1 / 34

DUN KARM PSAILA il-poeta Nazzjonali

DUN KARM PSAILA il-poeta Nazzjonali. Twelid u trobbija. Twieled fit-18 t’Ottubru 1871 f’dar numru 18, Triq il-Parroċċa Ħaż-Żebbuġ. Kien id-disa’ wild fost għaxar aħwa li minnhom il-poeta laħaq biss erbgħa għax l-oħrajn mietu żgħar.

zivanka
Download Presentation

DUN KARM PSAILA il-poeta Nazzjonali

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. DUN KARM PSAILAil-poeta Nazzjonali

  2. Twelid u trobbija • Twieled fit-18 t’Ottubru 1871 f’dar numru 18, Triq il-Parroċċa Ħaż-Żebbuġ. • Kien id-disa’ wild fost għaxar aħwa li minnhom il-poeta laħaq biss erbgħa għax l-oħrajn mietu żgħar. • Dun Karm jistqarr li kien tifel imqareb ħafna u ħadd ma seta’ jsib tarfu.

  3. L-influwenza ta’ ommu • Ommu, Lunzjata mwielda Pisani, (1831-1909) kienet mara twajba li ħalliet influwenza kbira fuq il-poeta. • Ta’ spiss isemmiha fil-poeżiji tiegħu u jasal biex jagħraf li kellha sehem importanti fl-għażla tal-vokazzjoni tiegħu: “… u fik, anġlu ta’ mħabba, omm għażiża, ftakart li… nissilt f’qalbi x-xewqa ta’ dan il-ħobż…” “... u forsi kienet bidu tal-oħra li wasslitni fil-quċċata tal-artal ma’ Ġesù.”

  4. Ir-relazzjoni ma’ missieru • Filippu Psaila (1828-1892), missier il-poeta, minkejja li kien ġej minn familja tal-bdiewa, intefa’ fuq it-tbaħħir bejn Malta u l-Greċja. • Dan wassal biex il-poeta bena relazzjoni akbar m’ommu milli ma’ missieru. • Biex ifakkar il-mewt ta’ missieru, Dun Karm kiteb is-sunett bit-Taljan, A mio padre morto. • Fil-poeżiji tiegħu, il-poeta ta’ sikwit isemmi l-baħar, ngħidu aħna fil-poeżiji Żagħżugħ ta’ Dejjem, Kewkbet is-Safar u Il-Ġerrejja u Jien.

  5. L-istudji • Wara l-istudji primarji, fil-21 ta’ Settembru 1885, daħal is-Seminarju biex ikompli l-istudji sekondarji. • Fl-1888, meta kellu 18-il sena, beda l-istudji għal saċerdot. • F’din is-sena kiteb l-ewwel poeżija tiegħu bit-Taljan, Del mio genio primizio, iddedikata lill-Isqof Pietru Pace. • Ġie ordnat saċerdot ta’ 23 sena, fis-17 ta’ Mejju 1894.

  6. Il-Poeżija bit-Taljan • Fl-1896 Dun Karm ħareġ l-ewwel ktieb ta’ poeżiji bit-Taljan, Foglie d’alloro. • Fih hemm ġabra ta’ 37 poeżija li kien kiteb bejn is-17-24 sena. • Dik il-ħabta kien jgħallem l-Ingliż, it-Taljan u l-Latin fis-Seminarju.

  7. Barra minn Malta • Bħala qassis żagħżugħ, fl-1901 mar Londra u Pariġi. • Għamel waqfa wkoll f’Tuneż.

  8. Ma’xi ħbieb ŻebbuġinDilettant tad-daqq tal-Mandolina

  9. Żminijiet iebsa u ta’ solitudni • Fl-1909, ġarrab il-mewt t’ommu Lunzjata fl-età ta’ 78 sena. • Fl-1910, il-Kardinal La Fontaine, wettaq riforma fis-Seminarju u Dun Karm kellu jsib post alternattiv fejn joqgħod. • Kera post numru 52, fi Triq l-Ifran il-belt Valletta. • Għex għal 26 sena waħdu, ’il bogħod minn ħutu u sħabu f’solitudni kbira.

