Download
1 / 141
1.6k likes | 1.87k Views
مکاتب. مسائل و مشکلات اقتصادی خیلی جلوتر از نیمه دوم قرن 18 یعنی زمانیکه آدام اسمیت کتاب ثروت مال را بیان می کند قابل طرح است. اشاره کلی. مرکانتی لیست ها بیشترین طلا و نقره. کلاسیک بیشترین تولید کینز رهاسازی از رکودهای طولانی و بیکاری پولیون دلایل پیدایش تورم.
E N D
مکاتب مسائل و مشکلات اقتصادی خیلی جلوتر از نیمه دوم قرن 18 یعنی زمانیکه آدام اسمیت کتاب ثروت مال را بیان می کند قابل طرح است.
اشاره کلی مرکانتی لیست ها بیشترین طلا و نقره کلاسیک بیشترین تولید کینز رهاسازی از رکودهای طولانی و بیکاری پولیون دلایل پیدایش تورم
- پیدایش مکتب کلاسیک در ربع پایانی قرن 18 چیزی بیش از یک و نیم قرن دیدگاه کلاسیک با عدم دخالت دولت تعادل همراه با اشتغال کامل دیدگاه مسلط را بر عهده داشت. - پس از یک قرن اصلاحاتی در این مکتب شکل می گیرد که در سال 1870 مکتب نئوکلاسیک با قبول همان اصول اولیه کلاسیک شکل می گیرد.
- تا سال 1936 یعنی زمان انتشار کتاب نظریه عمومی کینز انقلاب کینزی شکل می گیرد. - حقیقت مهم و غیر قابل انکاری که امروزه در بین اندیشمندان مورد قبول قرار گرفته این است که اختلاف نظرات بوجود آمده در بین اقتصاددانان منتج به پیدایش مکاتب جدیدی در سه دهه گذشته شده است به گونه ای است که نمی توان در نهایت یکی از آنها را به عنوان نظر مکتب اساسی، محوری، جامع الشرایط و مسلط پذیرفته و بقیه را بدست فراموشی سپرد.
- طبقه گفته فریدمن یک توافق عمومی در بین اقتصاددانان درباره اهداف مهم سیاست اقتصادی مثل اشتغال بالا، سیدن به ثبات قیمت ها و یا رشد اقتصادی وجود داشته. ولی اختلاف بر سیاست ها جهت دستیابی به اهداف متفاوت اقتصادی است.
مکتب کلاسیک: توجه اصلی خود در ابر مکانیزم قیمت ها به عنوان اصلی ترین ابزار تخصیص بهینه منابع و عملکرد خودکار شرایط رقابتی گذاشته است. دکترین کلاسیک ها غالباً به نام لیبرالیسم اقتصادی نامدیه می شود.
مهمتین اصول و عقاید مکتب کلاسیک ها: 1- حداقل دخالت دولت دولت تنها به اعمال حقوق مالکیت، تمهیدات دفاع ملی و تعلیم و تربیت عمومی. 2- رفتار اقتصادی منافع شخصی تولیدکنندگان برای بدست آوردن منافع تولید میکنند، کارگران برای رسیدن به دستمزد و مصرف کنندگان جهت ارضاء خواسته هایشان.
3- هماهنگی و هم خوانی منافع افراد با تعقیب و دنباله روی منافع فردی خودشان بهترین منافع را برای جامعه به وجود خواهند آورد. اَرو در یک جامعه عکس این حالت را اثبات میکند. 4- اهمیت داشتن تمام منابع و فعالیت های اقتصادی همه نهاده ها زمین، نیروی کار، سرمایه و توانایی مدیریت عملکرد در تجمع ثروت موثرند این برخلاف پیشگامان آنها یعنی مرکانتی لیست ها و فیزکورات هاست.
