Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

1. Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2. ABC der deutschen Phonetik... ABC niemieckiej fonetyki... ...czyli jak to się wymawia? Arkadiusz Więzowski

3. Lekcja ta ma na celu zapoznać nas z poprawną wymową niemiecką, z którą tak wielu z nas ma problemy. Czasami mamy wątpliwości, czy wymawiane przez nas słówko brzmi poprawnie w języku niemieckim. Po dzisiejszej lekcji będzie to dla nas znacznie łatwiejsze! Poznamy między innymi: - poprawne wymawianie głosek, - samogłoski krótkie i długie, - sylaby akcentowane i nieakcentowane. A więc zaczynamy...!

4. Litera „ä” Literę „ä” wymawiamy podobnie jak polskie "e", jednak otwieramy nieco szerzej usta (przy nieco niższej pozycji języka, niż przy wymowie polskiego "e".) Przykłady: die Äpfel – jabłka die Ähnlichkeit – podobieństwo älter– starszy das Mädchen – dziewczyna die Änderung – zmiana der Ärger - złość

5. Litera "ü" Głoska, która odpowiada tej literze jest głoską pośrednią między "u" oraz "i". Uzyskujemy ją przez wymówienie "i" przy jednoczesnym ułożeniu ust jak do tworzenia głoski "u" (usta wysunięte do przodu oraz zaokrąglone). das Übel – zło hübsch – ładny, piękny üben – ćwiczyć überall – wszędzie die Überdosis – przedawkowanie der Überfall – najazd, napad

6. Litera "ö" Wymawiamy ją układając usta jakbyśmy chcieli powiedzieć "o" (wargi wysunięte do przodu i zaokrąglone) i nie zmieniając położenia warg wymawiamy polskie "e". dieÖde – pustkowie, nuda öffentlich – publiczny öffnen – otwierać die Ökologie – ekologia das Öl – olej dasÖsterreich – Austria mögen – lubić, chcieć die Komödie – komedia

7. Litery "ei", "ey", "ai", "ay" Te litery wymawiamy jako dyftong "ai". dieEibe – ciś der Leib – ciało Der Mai– maj die Waise – sierota die Mayonnaise – majonez der Eyecatcher – przyciąganie wzroku (np. w reklamie) der Eyeliner – kredka do oczu

8. Litery "äu", "eu" Natomiast te litery wymawiamy jako dyftong "oi". der Euro - Euro das Europa – Europa heute - dzisiaj dieÄußerung – wypowiedź neu - nowy die Mäuse – myszy die Häuser - domy der Räuber - rabuś

9. Litery "ie", "ieh" Litery „ie” oraz „ieh” wymawiamy jako długie polskie „i”. lieben – kochać die Wiese - łąka montieren – montować spielen – grać die Psychologie – psychologia die Geologie – geologia Ich lieh das Buch. - Pożyczyłem książkę. das Vieh - bydło

10. Litery "ß" oraz "ss" W takim wypadku litery te zawsze wymawiamy jak polskie "s", z tym, że przed "ß"wymawiamy długie samogłoski, a przed "ss" – krótkie. Ale o tym później... dieStraße – ulica der Strafstoß– rzut karny schießen – strzelać der Strauß– bukiet misslingen – nie powieść się der Schluss– koniec missachten – lekceważyć

11. Litera "z" Literę „z” wymawiamy jak polskie "c". zusammen – razem kurz – krótko der Zucker – cukier der Arzt – lekarz die Lizenz– licencja der Zoo – zoo der März– marzec die Kompetenz– kompetencja der Zauber – czar die Grenze – granica

12. Litery "tsch" W ten sposób wymawiamy niemieckie "cz", które jest w pewnym sensie połączeniem głosek "t" oraz "sz". die Kutsche – dorożka das Tschechen – Czechy tschüss – cześć! (na pożegnanie) klatschen – chlapać platschen – pluskać się das Tschad – Czad (Państwo)

13. Litery "sch" Litery te wymawiamy prawie zawsze jak polskie "sz". Wyjątkiem jest słówko : bisschen. derSchulabschluss – ukończenie szkoły schuldig – winny die Schallmauer – bariera dźwięku schwimmen – pływać löschen – gasić komisch – zabawny, dziwaczny

14. Litera "h" Literę „h” wymawiamy na kilka sposobów: - Na początku sylaby, gdy nie ma przed nią samogłoski – jako niemieckie "h", Jest to tzw. "Hauchlaut" – czyli dźwięk brzmiący podobnie jak bezgłośne wydychanie powietrza przez otwarte usta. Np: die Hand – ręka, der Hammer - młotek. - Na początku sylaby poprzedzonej samogłoską - nie wymawiamy tutaj żadnego dźwięku, łącząc tylko sąsiednie samogłoski.Np. nahe – w pobliżu, dieKohle - węgiel - Na końcu sylaby - nie wymawiamy, przedłużając jedynie samogłoskę w sylabie. Np. das Reh – sarna, weh - bolesny - Po spółgłoskach w wyrazach zapożyczonych: ph wymawiamy jak „f” Np. der Philosoph – filozof, die Philharmonie – filharmonia. th - jako [t]. Np. das Theater – teatr, die Mathe – matematyka, die Methode - metoda.

