Μακροοικονομική - Μικροοικονομική

1. Μακροοικονομική - Μικροοικονομική ● Η Μακροοικονομική είναι ο κλάδος της Οικονομικής Επιστήμης που ασχολείται με τη μελέτη του οικονομικού συστήματος στο σύνολό του ή μεγάλων επιμέρους τομέων του ● Η Μικροοικονομική είναι αντίστοιχα ο κλάδος της Οικονομικής Επιστήμης που αναλύει τη συμπεριφορά «μικρών» οικονομικών μονάδων, όπως οι καταναλωτές, οι εργαζόμενοι, οι εταιρίες, μεμονωμένοι κλάδοι κτλ.

2. Θεμελιώδεις Αρχές Μικροοικονομικής Ανάλυσης Αρχή αριστοποίησης : Οι άνθρωποι προσπαθούν να επιλέξουν τα άριστα πρότυπα κατανάλωσης μεταξύ των προτύπων που τους είναι οικονομικά εφικτά Αρχή ισορροπίας : Οι τιμές προσαρμόζονται μέχρις ότου το σύνολο της ζητούμενης ποσότητας ενός αγαθού να είναι ίσο με την προσφερόμενη ποσότητα

3. Τιμή επιφύλαξης Προσφορά Ζήτηση S Αριθμός προϊόντων Ισορροπία Αγοράς Τιμή ισορροπίας : η τιμή στην οποία η ποσότητα των ζητούμενων προϊόντων είναι ίση με την προσφερόμενη ποσότητα

4. Μηχανισμός Προσφοράς και Ζήτησης σε μία Ανταγωνιστική Αγορά * Νέα Προσφορά Τιμή επιφύλαξης Παλαιά Προσφορά Παλαιά Ζήτηση Νέα Ζήτηση S Αριθμός προϊόντων S’ Εάν η προσφορά και η ζήτηση μετατοπιστούν κατά την ίδια ποσότητα, η τιμή ισορροπίας παραμένει αμετάβλητη Μία αγορά όπου κάθε οικονομικός φορέας θεωρεί ότι η τιμή της αγοράς βρίσκεται έξω από τον έλεγχό του *

5. Γραμμή εισοδηματικού περιορισμού Κλίση = - / Τομή με τον κάθετο άξονα = m/ Σύνολο καταναλωτικών δυνατοτήτων Τομή με τον οριζόντιο άξονα = m/ Έννοια Εισοδηματικού Περιορισμού Γραμμή εισοδηματικού περιορισμού : (1) Αύξηση της κατανάλωσης του αγαθού 1 κατά και μείωση αντίστοιχα της κατανάλωσης του αγαθού 2 κατά : (2) (1) και (2)

6. Γραμμές εισοδηματικού περιορισμού m’/ m/ Κλίση = - / m/ m’/ Μεταβολή Γραμμής Εισοδηματικού Περιορισμού (1) Αύξηση του εισοδήματος θα προκαλέσει μια παράλληλη προς τα έξω μετατόπιση της γραμμής εισοδηματικού περιορισμού

7. Μεταβολή Γραμμής Εισοδηματικού Περιορισμού (2) Γραμμές εισοδηματικού περιορισμού m/ Κλίση = - / Κλίση = - / m/ m/ Αύξηση της τιμής του αγαθού 1 θα μεταβάλλει την κλίση της γραμμής εισοδηματικού περιορισμού

8. Προτιμήσεις Καταναλωτή : ο καταναλωτής προτιμά σαφώς το συνδυασμό καταναλωτικών αγαθών από τον _ : ο καταναλωτής προτιμά ασθενώς τον από τον : ο καταναλωτής είναι αδιάφορος μεταξύ των δύο συνδυασμών αγαθών _ Μεταβατικότητα : Εάν _ _

9. Καμπύλες Αδιαφορίας Σύνολο συνδυασμών καταναλωτικών αγαθών ασθενούς προτίμησης Καμπύλη αδιαφορίας ● Η καμπύλη αδιαφορίας που διέρχεται από το συνδυασμό απαρτίζεται από όλους τους συνδυασμούς, για τους οποίους ο καταναλωτής είναι αδιάφορος σε σχέση με τον

