181 likes | 540 Views
بسم الله الرحمن الرحیم. موضوع. آنتولوژی یا هستی شناسی. مقدمه.
E N D
موضوع آنتولوژی یا هستی شناسی
مقدمه به منظور کاهش مشکلاتی چون محدودیت دامنه معنایی و انعطاف پذیری اندک نظامهای ذخیره و بازیابی،همچنین افزایش قابلیت های استنتاج در نظامها،حرکتهایی به سمت نظام های جدید بازنمون دانش در جریان است. این حرکتها که بیشتر در حوزه هوش مصنوعی مشاهده می شود، باظهور کتابخانه های دیجیتال و اندیشه وب معنایی، رنگ دیگری به خود گرفته است.تحقیقات در زمینه آنتولوژی ها به عنوان ابزارهای جدید بازنمون دانش، ازجمله این حرکتها می باشد.
تعاریف آنتولوژی هستی شناسی مبحثی میانرشتهای است که با رشتههای مهندسی رایانه، هوش مصنوعی، زبانشناسی، فلسفه، کتابداری و اطلاعرسانی، علوم شناختی و ... ارتباطی بسیار نزدیک دارد. واژه هستیشناسی اولین بار در رشته فلسفه مطرح شده است. این مبحث به عنوان یکی از مهمترین شاخههای رشته فلسفه، به مطالعه وجود و هستی اشیا و موجودیتهای جهان از طریق ردهبندی جامع آنها میپردازد. کل هستی متشکل از موجودیتهایی است که به نحوی در ارتباط مفهومی با یکدیگرند. این ارتباطها، شبکهای در هم تنیده از مفاهیم را تشکیل میدهند که کل آن تصویری از هستی را متبادر میسازد. به دلیل نیاز به ابزاری برای طبقهبندی مفاهیم، متخصصان هوش مصنوعی در دهه 90 با وامگیری مفهوم هستیشناسی از رشته فلسفه، به توصیف مفاهیم پرداختند. از این طریق، مفهوم هستیشناسی به حوزههای دیگر مانند کتابداری، وب معنایی، سیبرنتیک، زبانشناسی، پردازش زبان طبیعی و ... نیز راه یافت.
... درفلسفه: آنتولوژی از دو واژه onto به معنی هستی و logic به معنی مطالعه به وجود آمده است. قسمت نخست این ترکیب ، اشاره به هستی و قسمت دوم آن ، همان شناخت خردی است که انسان یونانی درصد دستیابی به آن بود بنابراین یونانیان با آنتولوژی قصد شناخت جهان را داشتند و به همین دلیل آنتولوژی را هستی شناسی می گویند. در علوم اطلاعات : نمایشی صوری از مجموعه ای از مفاهیم یک دامنه و روابط بین آن ها است. در علوم کامپیوتر: به مجموعه ای از لغات و فرضیات گفته می شود که با توجه به معنی آن لغات ایجاد گشته و به منظور توصیف یک واقعیت خاص طراحی می گردد. در وب معنایی : تیم برنزلی آنتولوژی را در وب معنایی اینگونه تعریف می کند ”متن یا فایلی که ارتباط بین عناصر را تعریف می کند". در هوش مصنوعی : آنتولوژیها سیستمهایی برای نمایش دانش بر پایه گرافهای مفهوم میباشند و یا به عبارت دیگر آنتولوژی توصیف مفاهیم میباشد. در کتابداری و اطلاع رسانی: به عنوان ابزاری معناشناسی به کار گرفته می شود که قادر است مفاهیم و روابط میان آنها را به صورت دقیق تر نمایش دهد.
عناصر اصلی تشکیل دهنده آنتولوژی: • مفاهیم • ارتباط بین مفاهیم • خصوصیات آنها به عبارتی آنتولوژی ارتباط بین مفاهیم در اسناد وب و دنیای واقعی را مشخص میکند که با این کار اسناد مربوطه توسط ماشینها قابل پردازش و فهم میشود و به اشتراک گذاری بین عاملها را تسهیل میکند. درهستی شناسی می توان داده ها را با روابطی دقیق تعریف کرد و بر روی آنها محاسبات منطقی انجام داد. بنابراین می توان داده های جدیدی را از داده های موجود و با کمک قواعد منطقی تعریف شده ، بدست آورد
زبانهای بیان آنتولوژی هرچند هماكنون زبانهاي مختلفي مانند HTML، XML و ... براي نمايش محتواي صفحات وب مورد استفاده قرار ميگيرند، اين زبانها كاستيهايي در ارائه ساختار معنايي مدارك دارند كه نميتوانند به منظور بازنمون هستيشناسيها مورد استفاده قرار گيرند. از اين رو، زبانهاي استاندارد بازنمون هستيشناسي به منظور كدگذاري، بازنمون و مبادله هستيشناسي ها در وب ايجاد شدند. زبانهاي بازنمون هستيشناسي ممكن است مبتني بر منطق((Logic-Based ، مبتني بر قابFrame-Based) ) يا مبتني بر وب((Web-Based باشند. زباني كه بتواند مزايا و قابليتهاي هر سه جنبه را در خود داشته باشد، زبان مناسبي براي بازنمون هستيشناسي است در اين راستا، كنسرسيوم وب جهاني زبان چارچوب توصيف منابع يا RDF را توسعه داد. RDF) ، زباني براي كدگذاري دانش موجود در صفحات وب است كه براي توصيف منابع از زبان XML استفاده ميكند و بنياني براي پردازش فرادادههاست. مبناي كار RDF ارائه الگويي براي بازنمون ويژگيهاي منابع و مقادير آنهاست. )
