سمينار آموزشي مهندسي مجدد نظام پيشنهادها ويژه كاركنان دانشگاه فردوسي مشهد سعيد فتح الهي راد

1. سمينار آموزشي مهندسي مجدد نظام پيشنهادها ويژه كاركنان دانشگاه فردوسي مشهد سعيد فتح الهي راد آذر 89

2. فهرست • معرفي پروژه طراحي و استقرار نظام پيشنهادها در دانشگاه فردوسي مشهد • توضيحاتي در زمينه نظام پيشنهادها • مروری بر آيين‌نامه نظام پيشنهادها • مقدمه‌اي در مورد خلاقيت • معرفي برخي از تکنيک‌هاي خلاقيت • توصیه‌هایی برای ارتقاء توان خلاقیت

3. معرفي پروژه

4. فازهای پروژه فاز شناخت وضعیت عوامل موثر بر کارکرد نظام پیشنهادها در دانشگاه 1-مطالعه مستندات و گردآوری اطلاعات 2-طراحی ،توزیع و تحلیل پرسشنامه 3-برگزاري جلسات متمركز با گروه‌هاي مختلف کارکنان و اعضاي هيأت‌علمي 4-ارائه گزارش فاز شناخت 1-طراحی پیش‌نویس آیین‌نامه توسط مشاو بر اساس نتایج فاز شناخت 2-بحٍث ،تغییر و تکمیل آیین‌نامه به روش کارگاه آموزشی/طراحی توسط اعضا کمیته تخصصي و مشاور 3-تشریح برای مدیران اخذ و اعمال نظرات آن‌ها و اخذ تایید آیین‌نامه فاز طراحی نظام و تدوین دستورالعمل اجرایی نظام پیشنهادها اصلاح نرم افزار ارائه آموزش‌های مورد نیاز به مدیران، بررسی‌کنندگان، دبیران و کارکنان آغاز به‌کار نظام پیشنهادها و شروع فعالیت دبیرخانه‌ای نظام پیشنهادها و پشتیبانی نظام استقرار یافته

5. شناخت نظام پيشنهادها (فرايند،فلسفه،اهداف،ضرورت، تاريخچه و...)

6. نظام پيشنهادها چيست؟ نظام پيشنهادها نظامي است كه طبق آن فرايندهايي براي: • ارائه و دريافت • بررسي و اعلام نتيجه • اجراي پيشنهادهاي مصوب • و پاداش‌دهي و انگيزش در سازمان ايجاد مي‌شود. و دبيرخانه (ستادي) براي انجام فعاليت‌هاي: • آموزشي • ترويجي • نظارتي • گزارش‌دهي (ارزيابي عملكرد واحدها/ افراد) ايجاد مي‌شود. ضمنا سيستم اطلاعاتي براي مكانيزه كردن فرم‌هاي نظام پيشنهادها و تهيه گزارشات به‌روز استقرار مي‌يابد.

7. نظام پيشنهادها چيست؟ ۲- نظامي براي ايجاد فضاي مناسب و پويا براي گسترش يادگيري و خلاقيت در کارکنان و همچنين زمينه‌سازي براي استقبال و به‌کارگيري آن‌ها توسط مديران در سازمان ۱- نظامي براي بهره‌مندي بيشتر ازظرفيت‌ها و توان فکري و خلاقيت موجود کارکنان در بهبود محصولات، خدمات، فرايندها ... ۳- نظامي براي افزايش رضايت شغلي کارکنان از طريق فراهم کردن زمينه مشارکت آن‌ها در اداره سازمان و بهره‌مندي از مزاياي مشارکت ۸- ايجاد بانک اطلاعاتي از اقدام‌هاي بهبود و گسترش و تعميم ان در ساير بخش‌هاي سازمان ۷- نظامي براي بهبود اطلاع‌رساني اقدام‌هاي بهبود صورت گرفته توسط افراد و واحدها توسط ديگر واحدها ۴- نظامي براي افزايش سطح همکاري و همدلي بين مديران و کارکنان ۶- نظامي براي ارتقا راندمان سازمان (شناسايي و حذف اتلاف‌ها، دوباره کاري‌ها، افزايش سود، بهره‌وري و ...) از طريق اجراي پيشنهادها ۵- نظامي براي شتاب و استمرار بخشيدن به چرخه بهبود و مبارزه با سکون‌زدگي در سازمان

