ผ้าและเส้นใย [ 006 313]

1. ผ้าและเส้นใย[006313] โดย… ผู้ช่วยศาสตราจารย์ อัจฉรา สโรบล ภาควิชามนุษยสัมพันธ์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

2. ชนิดของเส้นใย 1.1 ใยเซลลูโลส ได้จากใยพืช -จากเมล็ด Cotton, Kapok - จากลำต้น Flax, Ramie, Hemp, Jute -จากใบ Abaca Pineapple Sisal 1.2 ใยโปรตีน ประกอบด้วย Amoino acid เช่น ขนสัตว์ โมแฮร์ แคชเมียร์ อูฐ อัลปาก้า ลามาร์ -Fur fiber = มิงค์ กระต่าย 1.3 ใยแร่ : ใยหิน - ใยจากตัวไหม : ไหม1.4 ใยยางธรรมชาติ ใยธรรมชาติ

3. 2. ใยสังเคราะห์ 2.1. ใยสังเคราะห์จากธรรมชาติ [Man-made Fiber] - สังเคราะห์จากเซลลูโลส เช่น Rayon, AcetateTriactate 2.2. ใยสังเคราะห์จากโปรตีนเรียกว่า Azlon 2.3 ใยสังเคราะห์จากสารเคมี [ Synthetic Fiber] Nylon Polyester Acrylic Olefin Saran Vinyon Spandex Synthetic rubber Aramid Novoloid Glass Mettallic

4. ชนิดของเส้นใย • เส้นใยเซลลูโลส กลุ่มของเส้นใยที่ได้จากพืช ประกอบด้วยกลุ่มแอนไฮโดรกลูโคส ซึ่งมี คาร์บอน ไฮโดรเจน อ๊อกซิเจน • Polymerization เป็นขบวนการต่อกันของหน่วยเล็กๆให้เป็นหน่วยใหญ่ เรียกว่า โพลิเมอร์ • ส่วนประกอบทางเคมีจะทำปฎิกิริยาเร็วกับความชื้น

5. 1.ดูดซึมน้ำได้ดี 2.ระบายความร้อนดี 3.ทนความร้อน 4.ยับง่าย คืนตัวต่ำ 5.นำไฟฟ้าได้ดี 6.มีความหนาแน่นสูง 7.ไม่ทนต่อกรดจากเกลือแร่ 8.ทนต่อมอด 9.ขึ้นราง่าย 10.ติดไฟง่าย 11.ทนแสงแดดปานกลาง 1.สบาย เมื่ออากาศร้อน 2.ผ้าเนื้อบาง ใส่สบาย 3.ต้มได้ รีดไฟแรงได้ 4.ยับมาก ตกแต่งทนยับ 5.ไม่เกิดไฟฟ้าสถิต 6.ผ้าดูมีน้ำหนัก 7.เมื่อเปื้อนยางผลไม้ซักออกทันที 8.เก็บรักษาง่าย 9.ไม่ทิ้งผ้าเปื้อนและเปียกไว้นาน 10.ผ้าติดไฟง่าย กลิ่นเหมือนเผากระดาษ 11.ทำม่านจะไม่ทน คุณสมบัติ

6. ฝ้าย[Cotton] • อเมริกานำมาปลูกครั้งแรกโดยพันธุ์ Sea Islandจากอินเดีย • ฝ้ายในประเทศไทย มีเส้นใยยาว1.5-1นิ้ว ฝ้ายสีขาวเกรดดีที่สุด • คุณสมบัติ- มันน้อย เหนียวปานกลางและจะเหนียวเพิ่มขึ้นเมื่อเปียก ยับง่าย ติดไฟง่าย ทนต่อด่าง ไม่ทนกรด ไม่ทนต่อแสงแดด • ประโยชน์– ดูดซับน้ำได้ดี ทนต่อความร้อน นิยมตกแต่ง กันหด ทนยับ ซักไม่ต้องรีด

7. ลินิน[Flex] • ได้มาจากเปลือกต้น Flex • คุณสมบัติ:มีความยือหยุ่นต่ำ ยับได้ง่าย ทนความร้อนได้ดี ทนด่าง ทนกรดเจือจาง ไม่ทนต่อแดดจัด ทนต่อราและมอด • ประโยชน์: เหนียวเหมาะทำเป็นเส้นด้าย เย็นสบาย ตกแต่งโดยทุบเส้นด้ายให้แบน ทำให้เนื้อแน่นเป็นมัน

