نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی

1. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی یحیی حساس یگانه (Ph.D) عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی عضو شورایعالی انجمن حسابداران خبره ایران حسابدار رسمی ، حسابدار مستقل

2. آغاز سخن • جورج استیگلر(1989) اقتصاد دان برجسته ، معتقد است :" مصرف کنندگان عموماً تعیین می کنند که چه چیزی تولید شود. تولید کنندگان از کشف تقاضای مصرف کنندگان سود می برند و آن را ارزانتر تولید می کنند. بهتر است بگوییم که مصرف کنندگان تولید را هدایت می کنند. در این صورت آیا آن ها نیستند که کلام و عقاید خردمندان را هدایت می کنند؟"[1] • عرضه خدمات حسابرسی داخلی مانند سایر کالا ها و خدمات تابعی از شرایط محیطی، ساختار حاکمیت شرکتی و تقاضای آن از سوی مدیران و سایر استفاده کنندگان این خدمات است. در ادامه به پیشینه تقاضا برای حسابرسی داخلی و نقش متقابل آن با حاکمیت شرکتی پرداخته خواهد شد. [1].Stigler, G.J., The Theory of Economic regulation, The Bell Journal of Economics and Management Science, 2, 1989.

3. پیشینه نقش حسابرسی داخلی:تقاضا برای خدمات حسابرسی داخلی؟ ”حسابرسان باید مشخص کنند که آیا : • قوانین و مقررات، خط مشی های مدیریت، قراردادهای موجود و فرآیندها به دقت مورد توجه قرار گرفته اند؟ • تمام معاملات مطابق برنامه های مصوب با موفقیت انجام شده اند؟ • در این رابطه حسابرسان باید پیشنهادهایی را برای بهبود عملیات و فرآیندهای فعلی ارائه نموده و قرار دادها و خط مشی ها را نقد و بررسی کرده و پیشنهادهایی برای بهبود آن ها ارائه دهند و ...“ • (مجمع عمومی سالانه شرکت کروپ آلمان در هفدهم ژانویه 1875 میلادی)

4. پیشینه نقش حسابرسی داخلی-ادامه • در دهه 1950 نقش حسابرسی داخلی بررسی سوابق حسابداری و بررسی مجدد رویدادها یا ممیزی اسنادبود، • در دهه 1960 رعایت خط و مشی ها و رویه‌های شرکت نقش حسابرسی داخلی شد؛ • در دهه 1970 این نقش به آزمون رویه‌ها تبدیل شد؛ • در دهه 1980 ارزیابی کنترلهای داخلی نقش حسابرسی داخلی بود؛ • در دهه 1990 نقش حسابرسی داخلی به گزارش درباره سیستم کنترل داخلی تغییر یافت. • جالب آن است که در شروع هزاره جدید، به دلیل فرو پاشی شرکتها و گسترش نقش حاکمیت شرکتی، حسابرسی داخلی نقش با اهمیتی یافت و تغییرات نقش سرعت بیشتری گرفتبه طوری که از اوایل سال 2000 به بعد این تغییرات در هرسال رخ داد : • در سال 2000 مدیریت ریسک؛ نقش حسابرسی داخلی شد. • در سال 2001 ارزیابی مدیریت ریسک؛ نقش حسابرسی داخلی گردید. • در سال 2002 اطمینان بخشی در مورد مدیریت ریسک و کنترل؛ نقش حسابرسی داخلی شد. • از سال 2003 به این سو نقشارزش آفرینی(ارزش افزوده) به نقش های حسابرسی داخلی اضافه گردید. • و...

5. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی • حسابرسی داخلی، یک فعالیت اطمینان بخشی و مشاوره ای مستقل و بی طرفانه به منظور ارزش افزایی و بهبود عملیات یک سازمان است. • حاکمیت شرکتی، سیستمی است که با آن شرکت ها هدایت و کنترل می شوند(کدبری1992). یا: • سیستم حاکمیت شرکتی را می توان مجموعه قوانین ، مقررات ، نهادها و روشهایی تعریف کرد که تعیین می کنند شرکت ها چگونه و به نفع چه کسانی اداره می شوند. حسابرسی داخلی حاکمیت شرکتی

6. مدل مفهومی ساختار حاکمیت شرکتی قوه قضائیه قوه مجریه قوه مقننه تحلیل گران مالی شرکت و سازمان بورس اوراق بهادار مقررات گذاران سهامداران و تمام ذی نفعان پاسخگویی شفافیت انصاف رعایت حقوق ذی نفعان ساز و کارهای درون سازمانی : هیات مدیره :- مدیریت اجراییکارآمد - مدیران غیرجرایی و ستقل کمیته های :حسابرسی، پاداش و ... کنترل های داخلیمالی، اداری، و ... حسابرسی داخلی کارآمد و حرفهای مدیریت ریسک اخلاق سازمانی و... سازو کارهای برون سازمانی: نظارت قانونی قوانین و مقررات مناسب کارآیی بازارسرمایه نظارت سهامداران عمده نقش سرمایه گذاران نهادی نظارت سهامداران اقلیت الزام به حسابرسی مستقل فعالیت موسسات رتبه بندی و... هیأت مدیره شرکت نظارت نظارت