8. مبانی تئوریک و خواستگاه نظام پیشنهادهامكتب مديريتي توليد يا خدمات نابLEAN POODUCTION • نظام پیشنهادها بخشی از انقلاب ژاپنی‌ها در عرصه تولید و ارائه خدمات موسوم به انقلاب تولید ناب (LEAN PRODUCTION) می‌باشد. • شركت تويوتا با معرفي مكتب مديريتي بنام توليد انقلاب سوم در مديريت توليد را به دانش مديريت معرفي نموده است. • توليد ناب بر محور اتلاف‌ستيزي استوار است و در قالب آن جنبشی پرشور و همگانی در زمینه شناسایی و زدودن اتلاف در سازمان (هر کسی در زمینه شغل خود) ایجاد می‌شود. • در اين مكتب،نظام‌هاي بهره‌وري همچون:SS،QCC ،JITو… همه فلسفه اتلاف‌زدايي دارند.

9. هيولايي به نام مودا • هر چیزی که منابع سازمان (نیروی کار،ماشین آلات و ...) را به خود صرف می‌کند اما ارزش افزوده نمی‌سازد. • ارزش افزوده زمانی حاصل می‌شود که به تولید و یا خدمت مورد ارائه سازمان چیزی افزوده می‌شود. • مودا به مثابه هيولايي ارزش افزوده سازمان را مي‌بلعد • اين هيولا گاها قابل رويت و در بسياري مواقع غير مشهود است و تشخيص آن نياز به عينك مودابيني دارد • توليد ناب بر محور مودا ستيزي استوار است • نظام پیشنهادها ابزاری برای مودا (اتلاف) زدایی است و چشم کارکنان را برای مشاهده مودا و ذهن کارکنان را برای یافتن راه حل رفع مودا همواره فعال نگاه می‌دارد.

10. اهداف استقرار نظام پيشنهادها اهداف استقرار نظام پيشنهادها 2) بهبود فرهنگ سازمانی - ارتقای روحیه مشارکت فردی و گروهی کارکنان در بهبود سازمانی - همسو نمودن منافع فردی کارکنان با منافع سازمانی - افزایش دانش شغلی کارکنان - ایجاد بستر مناسب برای تبلور خلاقیت و استعدادهای کارکنان 1)کسب مزاياي اقتصادي - صرفه‌جویی اقتصادی از طریق حذف اتلاف‌ها - بهبود فرآیندهای کاری در سازمان با اجرای پيشنهادهاي مفید کارکنان ۳) ايجاد بانک اطلاعاتي قابل دستيابي همگاني به گام‌ها و فرصت‌هاي بهبود

11. مزایای مورد انتظار از استقرار نظام پيشنهادها مزایای برای مدیران: • مزایای اقتصادی ناشی از رفع اتلاف‌ها،کاهش هزینه‌ها • جلب رضایت بیشتر ذي‌نفعان بابت رفع مسائل و سرعت‌بخشی به انجام کارها • بهبود شگرف در فرهنگ سازمانی و رضایتمندی شغلی کارکنان مزایای برای کارکنان: • ایجاد فرصتی ارزشمند برای طرح نظرات و پیشنهادها • دریافت پاسخ مستدل، قدرشناسانه و سریع به پیشنهادها از مسئولین مربوطه • امکان درخواست تجدید نظر در بررسی پیشنهاد • امکان کسب رضایتمندی و غرور شغلی از مشاهده مزایای به اجرا رسیدن پیشنهادها • امکان کسب درآمد بیشتر از منشا فکر و خلاقیت برای کارکنان به‌عنوان پاداش پیشنهادهای پذیرفته و اجرا شده • افزایش شادابی، جذابیت و مفرح بودن محیط کاری • نهادینه شدن روحیه عارضه‌بینی، تحلیل‌گری، مشارکت‌جویی و مسئله‌ستیزی در کارکنان به‌جای روحیه خمودگی و مسئله گریزی • بازآفرینی روحیه دانش‌اندوزی و افزایش دانش و آگاهی‌های شغلی کارکنانبه واسطه جستجوی همیشگی کارکنان برای یافتن زمینه‌های بهبود در کار خود و ارائه پیشنهاد

