Download
1 / 34
340 likes | 566 Views
تحلیلی بر بازار، ابزارهای مالی (طلا- ارز) محمود الهياري فرد WWW.Allahyarifard.ir Allahyarifard@yahoo.com. بهار 1391. روند قیمت هر اونس طلا از 2007 الی 2012.
E N D
تحلیلی بر بازار، ابزارهای مالی (طلا- ارز) محمود الهياري فرد WWW.Allahyarifard.ir Allahyarifard@yahoo.com بهار 1391
روند قیمت هر اونس طلا از 2007 الی 2012 اين نمودار روند نرخ جهاني هر اونس طلا را از650 دلار امريكا در سال 2007 تا1630 دلار به ازاي هر اونس در 5 آوريل 2012 نشان مي‌دهد(نمودار آبي روند روزانه، نمودار قرمز ميانگينمتحرك 100 روزه و رنگ سبز ميانگينمتحرك 200 روزه نرخ جهاني هر اونس طلا را طياين دوره نشان مي‌دهد).
روند قیمت هر اونس طلا دوره سه ماهه(تا 23 آوریل 2012) روند كاهشي نرخ جهاني از اوائل سال 2012 ميلادي شروع و مجددا با افزايش با رونديسينوسي روبرو بوده است به نحويكه در پايانمعاملات روز 23 آوريلقيمت هر اونس طلا از 1637 دلار نشان می‌دهد.
عوامل موثر در چشم‌انداز کوتاه مدت قیمت جهانی طلا • ثبات سیاسی در منطقه خاور میانه و خاور دور بدلیل در پیش رو بودن انتخابات ایالات متحده امریکا و فرانسه. • تداوم ثبات در نرخ بهره بین‌المللی(امریکا، اروپا و آسیا و اقیانوسیه) • مماشات مقامات منطقه یورو با بدهی برخی از کشورهای اروپایی و خریداری اوراق قرضه با نرخهای بهره بالاتر. • ثبات نسبی در سیاست ارزی جدید و احتمال تجدید نظر محدود در سیاست تعیین نرخ برابری یوان از سوی مقامات پولی چین. واقعی شدن نرخ برابری یوان در مقابل سایر اسعار خارجی موجب افزایش تقاضای طلا از ناحیه چین خواهد شد. • ثبات در حجم تولید طلا در معادن. • تغییر هریک از موارد فوق موجب تغییر تقاضای طلا و قیمت جهانی خواهد شد در غیر اینصورت نوسانات طلا در کوتاه مدت بطور نسبی اندک خواهد بود.
وضعیت بازارداخلیمسکوکات طلا و سایر داراییهای مالی
شرایط جایگزین و تحویل سکه در سررسید قرارداد سلف
قرارداد آتی طلا در بازار بورس کالا برغم اینکه قراردادهای آتی یکی از مهمترین ابزارهای مدیریت ریسک ناشی از نوسانات قیمت می‌باشد و اکثر کشورهای دارای بازارهای مالی توسعه یافته از ابزارهای مشتقه استفاده می‌کنند، عدم توسعه بازارهايماليمشتقه از جمله قرارداد آتيطلاي بازار بورس و ظرفيتكم آن و همچنين عدم حضور بانكمركزي به عنوان بازار گردان مانع از وارد شدن بانكملي و خريدارانمسكوكات طلا به اين بازار می‌شود. بطور كليكل حجم معاملاتقراردادهايآتيطلاي بازار بورس كالابرايفروردينارديبهشت، خرداد ، تير و مرداد ماه 1391 كمتر از 1% حجم پيش فروش سكه توسط بانكمركزي مي‌باشد، از اينرو ورود بانكملي در موقعيتخريد در اين بازار بدون حضور و نقش بازارگردانيبانكمركزي همراه با ريسك خواهد بود.
