Mari a Goeppert- Mayer

1. Najważniejsze wydarzenia z życia „Cebulowej Madonny” Maria Goeppert- Mayer

2. 28 czerwca 1906 – Maria Goeppert-Mayer przychodzi na świat w Katowicach jako jedyne dziecko profesora pediatrii Friedricha Goepperta i jego żony Marii(z domu Wolff) - nauczycielki języków i gry na pianinie. • 1909 – rodzina Goeppertów przenosi się do Getyngi w związku z objęciem przez Friedricha stanowiska profesora nadzwyczajnego Katedry Pediatrii Uniwersytetu w Getyndze • 1915 – rodzice Marii nabywają w Getyndze dom we wschodniej części miasta, zamieszkałej przez kadrę profesorską uniwersytetu • 1912-16 – uczęszcza do powszechnej szkoły ludowej • 1916-21 – kontynuuje naukę w prywatnej żeńskiej szkole „półśredniej” o nazwie Höhere Tochterschule, której uczennicami były głównie córki uniwersyteckiej katedry naukowej • 1921 – podejmuje naukę w 3-letnim, przygotowującym do egzaminu maturalnego gimnazjum Luisenschule prowadzonym przez sufrażystki. Jej nauka w tej szkole trwa tylko 2 lata, ponieważ gimnazjum zostaje zamknięte ze względu na panującą w okresie Republiki Weimarskiej hiperinflację

3. 31 III-4 IV 1924 – zdaje z wyróżnieniem w gimnazjum realnym Cleveter w Hanowerze eksternistyczny egzamin maturalny z języka niemieckiego, francuskiego, angielskiego, matematyki, fizyki, chemii i historii. • 1924-1930 – studiuje na wydziale przyrodniczym Uniwersytetu Georgia Augusta w Getyndze matematykę (do 1927 roku), a następnie fizykę (pod wpływem osiągnięć w zakresie teorii kwantowej Maxa Borna, Wernera Heisenberga i Pascala Jordana, którzy w tym okresie również pracowali naukowo na tym uniwersytecie); jeden z semestrów studiów w roku 1927 Maria odbywa w Cambridge słuchając wykładów m.in. Ernesta Rutherforda • 1927 – umiera ojciec Marii; fakt ten przerywa beztroski okres studencki; pomoc w trudnych chwilach Maria otrzymuje od przyjaciela rodziny Maxa Borna, który staje się jej mistrzem i determinuje w pewien sposób jej dalszą karierę naukową • 1928 – w domu Goeppertów jako sublokator zamieszkuje amerykański stypendysta Fundacji Rockeffelera Joseph Mayer- przyszły mąż Marii • lato 1929 – Joseph prosi o rękę Marii • 1929 - Maria zdaje egzamin kończący jej studia „Verbandexamen” • styczeń 1930 – Maria poślubia w ratuszu w Getyndze Josepha Mayera • marzec 1930 – publicznie broni swej pracy doktorskiej z zakresu fizyki teoretycznej napisanej pod opieką promotora Maxa Borna

4. Kwiecień 1930 –na pokładzie statku „Europa” Maria z małżonkiem docierają do Stanów Zjednoczonych do Baltimore w stanie Wirginia gdzie Joe Mayer obejmuje stanowisko profesora chemii fizycznej na uniwersytecie Johna Hopkinsa – pracuje tam do roku 1939; Maria także pracuje na uniwersytecie jednak tylko jako wolontariuszka; wolno jej wykorzystywać poddasze budynkuuniwersytetu do własnych badań z zakresu fizyki i chemii; jest niemiecką korespondentką profesora fizyki Karola Herzfelda i pisze z mężem opublikowany w 1940 r. podręcznik „Mechaniki statystycznej”; pomaga też żydowskim emigrantkom odnaleźć się w USA po ich ucieczce z opanowanych nazizmem Niemiec • 1938 – rodzi się syn Marii i Joe Meyerów – Peter Conrad • 1939 – Maria przenosi się z rodziną do Leonii pod Nowym Jorkiem; mąż podejmuje pracę naukową na Columbia University; Maria w dalszym ciągu nie zyskuje możliwości prowadzenia swoich badań w sposób zinstytucjonalizowany • 1941 – po przystąpieniu USA do wojny zmienia się sytuacja Marii- otrzymuje stanowisko wykładowcy w żeńskim collegu Sarah Lawrence College w Bronxville (Nowym Jork) – jej pierwszą płatną pracę

