Нормален енергетски метаболизам и нутритивни потреби

1. Нормален енергетски метаболизам и нутритивни потреби • Нутритиентите се неопходни за одржување на живототот • Искористувањето на нутритиентите зависи од хранењето и инфламаторниот одговор (стрес) • Енергетските потреби варираат зависно од клиничката состојба • Калориската дистрибуција зависи од метаболичкиот статус

2. Метаболички одговор на гладување и траума: нутритивни потреби • Метаболичкиот одговор на гладување е адаптивен механизам • Нутритивните опотреби се зголемувааат при траума

3. ХИПОГЛИКЕМИЈА – е примарен стимулус Хормонални промени: зголемен cortisol, catecholamini, glucagon, хормон на раст Примарни глуконеогенски прекурсори од страна на црниот дроб & бубрези: a.lactati b. glycerol c. amino kiselini (alanine & glutamine) Метаболен одговор на Гладување

4. Се зголемува протеолизата како резултат на зголемениот Кортизол ------> вкл. Азот во урина првите 4 дена од гладувањето (8-12g/дневно = 6.25g од мускул/g од азот).

5. Протеинскиот катаболизам примарно доаѓа од протеините од СКЕЛЕТНАТА мускулатура, но при потполно гладување се вклучуваат и другите органи • Во црниот дроб се штедат ензимите за глуконеогенеза и липолиза • Во панкреасот и ГИТ, се активираат ензимите за дигестија и протеинот за регенерација на епителиумот -> ПАРАДОКСАЛНА ИНТОЛЕРАНЦИЈА НА ХРАНА

6. Брзата протеолиза не може да трае долго кога има губиток на 75 g/дневно, пациентот брзо умираRANDLE ЕФЕКТ • Се намалува уринарната екскреција на азот 2 – 4 gm/дневно кое се должи на кето-адаптацијата на мозокот • Се намалува протеинското распаѓање и тогаш главен извор на енергија се мастите (90%)

7. Метаболен одговор на траума ФАЗИ: • Катаболичка фаза(Ebb, Адренергична -Corticoid): • Веднаш по хируршка опреација или траума • Се карактеризира со/ хипергликемија, зголемено лачење на азот во мочка поголемо отколку при гладување • Предизвикано од зголемен glucagon, glucocorticoid, catecholaminiи намален insulin • Обид за надоместување на циркулаторниот волумен и ткивната перфузија

8. Метаболизам при траума ФАЗИ: • Рана анаболична фаза (прекин на кортикоидите): • Се враќа ткивната перфузија, може да трае денови или месеци, зависно од : • Тежината на повредата • Претходната здравствена состојба • Медицинската интервенција • Силно намалување на азотната екскреција • Азотниот баланс е позитивен (4g/дневно) има брзо и прогресивно зголемување во тежината и мускулната сила

9. Метаболизам при траума ФАЗИ: • Доцна анаболичка фаза: • Неколку месеци по траумата • Се јавува кога потполно ќе се поврати волуменскиот дефицит • Повторно враќање на телесната тежина

10. Метаболизам при траума Метаболизам на јагленохидрати кај траума : хипергликемија = пропорционална на тежината на траумата • Важно: • Важност на хомеостазата • Главен извор на енергија за мозокот • Адекватно испорачување

11. Метаболизам при траума Метаболизам на Јагленохидрати: Хипергликемија: • Предизвикана од: • Зголемени катехоламини (примарно), cortisol, glucagon, vasopressin, angiotensin II, somatostatinи намален insulin. • Гликонеогенеза во црниот дроб и бубрезите и нарушено прифаќање на глукозата на периферијата

12. Метаболизам при траума Метаболизам на Јагленохидрати: Хипергликемија: • Резистенција на инсулин: • За време на Ebb фазата постои намалување на бета клеточната сензитивност спрема глукозата кое се должи на Catecholaminot, somatostatinotи намалениот крвоток низ панкреасот • Резистентност на егзогена администрација наинсулин и во EBB и во раната FLOW фаза • Во средната и касната Flow фаза, бета клеточната сензитивност се враќа на нормала и нејзината вредност е повисока, но перзистира хипергликемија заради континуирана глуконеогенеза