8. ใยโปรตีน Wool:ขนสัตว์คุณภาพดีได้จากแกะพันธุ์เมอริโน โดยขนที่มีคุณภาพดีที่สุดได้จากส่วนไหล่และด้านข้าง รวมทั้งตอนกลางของลำตัว คุณสมบัติ:ยืดหยุ่นและคืนตัว รวมทั้งยึดเกาะกันได้ดี มีความเหนียวต่ำ น้ำหนักเบา ดูดความชื้นได้ดี ไม่ทนด่าง ทนกรดอ่อน ไม่ควรตากแดด ทนแบคทีเรียและรา ไม่ทนมอดแมลง ประโยชน: ตัดสูท เสื้อกันหนาว

9. ใยโมแฮร์ [Mohair] • ใยจากแพะแองโกร่า • ใยจากแพะแคชเมียร์ • ขนอูฐ • ขนลามาร์และอัลปาคา • ขนตัวกัวนาโค • ขนกระต่ายแองโกร่า

10. ใยไหม [Silk] • มีเส้นใยยาว เรียบ เหนียวมาก มีความยืดหยุ่นดี • ดูดซับความชื้นได้ดี ทนต่อด่าง ทนต่อน้ำยาซักแห้ง และไม่ทนกรด รวมทั้งไม่ทนต่อสารฟอกขาวคลอรีน

11. ใยสังเคราะห์จาก Cellulose • เรยอง [Reyon]ใยเรยองชนิดH.W.M. Rayon มีความเหนียวและคงทนได้ดี • ขบวนการผลิต Viscose Rayon • เซลลูโลส + สารละลายซดาไฟ แยกสารละลายออก นำผงเซลลูโลส + คาร์บอนไดซัลไฟด์  โชเดียมเซลลูโลสแซนเตทนำโชเดียมเซลลูโลสแซนเตท+ โซเดียมไฮดรอกไซด์เจือจาง  น้ำยา วิสโคส (สีน้ำผึ้ง)  ปั่นเป็นเส้นใย

12. การผลิตคิวปราโมเดียมเรยองการผลิตคิวปราโมเดียมเรยอง • ใช้เซลลูโลส + สารละลายทองแดงที่ T. ต่ำ ได้ของเหลวสีน้ำเงิน ปั่นเส้นใยฉีดลงในอ่าง H2So4เจือจาง ล้างทองแดงออกทำให้แห้งนำไปปั่นเส้นด้าย • H.W.M.Rayonยืดได้น้อย เหนียวมาก มีความคงรูป ทนยับ ขัดมันได้เหมาะทำม่าน • Acetateใช้เนื้อไม้เป็นหลักผสมกรดอาซิติคและอาซิโตน • Triacetate เป็นมันมาก ใช้ผสม ไหม ขนสัตว์

13. ใยสังเคราะห์จากโปรตีนใยสังเคราะห์จากโปรตีน • เรียกว่า Azlons • Aralac สังเคราะห์จาก นม • Vicara สังเคราะห์จาก ข้าวโพด

14. เส้นใยประดิษฐจากสารเคมีเส้นใยประดิษฐจากสารเคมี • ไนลอน เป็นใยโพลิอะไมค์ • คุณสมบัติ: เหนียวมาก ยืดหยุ่นได้ดี คืนตัวได้ เนื้อเบา ดูดซึมความชื้นได้น้อย ไวต่อความร้อน ทนต่อด่าง ไม่ทนกรด โค้งงอดี ทนมอด แมลง

15. Polyester Fibers • ชนิดแรก Tyrylene • คุณสมบัติ: ไม่ยับ ดูแลง่าย ดูดซึมความชื้นได้น้อย • ชื่อการค้า - Crimplene, Tergal ผลิตใน France • Terlenka ผลิตใน Denmark • Terylence ผลิตใน England/ Canada • Tetoron, Toray ผลิตใน Japan

16. Acrylic Fiber • คุณสมบัติ: สีขาว เหนียวต่ำกว่าฝ้าย ยืดได้ คืนรูปได้ดี • ดูดความชื้นต่ำ ไวต่อความร้อน • ทนด่างอ่อน ทนมอดแมลง • นิยมทำขนสัตว์เทียม

17. Modacrylic Fibers • ไวต่อความร้อน ผสมกับใยอื่น ไม่ต้องรีด ทนด่าง • กรดเข้มข้น ใช้ทำผมปลอม พรม

18. Olefin Fibers • น้ำหนักเบาที่สุด ทนต่อแรงเสียดสี ยืดและหดกลับได้ดี • ไม่เกิดไฟฟ้าสถิต มีจุดหลอมละลายต่ำ

19. Novoloid Fibers • ทนต่อสารเคมีและไฟฟ้าได้ดี มีความเหนียว • ใช้ทำเสื้อผ้าของผู้ทำงานใกล้ไฟ

20. Nylon • Nylon 6T, Nomex เป็น โพลิอะไมค์ ทำจาก Hexamethylene diamine และ Terephthalic acid มีจุดหลอมละลายสูง • Nylon Qiana ผิวสัมผัสคล้ายไหม ทนยับ ใช้ทอผ้าและถักนิตได้ดี • ใยอะรามิค ใช้ชื่อ Neomex nylon ทนไฟและเหนียวมาก

