HAALBAARHEIDSONDERZOEK

1. HAALBAARHEIDSONDERZOEK De financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen met de nieuwste EPC eis van 0.8 Student : P. Kaandorp Begeleider namens HU : O. Dijkstra Begeleider namens M&O Techniek : V. Oostendorp Opleiding : HIT Datum : 27 juni 2006 Afstudeerbedrijf : M&O Techniek Eenhoornweg 7 1531 ME Wormer

2. Reden voor dit onderzoek - Het aanscherpen van de EPC eis per 1 januari 2006 van 1.0 naar 0.8 - De oude EPC van 1.0 werd behaald met een HR CV + HR ventilatie - Bij de oude EPC was de warmtepomp daardoor niet terug te verdienen - De EPC is per 1 januari 2006 verlaagd naar 0.8 waardoor opnieuw de vraag gesteld kan worden: Is het toepassen van een warmtepomp financieel haalbaar bij de nieuwe EPC van 0.8? EPC = Energie Prestatie Coëfficient.

3. Doel van het onderzoek - De vraag over de financiele haalbaarheid en terugverdientijd goed kunnen beantwoorden. Voor een goed antwoord moet duidelijke aangegeven worden hoe dit antwoord tot stand is gekomen.

4. Volgorde in mijn onderzoek • - Vaststellen uitgangspunten voor berekeningen • - Maken EPN berekeningen • - Bepalen warmtelast / koellast • - Vaststellen welke installaties vergeleken worden • - Berekenen meer- en minderprijzen • - Berekenen energiebesparing • Weergeven rekenresultaten • EPN = Energie Prestatie Norm

5. Vastellen van uitgangspunten Bouwkundige uitgangspunten - isolatiewaarden - luchtdichtheid van de woning - binnen- en buitentemperaturen Installatietechnische uitgangspunten - welke installatie wordt toegepast (verwarmen en/of koelen) - ventilatiesysteem en hoeveelheid Financiele uitgangspunten - kosten installatie (uurtarief, materiaal, opslagen e.d.) - energietarieven - onderhoudskosten van de installaties Prijsstijgingen - prijsstijgingen energietarieven en onderhoudskosten

6. EPC berekeningen Het maken van 3 EPC berekeningen 1ste berekening met de oude norm van 1.0 2de berekening met de nieuwe norm van 0.8, zonder wartepomp doel: vaststellen welke maatregelen noodzakelijk zijn om de EPC op 0.8 te berekenen zonder warmtepomp 3de berekening met de nieuwe norm van 0.8, met warmtepomp  doel: vaststellen welke van de maatregelen uit de tweede berekening kunnen vervallen door het toepassen van een warmtepomp

7. Berekenen warmte- en koellast - Berekenen met een programma zoals VABI - Ramen met een raamgetal uit een normblad, of op basis van praktijkervaring.

8. Calculeren netto meerinvestering • Vaststellen welke kosten meegerekend worden in de netto • meerinvestering die terug verdiend moet worden. (*) Voordeel door het vervallen van een maatregel door het toepassen van een warmtepomp

9. Vastellen welke installaties vergeleken worden Bij alleen verwarmen: Bij verwarmen en koelen: Conventionele installatie: HR CV toestel Vloerverwarming Conventionele installatie: HR CV toestel Koudwatermachine Vloerverwarming Warmtepompinstallatie: HR CV toestel Vloerverwarming + warmtepomp met bron + extra leidingwerk + extra regeltechniek Warmtepompinstallatie: HR CV toestel Vloerverwarming + warmtepomp met bron -/- vervallenkoudwatermachine = leidingwerk ongewijzigd = regeltechniek ongewijzigd

10. Berekening energiebesparing vs vs vs vs

11. Berekening terugverdientijd • De terugverdientijd kan op vele manieren berekend worden. • In mijn scriptie zijn 2 berekeningmethoden gebruikt: • Een een voudige methode volgens ISSO (ETVT) • Terugverdientijd = • Een uitgebreide methode waarbij tevens rekening gehouden is met: • - Prijsstijging van energietarieven • Onderhoudskosten • Prijsverhoging van de onderhoudskosten per jaar • - Energiebesparing van de vervallen maatregelen uit de EPN • (in mijn geval zonnepanelen) • Berekend met excel Netto meerinvestering . Energiebesparing per jaar

12. Berekening terugverdientijd Alleen verwarmen Verwarmen en koelen

13. Opgave van de terugverdietijdberekening • De berekening ondersteunen met alle voorgaande gegevens: • Uitgangspunten en aannamen • Berekeningen • Calculaties en samenstelling van de netto meerinvestering • Installatiekeuzes • Energiebesparing • Terugverdientijd

14. Rekensoftware terugverdientijdberekening Tijdens de uitwerking van mijn project het ik een programma gemaakt waarmee de terugverdientijd op twee manieren kan worden berekend. Input: - bouwkundige gegevens incl koel- en warmtelast - Installatiegegevens uitgangs situatie - Installatiegegevens nieuwe situatie - Energie- en onderhoudstarieven - prijsstijgingen energie- en onderhoudstarieven De software berekent: Terugverdietijd volgens de eenvoudige methode Een 15 jaren prognose waarin het onderhoud en de prijsstijgingen van energie- en onderhoudstarieven worden doorgerekend. Output: - Alle ingevulde gegevens - de terugverdientijdberekeningen - opmerkingen over aangenomen waarden indien gegevens niet (volledig) zijn opgegeven

15. Resultaten onderzoek Ik heb 3 woningen onderzocht Woning 1 148 m2 443 m3 Woning 2 388 m2 1085 m3 Woning 3 709 m2 1924 m3

16. Resultaten onderzoek Terugverdientijd volgens eenvoudige methode

17. Conclusie onderzoek • Haalbaarheid: • Financiele haalbaarheid maximaal 5 jaar • Technische haalbaarheid maximaal 10 jaar • Alleen verwarmen: • Alleen bij de grootste woning echt financieel haalbaar • Bij de middelste woning alleen technisch haalbaar • Bij de kleinste woning niet haalbaar • Koelen en verwarmen: • Bij de kleinste woning alleen technische haalbaar • Bij de middelste en grote woning financieel haalbaar

18. Conclusie onderzoek • Haalbaarheid: • - Door de nieuwe EPC van 0.8 wordt het toepassen van • een warmtepomp interressant, zeker bij verwarmen en koelen • - Hoe groter de woning, hoe beter de terugverdientijd • - Toekomst warmtepomp ziet er steeds beter uit

19. HAALBAARHEIDSONDERZOEK De financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen met de nieuwste EPC eis van 0.8 Student : P. Kaandorp Begeleider namens HU : O. Dijkstra Begeleider namens M&O Techniek : V. Oostendorp Opleiding : HIT Datum : 27 juni 2006 Afstudeerbedrijf : M&O Techniek Eenhoornweg 7 1531 ME Wormer