Różnice kursowe

1. Różnice kursowe Wybrane zagadnienia

2. Plan • Pojęcie różnic kursowych • Bieżąca wycena aktywów i pasywów w walucie obcej • Klasyfikacja różnic kursowych • Wycena bilansowa różnic kursowych • Różnice kursowe a prawo podatkowe

3. Różnice kursowe Różnice kursowe (ang. exchange differences) powstają na skutek wahań kursów kupna i sprzedaży waluty krajowej w stosunku do walut obcych, wzajemnych zmian poziomów kursów innych walut oraz wystąpienia odchyleń pomiędzy kursem średnim walut obcych a faktycznymi, rynkowymi kursami sprzedaży lub zakupu poszczególnych walut.

4. Różnice kursowe • Ustawa o rachunkowości nie zawiera definicji różnicy kursowej.

5. Różnica kursowa wg MSR 21 Różnica, która wynika z wykazywania w walucie sprawozdawczej tej samej liczby jednostek waluty obcej po różnych kursach wymiany.

6. Bieżąca wycena aktywów i pasywów w walucie obcej Art. 30 Ust. 2 Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie: 1) Kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka – w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań, Kurs kupna – przy sprzedaży walut oraz operacji zapłaty należności, Kurs sprzedaży – przy kupnie walut lub zapłacie zobowiązań; 2) Średnim ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs – przypadku pozostałych operacji.

7. Wycena wpływu środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych, których wpływ nastąpił na rachunek bankowy jednostki lub rachunek dewizowy • Kurs kupna banku, z którego usług korzysta jednostka, w przypadku wpływu należności, • Kurs sprzedaży banku, z którego usług korzysta dana jednostka, w przypadku zakupu walut obcych,

8. Wycena rozchodu walut obcych ze złotowego rachunku bankowego • Kurs sprzedaży banku, z którego usług korzysta dana jednostka, w przypadku spłaty zobowiązań zagranicznych; • Kurs kupna banku, z którego usług korzysta jednostka, w przypadku sprzedaży walut obcych.

9. Wycena rozchodu walut obcych z rachunku dewizowego • Według cen przeciętnych ustalonych w wysokości średniej ważonej kursów kupna lub sprzedaży banku, z którego usług korzysta jednostka, po jakim wyceniane były kolejne wpłaty na rachunek dewizowy, • Według metody FIFO, czyli według kursów pierwszych wpłat walut na rachunek dewizowy banku, z którego usług korzysta jednostka, • Według metody LIFO, czyli według kursów ostatnich wpłat walut na rachunek dewizowy banku, z którego usług korzysta jednostka.

10. Wycena aktywów i pasywów w walutach obcych, dla których brak kursu Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których bank, z którego usług korzysta jednostka, lub Narodowy Bank Polski nie ustalają kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ustalany przez Narodowy Bank Polski.

11. Klasyfikacja różnic kursowych

12. Klasyfikacja różnic kursowych Z punktu widzenia wpływu na sprawozdania finansowe wyróżniamy następujące różnice kursowe: I) powstałe w wyniku operacji gospodarczych występujących w trakcie roku obrachunkowego, takich jak: • spłata należności, • zapłata zobowiązań, • zakup lub sprzedaż elementów majątku obrotowego oraz trwałego w innych walutach. II) powstałe w dniu bilansowym

13. Ewidencja różnic kursowych • Dodatnie różnice kursowe Wn - Konto zespołu 1, 2 Ma - Przychody finansowe (zespół 7) • Ujemne różnice kursowe Wn - Koszty finansowe (zespół 7) Ma - Konta zespołu 1,

14. Wycena bilansowa różnic kursowych Dodatnie różnice kursowe Wycena należności Kurs średni NBP na dzień bilansowy > Kurs na dzień powstania należności Wycena zobowiązań Kurs średni NBP na dzień bilansowy <Kurs na dzień powstania zobowiązań