21. Saran • มีผิวสัมผัสเรียบ เนื้อนุ่ม รูปร่างหน้าตัดเกือบกลม • ไม่เหนียวแต่ยืดได้ดี • คืนตัวได้ดี เหมาะทำพรมผ้าม่าน ผ้ากรองน้ำมัน • ไม่เกิดไฟฟ้าสถิต • ถูกแสงแดดไม่เหลือง

22. Vinyon • ประกอบด้วยไวนีลคลอไรค์ • ยืดได้ดีเยี่ยม ยืดหยุ่น คืนรูปได้ดี • ไวต่อความร้อน • ทนต่อสารเคมี • ใช้มากในงานอุตสาหกรรมเช่น ผ้าบุเครื่องเรือน ถุงมือสตรี หมวก เสื้อ วัสดุปูพื้น

23. ใยกลุ่มอีลาสตอเมอร์ • ใยยาง Spandex Anidex • Spandex ชนิดแรกคือ Lycra • น้ำหนักเบา ยืดหยุ่นดี ใช้ตัดชุดอาบน้ำ ชุดกีฬา

24. Anidex Fibers • ยืดได้และกลับคืนได้อย่างดีเยี่ยม • ชื่อทางการค้า Anim 8 • ใยหิน Asbestos นุ่มเหนียว ไม่ไหม้ไฟ • ใยแก้ว ทำจากทราย silica และ หินปูน • ไม่ดูดความชื้น ไม่ยับ ไม่ทนการเสียดสี ย้อมสีติดยาก

25. กฎหมายเส้นใย • อเมริกา ได้กำหนดกฎหมายที่เรียกว่า ACT เมื่อ 1958 • สาระสำคัญ คือ 1. ผลิตภัณฑ์สิ่งทอทุกชนิดต้องระบุชื่อเส้นใย 2. เส้นใยที่นำเข้าต้องระบุประเทศที่ผลิต/ เป็นเจ้าของ 3. ชื่อเส้นใยต้องใช้ Generic Name / Fiber Name

26. การผสมเส้นใย • นำเส้นใยตั้งแต่2ชนิดขึ้นไปผสมกัน • เสริมคุณภาพและคุณสมบัติที่ดีซึ่งกันและกัน • อัตราส่วนการผสมเส้นใย • Polyester65:cotton35 • Polyester50:cotton50 • Wool85:nylon15 • Nylon60:rayon40 • Acrylic55:wool45

27. การตกแต่งผ้า • การตกแต่งแบบถาวร [Permanent] • การตกแต่งอย่างคงทน [Durable] • การตกแต่งชั่วคราว [Temporary] • การตกแต่งใหม่ Renewable]

28. การตกแต่งเพื่อประโยชน์ใช้สอยการตกแต่งเพื่อประโยชน์ใช้สอย • การตกแต่งกันหด [shrinkage control] • การตกแต่งกันยับ [Wrinkle resistant] • การตกแต่งกันน้ำ [Water proof] • การตกแต่งให้สะท้อนน้ำ [Water repellant] • การตกแต่งกันแบคทีเรีย [Anti-Bacteria Finish] • การตกแต่งให้ผ้าดูดซับความชื้น [Absorbency Finish] • การตกแต่งกันไฟและหดหนีไฟ [Fire proof] • การตกแต่งกันไฟฟ้าสถิต [Anti Static Finish] • การตกแต่งกันสีตก [Color Fastness] • การปรับให้ผ้านุ่ม [Fabric Oftener] • ตกแต่งสะท้อนแสง [ Light Reflection]

29. การแต่งกาย • มีความเป็นธรรมชาติ • แบบสบายๆเรียบง่าย • สามารถดัดแปลงได้ • เหมาะกับสถานการณ์และโอกาส • เข้ากับบุคลิกและรูปร่าง

30. สาเหตุที่ทำให้การแต่งตัวไม่เข้ากับบุคลิกสาเหตุที่ทำให้การแต่งตัวไม่เข้ากับบุคลิก • ความมั่นใจสูงเกินไป • ขาดความเชื่อมั่น • Brand name • Fashionable • Style • Fashion