Yuz haqida tushuncha 4-bobг

1. MIRISHKOR TUMAN 37-SONLI UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABINING MATEMATIKA FANI O’QITUVCHISI ATAKOV PANJI SAPAROVICH

2. GEOMETRIYA FANI 8-sinf IV BOB KO’PBURCHAKNING YUZI MAVZU: YUZ HAQIDA TUSHUNCHA

3. 1. Yuzhaqidatushuncha: Shakllarningyuzlarinianiqlashmasalasijudaqadimzamonlargaborib taqaladi.har birimizkundalikturmushimizdayuzhaqidabirmunchatasavvurgaegamiz. Masalan: Sizto’g’rito’rtburchak (aytaylik, o’zingizyashayotganxona) vakvadratningyuzinitopishnibilasiz. Yuzmusbatmiqdor (kattalik) bo’lib, uning son qiymatiquyidagiasosiyxossalarga (aksiomalarga) ega. 1-xossa:Tengshakllartengyuzalargaega. 2-xossa: Agar ko’pburchakbir-biriniqoplamaydiganko’pburchaklardantashkiltopganbo’lsa, u holdauningyuzibuko’pburchaklaryuzalariningyig’indisigatengbo’ladi

4. Agar geometrik shaklni chekli sondagi uchburchaklarga bo‘lish mumkin bo‘lsa, bu shakl sodda shakldeyiladi. Qavariq ko‘pburchak o‘zining biror uchidan chiqqandioganallari bilan uchburchaklarga bo‘linadi.

5. 2. Yuznio’lchash: Yuzanio’lchashkesmalarnio’lchashkabio’lchovbirligiuchunqabulqilinganshaklyuzibilanberilganshaklnitaqqoslashgaasoslangan. mm2, sm2 ,dm2, m2, km2 Yuz –tekisshakkarnitasfirlovchiasosiymatematikmiqdorlardanbiri. Soddahollardayuztekisshaklnito’diruvchibirlikkvadratlar-tomoniuzunlikbirligigatengbo’lgankvadratlarsonibilano’lchanadi. 3-xossa:Tomonibiruzunliko’lchovbirligigatengbo’lgankvadratningyuzibirgateng. TEOREMA: Tomoninguzunligiatengbo’lgankvadratningyuzia 2 gateng.

6. :100 :100 :100 :100 :100 :100 Yuzo‘lchovbirliklari 1km2 1gа 1ar 1m2 1dm2 1сm2 1mm2

7. D N F АBC = NFD Yuz musbat miqdor bo‘lib, uning son qiymati quyidagi asosiy xossalarga ega: 1- xossa. Teng shakllar teng yuzalarga ega. В А С

8. Yuzhaqidatushuncha Yuz musbat miqdor bo‘lib, uning son qiymati quyidagi asosiy xossalarga ega: 2- xossa. Agar ko‘pburchak bir-birini qoplamaydigan ko‘pburchaklardan tashkil topgan bo‘lsa, u holda uning yuzi bu ko‘pburchaklar yuzlarining yig‘indisiga teng bo‘ladi.

9. Yuzhaqidatushuncha C D B А F

10. Tengdoshshakllar Ta’rif.Agar ikki ko‘pburchakdan birini bir necha qismga bo‘lib,bu qismlarni boshqacha joylashtirganda ikkinchi ko‘pburchak hosil bo‘lsa, bu ko‘pburchaklar teng tuzilganlar deyiladi. Ta’rif.Agar ikki ko‘pburchakning yuzlari teng bo‘lsa, ular tengdosh ko‘pburchaklar deyiladi.

11. Yuznio‘lchash 3- xossa. Tomoni bir uzunlik o‘lchov birligiga teng bo‘lgan kvadratning yuzi birga teng. Teorema: Tomonining uzunligi a ga teng bo‘lgan kvadratning yuzi a² ga teng. 1 1 1 a 1 S = a² a a a

12. Kvadrat yuzi a S a

14. 3. Tengdoshshakllar: TA’RIF: Agar ikkiko’pburchakdanbirinibirnechaqismgabo’lib, buqisimlarniboshqachajoylashtirgandaikkinchiko’pburchakhosilbo’lsa, buko’pburchaklartengtuzilganlardeyiladi. 1.To’g’ri to’rtburchakningyuzi: T e o r e m a: Tomonlariavabbo’lganto’g’rito’rtburchakningyuzi S= a ∙b Formula bo’yichahisoblanadi.

15. To’g’ri to’rtburchak a S b

17. 2. Parallelogrammningyuzi: T e o r e m a: Parallelogrammningyuziasosibilanbalandlginingko’paytmasigateng: S= a ∙ ha Formula bo’yichahisoblanadi.

18. B C b ha a D A

21. Xossadan foydalanib, shaklning yuzini toping. 3 см S=9см2

22. Эътиборингиз учунташаккур!