10. Παραδείγματα Καμπύλων Αδιαφορίας (1) Τέλεια υποκατάστατα αγαθά Τέλεια συμπληρωματικά αγαθά Αριστερά ηχεία Μπλε μαρκαδόροι Μαύροι μαρκαδόροι Δεξιά ηχεία

11. Παραδείγματα Καμπύλων Αδιαφορίας (2) Ανεπιθύμητα αγαθά Ουδέτερα αγαθά DVD με ελληνική ταινία CD κλασικής μουσικής CD μουσικής ροκ DVD με ξένη περιπέτεια

12. Οριακός Λόγος Υποκατάστασης Καμπύλη αδιαφορίας Οριακός λόγος υποκατάστασης Κλίση = = ● Ο οριακός λόγος υποκατάστασης μετράει την κλίση της καμπύλης αδιαφορίας σε ένα συγκεκριμένο σημείο της

13. Ερμηνεία του Οριακού Λόγου Υποκατάστασης Ο οριακός λόγος υποκατάστασης είναι ο λόγος στον οποίο ο καταναλωτής είναι διατεθειμένος να υποκαταστήσει μία λίγο μεγαλύτερη κατανάλωση του αγαθού 2 με μία λίγο μικρότερη κατανάλωση του αγαθού 1 ● Λόγος ανταλλαγής του αγαθού 1 με το αγαθό 2 = ΟΛΥ ο καταναλωτής θέλει να παραμείνει στη θέση του ● Λόγος ανταλλαγής ΟΛΥ ο καταναλωτής θα ήθελε να ανταλλάξει το ένα ή το άλλο αγαθό

14. Συνάρτηση Ωφέλειας Μία συνάρτηση ωφέλειας (ή συνάρτηση χρησιμότητας) είναι σταθερή κατά μήκος μιας καμπύλης αδιαφορίας και αποτελεί έναν τρόπο απόδοσης αριθμών στις καμπύλες αδιαφορίας, έτσι ώστε σε υψηλότερες καμπύλες αδιαφορίας να αποδίδονται μεγαλύτεροι αριθμοί

15. Μονοτονικός Μετασχηματισμός μιας Συνάρτησης Ωφέλειας Μονοτονικός μετασχηματισμός μιας συνάρτησης ωφέλειας είναι μια άλλη συνάρτηση ωφέλειας που απεικονίζει τις ίδιες προτιμήσεις με την αρχική συνάρτηση ωφέλειας  εάν και μόνο εάν  εάν μονοτονικός μετασχηματισμός, τότε εάν και μόνο εάν  επομένως, εάν και μόνο εάν

16. Μετρά την απόσταση από την αρχή των αξόνων 4 3 2 Καμπύλες αδιαφορίας 1 0 Κατασκευή μιας Συνάρτησης Ωφέλειας Κάθε καμπύλη αδιαφορίας χαρακτηρίζεται σύμφωνα με την απόστασή της από την αρχή των αξόνων, μετρημένη κατά μήκος της διαγωνίου

17. Παραδείγματα Συναρτήσεων Ωφέλειας Τέλεια υποκατάστατα αγαθά : Τέλεια συμπληρωματικά αγαθά : Συνάρτηση Cobb – Douglas : , όπου a, b, c, dθετικοί αριθμοί

18. Οριακή Ωφέλεια και Οριακός Λόγος Υποκατάστασης (1) Οριακή ωφέλεια ως προς το αγαθό 1 Οριακή ωφέλεια ως προς το αγαθό 2 Έστω μία οριακή μεταβολή της κατανάλωσης των δύο αγαθών κατά μήκος μιας καμπύλης αδιαφορίας Η ωφέλεια διατηρείται σταθερή :

19. Οριακή Ωφέλεια και Οριακός Λόγος Υποκατάστασης (2) Όμοια Εξετάζουμε μία μικρή μεταβολή που διατηρεί σταθερή την ωφέλεια

