Raport o sytuacji i perspektywach mikro i małych firm w województwie wielkopolskim

1. Raport o sytuacji i perspektywach mikro i małych firm w województwie wielkopolskim Jakub Fulara Departament Klienta Biznesowego Poznań, 18 kwietnia 2013

2. Już po raz trzeci na początku roku Bank Pekao przedstawia raporto sytuacji mikro i małych firm • Dostarczenie unikalnej wiedzy o mikro i małych firmach, które odgrywają znaczącą rolę w gospodarce(1,7 mln firm, 4,5 mln zatrudnionych, 37% PKB), • Reprezentatywne wyniki na poziomie krajowym i lokalnymna bazie 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, • Lepsze rozumienie potrzeb mikro i małych firmoraz poznanieproblemów i barier związanychz prowadzeniem działalności gospodarczej, • Temat specjalny – e-gospodarka, czyli wykorzystanie technologii informacyjnych w mikro i małych firmach, • Jak co roku - 16 konferencji regionalnych(w każdym województwie w marcu-kwietniu 2013 roku), • Raport w wersji polskiej i angielskiej udostępnionyna stroniewww.pekao.com.pl/mis Mikro firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników, Małe firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,

3. Obniżenie Ogólnego Wskaźnika Koniunktury Mikro i Małych Firm spowodowane głównie przez znaczący spadek oceny sytuacji gospodarczej i sytuacji branży 8 obszarów wchodzących w skład Ogólnego Wskaźnika Koniunktury Poprzednie 12 miesięcy Następne 12 miesięcy +~4 R/R -7,6 -4,5 -1,4 -0,9 -0,8 -0,2 2010 2011 2012 -1,0 Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm syntetyczna miara nastrojów właścicieli firm -0,7 Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150, przy czym 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”,100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”

4. Firmy dużo lepiej oceniają obszary, na które mają wpływ.W porównaniu z ostatnim badaniem, gorsze perspektywy na kolejny rok. Zdecydowanie najniższa ocena - oba czynniki poza zasięgiem wpływu firmy Dużo lepsza ocena. Ostatnie 12 miesięcy ocenione wyżej niż rok temu Najwyższa ocena i najmniejsze zmiany w stosunku do ubiegłorocznych badań Odniesienie do ubiegłorocznego badania

5. Najbardziej stabilna sytuacja firm produkcyjnych, widoczne pogorszenie koniunktury w budownictwie Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm • Produkcja - stabilnie, dostosowywanie się do sytuacji rynkowej, innowacyjność, rozwój eksportu, • Usługi – najwyższy poziom wskaźnika, chociaż spowolnienie ma wpływ na nastroje przedsiębiorców, • Handel – najniższy poziom wskaźnika, często firmy lokalne – wyzwaniem konkurencja dużych firm, • Budownictwo – zmniejszanie się portfela zamówień, wzrost opóźnień w terminowym ściąganiu należności

6. Najbardziej obniżył się wskaźnik dla firm lokalnych o długim stażu,najwyższy poziom optymizmu mają „młode firmy” Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm • Ocena zwiększa się wraz z rozwojem i poszerzaniem obszaru działania firmy • Najwyższy i najbardziej stabilny poziom wskaźnika wśród młodych firm działających do 3 lat. • Po raz pierwszy mierzono poziom wskaźnika w zależności od lokalizacji w mieście lub na obszarach wiejskich i nie odnotowano istotnej różnicy w poziomie wskaźnika -1.0 -1.9 -2.0 -2.6 -1.6 -2.8 -3.4 Lokalizacja siedziby firmy Obszar działania firmy Czas istnienia Zmiana wskaźnika YoY -2.8

7. Województwo wielkopolskie – trochę oficjalnej statystyki Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w roku 2010, Główny Urząd Statystyczny

8. Wielkopolskie: Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm wyższy niż średnia krajowa Wielkopolskie: • Ocena poprzednich i kolejnych 12 miesięcy wyższa niż średnio w Polsce Podregiony: • Najniższe oceny w Poznaniu • Najwyższa ocena za poprzednie 12 miesięcy w podregionie pilskim • Najlepsze prognozy w podregionie kaliskim

