Stedenband Bornem – Nquthu: jongerenuitwisseling in wording?

1. Stedenband Bornem – Nquthu: jongerenuitwisseling in wording?

2. Structuur • Stedenband Bornem-Nquthu: waarom-wat-waar-hoe • JINT kader en praktijkvoorbeeld: jongerenuitwisselingen Sint-Truiden-Nueva Guinea (Nicaragua) • Jongerenuitwisseling 2010: voorbereiding-concretisering-naverwerking-praktische zaken

3. Rol lokaal bestuur: geschiedenis Sinds ’90 : nieuwe evoluties mbt rol van lokale besturen • lokaal bestuur = ACTOR in OSnaast - nationale regeringen - donoren & NGO’s

4. Rol lokaal bestuur Lokale besturen in spanningsveld met NGO’s, donoren,…? • Geen versnippering • Complementair

5. Rol lokaal bestuurMeerwaarde lokale besturen • Dezelfde rollen in N en Z: • dienstverlening • vertegenwoordiging • katalysator van lokale ontwikkeling • Specifieke know how • Organisatie lokale besturen • Lokale bevoegdheidsdomeinen

6. Van ontwikkelingssamenwerking naar internationale samenwerking

7. Vlaamse convenant • Vanaf 2005 ondersteuning voor rol van lokale besturen of gemeenten in Vlaanderen door Vlaamse overheid om werk te maken van een gemeentelijk ontwikkelingssamenwerkingsbeleid • Gemeente Bornem is pas ingestapt in 2008-2010: financiële ondersteuning en eigen middelen • Uitwerking stedenband kan één van de doelstellingen zijn

8. Stedenband: concept • definitie (ontwerpdecreet): “een officieel en politiek-maatschappelijk gedragen samenwerkingsakkoord tussen 2 lokale besturen waarbij de wederzijdse opbouw van bestuurlijke capaciteit en de versterking van plaatselijke democratiseringsprocessen centraal staan” • Geen doel op zich maar een middel om specifieke rol als lokaal bestuur en inwoners in OS of internationale samenwerking te spelen • Kan sterk de zichtbaarheid van/betrokkenheid rond OS in een gemeente verhogen

9. Stedenband: concept • Uitwisseling van ervaringen, informatie en bestuurlijke knowhow tussen besturen en haar inwoners op bepaalde beleidsdomeinen met respect voor ieders eigenheid • Bestuurlijk akkoord: impliceert ietwat actievere rol voor gemeentelijke diensten dan louter Europese jumelage • Algemeen kader: op eigen manier sàmenwerken aan meer rechtvaardige wereldverhoudingen en van elkaar kunnen leren (wederkerigheid)

11. Stedenband: zoektocht en stavaza • Lange en nauwkeurige zoektocht naar goede geschikte partner tot mei 2008 • Juni 2008-Oktober 2008: voorbereidingen van en eerste verkennend werkbezoek. Resultaat: algemene samenwerkings-overeenkomst tot 2013 op 3 beleidsdomeinen: jeugd, milieu en lokale economische ontwikkeling • Nov 2008-maart 2009: brainstorming over eerste uitwerking in werkgroepjes en wachten… • Juni 2009: ontvangst delegatie Nquthu en Umzinyathi: succesvol en leerrijk bezoek met resultaten: actieplan (filmpje) • Juli – oktober 2009: voorbereidingen uitwerking • December 2009: technisch werkbezoek met focus op milieu

12. Zuid-Afrika • Oppervlakte: 40x groter dan België; België even groot als Lesotho • Land van contrasten/diversiteit zowel vroeger als nu: • Kruispunt van culturen • Stad/platteland/natuur • Rijk-arm en de ongelijkheid • Heden-verleden • Etc. • Korte geschiedenis: • Kolonialisatie: b.v. Nederlanders/afrikanerboeren/ Engelsen: zoektocht naar nieuw leven/natuurlijke rijkdommen (land/goud/diamant) die tot strijd leidde met inheemse bevolking • Apartheidsperiode