20. Άριστη επιλογή ● Καμπύλες αδιαφορίας Άριστη Επιλογή Καταναλωτή (1) Η άριστη επιλογή αντιστοιχεί στο συνδυασμό όπου η καμπύλη αδιαφορίας είναι εφαπτόμενη της γραμμής εισοδηματικού περιορισμού Το σημείο βρίσκεται εκεί όπου η υψηλότερη καμπύλη αδιαφορίας αγγίζει τη γραμμή εισοδηματικού περιορισμού

21. Άριστη Επιλογή Καταναλωτή (2) Καμπύλες αδιαφορίας Άριστοι συνδυασμοί ● Γραμμή εισοδηματικού περιορισμού ● ● Μη άριστοι συνδυασμοί Στο παραπάνω σχήμα υπάρχουν τρία σημεία επαφής, αλλά μόνο δύο άριστα σημεία. Κατά συνέπεια, η συνθήκη ότι το σημείο στο οποίο η καμπύλη αδιαφορίας είναι εφαπτόμενη της γραμμής εισοδηματικού περιορισμού είναι ένας άριστος συνδυασμός, αποτελεί αναγκαία συνθήκη, αλλά όχι ικανή

22. Συναρτήσεις Ζήτησης Συναρτήσεις ζήτησης είναι η συναρτήσεις που συσχετίζουν τις άριστες ποσότητες των αγαθών με τις τιμές τους και το εισόδημα του καταναλωτή :

23. Υπολογισμός Συνάρτησης Ζήτησης (1) Η περίπτωση της συνάρτησης ωφέλειας Cobb – Douglas Εάν πάρουμε το φυσικό λογάριθμο της ωφέλειας (ο λογάριθμος είναι ένας μονοτονικός μετασχηματισμός) : τέτοιο ώστε Πρόβλημα μεγιστοποίησης υπό περιορισμό

24. Υπολογισμός Συνάρτησης Ζήτησης (2) 1ος τρόπος επίλυσης (1) Επίσης, (2) (1) και (2) (3) (4)

25. Υπολογισμός Συνάρτησης Ζήτησης (3) (5) Αντικαθιστούμε την (5) στην (3) (6)

26. Υπολογισμός Συνάρτησης Ζήτησης (4) Αντικαθιστούμε την (6) στην (5)

27. Υπολογισμός Συνάρτησης Ζήτησης (5) 2ος τρόπος επίλυσης Λαγκρανζιανή συνάρτηση : (1) (2) (3)

28. Υπολογισμός Συνάρτησης Ζήτησης (6) (1) (2) (4) Αντικαθιστούμε την (4) στην (1) : Όμοια, αντικαθιστώντας την (4) στην (2) :

29. Άριστες επιλογές ● Καμπύλες αδιαφορίας ● Γραμμές εισοδηματικού περιορισμού Μεταβολή Ζήτησης Λόγω Μεταβολής του Εισοδήματος Κανονικά αγαθά : η ζήτηση και για τα δύο αγαθά αυξάνεται όταν αυξάνεται το εισόδημα Εάν η ζήτηση ενός αγαθού αυξάνεται με μεγαλύτερους ρυθμούς απ’ ότι το εισόδημα, πρόκειται για αγαθό πολυτελείας, ενώ αν αυξάνεται με μικρότερους ρυθμούς, πρόκειται για βασικό αγαθό

30. Καμπύλη ζήτησης ως προς το εισόδημα Καμπύλες αδιαφορίας Καμπύλη Εισοδήματος - Κατανάλωσης Εάν συνδέσουμε τους ζητούμενους συνδυασμούς αγαθών που λαμβάνουμε καθώς μετακινούμε τη γραμμή εισοδηματικού περιορισμού προς τα έξω, κατασκευάζουμε την καμπύλη εισοδήματος–κατανάλωσης (γραμμή επέκτασης του εισοδήματος)

31. m Καμπύλη Engel Καμπύλη Engel Η καμπύλη Engelείναι η γραφική παράσταση της ζήτησης ενός από τα δύο αγαθά συναρτήσει του εισοδήματος, διατηρώντας σταθερές τις τιμές των αγαθών