15. Wycena bilansowa różnic kursowych Ujemne różnice kursowe Wycena należności Kurs średni NBP na dzień bilansowy < Kurs na dzień powstania należności Wycena zobowiązań Kurs średni NBP na dzień bilansowy >Kurs na dzień powstania zobowiązań

16. Ujęcie różnic kursowych w rachunku zysków i strat (art. 42 ust. 3) W rachunku zysków i strat różnice kursowe wykazuje się po ich skompensowaniu. W przychodach finansowych wykazuje się nadwyżkę dodatnich różnic kursowych nad ich ujemnymi. W kosztach finansowych wykazuje się nadwyżkę ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi.

17. Różnice kursowe a wycena środków trwałych Różnice kursowe powstałe przy wytworzeniu lub zakupie środka trwałego (przed oddaniem go do użytkowania) korygują wartość środków trwałych. 1) Ujemne różnice kursowe Wn - Środki trwałe w budowie Ma - Pozostałe rozrachunki lub Kredyty bankowe 2) Dodatnie różnice kursowe Wn - Pozostałe rozrachunki lub Kredyty bankowe Ma - Środki trwałe w budowie

18. Wycena bilansowa środków znajdujących się w kasie walutowej i na walutowym rachunku bankowym Różnice ujemne powstają gdy: Kurs średni NBP dla waluty na dzień bilansowy < kurs waluty z dnia jej wpływu na rachunek oraz do kasy Różnice dodatnie powstają gdy: Kurs średni NBP dla waluty na dzień bilansowy > kurs waluty z dnia jej wpływu na rachunek oraz do kasy

19. Przykład 1 – Wycena zobowiązań Spółka „Alfa” posiadała na dzień bilansowy zobowiązania w kwocie 1.000 EUR, które zostały ujęte w księgach rachunkowych 15.10.200X r. według kursu 4,00 zł/EUR. Na dzień 31.12.200X r. średni kurs EUR wyniósł 3,6 zł/EUR. Dokonać wyceny bilansowej zobowiązań w walucie obcej i zaksięgować powstałe różnice kursowe.

20. Rozwiązanie • Zobowiązania na dzień powstania 15.10.200X r. ………….. * ……… zł/EUR …………… zł • Zobowiązania na dzień 31.12.200X r. ………. EUR * ….… zł/EUR ……………. zł • Powstałe różnice kursowe dodatnie ……………. zł Księgowania: Sp. Ma – Zobowiązania wobec dostawców ……………. zł • Różnice kursowe dodatnie ……………. zł Wn - Rozrachunki z dostawcami Ma – ………………………………

21. Przykład 2 – Wycena należności Spółka „Beta” posiadała na dzień bilansowy należności w kwocie 3.000EUR, które zostały ujęte w księgach rachunkowych 15.11.200X r. według kursu 3,9 zł/EUR. Na dzień bilansowy 31.12.200X r. kurs średni NBP wyniósł 3,6 zł/EUR. Dokonać wyceny bilansowej należności w walucie obcej i zaksięgować powstałe różnice kursowe.

22. Rozwiązanie • Należności na dzień powstania 15.11.200X r. ……….. EUR * ……… zł/EUR ………….. zł • Należności na dzień 31.12.200X r. ……….. EUR * …….. zł/EUR …………… zł • Różnice kursowe ujemne ……….. zł Księgowania Sp. Wn - Należności …………… zł • Różnice kursowe ujemne …………… zł Wn – ……………………… Ma – Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami

23. Przykład 3 – Wycena kredytu w walucie obcej zaciągniętego na środki trwałe w budowie Spółka „Kajtuś” zaciągnęła kredyt na budowę magazynu w kwocie 100.000 EUR dnia 15.12.200X według kursu 3,8 zł/EUR. Kredyt będzie spłacany od 15.01. roku następnego. Na dzień bilansowy 31.12.200X r. kurs średni NBP wyniósł 3,6 zł/EUR. Dokonać wyceny bilansowej kredytu zaciągniętego w walucie obcej i zaksięgować powstałe różnice kursowe.

