TECHNIKA, TECHNOLOGIA i INFRASTRUKTURA LOGISTYCZNA

1. PIOTR LUBIŃSKI Politechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania ul. Strzelecka 11 pok.312 www.fem.put.poznan.pl Piotr.Lubinski@PUT.Poznan.PL TECHNIKA, TECHNOLOGIAi INFRASTRUKTURA LOGISTYCZNA

2. WIADOMOŚCI WSTĘPNE • LITERATURA: • Fijałkowski Janusz • Transport wewnętrzny w systemach logistycznych • Wyd. Politechniki Warszawskiej 2003 (tylko czytelnia – 1 egzemplarz) • Polański Alojzy • Mechanizacja wewnętrznego transportu • PWN W-wa 1978 (Wilda?) • Wojciechowski Krystyn • Transport wewnątrzzakładowy • Wyd. PP 1979

3. WIADOMOŚCI WSTĘPNE • Korzeniowski A., Skrzypek M., Szyszka G. • Opakowania w systemach logistycznych • Wyd. ILiM 2001 • Pr. zbiorowa • Zarządzanie gospodarką magazynową • Wyd. PWE 1997 • Mat. dydaktyczne ILiM • Zarządzanie transportem • Wyd. ILiM 1994 • Rybarczyk R. • Środki transportu bliskiego i magazynowania • Wyd. PP 2009 (Księgarnie)

4. WIADOMOŚCI WSTĘPNE • Korzeń Zb. • Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania tom 1 i 2 • Wyd. ILiM 1998 • Fechner I. • Centra logistyczne cel-realizacja-przyszłość • Wyd. ILiM Poznań 2004 • Dzieło zbiorowe • Poradnik techniczny Mechanik tom IV i V • PWT W-wa 1957 (!) • Katalogi branżowe (np. PROMAG S.A.)

5. WIADOMOŚCI WSTĘPNE Otoczenie współczesnego przedsiębiorstwa - rosnąca konkurencja - niepewność zamówień (co będziemy produkować?) - nowych - realizowanych obecnie - niepewność terminów (kiedy będziemy produkować?) - niepewność ogólna (czy cokolwiek będziemy produkować?) - brak zamówień – niepewność odbiorcy „czy będzie klient?” - nadprodukcja - cena minimalna (wymagania - jakość maksymalna Klientów) - sytuacja ekonomiczna ostatecznego odbiorcy - zagrożenie bezrobociem / brak fachowców - brak stabilności (w tym: na jakim etapie kryzysu jesteśmy?) - zachwiana hierarchia wartości - brak zaufania do rządu - drogie i trudne w uzyskaniu kredyty – spadek konsumpcji

6. WIADOMOŚCI WSTĘPNE Charakterystyka przedsiębiorstwa - nadmiar mocy produkcyjnych / nadmiar zamówień - zobowiązania i kredyty do spłacenia, podatki… - niewspółczesna technologia i struktura produkcyjna - niewydolny system zarządzania i sterowania - zbyt duże zatrudnienie (administracja) / brak fachowców na produkcji - ogromna bezwładność systemu (+ duża niestabilność otoczenia) - długie czasy realizacji zlecenia produkcyjnego - rozbudowane struktury - przepływ kompletnego zlecenia (zakupy - produkcja - montaż - sprzedaż) - rozbudowany system magazynowy (liczne i duże magazyny) / długie terminy realizacji zamówień (niedotrzymywanie obietnic jako nowy standard)

7. WIADOMOŚCI WSTĘPNE Charakterystyka Klienta - wierny klient – abstrakcyjne pojecie stosowane w teorii marketingu - ciągłe poszukiwanie okazjitanich zakupów (np. internet) - wysokie wymagania jakościowe jako nowy standard - wysokie wymagania terminowe (krótkie cykle dostaw) - dominująca postawa dużych przedsiębiorstw (często grup przedsiębiorstw) - dążenie do niezobowiązujących ustaleń (zamiast szczegółowych kontraktów) - ceny – równanie do najniższych - wymagania rzetelności (często przy własnej arogancji) - duża liczba drobnych zleceń zastępuje duże zlecenia