14. Nquthu: algemeen • Ligging: in centrum van Kwazulu Natal in het ‘heartland’ ten oosten van Lesotho en tussen Johannesburg en Durban (zie kaart): armere regio van Zuid-Afrika • Geografische karakteristieken: • Licht golvend tot heuvelachtig landschap • Landelijk uitgestrekt gebied (1400 km²) met een 4-tal semi-urbane kernen Nquthu town en Nondweni • Verschillende kleine rivieren doorlopen het gebied weliswaar uitgedroogd in droog seizoen. 1 grotere rivier met wetlands • Demografie: • 160000 inwoners waarvan 90% in landelijke gebieden en 10% in de semi-urbane gebieden • Zeer groot aandeel jongeren (5-19 jaar)

16. Nquthu • Economische activiteiten: • Dienstensector (algemeen) vnl. in semi-urbane gebieden • Landbouw (hoofdzakelijk familielandbouw) • Toerisme door ligging van 2 internationaal bekende battlefields (Afrikaner-Zulu-oorlogen begin 20ste eeuw) en verschillende in de regio • Middenveld: • Bestaan van een forum van ngo’s en cbo’s vnl. actief in landbouw, gezondheidszorg en HIV/AIDS, jeugd- en vrouwenprojecten en gehandicaptenzorg • Bestaan van een cultuurforum (raad) • Verschillende sportorganisaties (hoofdzakelijk voetbal en netbal) gecentraliseerd in sportcomplex/recreatief domein • 145 scholen: 100 lagere scholen, 45 secundair, 2 verplegingsscholen, 1 beroepsschool en 15 crèches • 1 ziekenhuis met verschillende dispensaria

17. Nquthu • Instititutionele structuur: • Nquthu opgedeeld in 15 deelgemeenten (wards) met vertegenwoordiging in bestuur • Politiek: democratisch verkozen bestuur • Gemeenteraad met 30 verkozen leden (uit wards) • Uitvoerend comité: 6 van 30 verkozen leden (burgemeester, vice-burgemeester, speaker en 3 andere schepenen) van gemeenteraad die naast de burgemeester elk bevoegd zijn in bepaalde beleidsdomeinen

18. Nquthu • Institutionele structuur: • Ambtenarij: • Municipal manager en medewerkers • 4 departementen: Technische zaken, Financiële zaken, gemeenschaps- en interne (corporate) zakenen tenslotte huisvesting, ruimtelijke ordening, ontwikkelingsplanning en economische ontwikkeling. • 141 ambtenaren inclusief techniekers (bijna 50%) • Provinciale diensten (o.a. welzijn) ook aanwezig in Nquthu town • Bestaan van een vrij uitgebreid IDP (integrated development plan) en een voor Zuid-Afrika vrij klein budget: 3 miljoen euro)

19. Nquthu: samenwerkingsdomein: milieu: mogelijkheden • Milieu-educatie op school ondersteunen en versterken door scholenbanden • Groententuinenprojecten in scholen ondersteunen in het kader van voedselzekerheid en vruchtbaarheid van de grond • Afvalbeleid op punt zetten met integratie van afvalsortering en selectie • GIS: betere input van ecologische data (waterlopen, wetlands, overstromingsgebied

20. Nquthu: samenwerking bib • Goed uitgebouwde bib die mogelijkheden biedt op vlak van gemeenschapsfunctie en betere uitwerking van randactiviteiten binnen de bib: • Thematische hoeken en weken • Bewustmakingscampagnes • Promotie van boeken • Mobiele bib • Ict voor volwassenen en jongeren • Jobbegeleiding voor jongeren • Etc. • Digitalisering op lange termijn

21. Nquthu: samenwerkingsdomein: lokale economische ontwikkeling • Ondersteuning forum van KMO’s • Sociale economie en tewerkstellingsprojecten voor jongeren • Instap van het FET college in programma’s van Vlaamse overheid • Etc.

