Қоршаған орта туралы ілім

1. Қоршаған орта туралы ілім Шығыс Қазақстан облысының су ресурстарының ластануы Болуспаева Л С Өскемен қаласы, 2007 жыл

2. Лекция жоспары • Шығыс Қазақстан облысының су қорларының жалпы сипаттамасы • Шығыс Қазақстан облысының су қорларының ластануы • Су ресурстарын қорғау және үнемді пайдалану

3. ШҚО су қоры • 1017 өзен, жалпы ұзындығы 28 мың км. • 1967 көл, жалпы көлемі 6,5 млрд.м3 • 75 су қоймалары, проекттік сыйымдылығы 53 км3 • Жер асты сулары 2,4 млрд.м3

4. Ертіс өзені - ШҚО су ресурстарының негізгі артериясы • Жалпы ұзындығы – 4248 км. • Қазақстан жерінен өтетіні 1698 км. • Су жиналатын алқабы 1592 мың. км2

5. Омбы қаласының тұсында өзен аңғарының ені 6-8 км. Ары қарай кеңейіп 25-35 км жетеді

6. Ертістің төменгі ағысындағы басты салалары • Тобыл • Есіл • Вагай • Қоңды • Омь • Тарта • Демьянка сол жағынан он жағынан

7. Марқакөл • Ауданы 455 км2 • Теңіз бетінен биіктігі 1449,3 м. • Ең терең жері 27 м.

8. Су бассейндарының ластануының негізгі себебі – тазартылмаған ағын сударды өзен көлге жіберуБұған жол беретіндер: • Тұрғын үй коммуналдық шаруашылықтар • Өнеркәсіп орындары • Ауыл шаруашылығын химияландыру • Халық шаруашылығының басқа салалары

9. Негізгі ластаушы көздері • Өнеркәсіп өнімдерін сақтайтын қоймалар • Химиялық заттар мен тыңайтқыштар • Тұрмыстық қалдықтар • Жер асты суымен жалғанатын құбырлар • Ірі құрылыс учаскелері • Сүзгі алаңдар • Бұрғы скважиналар

10. Негізгі ластаушы кәсіпорындар • Керамика АҚ • АЕS Согринск ЖЭС • Қазақмыс бірлестігінің Восток Казмедь филиалы • КазЦинк АҚ

11. ШҚО су ресуртарын қолдану динамикасы

12. Өнеркәсіп орындарының және қалалардың ШҚО су ресурстарының ластануына әсері2005 жыл

13. Глубочанка өзенінде сапа кластары және судың ластану индексінің динамикасы  судың ластану индексі  сапа класы

14. Ертіс өзенінің сапа класының және судың ластану индексінің динамикасы  судың ластану индексі  сапа класы

15. Жер үсті суларының ластануы индекстері2004-2005ж.

16. Судың ластану индексі бойынша: • Красноярка өзені – 14,9 – өте ластанған • Глубочанка өзені - 9,64 - өте ластанған • Эмель өзені - 9,28 - өте ластанған

17. Глубочанка өзенінің ластану себебі Белоусовка руднигі және ВостокКазМедь филиалының ақаба сулары • Мыс 13 ПДК • Мырыш 22ПДК • Мұнай өнімдері 3 ПДК

18. Брекса өзенінің ластану себебі Шульбинск руднигі және Лениногор кен байыту комбинатынан ақаба сулары • Мыс 24 ПДК • Мырыш 30ПДК

19. Ертіс өзенінің ластану индексі

20. Брекса, Тихая Ульба ластану индексі

21. Глубочанка, Красноярка ластану индексі

22. Уба, Буқтарма ластану индексі

23. Жыл сайын Үлбі, Ертіс өзендеріне барлық өнеркәсіп орындарынан 132 млн м су шығарылады. Оларда 80 мың тонна ластаушы заттар бар.

24. Ең негізгі ластаушы заттар - ауыр металдар • Қорғасын • Мырыш • Кадмий • Мыс

25. Негізгі ластаушы ауыр металлдар динамикасы мыс Мұнай өнімдері қорғасын мырыш

26. Ертіс өзенінде ай сайын суға тексеру жүргізетін 13 пункт бар Олар Қытай шекарасы маңынан бастап, біздің облыс аумағында және Ресей шекарасына дейінгі Солтүстік Қазақстан өңірінде орналасқан Зайсан, Марқакөл көлдері мен Бұқтарма су қоймасының сулары бөлек бақыланады

27. Олардың оны өзен: • Уба • Емел • Аягөз • Глубочанка • Красноярка • Ертіс • Буқтарма • Брекса • Үлбі • Тихая

28. Екі су қоймасы • Өскемен су қоймасы • Буқтарма су қоймасы

29. ШҚО гидрологиялық картасы

30. Су қорларын қорғау ұтымды пайдаланудың жолдары • Айналмалы су жүйесімен және сусыз технологиямен жұмыс істейтін кәсіпорындарын көбейту • Машиналарды, жабтықтарды, қондырғыларды су орнына ауаны пайдаланып салқындату • Өнеркәсіп орындарында коммуналдық шаруашылықта су тазалайтын қондырғылар орнату • Техникалық қажетке тазартудан өткен суларды жұмсауға көшу • Су тазалайтын қондырғалар жоқ кәсіпорындарды пайдалануға тиым салу

31. Слайдтың соңы