140 likes | 336 Views
Które ugrupowania artystyczne XX-lecia międzywojennego zaproponowało najbardziej uniwersalny i ponadczasowy program dla sztuki?. Faustyna Rzechółko. SKAMANDRYCI.
E N D
Które ugrupowania artystyczne XX-lecia międzywojennego zaproponowało najbardziej uniwersalny i ponadczasowy program dla sztuki? Faustyna Rzechółko
SKAMANDRYCI Podkreślali chęć silnego związku poezji z życiem współczesnym, z dniem codziennym. Starali się adresować swoją wypowiedź poetycką do jak najszerszego kręgu odbiorców, toteż oprócz wierszy chętnie pisali szopki polityczne, teksty piosenek do kabaretów, felietony i wiersze satyryczne. Wprowadzili do poezji konkretność obrazowania, opiewali optymistyczną radość życia, preferowali tematykę dnia codziennego, zwracając się do prostego człowieka wprowadzali do poezji język potoczny, stawali w opozycji do awangardowych grup poetyckich.
Założenia - szanowali klasycyzm- uważali się za rzemieślników, a poezję za swoją pracę- chcieli pozbawić poezję i sztukę mitu powagi- stworzyli typ poety wśród tłumów, poety ulicy- rozmawiali ze słuchaczami- od poety wymagano emocjonalnego zaangażowania w problemy kraju- krytykowali mieszczuchów- walczyli o wolność słowa- ważny dla nich był witalizm, afirmacja życia, żywiołowość
AWANGARDA KRAKOWSKA Termin „awangarda” odnosi się nie tylko do literatury, ale w ogóle do sztuki rozwijanej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Można go rozumieć jako zespół tendencji w sztuce międzywojennej, wyrażającej się przede wszystkim antytradycjonalizmem, odejściem od konwencji XIX-wiecznego realizmu i naturalizmu, poszukiwanie środków artystycznego przekazu, związanych bezpośrednio ze współczesnością, nastawieniem eksperymentatorskim i dążeniem do programowości
Założenia - propagowano hasło 3M - była to główna tematyka wierszy- poezję cechuje antyromantyzm, antysentymentalizm- ulubionym środkiem wyrazu była metafora- należy dbać o zwięzłość, lapidarność słowa- stosowali zdania eliptyczne; wszystkie zdania powinny być jednakowo ważne, stąd napięcie emocjonalne powinno być rozmieszczone we wszystkich częściach wiersza- odrzucali dawne sposoby rymowania, rym miał być niemelodyjny- poezja powinna być zbliżona do muzyki współczesnej- poezję cechuje kreacjonizm i intelektualizm
FUTURYŚCI Futuryści są przeciwnikami przeszłości, całą uwagę skierowują na przyszłość; krytykują wszystko, co tradycyjne i logiczne, przełamują zasady, które ograniczają swobodę tworzenia; kult cywilizacji, techniki i nowoczesności; też nowoczesna estetyka, dadaizm (dziecko-naśladowcze dźwięki), są przeciw zasadom ortografii, przejście do literatury zatracającej zwykły sens, zostaje tylko graficzny układ wiersza,
Założenia - kult cywilizacji, tłumu, materialnej strony życia - negacja "ducha" - religii i metafizyki - materializm, apoteoza natury (motywy erotyczne, "prymitywny" bohater, ludowa stylizacja języka) - rozbicie form poezji- tworzyli wiele neologizmów, a ich styl naśladował styl telegraficzny. - Futuryści wprowadzili nową typografię - rozbicie zdania i wyrazu, zapis fonetyczny zamiast tradycyjnej ortografii. Fascynowali się także prymitywizmem.- uwypuklenie dźwięku, barwy i obrazu słowa oraz dynamizacja ruchu - Więcej prowokacji, prezentacji nowych pomysłów niż szczerych poglądów.
EKSPRESJONIŚCI Ekspresjoniści głosili, że zadaniem sztuki jest tworzenie obrazu wewnętrznego świata człowieka. Sprzeciwiali się tendencjom realistycznym i naturalistycznym, odrzucali impresjonizm. Podstawową kategorią był dla nich wyraz czegoś, czyli ekspresja, przekazywanie przeżyć człowieka w formie dynamicznej, człowiek ,,w ogóle”, a nie konkretna postać. Ekspresjoniści buntowali się przeciw ustabilizowanym instytucjom świata mieszczańskiego. Polscy ekspresjoniści skupiali się wokół pisma ,, ZDRÓJ”, wydawanego w Poznaniu przez J. Hulewicza.
Założenia • deformacja obrazu rzeczywistości • zaangażowanie polityczne, dążenie do odnowienia i zreformowania życia • sztuka miała wywoływać wstrząs u odbiorcy, miała być krzykiem duszy • silny emocjonalizm literatury, operowanie formami zwyrodniałymi (groteska, karykatura, estetyka brzydoty), kontrastem, grozą, niesamowitością • dążenia do wyrażania bogactwa psychiki ludzkiej • spontaniczność artysty • sztuka jest wyrazem duszy • dobór słów o silnym zabarwieniu emocjonalnym • język wypowiedzi daleki od potocznego, zawiera cechy wzniosłości