... سرانجام زبان هستيشناسي وب يا OWL در نوامبر 2002 به عنوان زبان نشانهگذاري معنايي براي انتشار و تسهيم هستيشناسيهاي وب، بر مبناي زبانهاي DAML و OIL پيشنهاد شد. اهداف ایجاد این زبان شامل: اشتراک آنتولوژی، تکامل آنتولوژی، تعامل و ارتباط با آنتولوژیها، تشخیص ناسازگاری، قدرت بیان و انعطاف پذیری، سهولت در استفاده، سازگاری با دیگر زبانها و استفاده بینالمللی است. OWL نسبت به ساير زبانها امكانات بيشتري براي بيان مفاهيم و معاني دارد و به دليل قابليت نمايش محتواي ميانكنشپذير رايانهها در وب، برتر از ساير زبانهاست. هستيشناسيهاي مبتني بر زبان OWL از سه جزء اصلي كلاس، رابطه و نمونه تشكيل شدهاند. «كلاس»، مجموعهاي از اعضا يا نمونهها را تعريف ميكند كه داراي ويژگيهاي مشترك هستند. «روابط» براي ايجاد ارتباطات در هستيشناسيها به كار ميروند و دامنهها و درجههاي مختلف دارند. به كمك روابط ميتوان دو نمونه مختلف از هستيشناسي را به يكديگر مرتبط كرد. روابطي مانند برابري و مشابهت، تضاد، رابطه كاركردي و ...، امكان استدلال و استنتاج را در نظام فراهم ميكنند. برخي ديگر از زبانهاي بازنمون هستيشناسي، عبارتند از: KIF، CycL، LOOM، CML و ...
آنتولوژی در پایگاه داده تعداد زیادی از پایگاههای داده شامل فیلدهایی با اطلاعات برابر اما در فرمت و نامگذاریها دارای مدخلهای ناهمسان هستند. بنابراین برای قادر ساختن بازیابی داده از چندین پایگاه داده نیاز به تعریف معنا برای فیلدها در پایگاههای داده میباشد. بدین منظور ما نیازمند تکنولوژی لازم به رسیدن به این هدف میباشیم، در این راستا یکی از تکنولوژیهایی که مورد استفاده قرار میگیرد تکنولوژی معنا میباشد. تکنولوژی معنا به ناحیهای از تکنولوژی اطلاعات ارجاع دارد که در مواجهه با ایجاد و مدیریت معناها که به طور مجزا از داده، محتوا، و کد برنامه است. این تکنولوژی ارائه کننده معنا به منظور یابش، مدیریت، استدلال، و بهرهبرداری از معناها میباشد. هسته اصلی تکنولوژی معنایی برپایه آنتولوژی میباشد. آنتولوژی مدلی را برای استفاده در اهدافی مانند جستجو، مجتمع سازی، و پیکربندی برای انسان و نرمافزار فراهم میکند درواقع آنتولوژی در پایگاه داده یک سیستم ایدهآل برای تعریف معناهای فیلدهای پایگاه داده و اضافه کردن کارکردها وارتباطات میباشد، همچنین آن میتواند به منظور سازماندهی اطلاعات مرتبط در پایگاه های داده مورد استفاده قرار گیرد.
دلایل لزوم آنتولوژیهای پایگاه داده 1) آنها یک توصیف معنایی صریح و مشترک از پایگاههای داده فراهم میکنند که قابل فهم توسط انسان و کامپیوتر است. 2) تعداد زیادی آنتولوژی در دامنههای مختلف وجود دارد که قادر به ارائه کردن تسهیلات و نگاشت مناسب در تبادل داده با دیگر سیستمهای موجود میباشد. 3) تعداد زیادی موتورهای استدلاگر وجود دارد که میتوانند نگاشتهای بین آنتولوژیهای پایگاه داده را ارزیابی و روابط معنایی جدیدی از روابط موجود ارائه کنند. هنگامی که پایگاهداده از واژگان کنترل شده استفاده میکند، آنتولوژیها میتوانند به عنوان مترجم بین واژگانها بکار روند.
منابع http://fumblog.um.ac.ir/fumindex.php?op=ViewArticle&articleId=2274&blogId=250 http://farhadi1390.blogfa.com/post-10.aspx http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%87_%D9%88%D8%A8_%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C http://fumblog.um.ac.ir/fumindex.php?op=Default&postCategoryId=454&blogId=23 http://www.google.com/imgres?imgurl=http://www.blogfa.com/photo/a/afathian.jpg&imgrefurl=http://afathian.blogfa.com/ http://fumblog.um.ac.ir/fumindex.php?op=Default&blogId=9&&page=8 http://mosahossinian.blogfa.com/post-38.aspx http://www.aqlibrary.ir/index.php?module=TWArticles&file=index&func=view_pu barticles&did=1436&pid=10