8. WIADOMOŚCI WSTĘPNE Co zrobić, aby …przetrwać? - restrukturyzacja: - podział na samodzielne jednostki biznesu - zintensyfikowanie wysiłków (gospodarność) - możliwość likwidacji deficytowych obszarów - wprowadzenie nowych koncepcji zarządzania / sterowania: - JiT – technika i strategia - MRP II (o ile jest czas, finanse i MRP) - kanban– odwrócenie tradycyjnej koncepcji (istotna wada: stabilny, powtarzalny asortyment) - przejęcia i fuzje (oraz inne „zrzeszenia”) - wspólne inwestowanie (często konkurentów)

9. PODSTAWOWE DEFINICJE Infrastruktura – podstawowe urządzenia i instytucje świadczące usługi niezbędne do funkcjonowania działu gospodarki i zapewniające odpowiednie warunki bytu ludności Bankowość Marketing ZarządzanieFinanse Ekonomia - Słownik ekonomiczny Infrastruktura procesów logistycznych – środki techniczne wykorzystywane w procesach fizycznego przepływu i magazynowania produktów oraz w procesach informacyjnych logistyki, sposoby ich użycia i systemy ich wykorzystania Skowronek Cz., Saryusz-Wolski Zdz. Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE 1999 s.63

10. PODSTAWOWE DEFINICJE Infrastruktura logistyczna (jako element zasobów)– drogi lądowe (drogi i linie kolejowe) i wodne, porty lotnicze i morskie oraz sieci telekomunikacyjne znajdujące się na terenie kraju; infrastruktura logistyczna jest w części własnością państwa, w części należy do jej użytkowników (przedsiębiorstw) Materiały dydaktyczne PP, Fertsch M. Technologia – całokształt wiedzy dotyczącej konkretnej metody wytworzenia jakiegoś dobra lub uzyskania określonego efektu przemysłowego lub usługowego; inne znaczenie, technologie to produkty działalności inżynieryjnej Wiele produktów wymaga zastosowania lub może być wytworzonych w różnych technologiach (np. aparat fotograficzny tradycyjny i cyfrowy), a o ich wyborze decyduje wiele czynników technicznych, ekonomicznych, społecznych czy kulturowych, jak np. koszt, czas, obwarowania prawne, bezpieczeństwo, wygoda itp. Wikipedia(?!) Technika - ...

11. PROJEKTOWANIE

12. PROJEKTOWANIE - metody Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie organizacji gospodarki transportowej - wybór najwłaściwszej technologii przemieszczenia ładunków oraz ustalenie rodzaju transportu do specyfiki przedsiębiorstwa - pełne zharmonizowanie wykonawstwa operacji produkcyjnych i pomocniczych z przebiegiem wyrobu przez stanowiska robocze, oddziały, wydziały itp. - dostosowanie środków transportowych i pomocniczych urządzeń transportowych do danego wyrobu - dostosowaniepomieszczeń do potrzeb transportu i składowania + wykres Sankeya - właściwe ustawienie maszyn i urządzeń uwzględniając konieczność (patrz kolejny slajd)

13. PROJEKTOWANIE - metody Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie organizacji gospodarki transportowej właściwe ustawienie maszyn i urządzeń uwzględniając konieczność: a. zmniejszenia wielkości przemieszczeń ładunków przez stworzenie (gdzie jest to możliwe) ciągów technologicznych lub skrócenie odległości pomiędzy stanowiskami mającymi duże powiązanie technologiczne b. dogodnego dostępu środków transportowych do stanowisk roboczych i miejsc składowania c. zastosowanie pomiędzy stanowiskami środków ułatwiających transport bliski d. dokładnego ustalenia nakładów na utrzymanie gospodarki transportowej i kosztów przemieszczania jednostki ładunku (szt., kg…), co pozwala na uwzględnienie kryterium ekono-micznego przy wyborze techniki przemieszczania ładunków

14. PROJEKTOWANIE - metody Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie organizacji gospodarki transportowej Czynniki kształtujące rozwiązania organizacyjne transportu wewnętrznego: - stopień różnorodności przewożonych ładunków - stan skupienia ładunków - kształt, ilość, ciężar ładunku - typ i wielkość produkcji - rozmieszczenie magazynów i wydziałów przedsiębiorstwa oraz rozmieszczenie maszyn i urządzeń w wydziale - częstotliwość dostaw materiałowych - konstrukcja budynku