5. 1942 – Maria dołącza do tajnej grupy badawczej naukowców z Columbia University, noszącej od 1943 roku kryptonim SAM-Project, od mającej zmylić potencjalnych szpiegów nazwy Substitute Alloy Materials- Projekt Zastępczych Materiałów Stopowych; zadaniem tego zespołu było opracowanie jednego z głównych i podstawowych zagadnień programu atomowego: technologii rozdzielenia rozszczepialnego izotopu U235- "paliwa" do bomby atomowej - od przeważającego w składzie uranu naturalnego izotopu U238; po raz pierwszy Maria zostaje potraktowana jak prawdziwy naukowiec, a nie tylko żona naukowca; Maria zachowuje tajemnicę o celach swojej grupy badawczej również wobec własnego męża • 1944 - dołącza do sławnego zespołu naukowców zgrupowanych w Los Alamos, pracujących nad problemem właściwości materii i radiacji w wysokich temperaturach  • 1946r. – wyjeżdża z rodziną do Chicago; zostaje zatrudniona jako profesor w departamencie fizyki w Institute for Nuclear Studies oraz w Argonne National Laboratory. • 1948r. – rozpoczyna z mężem pracę nad „magicznymi liczbami” i ich związkiem z powłokowym modelem jądra atomu; dzięki swojej wiedzy matematycznej posługuje się pierwszym komputerem, który w owym czasie zbudowano w USA - ENIAC

6. 1949 – 1950r. – Maria przedstawia pierwszą wersję swojej teorii w numerze 78 tomu „The Physical Review” • 1950 – odwiedza Europę w celu nawiązania współpracy z Hansem Jensenem w zakresie dalszego interpretowania powłokowego modelu jądra atomowego  • 1953 – odbywa z mężem podróż dookoła świata, odwiedzając z wykładami światowe ośrodki uniwersyteckie • 1955r. – publikuje we współpracy z Hansem Jansenem Elementary Theory of Nuclear Shell Structure; • 1960r. – przenosi się do La Jolla w Kalifornii, gdzie zostaje profesorem zwyczajnym fizyki Uniwersytetu Kalifornijskiego. Staje się członkiem National Academy of Sciences i Akademie der Wissenschaften in Heidelberg, American Physical Society, American Philosophical Society, American Akademie of Arts and Sciences. Otrzymuje także tytuł Doctor of Science w Russel Sage College, Mount Holyoke College i Smith College; w październiku doznaje wylewu krwi do mózgu • 1963 – otrzymuje wspólnie z H. Jansenem nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za „odkrycie struktury powłokowej atomów”

7. 1964-67 – Maria jest wszędzie przyjmowana entuzjastycznie jako „pierwsza Amerykanka- laureatka Nagrody Nobla z nauk ścisłych”. Prowadzi wykłady w Niemczech, Francji, Japonii i Indiach • 1967 – przyjeżdża do Warszawy jako amerykański gość honorowy obchodów setnej rocznicy urodzin Marii Skłodowskiej-Curie • 1971 – ulega ciężkiemu atakowi serca • 20 luty 1972 – umiera w San Diego; zostaje pochowana na cmentarzu El Camino Memorial Park w San Diego • 1995 – Dziennik Zachodni funduje tablicę pamiątkową, która zostaje umieszczona na budynku przy ulicy Młyńskiej 5

8. PREZENTACJĘ PRZYGOTOWAŁA GRUPA BIOGRAFICZNA Zdjęcia zaczerpnięte z : • www.physik.uni-frankfurt.de/~ir/gif/phys/goeppert.jpg • (zdjęcie na pierwszym slajdzie)‏ • www.luteranie.pl/ewangelik/2006/Goeppert.html • (zdjęcie tablicy pamiątkowej)‏