  10. L-ewwel poeżija bil-Malti • 11 ta’ Jannar 1912 • Dun Karm jitlob l-għajnuna tal-Madonna biex jikteb l-ewwel poeżija bil-Malti. • Dan biex jikkuntenta lill-Mons. Pawl Galea u lis-Sur Ġużè Muscat Azzopardi li tħajru jibdew joħorġu l-perjodiku Il-Ħabib. • Din il-poeżija jisimha “Quddiem Xbiha tal-Madonna.”

  11. Snin tad-deheb Fis-snin ta’ solitudni u niket, Dun Karm ħoloq l-aqwa xogħlijiet poetiċi tiegħu, fosthom: Lill-Kanarin Tiegħi Il-Vjatku Żjara lil Ġesù Il-Jien u Lil Hinn Minnu

  12. L-ewwel pubblikazzjoni bil-Malti Mejju 1914 • Dun Karm jippubblika l-ewwel 15-il poeżija bil-Malti. • Il-ktejjeb semmieh “Ġemgħa tal-poeżiji li chtibt bil-Malti” u kien jifforma n-numru 140 tar-rivista popolari Mogħdija taż-Żmien. • Il-benefattur ewlieni kien Alfons Maria Galea li bi flusu, għen kemm-il darba lil Dun Karm f’ħidmietu.

  13. Membru fl-Għaqda tal-Kittieba tal-Malti 1920/21 • Titwaqqaf l-Għaqda tal-Kittieba tal-Malti li bdiet taħdem biex ikun hemm alfabett u ortografija waħda għall-Malti. • Dun Karm intgħażel fil-kumitat tagħha u kien membru wkoll fil-kummissjoni li bdiet taħdem fuq l-alfabett u l-ortografija.

  14. Maħtur Assistent Biblijotekarju 1921 • Dun Karm jinħatar Assistent Biblijotekarju tal-Librerija Nazzjonali tal-Belt. • Żamm din il-kariga għal żmien twil u kien xogħol għal qalbu ferm.

  15. Għajnuna fid-dar • Billi Dun Karm kien jgħix waħdu, kuġinuh Toni Pisani kien jibgħatlu lil bintu Pina biex tnaddaflu darba fil-ġimgħa. • Wara Pina bdiet tmur oħtha Ġannina li baqgħet iddur bih sakemm mardet serjament u mietet fil-15 ta’ Frar 1937. • Dun Karm kien japprezza ħafna xogħol Ġannina u ddedikalha diversi poeżiji.

  16. 5 ta’ April 1922 Dun Karm inħatar Monsinjur Onorarju tal-Katidral.

  17. Ħidma Pastorali Dun Karm kien l-ewwel Direttur Spiritwali tal-membri xebbiet tal-Leġjun ta’ Marija.

  18. Ġużè Bonnici joħroġlu “It-Tliet Kotba tal-Għana” • X’Ħabb u x’ħaseb il-Poeta (1939) • X’Emmen il-Poeta (1939) • X’Għamel iżjed il-Poeta (1940)

  19. Poeta Nazzjonali 1935 Laurent Ropa, fl-artiklu “Malta et sa littérature” f’La Grande Revue, isejjaħ lil Dun Karm “Poeta Nazzjonali”. “(Leur auteur, Mgr. Carmelo Psaila alias Dun Karm, fait figure de poète national)”.

  20. Midalja tad-deheb Ġużè Muscat Azzopardi • Dun Karm ingħata dan l-akbar unur bħala apprezzament tal-ħidma kbira tiegħu b’risq il-Malti u l-Letteratura fl-1946. • Kien il-Gvernatur Ingliż Sir Francis Douglas, li ta personalment lil Dun Karm din l-onorifiċenza.

  21. L-Innu MaltiMiktub minn Dun Karm • L-Innu Malti ndaqq għall-ewwel darba fis-27 ta’ Diċembru 1922, fit-Teatru Manoel. • Fis-27 ta’ Frar 1941saret talba mil-Logutenent Kurunell Roger Strickland biex l-Innu Malti jkun magħruf uffiċjalment mill-Kunsill tal-Gvern bħala l-Innu Nazzjonali. • L-Innu Malti huwa mniżżel kemm fil-Kostituzzjoni ta’ Malta tal-1964 kif ukoll tal-1974.