5- قوانین اقتصادی تمرکز تجزیه و تحلیل های اقتصادی بر روی تئوری ها و قوانین اقتصادی مثل قانون مزیت نسبی، قانون بازدهی نزولی، قانون بازاره، قانون دانت ریکاردو و تئوری مقداری پول ، تئوری ارزش کار
مکتب نئتوکلاسیک (مارژینالیست ها) مکتب مارژینالیست ابزار قدرتمند جدیدی به خصوص اشکال هندسی و تکنیک های ریاضی را برای تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار داد. همین ها باعث شد تا اقتصاد به سمت علوم دقیقه هدایت نمود.
- روش اقتصاد خرد جایگاه مهمی در تئوری اقتصادی خواهد داشت. - این مکتب نتوانسته توضیح قانع کننده ای در رابطه با رشد اقتصادی ارائه نماید، این تئوری برای کشورهای کمتر توسعه یافته ناکافی و ناکارا می باشد.
- از جمله دستاوردهای این مکتب می توان به اقتصاد ریاضی، اقتصاد رفاه، اقتصاد رشد، تئوری انتخاب مصرف کننده عقلانی، تجزیه و تحلیل انتخاب کار، فراغت و... - نئوکلاسیک نهایتاً به نتایج لیبرالیسم کلاسیک رسیده است. - در این مکتب به نقش پول در فعالیت های اقتصادی توجه شده.
مهمترین اصول و عقاید مکتب نئوکلاسیک 1- تمرکز روی حدها 2- تأکید بر اقتصاد خرد. 3- تأکید بر شرایط رقابت کامل 4- تئوری قیمت نشأت گرفته از تقاضا 5- تأکید بر مطلوبیت ذهنی 6- روش تعادلی 7- ترکیب زمین بر کالاهای سرمایه ای 8- رفتار عقلائی اقتصادی 9- حداقل دخالت دولت
مکتب ساختار گرایان آمریکائی و مکتب تاریخی آلمان 1930-1880 شاید بتوان گفت مکتب ساختارگرایان آمریکائی در حقیقت اولین دست آورد آمریکایی ها به علم اقتصاد و همچنین تاریخ عقاید اقتصادی است.
- استدلال می کنند که بسیاری از چیزهای در دنیای اقتصاد تحت تأثیر وقایع تاریخی که دائماً در حال تغییر هستند قرار گرفته است. - قبل از پیدایش این مکتب، مکتب دیگری به نام مکتب تاریخی آلمان در سال 1840 با مقالاتی از فردریک لیست شروع و در سال 1915 پایان یافت. - براساس دیدگاه این مکتب اقتصاددانان لازم است خود را با تغییرات تاریخی و محیطی و همچنین با حرکات تکاملی اجتماع و اقتصاد آشنا و آگاه سازند.
مهمترین اصول و عقاید ساختارگرایان و مکتب تاریخی. 1- تصویر کلی (عملکرد گروهی) اینها معتقدند به جای اینکه در اجزاء کوچک و جدای از یکدیگر و محصور شده بررسی شود باید به صورت کلی مورد مطالعه قرار گیرد. ارتباط اقتصاد با سیاست، حقوق، جامعه شناسی و ...
2- تمرکز روی نهادها نهادها در بر گیرنده سنت ها، عادات اجتماعی، حقوق، طرز تفکر و راه و روش زندگی می باشد. 3- اهمیت دادن به نقش دولت 4- برخورد منافع
مکتب اقتصادی کینز در حقیقت دوباره و اعتقاد راجع به جرای اقتصاد کلان کینزی از اقتصاد کلاسیک- نئوکلاسیک سنتی وجود دارد. دلیل اول وجود بیکاری ناخواسته بسیار وسیع دلیل دوم این که نوسانات در تقاضای کل منبع اساسی و محوری تغییرات در فعالیت اقتصادی و سطح کلان به حساب آمده.
به سه دلیل نظریه عمومی کینز لااقل در بدو پیدایش نقش پیشرو را ایفا نمود: الف- مدل های تحصیلی اساسی آن ساده و انعطاف پذیر بوده. ب- انتقاد جدی به نظریه کلاسیک و اینکه این روش های پیچیده غیر قابل انعطاف و از نظر تجربی و آماری منطبق با دنیای واقعی نمی باشند. ج- مدل های کلان اقتصادی که می توانستند برای شیرینی های اقتصادی و ارزیابی سیاست های گوناگون مورد استفاده قرار گیرند تهیه نمودند.