15. PROJEKTOWANIE - metody Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie organizacji gospodarki transportowej Rozwiązania organizacyjne dla zapewnienia prawidłowej organizacji transportu: - maksymalne ograniczenie liczby manipulacji transportowych - skracanie dróg transportowych - zapewnienie jednokierunkowości przepływu ładunków - zabezpieczenieprzedcofaniem się ładunków po tej samej linii i przed krzyżowaniem się linii transportowych - zapewnienie koordynacji procesu transportu z procesem technologicznym - skłanianie do stosowania właściwych środków transportowych - zapewnienie elastyczności transportu, dzięki czemu zmiana asortymentu i rozmiarów produkcji nie stwarzałaby konieczności wprowadzenia radykalnych zmian w organizacji transportu

16. STRUKTURY

17. Struktura zasobów w procesach logistycznych Infrastrukturalogistyczna liniowa: drogi i ich elementy (mosty, tunele, nasypy..) - lądowe (utwardzone i nieutwardzone) - linie kolejowe (zamknięte i otwarte) - szlaki wodne (śródlądowe i morskie) sieci telekomunikacyjne - kablowe - bezkablowe (zazwyczaj modułowe) punktowa: porty - lotnicze - morskie i wodne śródlądowe - kolejowe centra przeładunkowe budynki i budowle specjalne towarzyszące drogom śluzy, podnośnie, stacje zasilające sieci elektroenergetyczne, stacje paliwowe, parkingi, terminale poboru opłat, centra obróbki informacji , stacje przekaźnikowe…)

18. Struktura zasobów w procesach logistycznych Środki transportu pojazdy(bez napędu, z napędem ręcznym, z napędem mechanicznym...) lądowe (drogowe, szynowe, specjalne) wodne (z napędem i bez napędu własnego, wypornościowe i ślizgowe..) transport powietrzny (samoloty, helikoptery) specjalne (poduszkowce, latające łodzie, sterowce, wiatrakowce..) przenośniki(bardzo wiele rozwiązań konstrukcyjnych) rurociągi (rodzaj przenośnika - ciśnieniowe i grawitacyjne, ciecze, materiały sypkie) lokalne wieloetapowe

19. Struktura zasobów w procesach logistycznych Jednostki ładunkowe - ładunki uformowane zazwyczaj z pojedynczych produktów lub opakowań jednostkowych - zabezpieczone przed przypadkowym rozformowaniem - przystosowane do manipulacji i transportu - przystosowane do piętrzenia i składowania - formowane zazwyczaj w oparciu o standardowe opakowania (wymiary) - sprawnie i jednoznacznie identyfikowalne

20. TRANSPORT DALEKI

21. TRANSPORT DALEKI

22. TRANSPORT DALEKI

23. TRANSPORT DALEKI Wybór rodzaju środka transportu Podczas wyboru środka transportu należy uwzględnić nie tylko - prędkość - niezawodność - koszt ale również inne informacje z obszarów: - klient - produkt - przedsiębiorstwo - otoczenie

24. TRANSPORT DALEKI Wybór rodzaju środka transportu Klient Położenie geograficzne gdzie znajdują się Odbiorcy usługi transportowej? Cechy punktu dostawy ograniczony dostęp; przez czas lub/i ciężar Wielkość zamówienia wielkość pojedynczej dostawy, powtarzalność i regularność dostaw Dostępność ładunków powrotnych możliwość ograniczenia kosztów pustych przebiegów Wymagany poziom obsługi w ciągu 24 godzin czy w ciągu tygodnia Moralność płatnicza odbiorcy ewentualne przedpłaty lub kredytowanie odbiorcy, ryzyko utraty środka transportu lub/i towarów

25. TRANSPORT DALEKI Wybór rodzaju środka transportu Produkt Wielkość/kształt pojemność pojazdu, charakterystyka drogi (mosty, tunele, zakręty… Waga nośność pojazdu, nośność drogi Wartość wymagane/dostępne zabezpieczenia Kruchość pakowanie/ostrożność w transporcie i przeładunkach Starzenie się/utrata wartości ograniczony okres trwałości Zagrożenia substancje toksyczne, wybuchowe, promieniotwórcze…

