REUMATOLOGIJA

1. REUMATOLOGIJA

2. REUMATSKE BOLESTI • Reumatske bolesti su veoma česte, uglavom su hroničnog toka,često ometaju normalan život i radnu sposobnost . • Dele se na : • I ZAPALJENSKE BOLESTI 1. Idiopatski artritisi ( Reumatska groznica , Rematoidni artritis , Juvenilni artritisi , sistemske bolesti 2. Infektivni artritisi 3. Metaboličke artropatije

3. II DEGENERATIVNE R.BOLESTI : 1. Degenerativne bolesti perifernih zglobova 2. Degenerativne bolesti kičmenog stuba III VANZGLOBNI REUMATIZAM ( entezitis , buurzitis , tendinitis , tenosinovitis , fibromialgije ..) IV REUMATSKE BOLESTI U SKLOPU DRUGIH BOLESTI

5. Spondiloticne promene , NMR

6. . REUMATOIDNI ARTRITIS-R.A • RA je hronični , simetrični poliartritis koji vremenom dovodi do deformiteta , disfunkcije i destrukcije zahvaćenih zglobova . • Glavno mesto dešavanja je sinovija zgloba ali može imati i multisistemski karakter .Prevalenca je 0,5% ,posle 4 decenije , kod žena do 3 puta više. • ETIOLOGIJA i PATOGENEZA : nepoznata (genetika , virusi i bakterije ,vlažna i hladna klima, poremećaji imunskog odgovora) . Produkti B limfocita – RF bivaju fagocitovani i deponovani na površini hrskavice . Leukotrijeni , prostaglandini , kolagenaze dovode do zapaljenja sinovije .

7. Zglob u Reumatoidnom artitisu

8. KLINIČKA SLIKA : jutarnja ukočenost, bolovi,otok simetričnih zglobova šake MCP, PIP, ručja , MTP i drugih zglobova ali nikada kičme . I stadijum bolesti ,sinovitis sa izlivom u zglobnu šupljinu , razaranje hrskavice i subhondralne kosti sa osteoporozom II stadijum , bujanje granulacionog tkiva –panus ,fibozna ankiloza III stadijum potpuna destrukcija hrskavice i epifize sa pojavom koštane anikoloze . U mekim tkivima oko zgloba znaci zapaljenja sa granulomatoznim promenama .

9. Reumatoidni Artritis, Inflamatorne promene, Ultrazvuk, CT

10. SISTEMSKE pojave u RA u 30%: serozitis ( pleuritis , perikarditis) , reumatoidni čvorići iznad koštanih prominencija i u unutrašnjim organima ( pluća , sce , oko ) , vaskulitis – neuropatije distalnog tipa sa parestezijama KOMPLIKACIJE :amiloidoza , deformacije: semifleksija kolena , na rukama kao rupice za dugme , labudov vrat ,nalik na čekić.., najteži mutilacija šake .

11. Reumatoidni artritis

12. DIJAGNOZA I TERAPIJA R.A. • LAB : nespecifični znaci zapaljenja , ubrzana SE,CRP, Fibrinogen ,anemija • Specifični znaci : reumatoidni faktor , pozitivan u 75 % , Latex i Waler-rose • Radiološki znaci ( osteoporoza , kasnije destrukcija i deformiteti zglobova ) • TERAPIJA : nesteroidni antireumatici NSAIL , soli zlata , sulfasalazin , D penicilamin , ciklosporin, Imuran.. • Fizikalna Terapija u cilju smanjenja tegoba , poboljšanje funkcije zgloba i sprečavanje deformiteta . • Hirurško lečenje - ARTROPLASTIKA

13. JUVENILNI ARTRITIS -M. STILL • Dečija forma , kod oba pola u prvih 5 godina života ali se može javiti i kod odraslih . • KLINIČKA SLIKA : febrilnost intermitentno, jeza ,makulozna ospa trupa i ekstremiteta, artralgije , monoartritis ili poliartritisi , limfadenopatija , splenomegalija , serozitis , miokarditis , plućne i centralne manifestacije . • TOK BOLESTI : remisije i recidivi , kod trećine postoji usporen rast , deformiteti sa visokom invalidnošću .