تقاضا عرضه بیشترین کمترین اولین معامله آخرین معامله حجم معاملات روز قبل عرضه اولین معامله بیشترین کمترین آخرین معامله تقاضا سامانه قرارداد آتی طلا حجم معاملات
تقاضا عرضه اولین معامله بیشترین کمترین آخرین معامله حجم معاملات روز قبل عرضه اولین معامله بیشترین کمترین آخرین معامله تقاضا سامانه قرارداد آتی طلا حجم معاملات
بررسی قوت و ضعف، فرصت و تهدید ((SWOT در اجرای سلف مسکوکات طلا توسط بانک ملی
پیشنهادات جهت تداوم ثبات و افزایش کارایی بازار مسکوکات طلا
نوسان نرخ دلار و یورو در برابر ریال از انتهای سال 89 تا 90 نوسان برابری دلار در برابر ریال نوسان برابری یورو در برابر ریال
ضرورت معرفی قرارداد آتی ارز سال‌ها است به‌منظور پوشش ریسک نوسان نرخ ارز، ابزارهای مختلفی در بازارهای مالی و پولی دنیا معرفی شده است : سیستم معاملات منسجم، یکپارچه، 24 ساعته و جهانی ارز (فارکس، بزرگ‌ترین بازار مالی در سطح بین‌المللی) پیمان آتی ارز قرارداد آتی ارز قرارداد اختيار معامله ارز قراردادهای معاوضه ارز
ضرورت معرفی قرارداد آتی ارز نگرانی بنگاه‌ها درباره ناپایداری قیمت، فقدان معیاری برای سنجش قیمت‌های آتی به‌عنوان مبنایی برای برنامه‌ریزی آتی، مواجهه واردکنندگان و صادرکنندگان با ریسک نوسان شدید نرخ ارز و در نهایت فقدان یک ساز و کار بیمه‌ای مناسب برای فعالیت در بازارهای مالی به‌ویژه ارز، دستاوردهای کلان اقتصادی: از بین بردن اثر ناپایداری نرخ ارز با معرفی یک ابزار پوشش ریسک قابل معامله در بورس کاستن از نیاز به مداخله در تعیین نرخ ارز فراهم آوردن معیاری برای پیش‌بینی رفتار آتی نرخ ارز.
اقدامات انجام شده در راستای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز در ایران پوشش ریسک تسهیلات ارزی و ابزارهای پوشش ریسک نرخ ارز بانک توسعه صادرات؛ بیمه‌نامه ارزی؛ آیین‌نامه اجرایی معاملات آتی ارز-ریال بانک مرکزی؛
1) پیمان آتی ارز پیمان آتی ارز، قراردادی است که در بازار غیرنظام‌یافته یا بین مشتری و بانک منعقد می‌شود که بر اساس آن، طرفین متعهد می‌شوند جفت ارز مشخصی را به نرخ معین در آینده با یکدیگر مبادله کنند. نرخ آتی ارز با توجه به نرخ جاری ارز، تفاوت نرخ بهره دو پول در زمان قرارداد، هزينه پوشش تغييرات بالقوه منفي در اختلاف نرخ بهره و كارمزد عرف بازار تعیین می‌شود. براي شركت‌هايي كه انتظار دريافت یا پرداخت ارز در تاريخ معيني در آينده را دارند، پیمان آتی ارز، ابزار انعطاف‌پذيری به شماره می‌رود. محدودیتها غالباً نرخ آتی ارز، نرخی غير رقابتي با كميسيون‌هاي ساختگي است كه باعث مي‌شود كه اين راه‌حل هزينه‌بر باشد؛ پوشش‌دهنده ريسك در سناريوهاي پيچيده‌تر نظیر پرداخت‌های ماهانه باید تعداد زيادي پیمان آتی منعقد کند که هزینه‌های جانبی را برای وی افزایش می‌دهد؛ به‌طور معمول امکان عقد پیمان‌های آتی ارز، برای بنگاه‌های بزرگ فراهم است؛ از آن‌جا كه پیمان آتی، قرارداد دوطرفه است و بازار ثانويه‌اي براي خريد و فروش آن وجود ندارد، بستن موقعیت معاملاتی معمولاً بسیار هزينه‌بر و غير‌منعطف است. ریسک اعتباری طرفین معامله، به دلیل عدم وجود کارکردهای مدیریت ریسک اتاق پایاپای وجود ندارد.