22. Nquthu: samenwerkingsdomein jeugd • Overlappingen mogelijk met andere beleidsdomeinen • Ondersteuning huidige bestaande structuren als jeugddienst of desk, forum of jeugdraad op districtsniveau • Betere participatie van jongeren aan het beleid in Nquthu • Jongerenuitwisseling (zie verder)

23. Jongeren en jeugdbeleid in Nquthu • Jongeren in Nquthu en Zuid-Afrika: zeer kwetsbare groep naar werkgelegenheid, educatie of onderwijs, gezondheid, armoede • Jongerenbeleid in Zuid-Afrika: 16-35 jaar • Jeugdbeleid in Nquthu en algemeen in Zuid-Afrika toch ietwat anders dan in Vlaanderen: • Focus op reële context en noden: werkgelegenheid, educatie,… en iets minder op vrije tijd • Jeugdadvies is ook gericht op die noden

24. Jeugdbeleid in Nquthu/Umzinyathi: structuren • Nquthu: • Youth desk (2 personeelsleden) met focus op aanleren van vaardigheden binnen de lokale context en op jobbegeleiding en in mindere mate op vrije tijd • Heel wat jongerengroepen binnen het sport- en cultuurluik (traditionele dans en muziek en toneel) maar zonder al teveel ondersteuning • Aandacht voor zeer kwetsbare jongeren geaffecteerd door HIV/AIDS binnen een ngo die ondersteund wordt door de gemeente Nquthu • Geen jeugdraad of forum aanwezig • Geen jeugdcentrum vooralsnog • Umzinyathi district (district staat juist boven de gemeente en bundelt 4 gemeenten waaronder Nquthu): • installatie van een jeugdforum of jeugdraad (recent) met aandacht voor jeugd en werkloosheid, jeugd en participatie bij het beleid, jeugd en opstartende kleine bedrijfjes, jeugd en onderwijs of vaardigheden, jeugd en vrije tijd en jeugd en welzijn • 1 jeugdconsulent tewerkgesteld

25. Aanpak jongerenuitwisseling: startidee • Op vraag van bestuur, youth desk en jongerenforum zowel tijdens het bezoek hier als het laatste bezoek aan Nquthu dit om elkaar als jongere te leren kennen, elkaars jeugdwerk, en hierbij van elkaar te leren (wederkerigheid) • einddoel: verantwoordelijkheid bij het bestuur leggen om jeugd als een prioritair thema te nemen • Vraag naar een sociale dialoog rond bepaalde door beide jongerengroepen binnen de uitwisseling uitgekozen thema’s dit met aanwezigheid van competente begeleiding: • Heel brede thema’s: mondiale problemen, jongeren en participatie; verschillen tussen jongeren hier en in Nquthu en de plaats waarin ze zich positioneren binnen de samenleving, etc • Wat gerichtere thema’s: jongeren en inspraak of participatie aan het beleid, ‘spelend leren’, jongeren en werkgelegenheid, jongeren en gezondheid (tienerzwangerschappen/HIV/AIDS), jongeren als vrijwilliger, jongeren en communicatie, jongeren en vrije tijd, jongeren en leiderschap, etc. • Vraag naar een actieve rol voor jongeren: integratie gedurende een aantal dagen in een bestaande structuur bv. skills development en speelpleinwerking binnen naschoolse opvang in de ngo die HIV/AIDS geaffecteerde kinderen opvangt tot ze teruggaan naar hun familie of hun eigen huishouden, trainthetrainermethode rond spelend leren aan jongeren in Nquthu binnen een bestaande structuur, milieueducatie op school versterken, etc. • Verblijf in gastgezinnen o.v. zonder dat de veiligheid in gevaar komt: inleven in samenleving ter plaatse