مطابق آنچه تئوری کینز بیان می کند. 1- اثر سرمایه گذاری بر روی درآمد و اشتغال که همان تئوری ضریب فزاینده می باشد. 2- اثر نرخ بهره بر روی سرمایه گذاری که همان کارآئی نهائی سرمایه می باشد. 3- اثر عرضه پول یا سیاست پولی بر روی نرخ بهره که همان وام نقدینگی خواهد بود.
مهمترین ا صول و عقاید مکتب کینزی 1- تأکید بر اقتصاد کلان این مکتب بر مصرف کل، پس انداز کل و درآمد کل و محصول کل و بالاخره اشتغال کامل خود متمرکز نمودند. 2- تعیین جهت به وسیله تقاضا نقش تقاضای موثر که شامل مصرف، سرمایه گذاری، مخارج دولت و مخارج خالص صادرات تقاضای موثر سطح تعادل محصول واقعی اقتصادات.
3- وجود عدم ثبات در اقتصاد • از دیدگه کینز اقتصاد با روشی رکود همراه بوده چون که سطح سرمایه گذاری برنامه ریزی شده خیلی نامنشم و جابجا شوننده می باشد. 4- چسبندگی قیمت و دستمزد دستمزدها به سمت پایین چسبنده اندکی این به دلیل قرار دااده های اتحادیه ها کارگری، قوانین حداقل فرد و قراردادهای تلویحی می باشد. 5- سیاست پولی و مالی فعال 6- اهمیت داشتن پول در سیستم کینزی 7- مدیریت سیکل تجاری توسط مدیریت سرمایه گذاری
مکتب پولی فریدمن به عنوان بنیانگذار مکتب پولی معتقد است اهداف اساسی بلندمدتی که بسیای از اقتصاددانان بر آن اعتقاد دارند همان آزادی سیاسی- کارایی اقتصادی و برابری اساسی از قدرت اقتصادی تمامی این ا هداف در بهترین شرایط تا آنجاییکه ممکن است با اتکا به مکانیزم بازار و در چارچوب شرایط رقابتی جهت سازماندهی مطلوب اقتصادی حاصل خواهند شد. - مکتب پولیون نزدیکی بسیار قوی با تئوری مقدار پول دارد.
مهمترین اصول و عقاید مکتب پولی شیکاگو 1- تأکید بر حجم پول تغییراتدر حجم پول عامل مسلط و مهمترین عامل توضیح دهنده تغییرات در درآمد پولی می باشد. 2- وقفه های متغیر و بلندمدت پولیون تأکید بر این دارند که اگر چه نرخ رشد پول اهمیت اساسی در مشخص کردن رفتار GNP خواهد داشت ولی اثرات تغییرات در نرخ رشد پول بر رفتار بعدی GNP همراه با وقفه های متغیر زمانی به وقوع خواهد پیوست.
3- قانون پولی مخالف سیاست فعال پولی به دلیل تأثیر بلندمدت در سال های اینده بلکه ایجاد نوعی تناسب در رشد پولی با توجه به رشد GNP. عرضه پول بایستی با نرخ ثابتی رشد کند.
4- اهمیت نداشتن نرخ بهره فریدمن دو انتقاد جدی به روش بانک مرکزی در تلاش برای هماهنگ کردن نرخ به عنوان پایه ای اتخاذ سیاست پولی ارائه داده اند. انتقاد اول اینکه رفتار بهره اسمی راهنمای خوبی برای جهت دهی سیاست پولی نمی باشد. نرخ بهره حقیقی آن نرخی است که جهت مشخص کردن سرمایه گذاری لازم می باشد. انتقاد دوم: این است که تلاش بانک مرکزی جهت کنترل نرخ بهره اسمی ممکن است باعث عدم ثبات گردد.
