • Yaniolmasıgerekenleolanıdeğerlendirmek. • Kontrolsüreci: standartlarınbelirlenmesi, olanınölçümü, ikisiarasındadidurumunkarşılaştırılmasıvedüzelticitedbirlerinalınması. • Kontrolaraçları: kişiselgözlem, raporlarveistatistikselveriler, muhasebekayıtları…

17. Araştırma-geliştirmeveyenilikyapma • Işletmelerinar-geveyenilikyapmanedenleri: • Rakiplerekarşıyenihizmetlergeliştirmek, • Alanındayenilikçiolmak, • Değişiklikbekleyenmüşterileritatminetmek, kamuorganlarınavetoplumafaydalıolmak, • Yeteneklielemanlarıkazanmak.

18. Araştırmavegeliştirmetanımı • Yenibilgilereldeetme, mevcutolanbilgileriortayaçıkarmakiçinbilgininsistematik hale gelmesiamacıylayapılanbilgitoplama, analizveyorumlamayıiçerenfaaliyetlerdir. • Günümüzdeteknolojikbuluş, yenilikvegeliştirmedeüstünülkelerveşirketlermevcutkarlarınınönemlibölümünübufaaliyetlerdensağlamaktadır.

19. Araştırmatürleri1. genelaraştırma Genelaraştırma, büyükaraştırmayatırımlarınıgerektirenteknikbilgibirikiminiartırmakvebilinmeyenhususlarıtespitamacıylafaaliyetlerdir. Araştırmamerkezleribuamaçlakurulmaktadır. Toplumsalamaçlıolarakteknolojikyenilikleribulmayayönelikgelişmeler, disiplinlerarasıişbirliğiniortayaçıkaracakişbirliklerikuruluşamaçlarıdır.

20. 2. Uygulamalıaraştırma Genelaraştırmasonuçlarındanfaydalanmakiçinyeniyolveyöntemlerikullanmaktır. Uygulamalıaraştırmagenelaraştırmayagörepratiksonuçlaraulaşmaimkanısağlar. Uygulamalıaraştırmanınfaydasıçabukvekesindir.

21. 3. Özelalanaraştırması Özelalanaraştırmalarınınamacı, gerektiğindekullanılmasıiçinbiralanlailgilitamamlayıcıbilgilerinaraştırılmasıdır. Böyleceyeniuygulamateknikleriveyöntemlerieldeedilir.

22. Geliştirme • Geliştirme, yeniveyagözönündetutulabilicekderecedemalzeme, mamul, araç, süreç, hizmetinortayakonulmasıdır. Bununiçin: • Emsalişletmeleritaklitveyaizlemebunun ilk adımıdır. • Çalışmayöntemininveyaöğrenci-veliiçinbirkonunungözdengeçirilerekyenidendeğerlendirilmesibirbaşka (teknolojik) geliştirmetürüdür. • Bilimselbilgilerlegeliştirmeüçüncütürdür.

23. Yenilikyapma • Yenibirürünüretilmesi, • Yenibirüretimveyasatışyöntemininkullanılması, • Yenibirhammaddekaynağınınbulunması, • Üretimsürecininyenibirdüzeniçindeyapılması, • Yenifikirler, yeniyöntemler, hizmetleriekonomikbiçimdeüretme, yürürlüğekoymadır.

24. Yenilikyapmaihtiyacı • Tümişletmelerdebütünorganizasyonuyenilikiçindetutmaya, devamlıyenilikyapmagereğinitakipetmeyeihtiyacıvardır. • Yenilikçalışmalarıişletmepersonelitarafındanözümsenmeli, görüşlerialınmalı, alternatifyollararanmalıdır.

25. Yeniliklerinözellikleri • Yeniliklertümörgütünfaaliyetiolur. Bu sebeplebirsüreçtirveçalışanlarınistekleriilesağlanır. • Yenilikişletmeninamaçlarınıdahaetkiliveverimli hale getirmektir. • Yeniliküretim, üretimyöntemi, iyileştirmegibiyönetim, bilgiişlem, organizasyon, pazarlama, halklailişkileriiçinealır.

26. Yeniliknedenleri • Toplumun, müşterilerinihtiyaçlarınındeğişmesi, • Rekabetinartması, • Hükümetkararları, • Uluslararasıkarşılaştırmalar, • Otomasyonuygulamalarınyaygınlaşması, • Toplumun, müşterilerinrefahdüzeylerindeartış.

27. Yenilikyapmaaşamaları • Yenifikirlerinoluşturulması, • Önemligörülenfikirlerinseçilmesi, • Işletmeninamaçlarıvehedeflerineuygunfikirlerinbelirlenmesi, • Analizlerdeuygunbulunanfikirleringeliştiriliphizmetedönüştürülmesi, • Bu hizmetlerdenolumlusonuçverenlerinsunulması.

28. Ar-geileyönetimfonksiyonları

29. Sonrakihaftanınkonuları • Eğitimkurumlarındapazarlama • Eğitimkurumlarındafinansman