26. Jongerenuitwisseling: voorbereiding • Cruciaal om een jongerenuitwisseling te doen slagen • Degelijke selectie van de geïnteresseerde jongeren op basis van motivatie (allerbelangrijkste) en op basis van het profiel • Voorbereidingsweekends/avonden vanaf januari/februari waarin: • thema’s van de uitwisseling worden vastgelegd evenals de doelstellingen en rollen van de deelnemers in overeenstemming met de jongeren in Nquthu: ownership ligt bij de jongeren • aandacht wordt besteed aan interculturele vorming, cultuurshock, de Zuid-Afrikaanse samenleving in zijn totaliteit, de specifieke domeinen die tijdens de uitwisseling aan bod komen • teambuilding • Praktische voorbereiding en info-avond ouders

27. Jongerenuitwisseling: selectie • Minstens 18 jaar en in Bornem wonende • Prioriteiten: motivatie (allerbelangrijkste) en in mindere mate het profiel (studies, ervaring in jeugdwerk of verenigingsleven, etc.): toegankelijkheidsgraad • Op basis van in het Engels ingevulde motivatiebrief en profiel van geïnteresseerde jongeren op een format: • Wordt doorgemaild vanaf ma 5/10 naar emailbestand op lijst • Raadpleegbaar op website vanaf ma 5/10 www.bornem.be (sectie diensten/sectie noord-zuid/sectie stedenband) • Kan ook worden in hard copy verstuurd indien nodig: gelieve aan te geven op het formulier • Deadline indienen format: dinsdag 10 november!!! • Al naargelang aantal geïnteresseerden worden nadien informele gesprekken gevoerd met de jongeren bestaande uit een panel met vertegenwoordiging van jeugddienst, wereldconsulent en iemand van de raad voor ontwikkelingssamenwerking. Afronding van de gesprekken: woensdag 25 november en ondertekening • Definitieve selectie wordt bekendgemaakt eind december/begin januari omwille van technisch werkbezoek met ondertekening van een engagementsverklaring

28. Jongerenuitwisseling: naverwerking • Naverwerking is cruciaal om de continuïteit te waarborgen • Op verschillende manieren mogelijk: • Zichtbaarheid van stedenband vergroten en ambassadeurs worden van de jongerenuitwisseling (b.v. in scholen o.v.v. milieu-educatiepakket, via bib, of via (jeugd)verenigingen) • Uitwerking en voorbereiding jongerenuitwisseling naar Bornem • Uitwerking fotoreportage, radioreportage, filmreportage, teaseraffiches • E.a.

29. Jongerenuitwisseling: praktisch en financieel • Periode uitwisseling in 2010: • te bepalen in januari/februari bij definitieve selectie • Uitgesloten periode: voor juni (te kort op de bal)-eerste deel augustus door WK voetbal: tickets te duur • Gelieve voorkeurperiode weer te geven op het format • Duur: tweetal weken in totaliteit • Praktisch: • Reis: vliegtuigticket op Johannesburg en vervoer langs goed berijdbare wegen naar Nquthu • Enkel internationaal paspoort nodig voor Zuid-Afrika • Accomodatie: deels backpackers/deels gastgezin of volledig in gastgezinnen dit met garantie van veiligheid in groepjes van 2 • Gezondheid: • Aangeraden vaccinaties: hepatitis • Geen malariagebied: geen preventieve geneesmiddelen nodig • Degelijke reisapotheek • Voeding: vrij normale voeding

30. Jongerenuitwisseling: praktisch en financieel • Aantal deelnemers: 4 à 5 jongeren • Financiële kostenplaatje: • Gezien dit kadert in de stedenband is er een tussenkomst van de gemeente: nog te bepalen afhankelijk van de prijs van de vliegtuigtickets • Individuele bijdrage • Bijdrage in groep voor fondsenwerving (benefiet): versterkt ook groepsgeest

31. Meer info? • Aarzel niet contact op te nemen met: • Wereldconsulent gemeente Bornem, Sint-Amandsesteenweg 41/43, 2880 Bornem, 03 8906944, noordzuid@bornem.be • Jeugddienst gemeente Bornem, Sint-Amandsesteenweg 41/43, 2880 Bornem, 03 8906947, jeugd@bornem.be • Meer info stedenbandverhaal tot juni 2009 op www.bloggen.be/stedenbandbornem