დივიდენდები და სხვა გასავლები

1. დივიდენდები და სხვა გასავლები გრიგოლ მოდებაძე g.modebadze@agruni.edu.ge

2. 18.1 სხვადასხვა სახის დივიდენდები • ბევრი კომპანიები იხდიან რეგულარულ დივიდენდებს • სახელმწიფო კომპანიები იხდიან კვარტალურად. • შეიძლება ფირმებმა გადაიხადონ დამატებითი დივიდენდები. • იშვიათად რომ მოხდეს დივიდენდების ლიკვიდაცია. • კომპანიები ხშირად გასცემენ დივიდენდებს აქციების სახით. • ფირმა არ გასცემს ნაღდ ფულს. • ფირმა ზრდის აქციების რაოდენობას. • ზოგიერთი ფირმა დივიდენდს გასცემს საჩუქრის სახით. • Wrigley’s Gum აგზავნის კევების დიდ ყუთს. • Dundee Crematoria აქციონერებს თავაზობს ფასდაკლებულ კრემატორიას .

3. 18.2 ფულადი დივიდენდის სტანდარტული მეთოდი Cash Dividend - ნაღდი ფულის გადახდა ფირმის აქციონერებისათვის Ex-Dividend Date - თარიღი რომელიც განსაზღვრავს აქციონერს ეკუთვნის თუ არა დივიდენდი Record Date – თარიღი რომლის მიხედვითაც ფირმა განსაზღვრავს აქციონერების რაოდენობას

4. ფულადი დივიდენდის გაცემის პროცედურა 25 Oct. 1 Nov. 2 Nov. 5 Nov. 7 Dec. … Ex-dividend Date დეკლარირების დღე Cum-dividend Date Record Date გადახდის დღე Declaration Date: დირექტორების სხდომა ახდენს დივიდენდების დეკლარირებას Cum-Dividend Date: აქციების მფლობელები ჯერ კიდევ იღებენ დივიდედს. Ex-Dividend Date: აქციების გამყიდველი ინარჩუნებს დივიდედს. Record Date: კომპანია აქვეყნებს სიას თუ ვინ მიიღებს დივიდედს

5. ფასის ქცევა • სრულყოფილ პირობებში აქციის ფასი ეცემა დივიდენდის ოდენობით ex-dividendპერიოდისათვის. -t … -2 -1 0 +1 +2 … $P $P - div ფასი ეცემა დივიდენდის სიდიდით Ex-dividend Date გადასახადები ართულებენ ოდნავ საქმეს . გამოკვლევებმა აჩვენა რომ ფასი დივიდენდის სიდიდეზე ნაკლებად ეცემა და ეს თავს იჩენს რამოდენიმე წუთის განმავლობაშიex-date -ის დროს.

6. 18.3 ინდეფერენტულობა დივიდენდის გაცემის წესებს შორის • დამარწმუნებელი არგუმენტების მოყვანაა შესაძლებელი იმის საჩვენებლად რომ დივიდენდის გაცემის ტიპს მნიშვნელობა არ აქვს • იქიდან გამომდინარე რომ ინვესტორებს არ ჭირდებათ დივიდენდები იმისათვის რომ აქციები გადააქციონ ფულად, შესაბამისად ისინი არ გადაიხდიან დიდ ფულს ისეთი კომპანიის აქციებში რომებიც იძლევიან დიდ დივიდენდებს • აქედან გამომდინარე დივიდენდების გაცემის წესები გავლენას ვერ ახდენენ ფირმის ღირებულებაზე

7. Homemade Dividends • Bianchi Inc. აქციის ფასია $42 და იხდის $2 დივიდენდს • Bob ფლობს 80 ცალ აქციას და სურს $3 დივიდენდი. • Bob’s homemade dividend სტრატეგია: • გაყიდოს 2 ex-dividendაქცია homemade dividends Cash from dividend $160 Cash from selling stock $80 Total Cash $240 Value of Stock Holdings $40 × 78 = $3,120 $3 Dividend $240 $0 $240 $39 × 80 = $3,120

8. დივიდენდების გაცემის წესის არალერევანტურობა • წინა მაგალითში ბობს ქონდა $3,360 -ის სიმდიდრე: • $3 დივიდენდის მიღების შემდეგ მისი სიმდიდრე ისევ $3,360-ია: • $2 დივიდენდის და 2 ex-dividend აქციის გაყიდვის შემდეგ, სიმდიდრე ისევ $3,360-ია:

9. დივიდენდები და საინვესტიციო პოლიტიკა • ფირმამ არასოდეს არ უნდა თქვას უარი დადებით NPV-ს მქონე პროექტზე რომ გაზარდოს დივიდენდები. • დიდვიდენდების გაცემის პოლიტიკის არარელევანტურობის არგუმენტია ის რომ ინვესტიციების გადაწყვეტილებები უფრო ადრე მიიღება და არ არის დამოკიდებული დივიდენდების პოლიტიკაზე

10. 18.4 აქციების გამოსყიდვა • დივიდენდების გაცემის მაგივრად ფირმამ შეიძლება გამოისყიდოს საკუთარი აქციები • ამ ბოლო დრო აქციების გამოსყიდვა გახდა მნიშვნელოვანი საშუალება რომ განაწილებულ იქნას შემოსავლები აქციონერებზე.

11. Assets Liabilities & Equity A. Original balance sheet Cash $150,000 Debt 0 Other Assets 850,000 Equity 1,000,000 Value of Firm 1,000,000 Value of Firm 1,000,000 აქციების რაოდენობა 100,000 = აქციის ფასი $1,000,000 /100,000 = $10 = აქციების გამოსყიდვა vs. დივიდენდების გაცემა განვიხილოთ ფირმა რომელსაც სურს $100,000 განაწილება აქციონერებზე

12. Assets Liabilitie s & Equity B. After $1 per share cash dividend Cash $50,000 Debt 0 Other Assets 850,000 Equity 900,000 Value of Firm 900,000 Value of Firm 900,000 აქციების რაოდენბა = 100,000 აქციის ფასი = $900,000/1 00,000 = $9 აქციების გამოსყიდვა vs. დივიდენდების გაცემა თუ მოხდება $100,000 გაცემა დივიდენდის სახით მაშინ ბალნს ექნება შემდეგი სახე

13. Assets Li abilities & Equity C. After stock repurchase Cash $50,000 Debt 0 Other Assets 850,000 Equity 900,000 Value of Firm 900,000 Value of Firm 900,000 აქციების რაოდენობა = 90,000 აქციის ფასი = $900,000 / 90,000 = $10 აქციების გამოსყიდვა vs. დივიდენდების გაცემა თუ მოხდება $100,000 -ის გამოყენება აქციების შესაძენად , მაშინ ბალანს ექნება შშემდეგი სახე:

14. აქციების გამოსყიდვა • აქციონერბის თავისუფლება • ინარჩუნებს აქციების მაღალ ფასს • კარგია მათთვის ვინც ფლობს აქციებს • განიხილება როგორც ფირმის ინვესტიცია (undervaluation) • საგადასახადო სარგებელი

15. 18.5 პერსონალური გადასახადები და დივიდენდები • იმისათვის რომ მივიღოთ დივიდენდის გაცემის წესის არალერევანტურობა ამისათვის საჭიროა : • არ გვქონდეს გადასახადები • არ იყოს ტრანზაქციული დანახარჯები • არ იყოს რაიმე სახის მოულოდნელობები • ამერიკაში, დივიდენდებიც და კაპიტალური ამონაგებებიც იბეგრება მაქსიმალური გადასახადით 15%-ის ოდენობით. • რადგან კაპიტალური ამონაგები შეიძლება გადავადებულ იქნას, საგადასახადო განაკვეთი დივიდენდზე უფრო დიდია ვიდრე ეფექტური განაკვეთი კაპიტალურ ზრდაზე

16. ფიმრბი არასაკმარისი ნაღდი ფულით InvestmentBankers აქციების გამოშვების პირდაპირი ხარჯი დაემატება ამ ეფექტს ისეთ სიტუაციაში სადაც გვაქვს გადასახადები ფირმამ არ უნდა გამოუაშვან აქციები დივიდენდის გადასახდელად Cash: stock issue Firm Stock Holders Cash: dividends Taxes Gov.