12. تاريخچه نظام پيشنهادها جهان: • اجراهاي موردي و نادر طي دو قرن گذشته (فولاد سازي كروپ آلمان: 1867- كالازمو انگليس 1908 و ...) • به‌كارگيري موفق در صنايع ژاپن طي دهه‌هاي 1950 ميلادي به بعد • صدور به سازمان‌هاي غربي از نيمه دوم دهه 1970 ميلادي • فراگير شدن در جهان از دهه 1980 ميلادي ايران: • آغاز در 4 سازمان ايراني در سال 1368 در بخش صنعت طي پروژه‌اي وزارت صنايع و گسترش آن به ساير سازمان‌ها • عطاي ماموريت گسترش نظام پيشنهادها در سازمان‌هاي دولتي به سازمان مديريت دولتي • ايجاد الزام استقرار نظام پيشنهادها در سازمان‌هاي دولتي توسط هيات وزيران ( سال 1372) • آغاز همايش‌هاي ساليانه نظام پيشنهادها ( از ابتداي دهه 1380) • يجاد رويكرد جديد (كايزني/مدرن) نظام پيشنهادها در سازمان‌هاي پيشرو و گسترش آن به ساير سازمان‌ها • رواج به‌كارگيري سيستم اطلاعاتي نظام پيشنهادها در سازمان‌ها از نيمه دوم دهه 1380 • ايجاد انجمن نظام پيشنهادها • الزام به استقرار نظام پيشنهادها طي ماده 20 قانون خدمات كشوري • ايجاد جايزه ملي نظام پيشنهادها از سال 1387 در كشور

13. ويژگي‌هاي نظام پيشنهادهاي مدرن/کايزني و تفاوت‌هاي آن با نظام پيشنهادهاي سنتي کايزني بودن پيشنهاد ها (کوچک، مستمر و مرتبط با کار خود) بهره‌گيري از سيستم اطلاعاتي تحت web تفويض اختيار در بررسي پيشنهادها پيوند نظام پيشنهادها با ساير نظام‌هاي سازمان سيستم هدف‌گذاري کمي شاخص‌هاي مشارکت توسط مديريت سهولت اجرا (اغلب پيشنهادها نياز به منابع زيادي ندارند و توسط پيشنهاددهنده اجرا مي‌شوند

14. فلسفه وجودي نظام پيشنهادهانظام پيشنهادها ابزار ايجاد چه نوع بهبودهاي سازماني است؟

15. ارتباط نظام پيشنهادها با سايرنظامهاي مديريتي نظام ارزيابي عملکرد افراد نظام ارزيابي عملکرد مديران ارتباط نظام پيشنهادها با ساير نظام‌ها نظام بازبيني سبك رهبري نظام آکورد نظام ارتقاء کارکنان

16. نقشه فرآیندهای نظام پیشنهادها – سطح اول(۱0 فرآیند سطح ۱) فرآِیند 1: ارائه و دریافت پیشنهاد فرآیند 2: بررسی پيشنهادها و اعلام نتیجه فرآیند3: اجرای پیشنهادها فرآیند۴: انگيزش فرآیند ۵: نظارت فرآیند ۶: آموزش و ترویج فرآیند۷: پیوند با سایرنظام‌های سازمانی مرتبط فرآیند ۸: عارضه‌يابي و بهبود نظام پيشنهادها فرآیند۹: هدف‌گذاری کمی، پایش و گزارش‌دهی میزان تحقق آن فرآیند 10: برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی

17. نقشه فرآیندهای نظام پیشنهادها – سطح دوم (۳0 فرآیند سطح 2) فرآِیند 1:ارائه و دریافت پیشنهاد 1-1) اعلام موضوعات فراخوان 1-2) تعیین محدوده مشارکت ۱-3) دريافت پيشنهاد از ذينفعان فرآیند 2:بررسی پيشنهادها و اعلام نتیجه 2-1) بررسی پيشنهادهاي دريافتي 2-2) برنامه‌ریزی اجرای پیشنهاد 2-3) ارزشیابی پیشنهادهای قابل قبول فرآیند3:اجرای پیشنهادها 3- 1) زمینه‌سازی اجرا (در صورت لزوم به اخذ تاییدیه و اختصاص منابع براي اجرا) 3- 2) اجرای پیشنهاد فرآیند۴:انگيزش 4- 1) محاسبه و پرداخت پاداش‌هاي پيشنهاددهندگان، بررسي‌کنندگان و مجريان 4- 2) انتخاب، معرفی و پاداش‌دهی به برترین‌های نظام پیشنهادها فرآیند ۵: نظارت 5- 1) نظارت بر کيفيت بررسي و ارزشيابي پيشنهادها در کميته ها 5- 2) نظارت بر بررسي بموقع پيشنهادها 5-3) نظارت بر اجراي به‌موقع 5- 4) نظارت بر پيشنهادهاي دريافتي ۵-۵) نظارت بر اجراي پيشنهادها (صحه‌گذاري اجرا) 5- 6) نظارت بر تداوم اجراي پيشنهادها فرآیند ۶: آموزش و ترویج 6- 1) آموزش 6- 2) گزارش‌دهی و اطلاع‌رسانی 6- 3) ترویج و تبلیغات فرآیند۷: پیوند با سایرنظام‌های سازمانی مرتبط 7- 1) پيوند مشارکت افراد در سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان 7- 2) محاسبه و اعمال کارنامه مشارکت واحدها در سیستم ارزیابی عملکرد مدیران ۷- 3) محاسبه و اعمال کارنامه مشارکت سالیانه افراد در سیستم ارتقا 7- 4)محاسبه و اعمال کارنامه مشارکت واحدها در سیستم ممیزی مدیریت فرآیند ۸: عارضه‌يابي و بهبود نظام پيشنهادها 8- 1) نظرسنجي از ذينفعان در زمينه نظام پيشنهادها (مديران،کارکنان،دبيران) 8- 2) بهينه‌کاوي 8- 3) عارضه‌يابي، تحليل و بازنگري فرآیند۹: هدف‌گذاری کمی، پایش و گزارش‌دهی میزان تحقق آن 9- 1) هدف‌گذاری کمی شاخص‌های نظام پیشنهادها 9- 2) اندازه‌گیری و انتشار دستیابی به اهداف (سازمان،واحدها و افراد) فرآیند 10: برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی 10- 1) برنامه‌ریزی سالیانه برای تحقق اهداف 10- 2) بودجه‌ریزی سالیانه نظام پیشنهادها

