Татварын цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэх

1. Татварын цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэх Тоон гарын үсгийг хэрэгжүүлэх ажлын хэсэг Татварын Ерөнхий Газар 2012.02.29

2. Нийтийн ба хувийн түлхүүр Хоёр түлхүүр Нийтийн түлхүүр шалгахад Татварын Ерөнхий Газар Хувийн түлхүүр гарын үсэг зурахад

3. Тоон гарын үсэг үүсгэх Өгөгдөл Тусгай математик алгоритм Өгөгдөл Тоон гарын үсэг Hash үйлдэл Хэрэглэгчийн хувийн түлхүүрээр шифрлэх Тоон гарын үсэг Шалгах код 160 bit Value

4. Тоон гарын үсгийг шалгах Өгөгдөл Өгөгдөл Hash үйлдэл Шалгах код Тоон гарын үсэг Шалгах код Хэрэглэгчийн нийтийн түлхүүрээр задлах

5. Хэрэглэгч гэрчилгээ үүсгэх

6. Гэрчилгээ олгох процесс Хадгалах байр (веб) Гэрчилгээ олгох төв 3 6 2 5 1 Хүлээн авагч Захиалагч 4

7. Гэрчилгээнд агуулагдах мэдээлэл • Хувилбар • Сериал дугаар • Ашигласан алгоритм • Олгогчийн нэр • Хэрэглэгчийн нэр • Хүчинтэй хугацаа • Хэрэглэгчийн нийтийн түлхүүр • Хэрэглэгчийг таних код • Төвийн Тоон гарын үсэг

8. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам

9. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам 1-р алхам – Системд нэвтрэх Татвар төлөгч аж ахуйн нэгж болон иргэний регистрийн дугаар, системд нэвтрэх нууц үгээ оруулна

10. Сүлжээний холболтын шугам нууцлагдана

11. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам 2-р алхам – Тайлан өгөх цэсээр орж тайлангаа шивэх

12. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам 3-р алхам – Шивсэн тайлангаа цахим тайлангийн системд хадгална. Хадгалах товч дээр дарна. Татварын албаны мэдээллийн санд хувиарлагдахгүй цахим тайлангийн систем дээр байрлана.

13. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам 4-р алхам – Тайлангаа зөв оруулсан эсэхээ шалгаад илгээх Товч дарна Илгээх товч дарж тайлангаа илгээнэ.

14. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам 5-р алхам – Хувийн түлхүүрийн нууц үгийг баталгаажуулна. Хувийн түлхүүрийн файлыг зааж өгнө. Хувийн түлхүүрийн нууц үгийг оруулна.

15. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам 6-р алхам – Хувийн түлхүүрээр баталгаажуулсан тайлан татварын албанд илгээгдэнэ. Таны хадгалсан тайлан татварын албанд амжилттай илгээгдлээ гэсэн мэдээлэл өгнө.