5- ثبات ذاتی بخش خصوصی تورم همیشه و همه جا یک پدیده پولی. سیاست پولی مانند طنابی بر گردن اسبی بسته شده است شما می توانید طناب را کشیده و مانع حرکت است به جلو گردید ولی نمی توانید آن را به سمت جلو هل داده تا اسب به سمت جلو حرکت کند. سیاست انقباض پولی ارز تورم جلوگیری می کند ولی سیاست انبساطی باعث حل مسأله رکود نمی شود. و سیاست مالی زمانی موثر است که با تغییرات مناسب در حجم پول همراه باشد.
6- بهینه کردن رفتار توجه به اصول نئولاسیک 7- رد دیدگاه های کینزی از دیدگاه این مکتب اقتصاد خود به خود خودش را اصلاح و تعدیل کرده 8- دولت محدود دولت ذاتاً به عنوان یک عامل برای دستیابی به اهدافی که می توان از طریق مبادلات خصوصی بدان دست یافت، ناکارا و ناکافی می باشد.
مکتب اقتصاد کلان طرف عرضه: تم اصلی و محوری اقتصاد طرف عرضه این است که کاهش مالیات ها می تواند باعث رشد اقتصادی گردد. از آنجا که نرخ نهایی مالیاتی هر فرد عامل محرکه اصلی برای کار کردن فرد و یا پس انداز و سرمایه گذاری کردن او به حساب خواهد آمد. لذا این نرخ نهائی مالیاتی موضوع محوری تجزیه و تحلیل تئوری طرف عرضه به حساب می آید.
مهمترین اصول و عقاید مکتب اقتصاددانان طرف عرضه: 1- کاهش مالیات ها 2- مقررات زدائی- حذف تنگناهها و گلوگاه های اقتصادی 3- کنترل های دستمزدها و قیمت ها 4- ارتقاء نقش کارآفرینان
مکتب سیکل تجاری پولی در سال 1970 با پیشرفت چشمگیر اثرات سیاستگذاری های اقتصادی تحت عنوان روش انتظارات عقلائی به وجود آمد توسط لوکاس و سار جنت فرض شده افراد با استفاده کارا از اطلاعات و عدم ایجاد اشتباهات سیستماتیک، انتظارات خود را شکل و فرم می دهند. آکسیوم های مردم این مکتب عبارتند از: انتظارات عقلانی و انعطاف پذیری کامل قیمت ها و دستمزدها. شفافیت مداوم بازارها، فرضیه عرضه کل.
مکتب سیکل تجاری واقعی مهمترین مشخصه ها 1- واحدهای تولید با توجه به محدودیت منابع موجود درصدد به حداکثر رساندن مطلوبیت و یا سود خود خواهند بود. 2- واحدهای تولیدی انتظارات خود را به صورت منطقی شکل می دهند. 3- انعطاف پذیری قیمت ها شفافیثت مداوم بازارها را تضمین نموده و در نتیجه شرایط تعادلی همیشه وجود خواهد داشت.
4- نوسانات در محصول کل و اشتغال توسط تغییرات تصادفی قابل ملاحظه بوجود آمده در عامل تکنولوژی در تابع تولید بوجود آمده 5- نوسانات را اشغال منعکس کننده تغییرات داوطلبانه در تعداد ساعاتی که مردم می خواهند کار کنند. 6- سیاست پولی بدون ارتباط بوده، هیچگونه تأثیری بر روی متغیرهای حقیقی نداشته بدین معنی که پول خنثی می باشد. 7- تفاوت و تمایز بین کوتاه مدت و بلندمدت در تجزیه و تحلیل نوسانات اقتصادی و روندهای اقتصادی بدست فراموشی سپرده شده است.
