Download
1 / 25
280 likes | 574 Views
عوامل روانی اجتماعی موثر بر سلامت نیروی کار. مهدی اصغری. مقدمه. زندگی ماشینی امروزه باعث افزایش بیماریهای روانی شده است. 20%کارگران از نوعی ناراحتی روحی رنج میبرند. عوامل متعددی برای افزایش اختلالات روانی ناشی از کار عنوان شده است که از همه مهمتر مشکل تطابق انسان با کار است.
E N D
عوامل روانی اجتماعی موثر بر سلامت نیروی کار مهدی اصغری
مقدمه • زندگی ماشینی امروزه باعث افزایش بیماریهای روانی شده است. • 20%کارگران از نوعی ناراحتی روحی رنج میبرند. • عوامل متعددی برای افزایش اختلالات روانی ناشی از کار عنوان شده است که از همه مهمتر مشکل تطابق انسان با کار است. • علاوه بر علل ناشی از کار محیط زندگی امروزه/خستگی مفرط/شیوه زندگی/ مشکلات مادی و اجتماعی/ شهرنشینی/اعتیاد و سایر ناهنجاریهای رفتاری در ایجاد اختلالات روانی موثر است.
استرس شغلی • یکی از مشکلات فزاینده بهداشت حرفه ای شاغلین میباشد. • یکی از دلایل عمده هزینه های سلامت و بهره وری میباشد. • هر انسانی در طول زندگی کاری خود مواردی از استرس شغلی را تجربه میکند. • موارد خفیف ان بر راندومان کاری میتواند اثر مثبت داشته باشد ولیکن موارد شدید ان بر بازدهی کاری اثر منفی دارد.
استرس شغلی • استرس شغلی میتواند اثرات سوء روانی و فیزیولوژیک بدنبال داشته باشد. • استرس شغلی میتواند بربهره وری کاری/ زندگی شخصی و روابط بین فردی افراد تاثیر سوء بگذارد. • فاکتورهای شغلی متعددی میتواند باعث استرس در محیط کار شود.
تعریف استرس • استرس مجموع واکنش های جسمی/ روحی روانی ذهنی و رفتاری است که ارگانیسم انسان در برابر عوامل درونی یا بیرونی بر هم زننده ثبات و تعادل طبیعی و درونی بدن نشان میدهد. • استرس یا فشار درونی را میتوان حاصل محرک هایی دانست که عکس العمل فرد را برای سازگاری بر می انگیزد. • استرس شغلی استرسی است که فرد معینی بر سر شغل مشخصی دستخوش ان میگردد. • بسته به تجربه فرد شاغل میزان قدرت و ضعف او در مواجهه با شرایط موجود و شخصیت او ممکن است دچار مشکلاتی شود که شامل مشکلات روانی/جسمانی و رفتاری می باشد.
استرسورهای شغلی • عوامل و ویژگیهای شغلی که ممکن است باعث استرس شود • 1/ ویژگیهای نقش • 2/ ویژگیهای شغل محوله • 3/ جو و ساختار سازمانی • 4/ پیشرفتهای شغلی • 5/ خصوصیات محیط کار و نوبت کاری
وِیژگیهای نقش • ناسازگاری نقش • ابهام نقش • عدم وجود منابع کافی جهت انجام کار • عدم وجود توانایی کافی جهت انجام کار
ویژگیهای شغل محوله • بار زیاد کمی وکیفی کار • بار کم کمی و کیفی کار • پذیرفتن مسئولیت زندگی سایر افراد • قدرت کم تصمیم گیری
جو سازمانی • عدم وجود ارتباط کافی • اختلاف بین فردی • تعارض با اهداف سازمان • تغییر در سازمان
پیشرفتهای شغلی • پذیرفتن مسئولیت جدید فراتر از میزان اموزش • فقدان فرصت پیشرفت • بیکاری
خصوصیات محیط کار • مواجهات فیزیکی • مواجهات شیمیایی • مواجهات ارگونومیکی • سر و صدا • بوها • خطرات ایمنی • محیط کار کثیف
عوامل اجتماعی و فردی در استرس • جدول هولمز راهه • رویدادهای اتفاق افتاده برای فرد نمره میدهند مثبت یا منفی • نمره ها جمع شده و هر چقدر نمره بالاتر باشد میزان و شدت استرس وارده بیشتر خواهد بود. • اگر جمع نمره بین 200 تا 300 باشد 50% این افراد بیمار میشوند. • اگر جمع این نمره بیشتر از 300 باشد 79% افراد به خطر میافتد.
