İLETİŞİM

1. İLETİŞİM

2. TANIM Tanım: Bilgi, duygu ve düşünceyiüretme, aktarma ve anlamlandırma sürecidir. Kaynak Mesaj Kanal/ Araç Alıcı Dönüt

4. Sözlü iletişim • Dil ile iletişim; insanların duygu ve düşüncelerini kelimeler/ sözcükler ya da semboller yolu ile aktarma ve anlamlandırma biçimine denir. • Dil ötesi iletişim, sesin niteliğiyle ilgilidir; ses tonu, sesin hızı, şiddeti, hangi kelimelerin vurgulandığı, duraklamalar vb. özellikler dil ötesi iletişim sayılır.

5. Sözlü iletişim • Dil ile iletişimde kişilerin “ne söyledikleri”, dil-ötesi iletişimde ise “nasıl söyledikleri” önemlidir. • Araştırmalar, insanların günlük yaşamda bir birlerinin ne söylediklerinden çok nasıl söylediklerine dikkat ettiklerini göstermektedir. • 1981 yılında Los Angeles’te California üniversitesinde Albert Mehrabian tarafından yapılan bir araştırmada normal iletişimin: %55 beden dili %28 ses tonu %7 ‘ sini kullanılan kelimeler oluşturmaktadır.

6. DİNLEME VE İLETİŞİM NASIL DİNLİYORUZ ???  -Görünüşte dinleme:Beden orada, kafa başka yerde. - Seçerek dinleme:İşine geleni dinleme. • Şartlanmış dinleme :Ön yargılı, aynı duygu, kavramarayışı. - Savunucu dinleme: Alıngan, suçlayıcı. -Tuzak kurucu dinleme:Açık yakalama, zora sokma.

7. ETKİN DİNLEME *İletişim içinde bulunulan kişiyi yargılamadan, sözünü kesmeden, bedene uygun biçim vererek, göz teması kurularak yapılan dinlemeye denir. ETKİN DİNLEMENİN YARARLARI * Açık ve dürüst iletişime yardımcı olur.  * Kişiyi herhangi bir konuda tartışmaya yüreklendirir. * Olumsuz duyguları tartışma fırsatı verir. * Kişi temel sorununu kendi fark eder * Anlaşıldım duygusunu yaşar, karşıdaki kişiye olumlu duygular besler  * Karşıdaki kişileri anlamaya ve dinlemeye hazır duruma getirir.

8. GÖZ VE İLETİŞİM • Birilerine bakıyor olmak onlarla ilgileniyorsunuz anlamına gelir. • İnsanlar aynı zamanda gözlerini ilgisizlik mesajları vermek için de kullanabilirler. • Göz teması otoriteyi de simgeler.

9. EMPATİ VE İLETİŞİM Kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyarak,kişinin bakış açısını, dünyasını anlamak Karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini doğru anlamak Ne hissettiğini, nasıl hissettiğini anlamak Ne anladığımızı karşıdaki kişiye aktarmak. Yüz ve beden ifadelerini kullanarak onu anladığımızı ifadeetmek

10. “SEN DİLİ” .Suçlayıcıdır. .Kusur bulur, yargılayıcı, aşağılayıcı mesajlar taşır. .İşbirliğinden uzaklaştırır. .Savunucu ve düşmanca tavırlara neden olur. .Olumsuzlukları pekiştirir. (inandırır.) .İnsanlar kendilerini kızgın, incinmiş ve değersiz görür .Değişmeye direnç olur. .Kişi önemsenmediğini düşünür. .Kızgınlığı kışkırtır.  -Öç almaya hakkım var düşüncesini doğurur.

11. “BEN DİLİ” . Hissedilenleri ifade eder. . İyi niyetle işbirliği çağrısıdır. . Çözüm getirmez, durumu açıklar. . Güven geliştirir. . Suçlamaz, yargılamaz. . Savunmaya itmez. . Paylaşmaya çağrıdır. . Karşıdaki kişide düşünme ve empati yaratır. . Hisler ve kaygılar açıkça dile getirilir. . Hislerin sorumluluğu yüklenilir.  . Durum, davranış ve olumsuz duygu belirtilir.  . "KİŞİLİGE SALDIRI YOKTUR

12. BEN MESAJLARI Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum. Kapının açık kalması beni rahatsız ediyor. Konuşmayabaşlayıp sonunugetiremeyince sinirleniyorum Bu akşam kendimi yorgun hissediyorum, oyunu bir başka akşama erteleyelim. SEN MESAJLARI Kes şunu, baş belası Niçin kapıyı hep açık bırakıyorsun? Çok kabasın her zaman sözümü kesiyorsun Her zaman aynı, bıktım artık... Bukadarkavgacıolduğunu bilmezdim.