18. نگاهي به آيين‌نامه نظام پيشنهادها

19. وظایف ساختار اجرایی اعضاء 1- تصویب نهایی : «سياست‌ها» ، «بودجه» و«هدف‌گذاری کمی سالیانه بر شاخص‌های مشارکت واحدها و کارکنان» 2- تصميم‌گيري در مورد «بررسي پيشنهادهاي با موضوعات در سطح کلان» 3- تعيين پاداش پيشنهادهاي ويژه 4- مشارکت در طراحی نظام پیشنهادها و تدوين آيين‌نامه متناسب با ويژگي‌هاي شركت 5- عارضه‌یابی و بهبود سيستم پیشنهادها پس از استقرارآن 6- جهت‌دهي نظام پيشنهادها در راستاي استراتژي‌هاي شركت کمیته عالی نظام پيشنهادها كميته عالي نظام پيشنهادهاي دانشگاه كه متشكل ازمعاونين ( و يا نمايندگان تام الاختيار) اداري / مالي /عمراني، دانشجويي ، آموزشي ، پژوهشي/فرهنگي و طرح و برنامه.حوزه رياست مي باشد انجام 30 وظیفه حول محورهای ذیل: 1- هماهنگی و نظارت: بر تعیین کمیته پیشنهادهای دریافتی،کیفیت بررسی پیشنهادها و امتیازات ارائه شده ، بررسی به‌موقع پیشنهادها و اجرای پیشنهادهای پذیرفته شده 2- اقدامات انگیزشی: محاسبه و پرداخت متمرکز پاداش‌ها ،انتخاب بهترین‌ها و گزارش‌دهی مستمر عملکرد واحدها 3- آموزش و فرهنگ‌سازی مستمر 4- عارضه‌یابی و بهبود نظام (نظرسنجی‌های دوره‌ای و پیشنهاد تغییر ) 5-گزارش‌دهی و اطلاع‌رسانی مستمر متشکل از دبير نظام پيشنهادها و يك کارشناس مي باشد و زير نظرمعاونت طرح و برنامه شركت فعاليت مي نمايد. دبیرخانه نظام پیشنهادها هر يك از کمیته‏‏‏های پيشنهاد داراي يك ریيس (مدير واحد)، يك رابط مشارکت(دبیر کمیته) و حسب نیاز تعداد حداقل 3 و حداکثر 7 عضو(بدون احتساب رییس و دبیر) مي باشند 1- بررسی و اجرای مناسب پیشنهادهای دریافتی :تصميم‌گيري در مورد نتيجه بررسي پيشنهادهاي دريافتي(در مهلت 15 روزه از زمان ارائه پیشنهاد) ، امتیازدهی به پیشنهادهای قابل قبول، تعيين مسئولان و زمان اجرای پیشنهادهای پذیرفته شده و پي‌گيري اجراي آن‌ها (وتداوم اجرا) 2- ترویج پیشنهاددهی در واحد: تشویق مستمر همکاران، اداره تابلو نظام پیشنهادها ، بهره‌گیری از فن فراخوان پیشنهاد و ... کمیته‌هاي تخصصي پيشنهادها

20. جدول امتیازدهی به پیشنهاد

21. نکاتی در مورد اجرای پیشنهادها • وظيفه اجرای پیشنهاد پذیرفته شده، به‌عهده کمیته تخصصي نظام پیشنهادها است و افرادی که به هنگام پذیرش پیشنهادها، توسط رئیس كميته تخصصي نظام پيشنهادها، به‌عنوان مسئول اجرای پیشنهاد پذیرفته شده،تعیین شده‌اند موظفند پیشنهادهای پذیرفته شده را در زمان مقررکه نمی بایستی بیش از شش ماه (به جز پيشنهادهاي ويژه و پيشنهادهايي كه براي اجرا نياز به تامين اعتبار در بودجه سال آتي دارند) از زمان اعلام پذیرش در فرم بررسی، فاصله داشته باشد، اجرا نمايند. • دبیرخانه نظام پیشنهادها امر اجرای به‌موقع پیشنهادهای پذیرفته شده و صحت اظهار اجرای پیشنهادها توسط کمیته‌هاي تخصصي نظام پيشنهادها را تحت کنترل داشته و گزارش‌های آن را علاوه بر ارائه به مدیران ارشد سازمان،در جلسات مدیریتی و همچنین جلسه کمیته عالی ارائه خواهد نمود.

22. جدول تعيين پاداش پيشنهاد بطور مثال پاداش پیشنهاد 100 امتیازی بدین روش محاسبه می‌شود 590000 ریال = 50*.3)))+10000*((30*1 +(20*.7)

23. نکاتی در مورد پاداش‌دهی به پیشنهادها

24. ساير محورهاي آيين‌نامه • انتخاب و معرفي برترين‌ها • هدف‌گذاري شاخص‌ها • ارتباط نظام پیشنهادها با نظام کارآیی/ بهره‌وری واحدها • تاثیر عملکرد افراددر پیشنهادها جهت اعمال در نظام ارزیابی عملکرد کارکنان • بودجه‌بندي نظام پيشنهادها

25. نکاتی در زمینه خلاقیت

26. سرانه يک پيشنهاد در هفته در کشور ژاپن دريافت ۶ ميليون پيشنهاد ظرف يک سال در ماتسوشيتا الکترونيک نظام پيشنهادها درشرکت‌هاي ژاپني، غربي و ايراني متوسط ارائه پيشنهاد سالانه شرکتهاي ايراني :۱/۵ پيشنهاد براي هر نفر نگاه مقايسه‌اي به نظام‌هاي پيشنهادها دريافت ۲۰ ميليون پيشنهاد ظرف ۴۰ سال درشرکت تويوتا دستيابي به سرانه يک پيشنهاد در ماه در ساپکو سرانه ارائه پيشنهاد در شرکت‌هاي آمريکايي:3/2 بالاترين سرانه ارائه پيشنهاد ژاپن: توهوکي الکترونيک 831

