JADZICE

1. JADZICE

2. Toksyny bakteryjne • Egzotoksyny: - jad błoniczy - jad tężcowy - jad botulinowy - jad erytrogenny - choleragen • Endotoksyny

3. Cechy egzotoksyn • silne właściwości toksyczne • wywierają swoiste działanie farmakodynamiczne • ciepłochwiejne • działają po pewnym czasie • nie działają per os • są silnymi antygenami • można je łatwo pozbawić toksyczności • wytwarzane są z nielicznymi wyjątkami przez bakterie G(+)

4. Zachorowalność 92r 93r 94r 95r 96r 00r 01r 04 Błonica 1 10 2 2 9 1 0 0 Tężec 52 51 47 44 46 14 20 25 Jad kiełb. 165 143 110 118 107 72 66 53

5. Błonica(Diphteria) • E: G(+) Maczugowiec błonicy (Corynebacterium diphteriae) - gravis - mitis - intermedius

6. Źródło zakażenia • chory człowiek • ozdrowieniec • nosiciel • przedmioty, produkty spożywcze

8. Wrota zakażenia • błona śluzowa gardła • błona śluzowa nosa • błona śluzowa sromu • skóra • spojówki

10. Patogeneza • miejscowe (zwyrodnienie, martwica, odczyn zapalny wysiękowo-włóknikowy) • odległe (hamowanie syntezy łańcuchów białkowych) - mięsień sercowy (martwica rozpływna włókien mięśniowych) - układ nerwowy (odwracalna segmentowa demielinizacja włókien nerwowych) - wątroba - nadnercza - nerki - płuca

11. Podział kliniczny błonicy błonica gardła błonica krtani błonica nosa

12. Błonica gardła(angina diphteritica) • postać miejscowa • postać postępująca • postać toksyczna • postać hipertoksyczna

13. Klinika • gorączka ≤ 380 • wymioty • ból gardła, naloty – „błony rzekome” • powiększenie okolicznych węzłów chłonnych • uszkodzenie m.sercowego

17. Powikłania • uszkodzenie mięśnia sercowego • uszkodzenie węzła przedsionkowo-komorowego • niedowłady i porażenia nn. obwodowych i czaszkowych(m. 2 a 6 tygodniem choroby): - podniebienia miękkiego - n. krtaniowego - mm. okoruchowych - zwoju rzęskowego - mm.twarzy, tułowia i szyi - mm. oddechowych • zespół nerczycowy

18. Błonica krtani-dławiec-krup(laryngitis crouposa diphteritica) • szczekający kaszel • chrypka → bezgłos • duszność • niepokój • sinica • zaburzenia oddechu

19. Błonica nosa(diphteria nasi) • surowiczo-ropna wydzielina z nosa • nadżerki i strupki u wylotu nosa • obrzęk błony śluzowej z nalotami • bladość powłok • ogólne osłabienie

20. Rozpoznanie wstępne • w wywiadzie: brak szczepień p/ko błonicy lub niepewna informacja o szczepieniach.Ostatnie szczepienie > 10 lat • ciężki stan chorego, nieproporcjonalny do stwierdzonych zmian • charakterystyczne zmiany miejscowe:naloty, obrzęk węzłów chłonnych, niewspółmierność gorączki • w późniejszym okresie porażenia zwł. podniebienia

21. Diagnostyka • wymaz z gardła, migdałków, nosa – na prep. bezpośredni i hodowlę na wybiórczym podłożu • PCR • test cytotoksyczny na komórkach Vero • test aglutynacji lateksowej

22. Różnicowanie • mononukleoza zakaźna • angina(paciorkowcowa, pneumokokowa, gronkowcowa) • ropień migdałka • wrzodziejące zmiany w agranulocytozie, białaczce i kile • dławiec rzekomy w przebiegu grypy, odry • ciało obce w krtani

23. Leczenie • antytoksyna błonicza (najcz. końska met. Besredki) 20-60 tys.j. - błonica gardła 20-40 tys.j. - błonica krtani 10-20 tys.j. - błonica nosa • penicillina, erytromycyna, cefalosporyna • pielęgnacja chorego: żywienie pozajelitowe lub przez zgłębnik, wysokie ułożenie • witaminy B, C, E

