260 likes | 429 Views
بنام آفریننده زیبایی ها. رویکرد جامعه نگر درمدیریت دیابت. پیشگیری و کنترل دیابت از الویت های نظام سلامت مدیریت دیابت نیازمند رویکرد تیمی و جامعه محور تیم متشکل از بیمار و خانواده/جامعه و تخصص های مختلف از جمله پرستار پرستار نیازمند دریافت آموزش تخصصی
E N D
رویکرد جامعه نگر درمدیریت دیابت • پیشگیری و کنترل دیابت از الویت های نظام سلامت • مدیریت دیابت نیازمند رویکرد تیمی و جامعه محور • تیم متشکل از بیمار و خانواده/جامعه و تخصص های مختلف از جمله پرستار • پرستار نیازمند دریافت آموزش تخصصی • عدم وجود مطالعه قبلی در مورد وضعیت آموزش پرستار آموزش دهنده دیابت
چالش های تربیت پرستار آموزش دهنده دیابت:یک تحلیل محتوای کیفی پروانه اباذری دکتر زهره ونکی،دکتر عیسی محمدی دکتر مسعود امینی مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی،دانشگاه علوم پزشکی، اصفهان گروه پرستاری،دانشکده علوم پزشکی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران
طراحی مطالعهطراحی مطالعه • روشها و منابع جمع آوری داده ها • مصاحبه های نیمه ساختاری فردی • فوکوس گروپ • یادداشت و مشاهدات متعدد در عرصه • اسناد و مدارک از جمله: • کتاب برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت • یادداشت های فنی(Memo )
طراحی مطالعه • روشها و منابع جمع آوری داده ها • تعداد مشارکت کنندگان:16 نفر • 3 نفر از برنامه ریزان مدیریت دیابت در وزارت بهداشت – درمان و آموزش پزشکی • 3 نفر از مسئولان اجرایی معاونت بهداشتی استان • 10 نفر از پرستاران شاغل در مراکز دیابت شهرستان ها ی سه استان • دامنه زمانی مصاحبه های فردی بین 15 دقیقه تا 40 دقیقه و زمان متوسط 25 دقیقه • مدت زمان فوکوس گروپ 45 دقیقه
طراحی مطالعه • آنالیز داده ها • روش مرسوم تحلیل محتوا • تعداد مقوله های ظهوریافته: 10مورد • در نهایت سازماندهی تعداد شش زیر تم در درون سه تم اصلی
یافته هاتمرکززدایی مدیریت نشده آموزشDNE توقف آموزش پیامد انتقال مسئولیت آموزش به مسئولین سیستم بهداشتی استان ها • شروع آموزش پرستاران آموزش دهنده به صورت متمرکز • منحصر بودن آموزش متمرکز به اولین سال شروع پروژه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت • برگزاری چهار دوره آموزش متمرکز برای تربیت Educatordiabetes • مصاحبه های غیر رسمی و رسمی و مشاهدات متعدد در عرصه • هیچکدام از آن پرستاران دوره دیده در حال حاضر در مراکز دیابت مشغول بکار نیستند.
