180 likes | 375 Views
KIEÅM TRA BAØI CUÕØ. 1, Caáu taïo vaø kí hieäu haït nhaân ? 2, Ñònh nghóa ñôn vò khoái löôïng haït nhaân ?. BAØI 36 NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT HAÏT NHAÂN. PHAÛN ÖÙNG HAÏT NHAÂN. Tieát 1. I. LÖÏC HAÏT NHAÂN. II. NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT CUÛA HAÏT NHAÂN. Tieát 2.
E N D
KIEÅM TRA BAØI CUÕØ 1, Caáu taïo vaø kí hieäu haït nhaân ? 2, Ñònh nghóa ñôn vò khoái löôïng haït nhaân ?
BAØI 36 NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT HAÏT NHAÂN. PHAÛN ÖÙNG HAÏT NHAÂN. Tieát 1. I. LÖÏC HAÏT NHAÂN. II. NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT CUÛA HAÏT NHAÂN. Tieát 2. III. PHAÛN ÖÙNG HAÏT NHAÂN.
BAØI 36 NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT HAÏT NHAÂN. PHAÛN ÖÙNG HAÏT NHAÂN. I. LÖÏC HAÏT NHAÂN: Caùc proâton trong haït nhaân töông taùc ñieän vôùi nhau nhö theá naøo? Vì sao haït nhaân nguyeân töû beàn vöõng ? - Caùc proâton trong haït nhaân mang ñieän tích döông neân ñaåy nhau. Thöïc teá, haït nhaân nguyeân töû beàn vöõng laø vì: caùc nuclon(goàm proâton vaø nôtron) huùt nhau bôûi löïc huùt raát maïnh, goïi laø löïc haït nhaân. - Löïc haït nhaân khoâng coù cuøng baûn chaát vôùi löïc tónh ñieän hay löïc haáp daãn. Noù coøn goïi laø löïc töông taùc maïnh. Vì löïc tónh ñieän thì caùc proâton ñaåy nhau, coøn löïc haáp daãn giöõa caùc nuclon thì quaù nhoû. Vì sao ? - Löïc haït nhaân chæ phaùt huy taùc duïng trong phaïm vi nhoû hôn hoaëc baèng baùn kính haït nhaân. Nghóa laø löïc haït nhaân coù baùn kính taùc duïng khoaûng 10-15m.
II.NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT CUÛA HAÏT NHAÂN. 1. Ñoä huït khoái: * Xeùt haït nhaân: - Khoái löôïng caùc nuclon ban ñaàu chöa lieân keát: m0= Z.mp+N.mn=2.1,00728u + 2.1,00866 u = 4,03188 u (Trong ñoù N = A – Z) - Khoái löôïng haït nhaân: mX =4,00150 u So saùnh hai khoái löôïng treân. Ta ruùt ra keát luaän gì ? → Khoái löôïng cuûa moät haït nhaân luoân nhoû hôn toång khoái löôïng cuûa caùc nuclon taïo thaønh haït nhaân ñoù. Ñoä cheânh leäch giöõa hai khoái löôïng ñoù goïi laø ñoä huït khoái cuûa haït nhaân, kí hieäu Δm. Δm=mo- mX= Z.mp+ (A - Z).mn- mX * Tính chaát naøy toång quaùt cho moïi haït nhaân.
Ví duï 1:(Hoaït ñoäng nhoùm) Tính ñoä huït khoái cuûa hai haït nhaân sau: Chuù yù:mX= m(nguyeân töû) – Z. me
Ñoä huït khoái cuûa haït nhaân: mX=m(nguyeân töû) – Z. me =12,00000 u - 6.0,0005486 u 11,99671 u → Δm=Z.mp+ (A - Z).mn- mX = 6. 1,00728 u+ 6. 1,00866 u- 11,99671 u = 0,09893 u Ñoä huït khoái cuûa haït nhaân: m/X,=m/(nguyeân töû) – Z/. me =15,99491 u - 8.0,0005486 u 15,99052 u → Δm/=Z/.mp+ (A/ - Z/).mn- m/X, = 8. 1,00728 u+ 8. 1,00866 u- 15,99052 u = 0,13700 u
II.NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT CUÛA HAÏT NHAÂN. 2. Naêng löôïng lieân keát: p p * Xeùt haït nhaân: p p n n n n Traïng thaùi 2 Traïng thaùi 1 Theo heä thöùc Anhxtanh: heä caùc nuclon ban ñaàu coù naêng löôïng Eo= mo.c2 , haït nhaân taïo thaønh töø chuùng coù naêng löôïng E = m.c2 < Eo . Vì naêng löôïng ñöôïc baûo toaøn, neân ñaõ coù moät löôïng naêng löôïng Wlk= Eo- E = Δm.c2 toûa ra ñeå caùc nuclon keát hôïp thaønh haït nhaân.