9. Ocena sytuacji w poprzednich 12 miesiącach – firmy z Wielkopolski lepiej oceniły 2012 rok Wielkopolskie vs Polska +1,5 +2,1 +2,4 +1,9 +1,3 +1,5 +1,2 +0,2 +1,2

10. Wielkopolskie - w 2013 firmy nieco niżej niż średnio w Polsce widzą jedynie przychody, dostęp do zewnętrznego finansowania i zatory finansowe; nieznacznie także sytuację gospodarczą Wielkopolskie vs Polska +0,2 -0,1 +0,9 +0,2 -0,2 +0,9 +0,2 -0,1 -0,5

11. Polska: rosnący udział zewnętrznego finansowania działalności bieżącej i inwestycji Finansowanie działalności bieżącej Finansowanie inwestycji* • Stopniowo zwiększa się wykorzystanie zewnętrznego finansowania działalności bieżącej i inwestycji • Skłonność do korzystania ze źródeł zewnętrznych rośnie wraz z wielkością firmy(co piąta firma mikro oraz co druga firma mała korzysta z finansowania zewnętrznego) +2 p.p. +2 p.p. *Możliwa była więcej niż jedna odpowiedź

12. Polska: przyczyny niekorzystania z finansowania zewnętrznego wynikają przede wszystkim z polityki firm 2010 • Dostępność do finansowania zewnętrznego nie jest problemem – poziom korzystania z kredytu wynika z polityki samych firm, • Potencjał do dalszego wzmocnienia rozwoju polskich przedsiębiorstw poprzez większe wykorzystanie finansowania zewnętrznego, • Planowane zmiany w sposobie dystrybucji środków unijnych dla firm (zwrotne instrumenty finansowe), powinny zwiększyć zainteresowanie finansowaniem zewnętrznym. 2011 2012

13. Wielkopolskie: korzystanie z zewnętrznego finansowania bieżącej działalności poniżej średniej krajowej • W roku 2012 z finansowania zewnętrznego najczęściej korzystały firmy z podregionu leszczyńskiego, najrzadziej z kaliskiego, • W kolejnych 12 miesiącach najwyższe korzystanie ze środków zewnętrznych w konińskim oraz poznańskim, najniższe w mieście Poznań oraz leszczyńskim.

14. Wielkopolskie: Inwestycje mikro i małych przedsiębiorstw niższe niż średnia krajowa • Odsetek firm inwestujących zmaleje z 43% w roku 2012 do 33% w roku 2013 (i jest to o 2 pp. więcej niż średnia krajowa), • Najwyższe inwestycje w 2012 roku w Poznaniu i podregionie pilskim, najniższe wokół Poznania, • W 2013 ponownie w Poznaniu oraz kaliskim, mniej wokół Poznania.

15. Wielkopolskie: Źródła finansowania inwestycji w roku 2013 • Korzystanie ze środków własnych najrzadziej deklarowały firmy z podregionu konińskiego, • Korzystanie z kredytu najczęściej deklarowały firmy z podregionu pilskiego oraz z poznańskiego.

16. Polska: Rosnące znaczenie eksportu mikro i małych firm • Stopniowy wzrost działalności eksportowej mikro i małych firm (wzrost o + 3 p.p. w okresie 2 lat) • Już blisko 200 tysięcy firm deklaruje eksport (12% spośród wszystkich mikro i małych firm), • Wyraźnie lepsza ocena sytuacji firmy i przychodów wśród firm eksportowychw porównaniu z pozostałymi przedsiębiorstwami, • Przychody z eksportu to jedyny w całym badaniu wskaźnik, którego wartość w roku 2012 przekroczyła poziom z roku 2010. Odsetek mikro i małych eksporterów Wyniki badania dla firm eksportujących +3 p.p.

17. Wielkopolskie: Eksport mikro i małych firm • W województwie wielkopolskim liczba eksporterów powyżej średniej krajowej, • Najwięcej eksporterów w podregionie poznańskim, najmniej w konińskim, • Tendencja – mniej firm myśli o eksporcie, zwłaszcza w Koninie.

18. Wielkopolskie: Ocena jakości usług świadczonych przedsiębiorcom przez lokalną administrację Wielkopolskie • Wynik wojewódzki o 1 punkt wyższy od średniej krajowej Podregiony • Najwyższe wyniki w podregionie: leszczyńskim, • Niższe w pilskim i kaliskim.