  22. L-Innu MaltiMużika ta’ Robert Samut • Prof. Robert Samut speċjalizza fil-mediċina imma minn ċkunitu kien iħobb il-mużika. • Meta kien fl-Università ta’ Edinburgh, ħbiebu barranin talbuh ikantalhom l-innu ta’ pajjiżu u minn hawn intebaħ li Malta kienet għadha bla innu nazzjonali. • Meta rritorna pajjiżu, Samut ikkompona l-melodija li għaliha Dun Karm kiteb il-versi tal-Innu Malti.

  23. Dun Karm jibqa’ magħruf għall-innijiet li kiteb fosthom l-Innu ta’ Filgħodu u l-Innu ta’ Filgħaxija, Fil-Ħlewwa ta’ Mejju u l-Innu Ewkaristiku li ħa fama internazzjonali. Innijiet li jsaħħru

  24. Dun Frans Camilleri: Il-fotografu ta’ Dun Karm

  25. L-aħħar ritratt tal-Poeta Nazzjonali

  26. Mewt u difna • Dun Karm miet fit-13 ta’ Ottubru tal-1961, fl-għomor ta’ 90 sena neqsin ħamest ijiem. • Huwa kien talab u qala’ permess biex jibni kappella personali fiċ-ċimiterju ta’ raħal twelidu fejn jinsab midfun illum.

  27. “Non Omnis Moriar” “Iżda l-għanja ma tmutx; Minn taħt il-għatu Tal-qabar waħdu tibqa’ ħierġa safja Il-mewġa ddoqq li ġewwa qalbi ssawret fil-ħolma ta’ żgħożiti… Hekk il-poeta jgħanni meta tmissu l-id t’Alla: Ħabbar tas-sewwa, mera tas-sbuħija, kelmtu mis-sema, u min fis-sema tnissel la jixjieħ u la jmut. Il-poeta jintemm u l-għanja tibqa’.”

  28. Għażiż għall-pajjiż • Bosta persuni u għaqdiet taw ġieħ u baqgħu jfakkru lill-Poeta Nazzjonali wara mewtu. • Is-soċjetà tal-kleru Christus Rex ġabret il-fondi biex isir bust tal-bronż għal Dun Karm maħdum mill-iskultur Ġorġ Borg.

  29. Karmen Mikallef Buħaġar Tul ħajjitha, Karmen Mikallef Buħaġar ħadet ħsieb tqiegħed lapidi mal-postijiet marbutin mal-ħajja ta’ Dun Karm u ħarġet il-fondi għall-Konferenza Dun Karm li bdiet fl-1976.

  30. Imfakkar miż-Żebbuġin Fl-1971, fil-mitt sena minn twelidu, il-Kunsill Ċiviku ta’ Ħaż-Żebbuġ waqqaf mafkar f’ġieħu.

  31. Bijografiji u kritika letterarja Prof. Oliver Friggieri ppubblika Il-Poeżiji Miġbura ta’ Dun Karm u Dun Karm – Le Poesie Italiane flimkien ma’ għadd sabiħ ta’ kotba u numru kbir ta’ studji fuq il-Poeta Nazzjonali.

  32. Il-mafkar tal-Poeta Nazzjonali Fis-sena 2000 l-Għaqda tal-Malti (Università) u l-Ministeru tal-Edukazzjoni waqqfu monument lil Dun Karm fil-Furjana. Kull sena, fix-xahar ta’ Ottubru, l-istudenti flimkien mal-għalliema tagħhom ifakkru lill-Poeta Nazzjonali.

  33. “Ħobb, jekk jiswewlek, l-ilsna barranija, iżda le tbarri lil min hu ta’ ġewwa.”

  34. TMIEM Ħajr lil: Marlon Barbara Joseph P. Borg Ina Cutajar Phyllis Debono George Mifsud Thomas Pace Claire Zerafa http://schoolnet.gov.mt/dunkarmpsaila http://malti.skola.edu.mt http://www.maltikurja.wordpress.com

More Related