14. ANKILOZIRAJUĆI SPONDILITIS • Morbus Bechterew je hronično zapaljenje sakroilijačnih zglobova sa okoštavanjem interspinalnih i lonitudinalnih ligamenata sa ankilozom intervertebralnih zglobova i osteoporozom pršljena . • UZROCI : genetika , infekcije urogenitalnog trakta , HLA B-27 . • Muški pol oboljeva do 7 puta češće u 3 deceniji.

15. KLINIČKA SLIKA :Bol i ukočenost u distalnoj kičkmi , sakroileitis obostrani sa bolnim širenjem niz natkolenice .Zatim se širi ushodno, ispravlja se lumbalna lordoza , spazam paravertebralne muskulature, bolovi u ledjima i pri inspirijumu ( kifoza ) i na kraju bolna ukočenost vrata . Retko može da počne artritisom perifernih zglobova ili entezitisom petne ili sedalne kosti . Mogu postojati i opšti znaci malaksalost , gubitak apetita i febrilnost. U 25 % pacijenata vidja se iritis , iridociklitis Bolest prolazi kroz 3 faze : Neuralgičnu , Aneuralgičnu i Završnu fazu u kojoj je pacijent nepokretan od glave do butina ( kičma kao bambusov štap) TERAPIJA : simptomatska , NSAIL, Kortikosteroidi , Fizikalna Tk, Kineziterapija , hirurško lečenje .

16. Ankiloziranje, Proces - šematski

17. Morbus Bechterew – rentgenski nalaz

18. Morbus Bechterew

19. Morbus Bechterew, Kičma kao bambus

20. REITEROV SINDROM • Predstavlja seronegativni artritis koji se javlja nakon urogenitalne (hlamidija , ureaplazma ) ili crevne infekcije ( Salmonela , ,šigela ) , kod mladih muškaraca sa čpoz HLA B-27 u 3 i 4oj deceniji – • KLINIČKA SLIKA :nakon infekcije javlja se obostrani konjuktivitis , uveitis a potom zglobne promene u vidu asimteričnih artritisa , manje od 4 zgloba ,koleno , skočni , 1,2 i 3 MTP ,DIP i PIP , obostrani sakroileitis u 2/3 pacijenata , entezitis petne i sedalne kosti, kožne promene . • TERAPIJA : NSAIL a kod hroničnih glikokortikoidi

21. SISTEMSKE BOLESTI VEZIVNOG TKIVA • U ovu grupu bolesti spadaju : • 1.SISTEMSKI ERITEMSKI LUPUS, SLE • 2.POLIARTERITIS NODOSA • 3.POLIMIOZITIS, DERMATOMIOZITIS • SKLERODERMIA , SISTEMSKA SKLEROZA

22. SISTEMSKI ERITEMSKI LUPUS • SLE je autoimuna bolest sistemskog karaktera sa prisustvom autoantitela. Prevalenca 1 na 2000, u 3 i 4 deceniji ,do 8 puta češća kod žena . Kod obolelih od SLE ili članova njihove porodice vidjaju se i druge autoimune bolesti . • UZROCI:egzogeni činioci ( infekcije) i endogeni ( genetika i hormonski status) , UV zraci , narušen imunski sistem .

23. KLINIČKA SLIKA SLE: početak može biti postepen ili akutan sa opštim znacima kao što su febrilnost ,malaksalost , artralgije ili artritisi (mali zglobovi) , mialgije , kožne promene (eritem obraza u vidu leptira) , lezije diskoidnog lupusa sa zahvatanjem dubljih slojeva i atrofijom , alopecija ,vaskulitisi , M.Raynaud , serozitisi ( perikarditis , pleuritis ), endokarditis , pneumonija , miokarditis , krvarenja digestivnog trakta, glomerulonefritis . Neuropsihijatrijske promene : Epi , neuralgije , psihoza , migrene , CVI . Od hematoloških promena vidja se hemolizna anemija, tromboze

24. Sistemski lupus-”baterflaj” crvenilo Diskoidni lupus

25. Komplikacije sistemskog lupusa Akutnabubreznainsuficijencija

26. DIJAGNOZA I TERAPIJA SLE • LABORATORIJA :ubrzana SE , anemija, leukopenija , trombocitopenija , autoantitela pozitivna (antinukleusna ANA su pozitivna u preko 98% pacijenata , anti DNK, anti RNK , Lupus ćelije ) • TERAPIJA :NSAIL , glikokortikoidi , imunoisupresivi , dijaliza, antimalarici , higijensko dijetetski režim života i ishrane

27. POLIMIOZITIS • Hronično zapaljenje poprečno prugastih mišića , autoimune prirode pokrenute delovanjem mikroorganizama sa povremenim zahvatanjem kože (dermatomiozitis). Kod žena je 3 puta češći polimiozitis a kod dece do 20 puta je češći dermatomiozitis . • U 10% je udružen sa malignim bolestima i drugim sistemskim bolestima .