19. Wielkopolskie: Innowacyjność produktowa mikro i małych firm • Odsetek firm wprowadzających innowacje produktowe niższy od średniej krajowej, • Najbardziej innowacyjne firmy z Poznania, • W innowacje najmniej inwestują w Lesznie.

20. Bariery rozwoju według mikro i małych firm • Po raz pierwszy w ankiecie pytanie o bariery rozwojowe, • Największe bariery dla mikro i małych firm są związane z zewnętrznymi uwarunkowaniami prowadzenia działalności gospodarczej, • Wielkopolskie – bariery wymieniane częściej niż średnio w Polsce: • Podatki, • Biurokracja, • Konkurencja, • Zatory płatnicze, • Dostęp do programów pomocowych, • Dostęp do finansowania zewnętrznego, • Czynniki makroekonomiczne, • Korupcja, • Sądownictwo gospodarcze. • Bariery wskazują na duże potrzeby kapitałowe. Właściciele firm byli proszeni o skwantyfikowanie każdej z barier w skali od 1 (brak bariery) do 5 (bardzo ważna bariera)

21. E-gospodarka tematem specjalnym raportu – jak mikro i małe firmy korzystają z technologii informacyjnych? • 87% firm wykorzystuje komputery w działalności biznesowej, • Chociaż prawie każda mikro i mała firma ma dostęp do Internetu, nie jest on w pełni wykorzystywany w działalności biznesowej.

22. Wykorzystanie Internetu przez firmy z Wielkopolski Posiadanie strony internetowej • Statystyki wojewódzkie zbliżone do ogólnopolskich, ale duże zróżnicowanie wewnątrz regionu, • Mniejsza aktywność w Internecie firm konińskich i pilskich, • E-administracja popularna w konińskim. Wykorzystanie internetu do kontaktu z administracją Działania reklamowe z wykorzystaniem Internetu

23. Praktyczne kwestie wykorzystania technologii informacyjnych w mikro i małych firmach – 6 analiz w Raporcie • Nowe technologie informacyjne w zarządzaniu mikro i małymi firmami (Polska Izba Gospodarcza Zaawansowanych Technologii) • Rynek IT w Polsce i perspektywy jego rozwoju (Bank Pekao SA) • Aspekty prawne prowadzenia sprzedaży i promocji w Internecie (dLK Korus Okoń Radcowie Prawni sp.p.) • Tworzenie i zarządzanie stroną internetową (home.pl) • Promocja mikro i małej firmy w Internecie (Google Polska) • Bankowość elektroniczna dla firm (Bank Pekao SA)

24. Wielkopolskie: podsumowanie • Ocena poprzednich i kolejnych 12 miesięcy wyższa niż średnio w Polsce, • Najlepsze oceny (Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych firm) za 2012 w podregionie pilskim, a za 2013 w kaliskim, • Najniższe oceny w Poznaniu, • Nieznacznie niżej niż średnio w Polsce ocenione perspektywy dot. sytuacji gospodarczej, przychodów firmy, dostępu do finansowania i zatorów płatniczych, • Z zewnętrznego finansowania najczęściej korzystały firmy z Leszna, najrzadziej z Kaliskiego, w kolejnych miesiącach najczęściej myślą o finansowaniu zewnętrznym firmy wokół Poznania i w Koninie, • Inwestycje w 2013 nieco wyższe niż średnio w kraju, najwyższy poziom w Poznaniu, najniższy w Kaliszu i wokół Poznania, • 13% mikro i małych firm eksportuje swoje towary lub usługi, najwięcej Poznań, mało w Koninie, • Innowacyjność niższa od średniej krajowej, • Ocena jakości usług administracji wysoka i wyższa od średniej krajowej, • Firmy wielkopolskie wśród barier zwracają uwagę na biurokrację i podatki, • Potencjał związany z użyciem technologii informacyjnych nie w pełni wykorzystany.

25. Raport w polskiej i angielskiej wersji językowejjest dostępny na stronie internetowej Banku Pekao SApod adresem:www.pekao.com.pl/misDziękuję za uwagę!