32. Μεταβολή Ζήτησης Λόγω Μεταβολής της Τιμής Άριστες επιλογές ● ● Γραμμή εισοδηματικού περιορισμού Καμπύλες αδιαφορίας Μείωση τιμών Γενικά, η ζήτηση ενός αγαθού αυξάνεται όταν μειώνεται η τιμή του

33. Καμπύλες αδιαφορίας Άριστες επιλογές Γραμμές εισοδηματικού περιορισμού ● Μείωση ζήτησης για το αγαθό 1 Μείωση τιμής Αγαθά Giffen Αγαθά Giffenονομάζονται τα αγαθά, για τα οποία μειώνεται η ζήτησή τους όταν μειώνεται η τιμή τους

34. Η Έννοια της Αποκαλυφθείσας Προτίμησης Αποκαλυφθείσα προτίμησησημαίνει ότι ο συνδυασμός επιλέχθηκε ενώ ένας άλλος συνδυασμός ήταν εφικτός Προτίμηση σημαίνει ότι ο καταναλωτής κατατάσσει το συνδυασμό μπροστά από τον * Εάν ο καταναλωτής επιλέγει τους καλύτερους συνδυασμούς μεταξύ αυτών που είναι οικονομικά εφικτοί, τότε η αποκαλυφθείσα προτίμηση συνεπάγεται προτίμηση, αυτό όμως είναι απόρροια του μοντέλου συμπεριφοράς καταναλωτή, όχι ορισμός της προτίμησης

35. Έμμεσα Αποκαλυφθείσα Προτίμηση ● Γραμμές εισοδηματικού περιορισμού ● ● Υποθέτουμε ότι ο συνδυασμός έχει άμεσα αποκαλυφθεί προτιμότερος του συνδυασμού και ο έχει άμεσα αποκαλυφθεί προτιμότερος του . Συμπεραίνουμε τότε ότι ο έχει έμμεσα αποκαλυφθεί προτιμότερος από τον

36. Αξιώματα Αποκαλυφθείσας Προτίμησης Ασθενές αξίωμα της αποκαλυφθείσας προτίμησης :Εάν ο έχει άμεσα αποκαλυφθεί προτιμότερος του και οι δύο συνδυασμοί δεν ταυτίζονται, τότε αποκλείεται ο να έχει άμεσα αποκαλυφθεί προτιμότερος του Ισχυρό αξίωμα της αποκαλυφθείσας προτίμησης : Εάν ο έχει αποκαλυφθεί προτιμότερος του , είτε άμεσα είτε έμμεσα και ο δεν ταυτίζεται με τον , τότε αποκλείεται ο να έχει αποκαλυφθεί είτε άμεσα είτε έμμεσα προτιμότερος του

37. Αριθμοδείκτες bέτος βάσης t ένα άλλο έτος Δείκτης ποσότητας Εάν αύξηση κατανάλωσης από το έτος b στο t Εάν μείωση κατανάλωσης από το έτος b στο t Δείκτης ποσότητας Paasche Δείκτης ποσότητας Laspeyres (αντί των συντελεστών και χρησι-μοποιούνται οι τιμές του έτους t) (αντί των συντελεστών και χρησι-μοποιούνται οι τιμές του έτους βάσης b)

38. Δείκτες Τιμών (1) Όμοια, Δείκτης τιμών Δείκτης τιμών Paasche Δείκτης τιμών Laspeyres (αντί των συντελεστών και χρησιμοποιούνται οι ποσότητες του έτους t) (αντί των συντελεστών και χρησιμοποιούνται οι ποσότητες του έτουςβάσης b)

39. Δείκτες Τιμών (2) Ορίζουμε το δείκτη μεταβολής της συνολικής δαπάνης που εκφράζει το λόγο της συνολικής δαπάνης κατά το έτος tπρος τη συνολική δαπάνη κατά το έτος βάσης b

40. Δείκτες Τιμών (3) Έστω ότι ο δείκτης τιμών Paasche είναι μεγαλύτερος του δείκτη Μ Απαλείφοντας τους αριθμητές και πολλαπλασιάζοντας χιαστί, έχουμε Συμπέρασμα : Ο συνδυασμός που επιλέχθηκε το έτος βάσης bέχει αποκαλυφθεί προτιμότερος από το συνδυασμό που επιλέχθηκε το έτος t