24. Profilaktyka

25. Profilaktyka • szczepienia wg kalendarza szczepień • szczepienia przypominające co 10 lat • osoby z bezpośredniego kontaktu z chorym: - erytromycyna 40-50 mg/kg/dobę przez 7 dni lub - domięśniowo penicylina proc. 600 000-1 200 000j

26. Jedna z pierwszych butelek antytoksyny błoniczej wyprodukowana przez United States Hygienic Laboratory (obecnie National Institutes of Health)

27. Tężec(tetanus) • E: beztlenowa G (+) laseczka tężca (Clostridium tetani) • Źródło zakażenia: ziemia zanieczyszczona zarodnikami tężca • Wrota zakażenia: uszkodzona skóra i błony śluzowe

28. Patogeneza Tetanospasmina strefy subsynaptyczne neuronów pośrednich rdzenia hamowanie opóźnienia synaptycznego stałe pobudzenie neuronów ruchowych obniżenie progu pobudliwości mięśni

30. Objawy kliniczne • okres zwiastunów (aura tetanica) - bóle głowy - niepokój, drażliwość - nadmierna potliwość - parestezje

31. Objawy kliniczne • okres prężeń - szczękościsk (trismus), szyderczy uśmiech(risus sardonicus) - prężenia mięśniowe • karku • tułowia • brzucha • kończyn dolnych • - brak zaburzeń świadomości • - prawidłowa temperatura ciała • - „taniec ciśnienia i tętna”

37. Powikłania • kompresyjne złamanie trzonów kręgów • zakrzepica żył głębokich • infekcyjne • niewydolność oddechowa i krążeniowa

38. Leczenie • hospitalizacja w ośrodku specjalistycznym • antytoksyna tężcowa (postępowanie bierne): obcogatunkowa 40-60 tys.j. lub ludzka 5 tys.j. • anatoksyna tężcowa (postępowanie czynne): 3x1ml co 3 dni oraz dawki przypominające za 1 i 6 m-cy • leki sedatywne: diazepam iv 10-20mg co 1-2 godz. lub midazolam we wlewie 0,5µ/kg/minutę • intubacja • oddech kontrolowany • wyrównywanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i RKZ • żywienie pozajelitowe • Penicillina kryst. lub Metronidazol

39. Zatrucie jadem kiełbasianym(botulismus) • E: toksyna beztlenowej G(+) laseczki jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum) • Źródła zakażenia: - przetwory produkcji domowej (weki) - konserwy produkcji przemysłowej

40. Patogeneza jad kiełbasiany synapsa nerwowo-mięśniowa blokowanie uwalniania acetylocholiny wiotkie porażenia mięśni gładkich

42. Objawy kliniczne • objawy początkowe-nieswoiste • objawy porażenne-zstępujące - objawy oczne - upośledzone wydzielanie śliny - porażenie podniebienia - osłabienie siły mięśni: szyi, karku, kk. górnych, grzbietu, kk. dolnych - porażenie mm. mimicznych twarzy - porażenie perystaltyki - atonia pęcherza moczowego - porażenie mm. oddechowych • brak zaburzeń świadomości • prawidłowa temperatura ciała

43. Diagnostyka symetryczne zstępujące porażenia wiotkie z objawami porażenia opuszkowego (diplopia, dyzartria, dysfonia i dysfagia) brak gorączki zachowana świadomość

44. Diagnostyka-cd wykrycie toksyny w surowicy, kale, wymiocinach, popłuczynach żołądkowych, próbkach żywności próba biologiczna na myszach hodowla bakterii w war. beztlenowych testy immunoenzymatyczne ELISA badanie elektromiograficzne

46. Leczenie • płukanie żołądka, leki przeczyszczające, lewatywa • antytoksyna botulinowa trójważna obcogatunkowa lub ludzka(do 72 godz) • antytoksyna monowalentna co 12-24 godz • antybiotyk szerokowidmowy • pielęgnacja chorego - sztuczna wentylacja - żywienie pozajelitowe -cewnikowanie pęcherza -wlewki doodbytnicze

47. Botox

48. Botox

49. Botox

50. Dziękuję 