مهمترین تفاوت بین دیدگاه سیکل های تجاری حقیقی با مکتب کلاسیک های جدید: 1- مهمترین عامل محرکه درتئوری سیکل های تجاری حقیقی شوک ها و تنش های تکنولوژی بوده که جایگزین شوک و تنش های پولی شده اند. 2- مجزا کردن تجزیه و تحلیل های اقتصاد کلان به دو قسمت کوتاه مدت و بلند مدت از طریق ادغام کردن تئوری رشد و تئوری نوسانات اقتصادی 3- تأکید بر اطلاعات ناقص درباره سطح عمومی قیمت که به خاطر عدم درک صحیح، نقش حیاتی در مدل اولیه بازی کرده بود به دست فراموشی سپرده شد.
مکتب کینزی های جدید این مکتب تکامل یافته دیدگاه های اقتصاد کینزی به شمار می رود. این مکتب در اوایل سال 1980 و به خاطر عدم موفقیت مدل های بازار شفاف کلاسیک های جدید جهت توضیح و تبیین تحرکات بوجود آمده در محصول، اشغال و تورم پا به عرضه وجود گذاشت.
مکتب کینزی های جدید اقتصاد کینزی های جدید در واقع تکامل یافته دیدگاه های اقتصاد کینزی به شمار می رود. این مکتب در اوایل سال های 1980 و به خاطر عدم موفقیت مدل های بازار شفاف کلاسیک های جدید جهت توضیح و تبیین تحرکات بوجود آمده درمحصول، اشتغال و تورم پا به عرصه وجود گذاشت.
چیزی که باعث تمایز و جدایی کینزی های جدید از مکتب کینزی ها می گردد این است که، این مکتب تأکید بر روی ایجاد بنیان های خرد مستحکم و قوی برای اقتصاد دارد. کینزی های جدید مدل استاندارد حراج گذار والراسی را به دست فراموشی سپرده و در مقابل مدل های رقابت ناقص و انحصاری را مورد بررسی قرار داده اند.
کینز که کتاب نظریه عمومی خود را در سال های 1930 به رشته تحریر در آورده بود تا سال های 1960 نفوذ ایده هایش در محافظ علمی و در بین سیاستگذاران رو به گسترش بود. ولی در دهه 1970 اقتصاددانان کلاسیکهای جدید همچون لوکاس، سارجنت، والاس و بارو بسیاری از جنبه های انقلاب کینزی را به زیر سوال بردند.
لذا در دهه 1980 گروهی از اقتصاددانان که خود را منتصب به دیدگجاه های کینزی دانسته و اقتصادی را توضیح داده در نتیجه آنها طرفدار مدل هایی هستند که چسبندگی دستمزدها و قیمت ها را می پذیرند. نظریه پردازان کینزی های جدید به مدل های دستمزدها و قیمت های چسبنده جهت توضیح اینکه چرا بیکاری غیر اختیاری وجود داشته و اینکه چرا سیاست پولی دارای چنین اثر قوی بر روی فعالیت اقتصادی می باشند تکیه نموده اند.
اقتصاددانان کینزی های جدید تئوری هایی مبنی بر اینکه چرا بازارها شکست می خورند ارائه داده اند که براساس بنیان های خرد مستحکم و انتظارات عقلایی استوار هستند. این مکتب اتخاذ سیاست های فعال در مدیریت تقاضای کینزی را تقویت کرده، زیرا که چسبندگی قیمت ها دلالت بر این دارد که تغییرات در تقاضا بر روی تغییرات محصول انعکاس پیدا خواهد نمود.
این مکتب همچنین نقشی بر دولت برای سمت عرضه اقتصاد قائل می باشد. در مقابل باید اشاره داشت کلاسیکهای جدید این استدلال را مورد انتقاد قرار داده، زیرا بر این باورند که در این استدلال هیچگونه توضیح تئوریکی منطقی برای رفتار کُند و آرام قیمت ها جهت تعدیل ارائه نشده است.
از نقطه نظر کینزی های جدید تئوری سیکل تجاری ای که براساس عدم شفافیت بازار بوجود می آید خیلی واقعی تر از تئوری های کلاسیک های جدی و سیکل تجاری واقعی خواهد بود. تفاوت اساسی و کلیدی بین کینزی های سنتی و جدید این است که مدل های سنتی بر این فرض استوارند که دستمزد پولی ثابت بوده، در حالیکه روش کینزی های جدید این است که تلاش نموده تا بنیان های خرد قابل قبولی را جهت توضیح پدیده چسبنده بودن قیمت ها ودستمزدها ارائه دهند.