15. Litery "ch" - Po samogłoskach: "i", "e", "ä", "ö", "ü", "ei", "eu" oraz w końcówce "-chen" wymawiamy głoskę pośrednią pomiędzy "ś" oraz "ch" (inaczej mówiąc "ś" które wymawiamy z użyciem tylnej części języka). - Po samogłoskach: "a", "o", "u", "au" wymawiamy jak polskie "ch". ich – ja das Licht - światło das Mädchen – dziewczyna auch – także der Bauch – brzuch

16. Litera "s" przed "p" i "t" Wymawiamy ją przeważnie jako polskie "sz", choć zdarzają się częste odstępstwa od tej reguły. Np. w wyrazach: kosten, Rest, Weste. sparen – oszczędzać spannend – zajmujący, ciekawy der Sport – sport der Stress – stres der Staat – Państwo stammen – pochodzić der Baustein – kamień budowlany

17. Litera "v" Literę tę wymawiamy jak polskie "f" na końcu sylab oraz na początku sylab w słowach rdzennie niemieckich. Np. voll – pełny der Vater – ojciec vorne – z przodu vor – przed die Vorahnung - przeczucie von – od, o, przez natomiast w internacjonalizmach na początku sylaby tworzymy głoskę "w" Np. die Vase – waza das Verb – czasownik das Video – wideo

18. Litery "qu" Litery te wymawiamy zawsze jak polskie "kw" dasAquarium – akwarium das Aquarell – akwarela das Antiquariat – antykwariat quasi – pseudo die Eloquenz – elokwencja der Quarz – kwarc quellen – wypływać, namoczyć

19. Litery "b", "d", "g" Wymawiamy je na początku sylaby dźwięcznie, a na końcu – bezdźwięcznie (podobnie jak polskie: "p", "t", "k"). der Baum – drzewo; das Laub – liście der Dachboden – strych, poddasze; der Wald– las der Glauben – wiara, die Umgebung – okolica

20. Sylaba "ig" Sylaba ta jest końcówką dużej części przymiotników. Jest także cząstką końcówki liczebników głównych w zakresie 20-90. Wymawiamy ją jak sylabę "ich".zwanzig – dwadzieścia siebzig – siedemdziesiąt ewig – wiecznie lustig – śmiesznie knochig– kościsty konkurrenzfähig – konkurencyjny langweilig – nudny

21. Litera "r" Literę „”r” wymawiamy na kilka sposobów, w zależności od położenia: - Na początku sylaby (także, gdy jest poprzedzona inną spółgłoską) – wymawiamy niemieckie "r", używając tylnej części języka. Np. das Radio – radio, rot - czerwony. - Na końcu sylaby - nie wymawiamy jako spółgłoskę, tworząc szeroką głoskę zbliżoną do [a] (tak zwane zwokalizowane „r”). Np. die Mutter – mama die Butter – masło der Mechaniker – mechanik

22. Samogłoski krótkie i długie Jeśli po samogłosce występuje podwójna spółgłoska, wymawiamy ją krótko (gdy jest to "i" wymawiamy głoskę zbliżoną bardziej do krótkiego "y"). Jeśli natomiast jest to spółgłoska pojedyncza, wymawiamy samogłoskę długą. Wymawianie samogłosek długich i krótkich w języku niemieckim jest bardzo ważne! Niektóre wyrazy mają bardzo zbliżoną wymowę i różnią się tylko długością samogłosek. Mają natomiast różne znaczenie : der Staat – państwo oraz die Stadt – miasto bitten – prosić oraz bieten – oferować das Polen – Polska oraz derPollen – pyłek

23. Sylaby akcentowane i nieakcentowane Część sylab (przedrostków) w języku niemieckim jest zawsze akcentowana w wyrazie, a część - nie. Najprościej rozróżnić te dwie grupy wiedząc, żenieakcentowane są sylaby będące przedrostkami w czasownikach nierozdzielnych,a akcentowane - w rozdzielnych. Akcentowalne sylaby: ab ,an ,auf, aus, ein, mit, statt, teil, vor, weg, zu, zusammen, zurück. Nieakcentowane sylaby: be, ge, emp, ent, er, miss, ver, zer. anrufen – zadzwonić ausgehen – wyjść teilnehmen – uczestniczyć vertrauen – ufać zerstören – niszczyć entziehen – pozbawić, odebrać