1) پیمان آتی ارز-آیین‌نامه اجرایی معاملات آتی ارز-ریال بانک مرکزی پیمان آتی ارز، قراردادی است که به موجب آن طرفین متعهد می‌شوند مقدار معینی ارز یا ریال را در مقابل مقدار معینی ریال یا ارز به قیمت آتی ارز در سررسید با یکدیگر مبادله کنند. حداقل اندازه قرارداد یکصد هزار دلار در نظر گرفته شده است. نرخ آتی ارز بر اساس توافق بانک و مشتری برای مبادله ارز و ریال در سررسید تعیین می‌شود. سررسید قراردادها حداقل یک ماه و حداکثر12 ماه تعیین شده است. نرخ آتی ارز باید به گونه‌ای توسط بانک تعیین شود که در چارچوب نرخهای متعارف و واقعی بازار باشد و کارایی بازار اعتبار و شهرت بانک را تحت‌الشعاع قرار ندهد. بانک متعهد است در سررسید نسبت به تامین و فروش ارز و ریال توافق شده با مشتری اقدام کند و مشتری تعهد می‌کند حداکثر تا زمان سررسید نسبت به ایفای تعهد خود مبنی بر خرید ارز یا ریال اقدام کند. بانک مجاز است در خلال خدمات خارج از عرضه قرارداد به مشتری از او کارمزد دریافت کند و حداکثر کارمزد دریافتی از یک در هزار بطور سالانه بیشتر نباشد. میزان وثایق قرارداد نیز با توجه به اعتبار مشتری و با تشخیص بانک به‌عنوان وجه‌الضمان از مشتری اخذ می‌شود. بانک مجاز است با توجه به نرخ ارز، نسبت به تعدیل میزان وثایق طی مدت قرارداد اقدام کند.
2) قرارداد اختيار معامله ارز اين قرارداد به دارنده آن اين حق و نه الزام را مي‌دهد كه ارز را در يك قيمت ثابت در تاریخ سررسید يا پیش از آن خریداری کرده یا به فروش رساند. اين قرارداد يك قيمت توافقي و تاریخ سررسید مشخص دارد. نوع آمريكايي آن در هر زمان تا سررسيد قابل اعمال است و نوع اروپايي آن تنها در روز سررسيد قابلیت اعمال دارد. قیمت اختیار معامله به عوامل متعددی نظیر تفاوت نرخ بهره دو پول، ديرش قرارداد، نوسان‌پذيري گذشته نرخ ارز و زمان باقی‌مانده تا سررسید بستگی دارد. اين قرارداد امكان سودآوري از نرخ آتی ارز را به خریدار مي‌دهد ولي بابت این حق، باید مبلغی به‌عنوان ارزش اختیار معامله پرداخت شود. یکی از معایب عمده قرارداد اختیار معامله ارز، پیچیدگی قیمت‌گذاری آن با توجه به رفتار غیرخطی قیمت اختیار معامله به نرخ برابری جفت ارز است.
3) قراردادهاي معاوضه ارز قرارداد معاوضه ارز، معاوضه جرياني از بهره‌هاي پرداختي يك ارز با جرياني از بهره‌هاي پرداختي يك ارز ديگر در يك فاصله زماني مشخص است. در زمان سررسيد، معاوضه اصل مبلغ نيز با نرخ جاری ارز در زمان عقد قرارداد انجام می‌شود.
4) قرارداد آتي ارز قرارداد تعهدی دو طرفه است که بر اساس آن مقدار مشخصی از یک پول پایه (معمولاً پول خارجی)، را به نرخ معاوضه مشخص (که به صورت مقداری از پول دیگر به ازای یک واحد پول پایه بیان می‌شود) در تاریخ سررسید مشخص، با پول دیگر (معمولاً پول داخلی)، معاوضه می‌شود. طرفین معامله، بر اساس سازوکار قراردادهای آتی، وجهی را به‌عنوان ضمانت ایفای تعهدات یا وجه تضمین نزد کارگزار یا اتاق پایاپای می‌گذارد که این وجه تضمین، متناسب با تغییرات نرخ آتی ارز، طی عملیات به‌روزرسانی حساب‌ها تعدیل می‌شود. در بیشتر بورس‌ها، امکان معامله قرارداد آتی ارز روی تعدادی از ارزهای رایج دنیا فراهم است. رویه متداول در تعریف قراردادهای آتی پول خارجی در مقابل پول داخلی است. غالب قراردادهای آتی ارز، به تحویل فیزیکی (معاوضه ارز با ارز) ختم می‌شود.