16. Татвар төлөгчийн тоон гарын үсгийн бүртгэл

17. Тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүрийн бүтэц Хувийн түлхүүрийн бүтэц -----BEGIN RSA PRIVATE KEY-----Proc-Type: 4,ENCRYPTEDDEK-Info: DES-EDE3-CBC,1378B4F333FDF614sz0GfIpIGJwyFwjY5Asm/06TnHKCs3VUb/wMH/A6tzAHGTTSSaJWFxTWIBEkT7mZUF64zHo7ViykLjsNyHH1I0nWDOHgDhabLCtTU8lMPLoPKdmHp8jCjIYGZHWllsjEccuD7KWHC3Pn8W5ER+QWCbLvMQ4YwesFoLLTY8t4sqpXLEnpQbxaVJ3XG8nudQ6Pd0oDrkqOvwRNmk7J1Hmt3aM7ih7pKpO+HjyaCrPw3uXiMjdtgqsUdhKkTw46TRMSy5Tw3/sDFnsL7xyAHtRAn3rXGedA9Q8UC+VXe9ibONDW/fvKSiGfH1JA5FL26p0F/86+v86yaeswkRT5ge5CWprV5hu+jva2mS+GY+Dm4jfxQz0eH0AwB78Qj1VReRAVUagtgbnYyJl4/0Q/825GGgnN3Nlo64a4C095lH3dKgh+YYcjLN1BAsPrz9Y+gU5WD+UGIhoatCf/lM0irLpE77PVzPuPDVmpM+uWOnh4c6kxfnVFeOMBhRQAyE7+WkwrSJSr+IwYKkEM9gSzq7jGPivs+U4dTYt2CjU4PNxMaoI+qnm5J+ly3ZTHZNUD3HWM2wEomUFV7p2FeG7vheEbjUC2e75RED1sf30ysNxQQsFjJevm5FED6fQ0VdIK+amzR9Ko4Dm6WC+/y++wLDtYpqabzBAZG+84SeNATT3Rb3sLKOp7/KnEZvTcOCBnmBLw0sfDzB1BsYeDNk8OltKsgpIgk2pgYThqQDbWC0ws1F8cV6c+YeTBjbh2zlJc2OarqYjfHeAPYXPACK6cTj03UHJcfw1R7vX4KvkZvbKxifo=-----END RSA PRIVATE KEY-----

18. Тоон гарын үсгийн нийтийн түлхүүрийн бүтэц Нийтийн түлхүүрийн бүтэц -----BEGIN CERTIFICATE-----MIIC3DCCAkWgAwIBAgIBADANBgkqhkiG9w0BAQQFADCBijELMAkGA1UEBhMCWFgxDjAMBgNVBAgMBVN0YXRlMRYwFAYDVQQHDA1Tb21ld2hlcmVDaXR5MQ8wDQYDVQQKDAZNeVNlbGYxETAPBgNVBAsMCFdoYXRldmVyMQ8wDQYDVQQDDAZteVNlbGYxHjAcBgkqhkiG9w0BCQEWD3VzZXJAZG9tYWluLmNvbTAeFw0xMjAyMjEwMTA2NDNaFw0xMzAyMjAwMTA2NDNaMIGKMQswCQYDVQQGEwJYWDEOMAwGA1UECAwFU3RhdGUxFjAUBgNVBAcMDVNvbWV3aGVyZUNpdHkxDzANBgNVBAoMBk15U2VsZjERMA8GA1UECwwIV2hhdGV2ZXIxDzANBgNVBAMMBm15U2VsZjEeMBwGCSqGSIb3DQEJARYPdXNlckBkb21haW4uY29tMIGfMA0GCSqGSIb3DQEBAQUAA4GNADCBiQKBgQCU6IOX/z8X+szYmu45vzTHpFXl0ROabKhWyxUWZSZN76X0IQCrxV4y2cgZW2EeW18dx3kDm0NhYBboIJxdwpNhaEIcK2NdF3SiG9XmbqrlxcQ56tkFK2VgHCy8LMq7Nbs3DhqFSK7qtL6vw5chnU91rm/7MuVXN24uzmXYMS+TswIDAQABo1AwTjAdBgNVHQ4EFgQUTve01p9tEzvmiMIbkorL7nO6QZUwHwYDVR0jBBgwFoAUTve01p9tEzvmiMIbkorL7nO6QZUwDAYDVR0TBAUwAwEB/zANBgkqhkiG9w0BAQQFAAOBgQAVeTSHvZR14WSdH4Skwi+jQhlby81Kgl7KjPsJPCzbbaVs9RSzwhMtlp+NArBx1XmxmCvLa7hnNiwHg2JE8ejF0aKdzIimsRFjDv6M1EIkxv1jm5voRSIUQge4u80t5dpjj4ahfox87bRHJqVYQfPGvMgJOX+zuhH0dBD4BDRf4Q==-----END CERTIFICATE-----

19. Тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээж буй процесс

20. Мэдээллийг криптографийн алгоритмаар кодлохпроцесс

21. Татвар төлөгч цахим тайлангийн системд тоон гарын үсэг хэрэглэж тайлан илгээх алхам Нийтийн түлхүүрийн бүтэц orginal data: ("1000003","21","Test user","201201","999:1") message digest: 72131814dae97e47847152f13d5b2e65 //md5 encryp Encrypted data : 6a1ada75eeaedd804a2612b456d3da626c59e0ed4a193861c25ea73f3c325573a19bb087e0e73c467da2f09bc1dcfa056fcd1fc3c88f52a4cc5b885509a0cc3d6ec21ccbeb5ce352f4922f486c6b57947e0833c514470b24652ef0d36a24871ed2e19a00e3b89838813488bdce67d1bb91c6fbe3f3ded097443993cb6fb2bdb2

22. Цахим гарын үсгийн тухай хуулиас Хуулийн үйлчлэх хүрээ Төрийн нууцад хамаарахаас бусад мэдээ, баримт бичгийг цахим хэлбэрээр шилжүүлэх, дамжуулахтай холбогдсон харилцааг энэ хуулиар зохицуулна.

23. Цахим гарын үсгийн тухай хуулиас Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт “цахим гарын үсэг” гэж цахим баримтад гарын үсэг зурсан этгээдийг тодорхойлох зорилготой цахим баримт бичигт хавсаргасан буюу нэгтгэсэн үг, үсэг, тоо, тэмдэг, дүрсийг агуулсан цахим өгөгдлийг; “тоон гарын үсэг” гэж цахим баримт бичгийг хуурамчаар үйлдэх, өөрчлөхөөс хамгаалах зорилгоор тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүр ашиглан мэдээллийг криптограф хувиргалтад оруулж үүсгэсэн, уг баримт бичгийн бүрдэл болох цахим гарын үсгийн төрлийг; “криптограф” гэж мэдээллийг нуух аргачлалыг судалдаг математикийн салбар шинжлэх ухааныг; “цахим баримт бичиг” гэж мэдээллийн технологийн техник хэрэгсэл, программм хангамж ашиглан үүсгэх, илгээх, хүлээн авах, хадгалах боломжтой цахим өгөгдлийг; “тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүр”гэж тоон гарын үсгийг үүсгэх, өгөгдлийг тайлах зориулалттай тэмдэгтийн давтагдашгүй дарааллыг; “тоонгарын үсгийн нийтийн түлхүүр /цаашид “нийтийн түлхүүр” гэх/” гэж тухайн тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүртэй математик хамааралтай, өгөгдлийг нууцлах, тоон гарын үсгийг шалгах зориулалттай тэмдэгтийн дарааллыг;

24. Цахим гарын үсгийн тухай хуулиас Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт “тоон гарын үсэг эзэмшигч" гэж тоон гарын үсгийн гэрчилгээнд заасан тоон гарын үсгийн нийтийн түлхүүр эзэмшигч иргэн, хуулийн этгээдийг; “тоон гарын үсгийн гэрчилгээ” гэж тоон гарын үсгийн гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн олгосон тоон гарын үсэг эзэмших эрх, тоон гарын үсгийн нийтийн түлхүүр, холбогдох бусад мэдээллийг агуулсан, баталгаажуулсан цахим баримт бичгийг; “тоон гарын үсгийн мэдээллийн сан” гэж тоон гарын үсгийн гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн олгосон тоон гарын үсгийн гэрчилгээ, түүнийг түдгэлзүүлсэн, сунгасан, хүчингүй болгосон тухай мэдээллийг агуулсан санг; “тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн бүртгэлийн нэгж” гэж тоон гарын үсэг эзэмших тухай өргөдлийг хүлээн авах, бүртгэх, мэдээллийг магадлан шийдвэрлэх, татгалзах, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчид шилжүүлэх, зөвлөгөө өгөх эрх бүхий этгээдийг;