7. کمیتهحسابرسی هیات مدیره حسابرسانداخلی حسابرسانمستقل مدیریت اجرایی نقش حسابرسی داخلی در ساختار حاکمیت شرکتی قوه قضائیه قوه مجریه قوه مقننه تحلیل گران مالی شرکت و سازمان بورس اوراق بهادار سهامداران و تمام ذی نفعان مقررات گذاران پاسخگویی و سایر اهداف کلی حاکمیتشرکتی

8. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی:مدل حسابرسی داخلی(1) جامعه و ذی نفعان نظام حقوقی مقررات گذاران سهامداران و سرمایه گذاران اهداف کسب و کار شرکت هیات مدیره و مدیر عامل

9. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی: مدل حسابرسی داخلی(2) جامعه و ذی نفعان نظام حقوقی سهامداران و سرمایه گذاران حسابرس مستقل مقررات گذاران گزارشگری میان دوره ای و سالانه کمیته حسابرسی هیات مدیره و مدیر عامل حسابرسی داخلی اهداف کسب و کار شرکت چارچوب کنترل ارزیابی ریسک کنترلهای داخلی مدیریت ریسک

10. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی: مدل حسابرسی داخلی(3) جامعه و ذی نفعان نظام حقوقی سهامداران و سرمایه گذاران حسابرس مستقل مقررات گذاران گزارشگری میان دوره ای و سالانه کمیته حسابرسی هیات مدیره و مدیر عامل حسابرسی داخلی اهداف کسب و کار شرکت چارچوب کنترل منشورحسابرسی داخلی ارزیابی ریسک استراتژی حسابرسی کنترلهای داخلی مدیریت ریسک

11. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی: مدل حسابرسی داخلی(4) جامعه و ذی نفعان نظام حقوقی سهامداران و سرمایه گذاران حسابرس مستقل مقررات گذاران گزارشگری میان دوره ای و سالانه کمیته حسابرسی هیات مدیره و مدیر عامل حسابرسی داخلی اهداف کسب و کار شرکت چارچوب کنترل منشور حسابرسی داخلی ارزیابی ریسک استراتژی حسابرسی کنترلهای داخلی حرفه گرایی مدیریت ریسک

12. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی: مدل حسابرسی داخلی(5) جامعه و ذی نفعان نظام حقوقی سهامداران و سرمایه گذاران حسابرس مستقل مقررات گذاران گزارشگری میان دوره ای و سالانه کمیته حسابرسی هیات مدیره و مدیر عامل حسابرسی داخلی اهداف کسب و کار شرکت چارچوب کنترل منشور حسابرسی داخلی استراتژی حسابرسی ارزیابی ریسک حرفه گرایی کنترلهای داخلی رویکرد و خدمات حسابرسی مدیریت ریسک

13. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی: مدل حسابرسی داخلی(6) جامعه و ذی نفعان نظام حقوقی سهامداران و سرمایه گذاران حسابرس مستقل مقررات گذاران گزارشگری میان دوره ای و سالانه کمیته حسابرسی هیات مدیره و مدیر عامل حسابرسی داخلی اهداف کسب و کار شرکت چارچوب کنترل منشور حسابرسی داخلی بانک اطلاعاتی ریسک : اهداف نوع ریسک مناسبت کنترلها شواهد اقدام ها استراتژی حسابرسی ارزیابی ریسک حرفه ای گری کنترلهای داخلی تایید کنترلهای داخلی اطمینان بخشی و مشاوره رویکرد و خدمات حسابرسی مدیریت ریسک استراتژی مدیریت عملکرد ارزش افزوده حسابرسی داخلی

14. نقش متقابل حسابرسی داخلی و حاکمیت شرکتی: مفهوم ارزش آفرینی(ارزش افزوده) حسابرسی داخلی • IIA : • ” سازمان ها برای خلق ارزش یا منافع برای مالکان، مشتریان، صاحبکاران و سایر ذی نفعان، تاسیس شده اند. این مفهوم فلسفه وجودی آنها را نشان می دهد. ارزش افزوده(ارزش آفرینی)، حاصل استفاده از منابع در فرایند تولید و عرضه کالا و خدمات است. در این فرآیند، حسابرسان داخلی اطلاعاتی درباره شناخت و ارزیابی ریسک ها و فرصت ها برای کسب منافع سازمان فراهم می کنند. این اطلاعات ارزشمند به شکل اطمینان بخشی، مشاوره ... ارائه می شود.“

15. پایان سخن • اصلاح قوانین موضوعه • اهالی حرفه • اهالی بازار سرمایه • دانشگاه ها • مدیران