مزایای قرارداد آتی ارز استاندارد بودن و معامله در بورس، کارایی بیشتر و دسترسی آسان‌تر، شفافیت و مظنه‌دهی پیوسته نقدشوندگی زیاد؛ اندازه قرارداد کم‌تر؛ پوشش ریسک؛ واریز (برداشت) سود (زیان) به‌طور روزانه؛ امکان کشف قیمت بهتر نرخ ارز؛ امکان کسب سود در بازار افزایشی و کاهشی؛
وضعیت خریدار و فروشنده در قرارداد آتی ارز
نتیجه گیری قدرت دولت در بازار ارز وابستگی سیاست ارزی به سیاست مالی دولت اهمیت نقش انتظارات وجود بازار غیر رسمی و غیر متشکل و عدم پوشش ریسک نوسان غیرقابل پیش بینی نرخ ارز نیاز به پوشش ابزارهای پوشش ریسک
امکان‌سنجی معرفی قرارداد آتی ارز در بازار آتی الف) ملاحظات فقهی ب) بسترهای فناوری اطلاعات ج) مسائل مقرراتی و وظایف نهادهای مشارکت‌کننده
الف) ملاحظات فقهی قرارداد آتی، قرارداد تعهد در برابر تعهد است که پرداخت وجه تضمین در قرارداد به‌صورت شرط ضمن عقد و به‌روز رسانی وجه تضمین بر مبنای اباحه تصرف تعریف شده است. شایان ذکر است که بر اساس مصوبه کمیته فقهی به‌منظور جلوگیری از صوری شدن معاملات، اگر یکی از طرفین قرارداد، تصمیم به تحویل فیزیکی دارایی پایه قرارداد بگیرد، طرف مقابل موظف است به تعهدات خود عمل کند، در غیر اینصورت باید خسارتی را که توسط بورس تعیین می‌شود، پرداخت کند. تقریباً جمیع علمای فقهی در مورد شرعی بودن معاملات نقدی ارز، اتفاق نظر دارند و معتقدند معاملات نقدی ارز ماهیت ربوی ندارد و همه ویژگی‌های یک معامله صحیح از نظر اسلامی را داراست. با توجه به شرعی بودن معاملات قراردادهای آتی با در نظر گرفتن ملاحظات کمیته فقهی در تببین سازوکار و معاملات نقدی ارز و از طرف دیگر با توجه به ابلاغ آیین‌نامه معاملات آتی ارز توسط بانک مرکزی، به‌نظر می‌رسد مسائل فقهی و حقوقی معرفی قراردادهای آتی ارز در بورس تهران کاملاً برطرف شده است.
ب) بسترهای فناوری اطلاعات از آن‌جا که معاملات قراردادهای آتی ارز به لحاظ سازوکار معاملات، تسویه و پایاپای با معاملات قراردادهای آتی سهام تفاوت ندارد و با توجه به اینکه سامانه معاملات، تسویه و پایاپای بازار مشتقه در داخل کشور طراحی شده است، امکان ویژه‌سازی و توسعه آن با صرف حداقل زمان و هزینه به‌منظور انجام فرآیندهای معاملات، تسویه و پایاپای قراردادهای آتی ارز وجود دارد. در سامانه معاملاتی بازار مشتقه، ماژول‌های جداگانه‌ای برای نهادهای مشارکت‌کننده (بورس، اتاق پایاپای و کارگزاران) در نظر گرفته شده است که در بازار قراردادهای آتی با اندکی تغییر قابل استفاده است.
ج) مسائل مقرراتی و وظایف نهادهای مشارکت‌کننده از آن‌جا که مشخصات قرارداد ارز و سهام، به جز در دارایی پایه و مبنای تسویه روزانه مشابه هستند و به لحاظ سازوکار معاملات نیز تفاوتی وجود ندارد، به‌نظر می‌رسد تدوین سازوکار معاملات، تسویه و پایاپای قرارداد آتی ارز در بازار آتی بورس تهران، با در نظر گرفتن اینکه معاملات قراردادهای آتی ارز، پیچیدگی‌های معاملات قرارداد آتی سهام نظیر توقف نماد معاملاتی، اقدامات شرکتی ناشر و وجود دامنه نوسان روزانه در بازار نقدی را نداشته باشد. از طرف دیگر، راه‌اندازی بازار قراردادهای آتی سهام با توجه به تفکیک وظایف نهادهای مشارکت‌کننده، شرکت بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان نهاد مجری، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به‌عنوان اتاق پایاپای، سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان مقام ناظر و کارگزاران به‌عنوان اعضای معامله و پایاپای، روند راه‌اندازی بازار قراردادهای آتی ارز را تسریع می‌کند.