شایان ذکر است که در سال های 1980 سه دیدگاه متفاوت عمده در رابطه با توضیح سیکل های تجاری مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته بود. دیدگاه اول بحث انعطاف پذیری قیمت و عدام کارایی سیاست های پولی در رابطه با سیکل های تجاری بود که توسط لوکاس توسعه داده شد. دیدگاه دیگر بحث چسبندگی قیمت ها با تأکید بر چسبندگی دستمزد- قیمت بود که توسط فلپس و تیلور ارائه شده بود. و بالاخره دیدگاه سوم مدل های سیکل تجاری حقیقی بود که بحث های محوری کلاسیک های جدید را در سال های 1980 تشکیل می داد.
از اواسط سال های 1980 به بعد مهمترین مناظره بین طرفداران کلاسیکهای جدید اساساً درباره چسبندگی دستمزدها و تئوری سیکل های حقیقی بوده است. ولی به هر حال مهمترین دغدغه های کینزی های جدید این بوده است که چگونه چسبندگی های اسمی را که از بهینه کردن رفتا منتج خواهاد گشت توضیح دهند.
رو به هم رفته می توان عنوان نمود که، هدف اصلی اقتصاد کینزی های جدید این است که بنیان های تئوریکی خرد را برای دو پدیده مهم به شرح زیر ارائه نمایند: الف- اولاً اینکه تمام نیروهای کار قابل دسترس به استخدام در نیامدهف بدین معنی که در اقتصاد بیکاری و یا کمتر از اشتغال کامل عمل کردن وجوددارد. ب- ثانیاً، تنش های بوجود آمده در تقاضا قادر به مشخص کردن، حداقل به صورت موقت، سطح فعالیت اقتصادی خواهند بود.
در واقع منکیو و رومر اقتصاد کینزی های جدید را با توجه به تئوری به خصوص که بتواند به دو سوال زیر پاسخ دهد تعریف می نمایند. الف) آیا این تئوری جدید بحث دو بخشی بودن کلاسیکها را به زیر سوال خواهد برد؟ بدین معنی که آیا پول خنثی نمی باشد؟ ب) آیا این تئوری جدید فرض می کند که غیر رقابتی بودن بازار در اقتصاد جهت فهم نوسانات اقتصادی حیاتی می باشد؟
حال، با توجه به مباحث گفته شده در بالا، در دنباله بحث تلاش می نمائیم که چسبندگی های اسمی و حقیقی را به ترتیب و به اختصار توضیح دهیم.
الف- چسبندگی های اسمی کینزی های سنتی و کینزی های جدید هر دو این چنین فرض می کنند که قیمت ها پس از ایجاد اختلالاتی در آنها به آرامی تعدیل خواهند گشت. ولی بر خلاف کینزی های سنتی و براساس روش IS-LM که به دلخواه فرض می نمایند دستمزدها و قیمت های اسمی ثابت هستند، روش کینزی های جدید در این صدد است پایه های خرد را برای تعدیل آرام دستمزدها و قیمت ها تدوین نماید. همانند تجزیه و تحلیل کلاسیکهای جدید، روش کینزی های جدید هم این فرض را می نماید که کارگران و واحدهای تولیدی به دنبال به دست آوردن حداکثر مطلوبیت و سود عقلایی فکر می کنند.
تئوری عادات اجتماعی از جمله مسائلی که در این بخش باید بدان توجه داشت بحث تئوری عادات و یا رسوم اجتماعی می باشد. در واقع تا سال های دهه 1970 بیشترین توضیحات در رابطه با چسبندگی دستمزدهای اسمی متکی به عوامل ساختاری و یا عوامل جامعه شناختی بوده که اشاره داشته اند، دستمزدها به طور کامل به سمت شفاف شدن بازار خود را تعدیل نخواهند نمود.