28. POLIMIOZITIS , KLINIČKA SLIKA : početak postepen , sa slabošću mišića ramenog i karličnog pojasa , teško ustajanje , gutanje , retko bolovi . U teškim slučajevima miokarditis i otežano disanje . DERMATOMIOZITIS ,Klinička slika : crvenilo kože lica ,laktova , kolena , makulopapulozna ospa , ekcemi , ljubičasti prstenovi oko očiju i periorbitalni edemi . Može biti udružen ili preklopljen sa RA, SLE , sklerozom. DIJAGNOZA :LABORATORIJA :SE ubrzana , CPK uvećan kao i LDH i enzimi . EMG i biopsija mišića TERAPIJA . Fizikalna i kineziterapija , glikokortikoidi , imunosupresivi ..

29. Bolne tacke u fibromiozitisu

30. Dermatomiositis

31. Dermatomyositis

32. SISTEMSKA SKLEROZA • SS je sistemsko oboljenje sitnih krvnih sudova kože i unutrašnjih organa sa pojačanim stvaranjem veziva i fibrozom unutrašnjih organa • Bolest je češća kod žena 4 puta u 4 i 5 deceniji . • UZROCI : nepoznati , izloženost hemikalijama (vinil.hlorid , benzen ) i lekovima ( antibiotici ), pojačana aktivnost humoralnog imuniteta sa pojavom antitela . • U početku se nakupljaju T limfociti oko krvnih sudova kože , dovode do oštećenja endotela , zadebljanje intime ( pojačana aktivnost fibroblasta i stvaranje kolagena ) i suženje lumena arterija .

33. KLINIČKA SLIKA SS : Raynauld fenomen ( bledilo i crvenilo prstiju ) ,nosa i brade , ukočenost , otoci i bolovi zglobova šaka , zadebljala glatka i sjajna koža na šakama a potom licu , vratu i ostalim delovima. U difuznoj formi pored kožnih promena dolazi i do fibroze unutrašnjih organa , pluća, bubrega , srca , digestivnog trakta sa pratećim simptomima . TERAPIJA : vazodilatatori , nifelat , imunosupresivi , Interferon , D penicilamin

34. METABOLIČKI ARTRITIS -GIHT • GIHT kao metabolička bolesti nastaje kao primarno oboljenje kod hiperirikemije , u sklopu mijeloproliferativnih bolesti ili bubrežne insuficijencije . • Češći je kod muškaraca i skon je recidivima . • Hiperurikemija dovodi do akutnog artritisa , deponovanjem kristala u zglobnoj šupljini . Artritis je prvo monoartikularan (palac noge ) , redje zahvata više zglobova u trajanju do 2 nedelje . • Tofusi , kristali mogu se taložiti u tetivama , ušnoj školjci , bubrezima . • TERAPIJA : Alopurinol , NSAIL ,Kolhicin , dijeta bez purina

35. DEGENERATIVNE REUMATSKE BOLESTI • ARTROZE nastaju delovanjem različitih faktora ( mehanički uticaji, genetika , metabolički poremećaji , ishrana ) koji doprinose oštećenju hrskavice sa hipertrofijom subhondralne kosti i rubova zgloba. Dolazi do suženja zglobnog prostora. • KLINIČKA SLIKA : bolovi i ukočenost zgloba posle mirovanja , ograničena pokretljivost, krepitacije , izliv bez povišene temperature .