27. وضعيت نظام پيشنهادها درشرکت‌هاي ايراني آماراعلامي موسسه توسعه مشارکت در ارديبهشت ۸۵

28. دلایل عدم ارائه پیشنهاد توسط برخی از کارکنان نارضایتی از نظام پیشنهادها ویا بی‌اعتقادی به آن فقدان مهارت‌های پیشنهادیابی و خلاقیت چرا برخی از کارکنان پیشنهاد نمی‌دهند؟ نارضایتی از سازمان و مدیران بیکاری بی اطلاعی از امکان و چکونگی پیشنهاددادن بی‌توجهی به موضوع به‌دلیل مشکلات عدیده کارکنان عدم وجود فرصت ارائه پیشنهاد بدلیل ترافیک کاری

29. خلاقیت چیست؟ فرآیندهای ذهنی که به راهکارها، اندیشه‌ها، تصورات، اشکال هنری، نظریات و یا محصولاتی منتهی می‌شود که جدید یا منحصر به‌فرد هستند. تعریف خلاقیت در فرهنگ پنگوئن

30. ماهیت خلاقیت خلاقیت غریزی است و یا اکتسابی؟ • بخش اکتسابی خلاقیت • آموزش • فرهنگ‌سازی • به‌کارگیری فنون خلاقیت بخش غریزی خلاقیت بزرگترین اختراع قرن نوزدهم، اختراع روش اختراع بود. آلفرد نورت وایتهد

31. دوره اول بی‌توجهی تا دهه 1960 تاریخچه خلاقیت در دانش روانشناسی دوره سوم دوره دوم - تبدیل شدن خلاقیت به مزیت رقابتی سازمانها و گسترش سریع آن - تبدیل شدن موضوعات خلاقیت به شاخه‌ای مستقل در دانش روانشناسی/مدیریت - ابداع حدود 300 تکنیک گسترش خلاقیت آغاز از دهه 1960 و فعالیت محققینی در این زمینه بزرگترین چالش مدیران جهان پیشرفته، افزایش باروری دانش به‌عنوان کارکنان به‌عنوان مزیت رقابتی است پیتر دراکر

32. رابطه مغز و خلاقیت تحلیل مغز راست چپ مجموعه‌نگری منطق الگوسازی زبان عاطفی ریاضیات موسیقیایی نظریه اسپری و گازانی در دهه 1970 سمت راست مغز: جایگاه خلاقیت در سازمان‌های امروزی‌مان بیش از حد به سمت چپ مغزمان تکیه کرده‌ایم و از مزایای سمت راست مغز غفلت کرده‌ایم

33. مديريت انگيزه فردي خلاقيت مديريت ذهن و بكارگيري فنون خلاقيت مديريت دانش و تخصص

34. روش‌ها و فنون خلاقيت رفتارخلاقانه نگرش خلاقانه

35. مديريت انگيزه فردي • انجام كار با تمام وجود • عاشق كار خود شدن (انطباق شغل با شوق) • نارضايتي از وضع موجود • بهبود طلبي هميشگي • خود برانگيختگي • راه‌حل‌گرايي به جايي مشكل‌گرايي • اجتناب از بي‌حوصلگي در فرآيند تفكر • اجتناب از شتاب‌زدگي در فرآيند تفكر • حفظ شادابي و مفرح بودن محيط و فرآيند كار • گرايش به همدلي و بهبود روابط به جاي تشنج و تعارض بالا در محيط كاري • گرايش به ارزش‌آفريني در انجام كار به‌جاي رفع تكليف • عمل‌گرايي • ارتباط با انسان‌هاي با انگيزه و دوري از محيط‌هاي انگيزه‌كش • اجتناب از معطلي و الافي • گرايش به تنهايي