17. ფირმები საკმარისი ნაღდი ფულით • ზემოთ მოყვანილი არგუმეტები აუცილებელი არაა რომ ესადაგებოდეს ფირმას რომელსაც აქვს საკმარისი ნაღდი ფული • დავუშვათ ფირმას აქვს 1 მილიონი ნაღდი ფული როდესაც აკუმულირებას გაუკეთებს ყველა დადებით NPV-ს მქონე პროექტებს. • კაპიტალის ბიუჯეტირების პროექტების არჩევა (დაშვების თანახმად მათ აქვთ უარყოფითი NPV). • სხვა კომპანიების შეძენა • ფინანსური აქტივების შეძენა • აქციების გამოსყიდვა

18. გადასახადები და დივიდენდები • პირადი გადასახადის არსებობის შემთხვევაში: • ფირმამ არ უნდა გამოუშვას აქციები რომ გადაიხადოს დივიდენდები. • მენეჯერებმა უნდა გამონახონ ალტერნატიული საშუალებები რომ ფული დააბანდონ რათა შეამცირონ დივიდენდები. • იქიდან გამომდინარე რომ პერსონალური გადსახადები ამცირებს დივიდენდებს , მიუხედავად ამისა ეს გადასახადები არაა ისეთი ძალის რომ აიძულოს ფირმა საერთოდ გააუქმოს დივიდენდები

19. 18.6 რეალურ ცხოვრებაში ფირმები უპირატესობას ანიჭებენ მაღალ დივიდენდებს • მიმდინარე შემოსავლების მისაღებად საჭირო სურვილები • მოქმედებითი ფინანსები • ის აიძულებს ინვესტორებს რომ იყვნენ დისციპლინირებულნი. • საგადასხადო არბიტრაჟი • ინვესტორებს შეუძლიათ შექმნან ისეთი მაღალი დივიდენდების პოზიცია რომ თავი აარიდონ გადასახადებს • სისტემის დანხარჯები • მაღალი დივიდენდები ამცირებენ თავისუფალ ფულის ნაკადებს.

20. 18.7 კლიენტების ეფექტი • დივიდენდების განაწილების სხვადასხვა პოლიტიკის კლიენტები შეიძლება დაჯგუფდნენ შემდეგნაირად ჯგუფი აქციის ტიპი High Tax Bracket Individuals Zero-to-Low payout Low Tax Bracket Individuals Low-to-Medium payout Tax-Free Institutions Medium payout Corporations High payout მას შემდეგ რაც კლიენტები კმაყოფილები დარჩებიან, ფირმები დივიდენდების პოლიტიკის შეცვლით ვეღარ შექმნიან ღირებულებას

21. 18.8 რა ვიცით და რა არ ვიცით • კორპორაციები ხშირად არ ცვლიან დივიდენდებს. • ცოტა კომპანიები იხდიან დივიდენდებს. • დივიდენდები აწვდიან ინფორმაციას ბაზარს. • ფირმები ღირებულ პოლიტიკას უნდა ატარებდნენ: • დივიდენდების გადახდის გამო უარი არ უნდა ვთქვათ დადებით NPV პროექტებზე. • უარი უნდა ვთქვათ აქციების გამოშვებით დივიდენდების გადახდაზე . • გამოვისყიდოთ აქციები თუ ფულის გამოყენების ძალიან მცირე ალტერნატივა არსებობს.

22. 18.9 აქციებით გაცემული დივიდენდები • ნაღდი ფულის მაგივრად გადავიხადოთ აქციით • აქციების რაოდენობა იზრდება • შედეგად, მცირე აქციეის გადახდა დივიდენდების მაგივრად • 20 და 25%-ზე ნაკლები • თუ ფლობთ 100 აქციას და კომპანიამ მოახდინა 10% დივიდენდის დეკლარირება, მაშინ თქვენ დამატებით მიიღებთ 10 აქციას . • 20 და 25%-ზე მეტი აქციის გადახდა დივიდენდების სახით

23. აქციების გაყოფა • აქციების გაყოფა - მსგავსია აქციებით დივიდენდების გადახდის, ოღონდ აქ პროცენტულად ნაწლდება აქციები • მაგალითად 2 აქციის თითო-თითოდ გაყოფა ნიშნავს 100% დივიდენდს. • აქციის ფასი ეცემა როდესაც ის იყოფა.

24. Quick Quiz • What are the different types of dividends, and how is a dividend paid? • What is the clientele effect, and how does it affect dividend policy irrelevance? • What is the information content of dividend changes? • What are stock dividends, and how do they differ from cash dividends? • How are share repurchases an alternative to dividends, and why might investors prefer them?