36. Degenerativne Promene, artroza

37. Levo koleno, gonartroza

38. ARTROZA KOLENA :Manifestuje se bolom pri nekim pokretima (penjanje ili silaženje) uz ukočenost i krepitacije . Kasnije se javlja nestabilnost u zglobu , klecanje i varus deformacije kolena ( O noge ). ARTROZA KUKA :vidja se u starijoj dobi kod oba pola ,kod osoba koje su imale kongenitalne subluksacije kuka i druge anomalije . Ispoljava se bolom u preponi, glutealnoj regiji i kolenu , ograničena je pokretljivost . Kasnije može doći do skraćenja noge i atrofije mišića .

39. Gonarthrosis, NMR

40. GENERALIZOVANA ARTROZA se vidja na 3 ili više zglobova na PIP i DIP šaka u vidu zadebljanja , bolova , ograničene pokretljivosti (Heberdenovi i Bouchardovi čvorići ) uz artrozu ostalih zglobova . DIJAGNOZA : radiografski znaci TERAPIJA : dnevni režim odmora , kretanja , održavanje telesne mase , NSAIL , fizikalna i kineziterapija , intra artikularno glikokortikoidi , glukozamin sulfat..Hirurško lečenje .

41. CERVIKALNI SINDROM • Vratni deo kičme ima svoje specifičnosti jer ga čini 35 zgloba .Na nivou od C2 do C7 postoje unkovertebralni zglobovi koji sprečavaju dorzolateralne prolapse diskusa prema korenima nerava .U njima se brzo razvijaju degenerativni procesi sa bujanjem tkiva i pritiskom na korenove nerava .Degenerativni procesi ovinh zglobova i intervertebralnih dovodi do pritiska na vertebralne arterije . • Procesi spondiloartroze mogu biti primarni, izazvani nepovoljnim položajem tela , mehanički izazvan traumom, tumorima ..

42. KLINIČKA SLIKA C sindroma ispoljava se kao : 1. Cervikalni sindrom ( bol u vratu sa ograničenom pokretljivošću ) 2.Cervikobrahialgija (bol u ramenu sa širenjem niz ruku koji je praćen senzornim poremećajima , uglavom bez motornih poremećaja . 3.Cervikocefalni sindrom ( pri naglim pokretima vidjaju se omaglice i vrtoglavica 4.Cervikalna mijelopatija ( nastaje zbog oštećenja same kičmene moždine , ispoljava se senzornim i motornim ispadima )

43. DIJAGNOZA : radiološki nalaz , CT , NMR , EMG , ENG ,DOPLER krvnih sudova vrata . Bolest je akutna i subakutna i u toj fazi je potrebno rasterećenje vrata , Šancova kragna , analgetici i glikokortikoidi . Po smirivanju bolova fizikalna Th , hidroterapija , kineziterapija ...

44. LUMBALNI SINDROM • LS je skup sindroma , akutnog ili hroničnog toka sa bolovima , ograničenom pokretljivošću i spazmom paravertebralne muskulature . • Spoj dva pršljena čine 3 zgloba , prednji intervertebralni i dva zadnja apofizna uz strukture ligamenata . Pokretljivost zavisi i od okolnih mišića . • Intervertebralni diskus je izgradjen iz fibroznog prstena , anulus fibrosus i unutrašnjeg mekog dela –nukleus pulposus .

45. UZROCI Lumbalnog sindroma: degenerativni procesi ,povrede , zapaljenje , tumori . Mehaničkim pritiskom dolazi do istezanja , pucanja anulusa i protruzije nukleus pulposusa sa pritiskom na duru mater, ligamente ili korenove nerava Ukoliko se rascepi i anulus i ligament dolazi do prolapsa diskusa . Dolazi do hernijacije diskusa na najopterećenijim segmentima .

46. KLINIČKA SLIKA : bolovi , ograničena pokretljivost , grč mišića, antalgična skolioza ,bol zrači niz nogu sa parestezijama . Protruzija diskusa na novou L4 i L5 senzorni poremećaji u dermatomu , zadnja i spoljna strana natkolenice , spoljna strana potkolenice i prednja strana stopala a pri oštećenju motornih vlakana , slabost n . Peroneusa . Hernijacija u nivou L5,S1 , senzorni poremećaji zadnje strane noge i spoljna strana stopala uz motorne ispade . Kod pritiska na vlakna caude equinae postoje senzorni poremećaji anusa (disfunkcija sfinktera) , genitalija i natkolenica .

47. Sacroiliitis