13. SÖZSÜZ İLETİŞİM ( BEDEN DİLİ) * Bedenin duşu. * Jest ve mimikler. * Yüz ifadesi.  * Göz teması. * Göz hareketleri. * Mesafe ( uzak ya da yakın durma) mekan kullanımı.

14. 1.EMRETME, YÖNETME: yapman gerekir, • yapacaksın, yapmak zorundasın... • Korku ya da aktif direnç yaratabilir, • Söylenenin tersini denemeye davet edebilir, • İsyankar davranışa yada misillemeye yol açabilir. • 2.YARGILAMA, ELEŞTİRME , SUÇLAMA:Sen zaten tembelsin..olgunca düşünmüyorsun… • Yetersizlik, aptallık, yanlış değerlendirme anlamı taşır. • Kişinin olumsuz bir yargıya hedef olma ya da azarlanma korkusu ile iletişimi kesmesine yol açabilir. İLETİŞİM ENGELLERİ

15. İLETİŞİM ENGELLERİ • 3.TEHDİT ETME ( Göz dağı verme) yapmazsan……. olur,ya yaparsın yoksa...... • Korku, boyun eğme yaratabilir, • Gücenme, kızgınlık oluşmasına neden olabilir, • Söz konusu sonuçların gerçekten meydana gelip gelmeyeceğini denemeye yol açar. • 4.AHLAK DERSİ VERME, VAAZ VERME : Şöyle • yapman gerekir, yapmalıydın… • Zorunluluk, suçluluk duyguları yaratır, • Kişinin durumunu daha şiddetle savunmasına yolaçar, • Kişinin sorumluluk duygusuna güvenilmediği izlenimi verir.

16. İLETİŞİM ENGELLERİ • 5.ÖGÜTVERME: Ben olsam, nedenyapıyorsun? bence…..yapmalısın… • Kişinin kendi sorunlarını çözmekten aciz olduğuduygusunu verir. • Kişinin sorunu bütünüyle düşünüp, değişik çözümlergetirip seçenekleri denemesine engel olur, • Bağımlılık ya da direnme yaratabilir. • 6.TESKİN, TESELLİ ETME: Aldırma, boşver, düzelir. • Hadi biraz neşelen… • Kişinin kendini anlaşılmamış hissetmesine neden olur, • Kızgınlık duyguları uyandırır. ( Size göre kolay tabii…) • Kişi genellikle mesajı ‘kendimi kötü hissetmem doğru değil’ biçiminde algılar.

17. İLETİŞİM ENGELLERİ 7.AD TAKMA, GÜLÜNÇ DURUMA DÜŞÜRME:Koca bebek,hadi bakalım süpermen, hadi sendesulu göz... Kişinin kendisini değersiz hissetmesine, sevilmediğikanısına varmasına yol açabilir, Kişinin öz-imgesi üzerinde olumsuz etkileri olabilir, genellikle karşılık vermeye iter.

18. İÇ İLETİŞİM • Başarıya giden ilk ve en önemli yol kendimiz ile yapmış olduğumuz iletişimdir. Başarıya ulaşmak isteyen bir öğrenci her şeyden önce iç iletişimini doğru bir şekilde kullanmalıdır. Yapmış olduğumuz iç iletişimimizin %77’si bize karşı çalışmaktadır. İç iletişiminizin kullanış şekli sizin üniversiteyi kazanmanızı, derslerinizde daha başarılı olmanızı sağlayabileceği gibi büyük bir hayal kırıklığına da uğratabilir. İç iletişimi bu kadar önemli kılan temel özellik; beynimizin çalışma şeklidir.

19. İşte beyniniz bu şekilde programlanmaktadır Yıllarca beynimizi annemiz,babamız, arkadaşlarımız, komşularımız programlamıştır.

20. Bizim her attığımız adım,yaptığımız her hareket,söylediğimiz her söz,çevremizden aldığımız yada kendimize karşı yapmış olduğumuz iletişimin sonucundaki programlamanın ürünüdür.

21. Şöyle bir soru aklınıza gelebilir; İç iletişim beynimizi-beynimizde vücudumuzu nasıl etkilemektedir ? buna cevap vermeden önce aşağıdaki paragrafı okumanızı istiyorum.

22. “Manava sebze-meyve almaya gittiniz. Elma, portakal gibi meyveleri aldıktan sonra, orda kasaların üstünde duran sarı sarı, sulu limonları gördünüz. Limonları elinizle ezdikten sonra bir kilo limon alıp eve gittiniz. Eve girer girmez,hemen limonlardan bir tanesini alarak ikiye böldünüz. Limon o kadar sulu ki, içindeki sı mutfak tezgahından düşmeye başlamıştı. Dilimlerden birini alarak ağzınıza getirdiniz ve onu ağzınızın içine sıkarak,o ekşi tadı tattınız.”