سنجش استرس زندگی (جدول هولمز/راهه 33ایتم)
نوبت کاری • در کشورهای صنعتی 15تا20 % از نیروی کار در کارهای نوبتی و یا شیفت شب اشتغال دارند. • عوامل موثر بر کارگر نوبت کار • حمل ونقل به کار • مواجهه های فیزیکی • مواحهه های شیمیایی • عوامل ایمنی • دسترسی به غذا • محیط اجتماعی • دسترسی به مراقبت طبی
بیماریهای مرتبط با استرس بیماریهای قلبی عروقی کارگران دارای بیش از یک شغل ناسازگاری نقش رضایت شغلی اعتماد نفس تیپ شخصیتی فشار خون افزایش کلسترول توتال و کاهش کلسترول مفید
بیماریهای مرتبط با استرس • بیماریهای گوارشی • زخم معده • اختلالات گوارشی • کولیت اولسراتیو • سندرم روده تحریک پذیر • یبوست • اختلال اشتها
بیماریهای مرتبط با استرس • سایر بیماریها • دیابت • سر درد • اسم • کمر درد • کاهش میل جنسی • خستگی روحی و جسمی • بیماریهای پوستی
پیشگیری و مدیریت استرس • اولین قدم شناسایی عوامل استرس زای محیط کار/ عوامل استرس زای • اجتماعی و عوامل زمینه ساز فردی میباشد. • قدم دوم رفع عوامل استرس زا میباشد. • قدم سوم پیشگیری از بروز اثرات ناشی از استرس است.
پیشگیری و مدیریت استرس پیشگیری و مدیریت استرس و کاهش عوارض ان با 1/ اقدامات فردی 2/ اقدامات سازمانی 3/ مهندسی اجتماعی
پیشگیری و مدیریت استرس • اقدامات فردی • شیوه های مداخله در استرس و کاهش یا حذف اثار استرس • این شیوه ها در داخل محیط کار یا خارج از ان به کار بسته میشود تا • 1/ منبع و منشاء استرس را از میان بردارند • 2/ اثر ان را کاهش دهند • 3/ بر ارزیابی فرد از عامل استرس زا تاثیر بگذارند و ان را تغییر دهند. • 4/ با کمک این شیوه ها فرد بتواند بر احساس ناراحتی های درونی خود چیره شود و از شدت انها بکاهد. • هدف کلی از این اقدامات اموزش دادن مهارتهای تازه ای به افراد است تا توانایی خود را بالا برده و بتوانند با سامان دادن محیط خود استرس را کاهش دهند.
پیشگیری و مدیریت استرس • اموزش رکن اساسی راههای مداخله در استرس میباشد. انواع اموزش در فیلد استرس شغلی 1/ اموزش فردی برای مقابله با استرس 2/ اموزش مدیران در باره اهمیت طراحی شغل 3/ اگاهی دادن به کارکنان در خصوص علل شغلی اختلالات روانی
شیوه های فردی مقابله با استرس • شهامت اموزی • از بین بردن ناسازگاری • تصمیم گیری و مهارت حل مشکل • اموزش مهارت بین فردی • مدیریت زمان • مشخص کردن هدف و اولویتها
شیوه های سازمانی مقابله با استرس • کاهش فشار و بار کار • سازماندهی مجدد وظایف محوله جهت تصمیم گیری و خلاقیت کارگر • بهبود روابط سازمانی • گسترش برنامه های مساعدت کارگران و اگاهی سرپرستان از استرس • مشاوره فردی و گروهی • بهبود شرایط محیطی/ایمنی و ارگونومی محیط کار