یافته هاتمرکززدایی مدیریت نشدهآموزشDNE • انتقال مسئولیت آموزش نیروها به مسئولین سیستم های بهداشتی در استان ها • پیامد این واگذاری • شروع بکار پرستاران بدون گذراندن دوره آموزشی • پیامد های فقدان آموزش رسمی پرستاران • ایفای نقش DNE توسط پرستاران فاقد مهارت علمی و عملی در زمینه دیابت و اصول و روش های آموزش به بیمار • پذیرا شدن نقش تخصصی بدون تجربه قبلی
یافته هاتمرکززدایی مدیریت نشدهآموزشDNE • تجارب پرستاران • "وقتی که پرستار دیابت شدم گفتند این فرم هاش اینم پوشه اش اینم آموزشا می ری از روی این برگه ها بهشون آموزش می دی این پمفلت ها رو بهشون می دی حتی نحوه پر کردن فرم ها رو به من یاد ندادند.... هیچی رو به من آموزش ندادند " • "کسی به من یاد نداد من دوره ندیده بودم ابلاغ زو زدند" • ."دوره خاصی نداشتم هیچ کدوم از پرسنل دوره ای ندیدند"
یافته هاتمرکززدایی مدیریت نشدهآموزشDNE • در ژاپن ازسال 2001 به بعد از شرایط احراز گواهی Diabetes Educator از the Japanese Certification Board،تجربه حداقل 1000 ساعت آموزش دیابت و قبول شدن در آزمون های مربوطه. • 5753 نفر از از حدود 12000 Diabetes Educator ژاپن پرستاران تشکیل
یافته هاتمرکززدایی مدیریت نشدهآموزشDNE • نتایج یک مطالعه مقطعی در امریکا • احساس نیاز پرستاران به آموزش علیرغم دریافت آموزش اولیه و تجربه مشاوره و آموزش بیماران • احساس نیاز به تداوم آموزش درپرستاران متخصص بیش از پرستاران عمومی Siminerio و همکاران(2007)
یافته هاتمرکززدایی مدیریت نشدهآموزشDNE • عدم نظارت مدیران بر آموزش پرستاران • فقدان دستورالعمل متمرکز یا غیر متمرکز • برای نظارت بر فرایند آموزش پرستاران • "مثلا من رفتم بازدید یه خانم پرستاری اونجا نشسته بود بهش گفتم تو کی رفتی باز آموزی گفت من سه سال پیش که از بیمارستان اومدم اینجا دارم کار می کنم دوره هم برام نذاتشتند " یک نفر از مدیران اجرایی استان
یافته هاتلاش برای اصلاح زیر ساخت های آموزش پرستار • تلاش برای تامین مدرسان با صلاحیت • "گشتیمdiabetes educatorتو ایران نداشتیم اون زمان چند تا كارگاه براي پرستارا گذاشتيم تو همون كارگاه ها كه گذاشتيم اولا متوجه شديم كه حتي كسي كه بياد به پرستارا آموزش بده ام به اين راحتي پيدا ما نمي كنيم يعني نداريم ترينر درست و حسابي ام تو مملكت اينقدر نداريم كه مثلا فكر كنيم تو هر دانشگاه مي تونيم چند تا ترينر داشته باشيم "از برنامه ریزان وزارتخانه • راهکار کوتاه مدت • استفاده از مدرس خارجی مورد تاییدWHO و انجمن های بین المللی دیابت
یافته ها تلاش برای اصلاح زیر ساخت های آموزش پرستار • تلاش برای تامین تربیت کننده های با صلاحیت • راهکار بلند مدت • برنامه ریزی برای تربیت مدرسان آموزش دهنده دیابت در درون کشور • " ما گفتيم بيايم يه هسته آموزشي درست كنيم يه برنامه بذاريم براي ترينينگ ترينرها و اون هسته آموزشي رو اونوقت ديگه اين وظيفه رو بهشون بديم كه برند جاهاي ديگه آموزش بدنديا حالا پرستاراي ديگه را آموزش بدند تو اين كارم با اينكه دفتر پرستاري اينجا از اول دفتر پرستاري وزارتخونه با ما همكار بود آخرشم يه چيز خوبي از توش در نيومد" از برنامه ریزان وزارتخانه