25. Цахим гарын үсгийн тухай хуулиас Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт “нийтийн түлхүүрийн дэд бүтэц” гэж тоон гарын үсгийн хувийн болон нийтийн түлхүүрийг үүсгэх, зохион байгуулах, хуваарилах, хэрэглэх, хадгалах болон хүчингүй болгох, түүнийг цахим харилцаанд нэвтрүүлж ашиглахтай холбогдсон тогтолцоог; “тоон гарын үсгийн хэрэгсэл” гэж тоон гарын үсгийн хувийн түлхүүр ашиглан цахим баримт бичгийн тоон гарын үсгийг үүсгэх, эсхүл тоон гарын үсгийн нийтийн түлхүүр ашиглан цахим баримт бичгийн бүрдэл хэсэг болох тоон гарын үсгийг шалгах, эсхүл тоон гарын үсгийн нийтийн болон хувийн түлхүүрийг үүсгэх боломж олгож байгаа техник хэрэгсэл, программм хангамжийг; “гэрчилгээжүүлэх бодлого” гэж гэрчилгээний нэр төрөл, зохион байгуулалт, гэрчилгээ олгох байгууллагын хүлээх үүрэг, хариуцлага, төлбөр, хураамж, нууцлал, аудит, бүртгэлийн талаар баримтлах үндсэн чиглэлийг тодорхойлсон баримт бичгийг; “гэрчилгээжүүлэх ажиллагааны журам” гэж тоон гарын үсгийн гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн үйл ажиллагаанд тавих шаардлага, үйл ажиллагааны үндсэн дэг, аюулгүй байдлын хяналтыг тодорхойлсон баримт бичгийг.

26. Цахим гарын үсгийн тухай хуулиас 6 дугаар зүйл.Тоон гарын үсгийг хэрэглэх 6.1.Энэ хуулийн 18 дугаар зүйлд заасан тоон гарын үсгийн гэрчилгээ олгох тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч /цаашид “тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч” гэх/-ээсолгосон тоон гарын үсгийн гэрчилгээгээр баталгаажсан тоон гарын үсгийг ердийн гарын үсэгтэй адил хүчинтэйд тооцно. 6.2.Тоонгарынүсгийг тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчээс олгосон тоон гарын үсгийнгэрчилгээ бүхий иргэн, хуулийн этгээд хэрэглэж болно 6.5.Иргэний хуульд зааснаар бүртгүүлэх буюу нотариатаар гэрчлүүлбэл зохих хэлцэл /гэрээ/-ээс бусад, хуульд бичгээр хийхээр заасан хэлцэл /гэрээ/-ийг цахим хэлбэрээр хийж болно. 6.6.Тоон гарын үсгийн гэрчилгээ эзэмшигч нь хуулийн этгээд бол цахим баримт бичигт тухайн хуулийн этгээдийгтөлөөлөх эрх бүхий албан тушаалтны тоон гарын үсгийг хэрэглэнэ.

27. Цахим гарын үсгийн тухай хуулиас 8 дугаар зүйл.Тамга орлуулах 8.1.Тамга дарсан буюу дарах ёстой баримт бичгийг цахим хэлбэрээр шилжүүлэх, дамжуулах /хүлээн авах/ тохиолдолд энэ хуулийн 6.2, 6.5-д заасан тоон гарын үсгээс гадна тамга дарж баталгаажуулах эрх бүхий этгээдийн тоон гарын үсгийг давхар хэрэглэнэ.

28. Цахим гарын үсгийн тухай хуулиас 18 дугаар зүйл.Гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл 18.1.Гэрчилгээ олгох үйл ажиллагааг харилцаа холбооны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага /цаашид “төрийн захиргааны байгууллага” гэх/-аас олгосон тусгай зөвшөөрөлтэйгээр эрхэлнэ. 18.2.Гэрчилгээ олгох үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл /цаашид “тусгай зөвшөөрөл” гэх/-ийг Монгол Улсын хууль тогтоомжийн дагуу байгуулагдан үйл ажиллагаа явуулж байгаа компанид олгож болно. 18.3.Хуулийн этгээд дотоод үйл ажиллагаандаа нийтийн түлхүүрийн дэд бүтцийг ашиглах бол тусгай зөвшөөрөл авах шаардлагагүй.

29. Анхаарал тавьсанд баярлалаа