13. Метаболизам при траума Метаболизам на Јагленохидрати: • Метаболизам на глукоза во повредени ткива: • Се зголемува глукозното прифаќање и продукцијата на лактати заради анаеробната гликолиза која се должи на локалната ткивна хипоксија • (+) инсулинска сензитивност

14. Метаболизам при траума Метаболизам на липиди: • Примарен извор на енергија • Најдобар стимулус за хормон сензитивната липаза е КАТЕХОЛАМИНОТ • RANDLE ЕФЕКТОТ не е присутен

15. Метаболизам при траума Метаболизам на протеини: • Екскреција на азот преку мочката 30-50g/дневно кое се должи на протеолиза; 20% се искористува за енергија (калории)остатокот за глуконеогенезаод страна на црниот дроб и бубрезите (кортизол, глукагон, катехоламини) • Примарен извор на протеини е скелетната мускулатура а висцералните органи се поштедени

16. Метаболизам при траума Метаболизам на протеини: • Кетоадаптацијатае инхибирана----> перзистира глуконеогенезата ---> перзистира протеолиза(ИНТЕРЛЕУКИН I). • Степенот и траењето (-) на азотниот баланс е поврзано со тежината на повредата.Крајниот резултат на катаболизмот зависи од возраста, полот и физичката кондиција на пациентот (> кај млади, здрав и мажи) • (-) азотен баланс може да се намали соголемо калориско надополнување со азот

17. Пациент со траума

18. Повреда од било каков тип е поврзана со: • Имобилизација • Гладување • Враќање во првобитна состојба • Првите две се поврзани со намалување на енергетската побарувачка, додека третото е поврзано со зголемена енергетска побарувачка • Количеството на енергија кое се продуцира кај пациент со траума не е оптимално за задоволување на енергијата која е неопходна за репарирање, а се должи на: • Намалена или без нутритивна подршка • Значајно намалување на енергетското надополнување и количеството на ATP за време на шок, хипоксија, сепса, исхемија и повреда - анаеробен метаболизам

19. Енергетска потрошувачка во мирување по Harris и Benedict: (МАЖ)66.47 + 13.75 (TT) + 5.0 (висина) – 6.76 = Kcal/дневно (ЖЕНА)65.51 + 9.56 (ТТ) + 1.85 (H) – 4.68 = Kcal/дневно Зголемена температура: ја зголемува енергертската потрошувачка во мирување за околу 7%за секој степен на температура

20. Нутритивни потреби • Енергија – Harris-Benedict равенка x стрес фактор –25 – 30 kcal/kg ТТ – Индиректна калориметрија • Протеини – Стабилни пациенти: 0.8 – 1.0 g/kg ТТ – Пациенти со стрес:1.2 – 2.0 g/kg ТТ

21. Нутритивни потреби • Масти – Стабилен пациент: 25% – 30% од калориите – Пациент со стрес: 20% – 35% од калориите • Јагленохидрати – Стабилен пациент: 50% – 65% од калориите • Дијабетес мелитус, хипергликемија, ХОБС, хиперкапнеа, можат да имаат корист од – јагленохидрати (околу 30% од калориите) –  липиди (околу 50% од калориите)

22. Нутритивни потреби • Витамини и Минерали – стабилен пациент: 100% препорачан внес дневно – пациент со стрес: 100% препорачан внес дневно, (ХОБС, канцер, антиоксиданси критично болен) – пац. Со хепат. иснф: B Витамини,  фолна Na, Cu, Fe, Mn – бубрежна инсуф: Na, K, CI, PO4, Витамин A – HIV/AIDS: антиоксиданси, Витамини B6, B12

24. Нутритивна подршка Основна цел на нутритивната подршка: • Да се задоволат енергетските потреби за метаболичките процеси • Да се одржува нормална телесна температура • За доведување во нормала на ткивните функции

25. Начини на исхрана: • Ентерална • Парентерална (TPN) • Комбинација