23. Bu paragrafı okuduktan sonra büyük bir ihtimalle,bu iletişimi alan beyin harekete geçerek ağzınızda limon yer gibi bir durum oluşmaya başlamıştır. İstem dışı olan bu durum iletişimin vücudumuzu etkilediğinin bir kanıtıdır.

24. İÇ İLETİMİN SEVİYELERİ; • 1-YAPAMAM: En zararlı iç iletişimdir. Kendiniz hakkında kötü yada olumsuz bir şey söyleyip bunu kabullendiğiniz seviyedir.(iletişimdir) bu seviyeyi tanımak kolaydır. Bu seviyeyi şu kelimelerden tanıya bilirsiniz;yapamam, keşke yapabilseydim,yapabilmeyi çok isterdim. gibi kelimelerle yapmış olduğumuz iletişim bizim korku ,endişe ve tereddüde düşmemize neden olur. Beynimiz bizim söylediğimizle ilgilenmez onu yapar.

25. 2-..........YAPMAYA İHTİYACIM VAR,.............YAPMALIYIM SEVİYESİ: • Bu kelimeler aldatır. Bizim yararımıza çalışıyormuş gibi görünür ama bize karşı çalışır. Bu kelimeler; yapmam gerek,........ama değilim. Bu kelimelerle yapılan iletişim zararımızadır. Çünkü bu iletişimle sorunu kabullenmiş oluruz.Derslerimde daha başarılı olmaya ihtiyacım var dediğinizde aslında siz beyninize şu programı yollamış olursunuz; derslerimde daha başarılı olmaya ihtiyacım var........ama değilim

26. 3-BEN ASLA.....,BEN ARTIK........SEVİYESİ: • Yararınıza çalışan en alt seviyedeki kelimelerdir. Bu seviyede değişmeyi kabul edersiniz. Aynı zamanda değişiklik olmuş gibi bir şeyler yapma kararı da alınır ve kararı şimdiki zamanda ifade edersiniz. Şu cümlelerle ifade edilir.Derslerime artık çalışıyorum, üniversiteyi kazanacağıma inanıyorum, sınavlarıma çalışıyorum...

27. İnsan beyni, hepimizin sahip olduğu kişisel bir bilgisayar denetim merkezidir. Beyninizin sizin için yapmasından hoşlanacağı, mantıklı her şeyi yapma gücü vardır. Buradaki temel sorun onu nasıl kullanacağınızı bilmenizdir. Yani ona doğru yönergeleri vermenizdir. Onunla doğru iletişim kurmayı başarmalısınız. Beyniniz en çok söylediğiniz şeye inanır. Beyninize kendiniz hakkında ne söylerseniz onu yerine getirmek için harekete geçecektir.

28. 4-BEN ......İM SEVİYESİ: • Bu kullanabileceğimiz en etkili iletişimdir.en az kullandığımız ama en fazla kullanmamız gereken kelimelerdir. Bu seviyeyle gerçek olmasını istediğiniz yöne doğru ilerlersiniz. Olmak istediğiniz şekli, resmi bilinç altına gönderirsiniz ve şunu iletmiş olursunuz; ben (bu) olmak istiyorum ve beni (bu) yap. Programını yollamış olursunuz. Başlıca cümle yapıları şöyledir; ben derslerime çalışırım, ben her sınavda başarılı olurum, ben başladığım işleri mutlaka başarırım…

29. 5-O....DUR SEVİYESİ: • Bu, dünyasal isteklerini aşmış,asıl yerini arayan bir çok insanın seçtiği bir dildir.

30. İç iletişimi mükemmel olarak kullanan herkes başarıya ulaşamamış olabilir ama başarıya ulaşmış olan herkes iç iletişimi mutlaka en iyi şekilde kullananlardır.

31. Başarıya ulaşmak istiyorsanız, olumlu bir iç iletişim kurmaya çalışın.

32. İlginize Teşekkür Eder Çalışmalarınızda Başarılar Dileriz. PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK HİZMETLERİ BİRİMİ

33. KAYNAKLAR • Cüceloğlu,D.,İletişim Çatışmaları Ve Empati.Sistem Yayıncılık,2002. • Korkut.F.,Okul Temelli Önleyici Rehberlik.Anı Yayıncılık.2004. • Köknel,Ö.,İnsanı Anlamak.Altın Kitaplar Yayınevi.1993. • Yıldız, A., ‘İç İletişim’ Konulu Notlar.