36. دانش و تخصص • بهينه كاوي مستمر • تمايل هميشگي به يادگيري • كتاب گرايي • اشتراك و مطالعه مستمر نشريات تخصصي • بهره‌گيري از كنفرانس‌ها و همايش‌هاي تخصصي • عضويت در انجمن‌هاي علمي مرتبط • بهره‌گيري موثر از فرصت‌هاي آموزشي • تخصص‌گرايي به جاي همه چيز داني • استفاده از ظرفيت‌هاي پژوهش‌هاي اينترنتي

37. رفتار خلاقانه • حضور در لحظه • مديريت ذهن • بهداشت ذهن • تحمل ابهام و تناقض‌ها • اجتناب از ديدگاه تك‌گزينه‌اي • مبارزه با قالبي شدن ذهن • قائل بودن به استخراج آموزه از هر تجربه به‌ويژه تجربه‌هاي ناموفق • ثبت ايده‌ها به هنگام ورود به ذهن • اختصاص زمان‌هايي براي تفكر • توجه به جزييات • ارزش قائل شدن به ايده‌ها هر چند ايده‌هاي مربوط به بهبودهاي كوچك • تقويت حس كنجكاوي • پرورش قوه تخيل • اتلاف‌ستيزي • استعاره‌گرايي • تعيين ضرب‌الاجل براي اتمام كار • تبديل ايده به پيشنهاد • بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي ضمير ناخود آگاه در حل مسئله • استفاده از تفكر منطقي و تفكر خلاقانه در موقعيت‌هاي مقتضي • استفاده از قانون جذب در يافتن ايده‌ها • مهارت‌هاي ارتباطي در مجاب كردن ديگران به ايده خود

38. نگرش‌هاي كاري خلاقانه • حضور در لحظه • مديريت ذهن • بهداشت ذهن • انجام كار با تمام وجود • عاشق كار خود شدن (انطباق شغل با شوق) • نارضايتي از وضع موجود و بهبود طلبي هميشگي • مديريت انگيزه (خود برانگيختگي ) • تصميمي گيري بر مبناي خرد و هوشياري به جاي تصميم‌هاي واكنشي و عادتي • تمايل هميشگي به يادگيري و تغيير • اجتناب از بي حوصلگي در فرآيند تفكر • اجتناب از شتابزدگي در فرآيند تفكر • حفظ شادابي و مفرح بودن محيط و فرآيند كار • گرايش به همدلي و بهبود روابط به جاي تشنج و تعارض بالا در محيط كاري • گرايش به ارزش آفريني در انجام كار به جاي رفع تكليف • تخصص‌گرايي به جاي همه چيز داني • تحمل ابهام و تناقض‌ها • عمل گرايي • اجتناب از ديدگاه تك گزينه‌اي • مبارزه با قالبي شدن ذهن • قائل بودن به استخراج آموزه از هر تجربه بويژه تجربه‌هاي ناموفق

39. رفتار كاري خلاقانه • ثبت ايده‌ها به هنگام ورود به ذهن • اختصاص زمان‌هايي براي تفكر • بهينه‌كاوي مستمر • مطلعه گرايي (كتب و نشريات مرتبط) • بهره‌گيري موثر از فرصتهاي آموزشي • توجه به جزييات • ارزش قائل شدن به ايده‌ها هر چند ايده‌هاي مربوز به بهبودهاي كوچك • تقويت حس كنجكاوي • ارتباط با انسان‌هاي با انگيزه و دوري از محيط‌هاي انگيزه كش • بهره‌گيري موثر از ظرفيت‌هاي پژوهش‌هاي اينترنتي • پرورش قوه تخيل • راه‌حل‌گرايي به جاي مشكل‌گرايي • اتلاف‌ستيزي • استعاره‌گرايي • تعيين ضرب‌الاجل • اجتناب از الافي • مهارت‌هاي ارتباطي در مجاب كردن ديگران به ايده خود • تبديل ايده به پيشنهاد • بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي ضمير ناخود آگاه • استفاده از تفكر منطقي و تفكر خلاقانه در موقعيت‌هاي مقتضي • استفاده از قانون جذب در يافتن ايده‌ها