24. Rozwiązanie • Kredyt na dzień 15.12.200X r. ………….. EUR * ……. zł/EUR ……………. zł • Kredyt na dzień 31.12.200X r. ………….. EUR * …… zł/EUR …………….. zł (wycena kredytu zaciągniętego na budowę magazynu) • Różnica kursowa (różnica w wycenie) …………….. zł Księgowania Sp. Ma – Kredyty bankowe ……………… zł • Różnica w wycenie ……………… zł Wn – Kredyty bankowe Ma – …………………… (zmniejsza wartość środka trwałego w budowie)

25. Różnice kursowe a prawo podatkowe Od 1 stycznia 2007 r. zmianie uległy zasady uwzględniania w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym różnic kursowych naliczonych na dzień bilansowy.

26. Różnice kursowe a prawo podatkowe Jeśli jednostka wybierze sposób ustalania różnic kursowych w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości, to ustalone na dzień bilansowy różnice zaliczy się do kosztów lub przychodów podatkowych.

27. Różnice kursowe a prawo podatkowe W przypadku gdy jednostka dokona wyboru ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów podatkowych, to różnice kursowe naliczone na dzień bilansowy będą obojętne podatkowo. W tym przypadku różnice te będą wpływały na podstawę opodatkowania dopiero w chwili realizacji.

28. Warunki do zastosowania metody bilansowej w celu wyceny różnic kursowych dla celów podatkowych 1) Poddanie sprawozdania finansowego corocznemu badaniu przez podmiot uprawniony do ich badania, 2) Przyjęte rozwiązanie musi być stosowane co najmniej przez następne trzy lata podatkowe, 3) Dokonywanie na koniec każdego miesiąca, kwartału lub na koniec roku wyceny aktywów i zobowiązań wyrażonych w walucie obcej, raz przyjęte w tym zakresie rozwiązanie powinno być konsekwentnie, stale stosowane,

29. Warunki do zastosowania metody bilansowej w celu wyceny różnic kursowych dla celów podatkowych 4) Należy poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego, z którym podatnik się rozlicza z podatku dochodowego, o wyborze metody bilansowej dla obliczania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym; zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 30 dni od początku roku podatkowego, w przypadku gdy rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym – jest to 30.01. 5) podatnicy, którzy dla celów podatkowych przyjęli metodę bilansową, ujmą statystycznie w przychodach bądź kosztach podatkowych roku 2007 naliczone – na dzień bilansowy poprzedzający początek nowego roku obrotowego, a zarazem podatkowo, memoriałowo i odniesione drugostronnie na wynik finansowy różnice kursowe od środków pieniężnych, papierów wartościowych, należności i zobowiązań, w tym kredytów i pożyczek.

30. Przykład 4 Wycena bilansowa środków pieniężnych na rachunku walutowym i w kasie walutowej Spółka „Kajtuś” posiada środki pieniężne w walucie obcej w kwocie 10.000 EUR, których wartość wykazana w księgach rachunkowych w walucie polskiej wynosi 40.000 zł. Spółka prowadzi również kasę walutową w euro, w której na dzień 31.12.200X r. znajdowało się 400 EUR o wartości w złotych polskich 1.640 zł. Dokonać wyceny bilansowej środków pieniężnych znajdujących się na rachunku walutowym i w kasie walutowej. Ustalić i zaksięgować różnice kursowe.

31. Rozwiązanie Wycena na 31.12.200X r. • Środki pieniężne na rachunku walutowym ……… EUR * ………. zł/EUR ………….. Różnica ………... – ………… ………….. Ujemna różnica kursowa Wn – Koszty finansowe Ma – Rachunek walutowy

32. Rozwiązanie • Wycena środków znajdujących się w kasie walutowej ………. EUR * ……… zł/EUR …………. Różnica ………. – …… …………. Ujemna różnica kursowa Wn – ……………….. Ma – Kasa walutowa