یافته هاتلاش برای اصلاح زیر ساخت های آموزش DNE • تجارب مشارکت کنندگان از عوامل عدم موفقیت در آموزش ترینرها • فقدان تجربه در زمینه مدیریت دیابت • و نارسایی کوریکولوم دانشجویان پرستاری مقطع کارشناسی • " دليلش اين بود كه اولا تو زمينه ديابت تقريبا هيچ تجربه اي نداشتيم پرستارايي كه اينجا بودند و آموزش مي ديدند هم اطلاعاتي نداشتند حتي استاداشونم توي دانشگاه كه مثلا درس ديابت را براشون مي گن در حد همون درس كتابي مي گن حالا"برنامه ریز وزارتخانه • " آموزش پزشکان ما، پرستاران و کارشناسان تغذیه ما در دانشگاه ها آن اندازه نیست که نیاز سلامت مملکت را جبران کند" برنامه ریز وزارتخانه
یافته هاتلاش برای اصلاح زیر ساخت های آموزش DNE • تلاش برای اصلاح کوریکولوم دانشجویان مقطع کارشناسی پرستاری • پیشنهاد برای اصلاح کوریکولوم دانشجویان علوم پزشکی از جمله پرستاری • " با معاونت آموزشی وزارتخانه وارد مذاکره شدیم که شما كوريكولوم آموزشی حداقل پرستارتان کارشناس تغذیه و پزشک عمومی تان را باید تغییراتی بدين به روز کنین که اونها بتونند خوب در محیط سرویس بدند". برنامه ریز وزارتخانه
یافته هاتلاش برای اصلاح زیر ساخت های آموزش DNE • بررسی اسناد • برنامه درسی دوره کارشناسی پرستاری • فقط 2 ساعت آموزش نظری اختصاص به دیابت ومراقبت های آن • آموزش عملی دیابت دوره شش روزه (یعنی حدود 6/. واحد )
یافته هانارسایی برنامه ریزی آموزش DNE • عدم همخوانی محتوا و زمان بندی با اهداف کوریکولوم • تعریف شده بودن نقش های متعدد برای پرستار در پیشگیری و کنترل دیابت • از جمله • پرستار به عنوان آموزش دهنده • پرستار به عنوان مدیر واحد دیابت • عناوین آموزشی • نقش و اهمیت پرستار در اجرای برنامه • اهمیت دیابت و عوارض حاد و مزمن آن • خود پایشی و آشنایی با گلوکومترها • نقش تغذیه و ورزش در کنترل بیماری • نحوه تزریق و نگهداری انسولین • اندازه گیری فشارخون • تهیه برنامه های آموزشی برای بیماران و خانواده های آن ها
یافته هانارسایی برنامه ریزی آموزش DNE • عدم همخوانی محتوا و زمان بندی با اهداف کوریکولوم • نقص مهم کوریکولوم دوره DNE • فقدان مباحث مهم از جمله اصول آموزش به بیمار • در برنامه دوره آموزش دهنده دیابت سنگاپور اختصاص 30 ساعت از کل زمان آموزش به اصول آموزش به بیمار • مدت زمان آموزش برنامه ریزی شده : دو تا سه روز
یافته هانارسایی برنامه ریزی آموزش DNE • نقص فرایند ارزشیابی آموزش پرستاران • عدم اطلاع پرستاران از کتاب منتشر شده(1383) برای پرستاران آموزش دهنده • "يه كتاب براي پرستار نوشتيم برا مراقبت ديابت. از يه گروهي از كارشناساي دفتر پرستاري دعوت كرديم يه چيزي نوشتند يه كارگاه گذاشتيم پرستارا اومدند اونجا با همديگه صحبت كردند از اين كارگاه ها اين مطالب در اومد"یک نفر از برنامه ریزان در سطح وزارتخانه • در یک جمع نوزده نفره از پرستاران شاغل در مراکز و واحدهای دیابت، مطلع بودن فقط چهار نفراز وجود چنین کتابی
یافته هانارسایی برنامه ریزی آموزش DNE • نقص فرایند ارزشیابی آموزش پرستاران • فقدان ارزشیابی سطح دانش و مهارت پرستاران در طی مدت شش سال از اجرای برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت • " راستش ارزشيابي نكرديم و هيچ مكانيسم كشوري هم بر اينكار تعريف نشده" یک مسئول اجرایی استان
نتیجه گیری نارسایی ها و چالش های جدی و متعدد در زمینه آموزش پرستاران مراکز دیابت • عدم اقدام خاصی برای آموزش پرستاران برای ایفای نقش های مورد انتظار • عدم بازآموزی • عدم نظارت کافی بر فرایند آموزش
کاربرد یافته ها • بازنگری مدیریت آموزش DNE • برنامه ریزی مجدد بر مبنای استانداردهای روز دنیا • تعدیل برنامه های آموزشی بر مبنای پتانسیل های بالفعل سیستم آموزش دهنده • شکل گیری یک سیستم هدایت ،نظارت و ارزشیابی فرایندآموزشDNEs