40. معرفی برخی از فنون خلاقیت

41. آشنایی با برخی از فنون و تکنیک‌های خلاقیت • واژه تصادفي • خواب خلاق • توهم خلاق • گراهام والاس • طوفان ذهني • مودا شناسي • Wanted system • بهينه كاوي • 5 H+ 1 H • SCAMPER • آناليز فرآيند • تصوير سازي • استعاره • درنگ خلاق • فهرست خصوصيات • چك‌ليست ايده‌سازي ويس • Picl تكنيك • تكنيك شكوفه نيلوفر • تحليل مورفولوژيك • شش كلاه تفكر

42. SCAMPER تكنيك سوال كردن:سرچشمه خلاقيت و پيشنهاديابي • تمامي اختراعات و تحولات از يك سوال ذهني افراد آغاز شده‌اند • سوال كردن هنرمندانه و متهورانه نه تنها فرد را به بن‌بست نمي‌برد بلكه بن‌بست‌ها را مي‌گشايد. • مدرسين،‏معلمين‏،والدين و رهبران مي‌بايستي مشوق پرسشگري در زيردستان باشند و به سوالات گوش فرادهند. • آيا تا به‌حال از خود پرسيده‌ايد كه چرا علامت سوال به شكل گوش(؟) مي‌باشد؟

43. تكنيك اسکمپر دكتر آزبورن براي خلق سوال و ايده‌هاي خلاقانه SCAMPER COMBINE تركيب كردن ADAPT تعديل كردن REVERS معكوس سازي SUBSITITUTION جانشين سازي ELIMINATION حذف كردن MAGNIFY بزرگسازي PUT TO OTHER USES استفاده در ساير موارد

44. SCAMPERCOMBINE • X را با چه چيزي مي‌توان تركيب كرد؟ مثال‌ها: • دستمال كاغذي معطر(تركيب دستمال كاغذي و عطر) • سيستم‌هاي صوتي/تصويري كنوني(تركيب تلويزيون، راديو،ضبط صوت،VCD ،MP3 و …) • گسترش مجموعه‌سازي به‌جاي تامين تك تك قطعات در خودروسازي • ارتباط سيستم پيشنهادها با سيستم مكانيزه پرسنلي • ارتباط سيستم پيشنهادها با سيستم مكاتبات مكانيزه

45. SCAMPERADAPT • آيا نمي توان X را كمي تعديل نمود؟ (جهت زيبايي،راحتي و … بيشتر) مثال‌ها: • ايده نوشيدن نوشابه با ني و خميده كردن آن بصورت L • كوچك كردن دوربين‌هاي فيلمبرداري • افزودن نمايشگر ميزان بار در وانت توسط شركت تويوتا • پيشنهادگيري تلفني در برخي از سازمان‌ها

46. SCAMPREMAGNIFY • آيا نمي توان X را بزرگ نمود؟ مثال‌ها: • طرح تبليغاتي نوشابه بزرگ در سردر كارخانه • كاريكاتور • مدارس شبانه‌روزي

47. SCAMPERPUT TO OTHER USES • چه استفاده ديگري از X نماييم؟ مثال‌ها: • اختراع موتورگازي از ماشين چمن‌زني توسط هوندا • استفاده از شاخص‌هاي مشاركت افراد در نظام پيشنهادها در نظام‌هاي ارزيابي عملكرد و ارتقا • استفاده از فرم پيشنهادها در قسمت ارائه پيشنهادهاي نظرسنجي‌هاي سازماني

48. SCAMPERELIMINATION • آيا نمي توان X را حذف كرد؟ مثالها: • حذف سيم از ميكروفن • حذف سيم از تلفن(موبايل) • مقررات‌زدايي از سازمان‌ها • حذف كاغذ از نظام پيشنهادها

49. SCAMPERREVERS • اگر X را برعكس كنيم چه مي شود؟ مثال‌ها: • جنس فروخته شده پس گرفته مي‌شود. • ما فقط جارو برقي مي‌سازيم. • مراجعه دكتر به پزشك • ارائه پاداش به پيشنهادهاي پذيرفته نشده

50. تكنيك 5w+1h 1-سوالات خالق ايده‌هاي بي‌شمار بهبود WHAT WHY WHERE WHEN WHO HOW