41. Μεταβολή της Επιλογής του Καταναλωτή Λόγω Μεταβολής της Τιμής ενός Αγαθού (1) Όταν μεταβάλλεται η τιμή ενός αγαθού 1 : ● μεταβάλλεται ο λόγος ανταλλαγής του αγαθού 1 με το αγαθό 2 (αποτέλεσμα υποκατάστασης) ● μεταβάλλεται η αγοραστική δύναμη του εισοδήματος του καταναλωτή (εισοδηματικό αποτέλεσμα)

42. Μεταβολή της Επιλογής του Καταναλωτή Λόγω Μεταβολής της Τιμής ενός Αγαθού (2) Καμπύλες αδιαφορίας Αρχικό εισόδημα Τελική επιλογή Αρχική επιλογή ● ● Περιεστραμμένο εισόδημα Τελικό εισόδημα Μετατόπιση Περιστροφή

43. Μεταβολή της Επιλογής του Καταναλωτή Λόγω Μεταβολής της Τιμής ενός Αγαθού (3) Η τιμή του αγαθού 1 μειώνεται με αποτέλεσμα η γραμμή εισοδηματικού περιορισμού να περιστρέφεται γύρω από το σημείο τομής με τον κατακόρυφο άξονα . Η κίνηση αυτή γίνεται σε δύο στάδια : 1) Περιστροφή της γραμμής γύρω από τον αρχικά ζητούμενο συνδυασμό αγαθών 2) Μετατόπιση της νέας γραμμής προς τα έξω στο νέο ζητούμενο συνδυασμό

44. Καμπύλες αδιαφορίας Ζ ● ● Χ Υ ● Μετατόπιση Περιστροφή Αποτέλεσμα υποκατάστασης Εισοδηματικό αποτέλεσμα Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Εισοδηματικό Αποτέλεσμα (1)

45. Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Εισοδηματικό Αποτέλεσμα (2) Αποτέλεσμα υποκατάστασης : η μεταβολή της ζήτησης του αγαθού 1 όταν η τιμή του μεταβάλλεται σε και το εισόδημα σε (η αγοραστική δύναμη του καταναλωτή διατηρείται σταθερή) (πάντοτε αρνητικό, αντίθετο προς την κατεύθυνση μεταβολής της τιμής)

46. Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Εισοδηματικό Αποτέλεσμα (3) Εισοδηματικό αποτέλεσμα : η μεταβολή της ζήτησης του αγαθού 1 όταν το εισόδημα μεταβάλλεται από σε , διατηρώντας την τιμή του αγαθού σταθερή στο [το πρόσημό του εξαρτάται από το εάν πρόκειται για ένα κανονικό αγαθό (αρνητικό) ή κατώτερο αγαθό (θετικό)]

47. Παράδειγμα Υπολογισμού Αποτελέσματος Υποκατάστασης και Εισοδηματικού Αποτελέσματος (1) Συνάρτηση ζήτησης για ένα προϊόν : (1) € € Επομένως μονάδες Έστω € Ισχύει (2) (2) €

48. Παράδειγμα Υπολογισμού Αποτελέσματος Υποκατάστασης και Εισοδηματικού Αποτελέσματος (2) Για να παραμείνει σταθερή η αγοραστική δύναμη : (1) μονάδες (3) μονάδες (3) μονάδες €

49. Συνολική Μεταβολή Ζήτησης Η συνολική μεταβολή της ζήτησης είναι η μεταβολή της ζήτησης που οφείλεται στη μεταβολή της τιμής, όταν το εισόδημα διατηρείται σταθερό : Ταυτότητα Slutsky (1) (2) (3) (4) Οι όροι (1) και (4) απλοποιούνται και επομένως το δεξιό σκέλος είναι ταυτοτικά ίσο με το αριστερό

50. Αποτέλεσμα Υποκατάστασης Κατά Hicks (1) Καμπύλες αδιαφορίας Τελικό εισόδημα Αρχικό εισόδημα Τελική επιλογή Αρχική επιλογή ● ● ● Αποτέλεσμα υποκατάστασης Εισοδηματικό αποτέλεσμα