Slachtofferschap van Cybercrime

1. Slachtofferschap van Cybercrime NVK-studiemiddag Cybercrime, 10 dec 2010 Johan van Wilsem UL, Instituut Strafrecht & Criminologie

2. Waar heb ik het vandaag over? • Traditionele delicten die online gepleegd kunnen worden: • Bedreiging • Online + harassment: 5,76 miljoen hits • Oplichting • eBay + scam: 2,64 miljoen hits

3. Internet Crime Complaint Center

4. Slachtofferenquête • Beproefd middel voor het in kaart brengen van: • Omvang • Risicofactoren • Kenmerken van het delict • Kan ook voor de genoemde vormen van cybercrime worden ingezet

5. Relevante theorieën • Routine activiteitentheorie • VIVA (Felson & Clarke) • Zelfcontroletheorie • Daderschap én slachtofferschap

6. Gebruikte gegevens • LISS-panel • CentERdata, UvT • Feb 2008 en Feb 2010 online enquête over slachtofferschap • Representatieve steekproef • N=6,900 resp 5,800 (2008 en 2010)

7. Gevraagd naar • Gevraagd naar • online bedreiging • online oplichting • Online activiteiten • O.a. chatroombezoek, online winkelen, online fora, webcam, sociale netwerksites • Impulsiviteit • Dickman Impulsivity Inventory

8. Digitale bedreiging • 2,3% online, in de periode van een jaar (2008) • Veel van hen ook ‘traditioneel’ bedreigd • Ruim 50% herhaald slachtoffer van digitale bedreiging in datzelfde jaar • Vaak jongeren • En lager opgeleiden

9. 8 7 6 5 4 3 2 1 0 <25 25-34 35-44 45-54 55-64 ?65 Traditional Digital Mix of trad and dig Bedreiging, naar leeftijd

10. Digitale bedreiging • Het belang van online activiteiten • EN: indicaties vermenging online en fysieke wereld • Want: óók buitenhuisactiviteiten bepalen online bedreiging • En ook andersom: online activiteiten beïnvloeden traditionele bedreiging

11. Online oplichting • 2,5% koopt iets via internet zonder het product te ontvangen, in de periode van een jaar (2008) • 14% van hen is in dat jaar herhaald slachtoffer • Vaak jongeren • Mensen die veel aan online winkelen doen • Op online fora actief zijn • En vooral: weinig zelfcontrole hebben

12. Oplichting (%) en zelfcontrole

13. De toekomst van onderzoek naar slachtofferschap van cybercrime • Identiteitsfraude • Aanpassing van gedrag? • Wáár is het riskant? • Hoeveel schade lopen slachtoffers op? • Financieel maar ook psychisch en sociaal

14. Publicaties • Van Wilsem (2010). Gekocht maar niet gekregen. Slachtofferschap van online oplichting nader onderzocht. Tijdschrift voor Veiligheid, 9, 15-29. • Van Wilsem et al. (2010). Is online zichtbaarheid riskant? Onterechte bankafschrijvingen en persoonlijke informatie op sociale netwerksites. Proces, 89, 344-354. • Van Wilsem (2010). Digitale en traditionele bedreiging vergeleken: Een studie naar risicofactoren van slachtofferschap. Tijdschrift voor Criminologie, 52, 73-87. • Van Wilsem (2011). Worlds tied together? Online and non-domestic routine activities and their impact on digital and traditional threat victimization. European Journal of Criminology, 8(2), 1-13.