II.NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT CUÛA HAÏT NHAÂN. 2. Naêng löôïng lieân keát: p p * Xeùt haït nhaân: n p p n n n Traïng thaùi 2 Traïng thaùi 1 Ngöôïc laïi, neáu muoán taùch haït nhaân ñoù thaønh caùc nuclon rieâng reõ (chuyeån töø traïng thaùi 1 sang traïng thaùi 2), ta phaûi cung caáp cho heä naêng löôïng Wlk= Δm.c2ñeå thaéng löïc lieân keát giöõa caùc nuclon. Vì vaäy ñaïi löôïng Wlk= Δm.c2 goïi laø naêng löôïng lieân keát cuûa haït nhaân. → Naêng löôïng lieân keát cuûa moät haït nhaân ñöôïc tính baèng tích cuûa ñoä huït khoái cuûa haït nhaân vôùi thöøa soá c2. Haõy ñònh nghóa naêng löôïng lieân keát cuûa haït nhaân ? Wlk = Δm.c2
Ví duï 2:(Hoaït ñoäng nhoùm) Tính naêng löôïng lieân keát cuûa hai haït nhaân sau:
Ñoä huït khoái cuûa haït nhaân: Δm=0,09893 u → Naêng löôïng lieân keát: Wlk= Δm.c2 =0,09893 u.c2 = 0,09893. 931,5 (MeV/c2).c2 92,15 MeV Ñoä huït khoái cuûa haït nhaân: Δm/=0,13700 u → Naêng löôïng lieân keát: W/lk= Δm/.c2 =0,13700 u.c2 = 0,13700. 931,5 (MeV/c2).c2 127,62 MeV
II.NAÊNG LÖÔÏNG LIEÂN KEÁT CUÛA HAÏT NHAÂN. 3. Naêng löôïng lieân keát rieâng: Naêng löôïng tính cho moät nuclon, goïi laø naêng löôïng lieân keát rieâng: → Noù ñaëc tröng cho ñoä beàn vöõng cuûa haït nhaân. - Haït nhaân coù naêng löôïng lieân keát rieâng caøng lôùn thì caøng beàn vöõng. - Caùc haït nhaân beàn vöõng coù naêng löôïng lieân keát rieâng vaøo côõ 8,8 MeV/nuclon. Ñoù laø nhöõng haït nhaân trung bình, coù soá khoái A trong khoaûng: 50 < A < 80 Ví duï: 7,6 8,8 8,3 8,7
Ví duï 3:(Hoaït ñoäng nhoùm) Tính naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa hai haït nhaân sau:
Naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa haït nhaân: Ta coù: Wlk 92,15 MeV Naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa haït nhaân: Ta coù: W/lk 127,62 MeV
BAØI TAÄP CUÛNG COÁ CAÂU1. Naêng löôïng lieân keát rieâng. A. Gioáng nhau vôùi moïi haït nhaân. B. Lôùn nhaát vôùi caùc haït nhaân nheï. C. Lôùn nhaát vôùi caùc haït nhaân trung bình. D. Lôùn nhaát vôùi caùc haït nhaân naëng. Ñaùp aùn: C
CAÂU2. Baûn chaát löïc töông taùc giöõa caùc nuclon laø: A. Löïc tónh ñieän. B. Löïc haáp daãn. C. Löïc ñieän töø. D. Löïc töôïng taùc maïnh. Ñaùp aùn: D
CAÂU 3. Naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa haït nhaân. A. Coù theå aâm hoaëc döông. B. Caøng lôùn thì haït nhaân caøng beàn. C. Caøng nhoû thì haït nhaân caøng beàn. D. Coù theå trieät tieâu ñoái vôùi moät soá haït nhaân ñaëc bieät. Ñaùp aùn: B
CAÂU 4. Haït nhaân naøo coù naêng löôïng lieân keát rieâng lôùn nhaát ? A. Heli. B. Cacbon. C. Saét. D. Urani. Ñaùp aùn: C
BAØI TAÄP VEÀ NHAØ Baøi 1 → 6 SGK trang 186, 187. Caùc baøi taäp trong saùch BAØI TAÄP VAÄT LÍ