26. TRANSPORT DALEKI Wybór rodzaju środka transportu Przedsiębiorstwo Położenie miejsc wytwarzania gdzie znajduje się produkcja Położenie magazynów gdzie są magazynowane materiały i produkty Centra rynkowe gdzie realizowana jest sprzedaż Rozproszenie rynku i polityka segmentacji Istniejący system dostaw jakie systemy są już wdrożone, jaka jest ich przydatność

27. TRANSPORT DALEKI Wybór rodzaju środka transportu Otoczenie Infrastruktura dostępność dróg, kanałów, bocznic kolejowych, urządzeń przeładunkowych… Dostępność metod dystrybucji istniejące systemy i doki przeładunkowe… Uwarunkowania prawne i podatkowe zachęty i ograniczenia Dostępność siły roboczej i kapitału, wiedza specjalistów, wsparcie finansowe Technologia jaką technologią dysponuje odbiorca (np. przeładunek) Warunki klimatyczne różnicowanie zastosowania paliw w różnych strefach klimatycznych; systemy ogrzewania i klimatyzacji pojazdów (w tym przestrzeni ładunkowej)

28. TRANSPORT BLISKI (WEWNĘTRZNY)

29. TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNYwiadomości wstępne Transport wewnętrznyto przemieszczanie, pakowanie i magazynowanie materiałów w każdej postaci wobszarzezakładu;dzięki tym czynnością tworzone są w materiale walory użytkowe w sensie miejsca i czasu. Technologia transportu wewnętrznego tosposób realizacji programu transportu i magazynowania wynikającego z zadania logistycznego w zakładzie

30. TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNYwiadomości wstępne Technologia transportu wewnętrznego uwzględnia relacje zachodzące pomiędzy: • strumieniami ładunków opisanymi ze względu na przedmiot, ilość, punkty nadani i odbioru, czas dysponowany i miejsca buforowania (odpowiedzi: co, ile, skąd, dokąd i kiedy?) • strumieniami informacji związanych z przepływem materiałów • wydajnościami elementów układu transportowo-magazynowego (odpowiedzi: jak i za ile?) • jednostkowymi kosztami eksploatacyjnymi zastosowanych środków • zakładem i otoczeniem

31. TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNYurządzenia transportowe Dźwignice • dźwigniki: zębatkowe, śrubowe , hydrauliczne i pneumatyczne • cięgniki: przyciągarki ręczne, wyciągarki, przeciągarki, wyciągi • suwnice: lekkiego/średniego udźwigu, typu ciężkiego, o budowie specjalnej • żurawie: stałe, przejezdne, • dźwignice specjalne: wspornice, obrotnice, wywrotnice, przesuwnice, bramownice, dźwignice linowe, suwnice masztowe z widłowym uchwytem, suwnice bramowe kontenerowe • dźwignice złożone: suwnica bramowa i żuraw natorowy, suwnica pomostowa i żuraw podwieszany

32. TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNYurządzenia transportowe Wózki i wozy • wózki (transport bliski) • torowe • Jezdniowe • wozy (transport daleki) • doczepne beznapędowe • z napędem mechanicznym i nieruchomą platformą • z uchylną skrzynią – samowyładowcze • z uchwytem widłowym • okraczające – przedsiębierne • specjalne • naczepy kontenerowe

33. TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNYurządzenia transportowe Przenośniki • cięgnowe: taśmowe, członowe, koleje linowe • bezcięgnowe: grawitacyjne (ślizgi), wałkowe, rolkowe, wstrząsowe, śrubowe (spirala Archimedesa, wyrzutniki, wózkowe montażowe • przemieszczające za pomocą czynnika pośredniego: hydrauliczne, pneumatyczne • przenośniki złożone: wałkowo-łańcuchowe, śrubowo-taśmowe, kubełkowo-taśmowe, zgarniakowo-śrubowo-pneumatyczny, zgarniakowo-taśmowy

34. TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNY (PLIK FOTO)

35. ELEMENTY ŚRODKÓW TRANSPORTU

36. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Cięgna nośne • liny • włókienne (naturalne i syntetyczne) • stalowe • łańcuchy • ogniwowe • sworzniowe (Galla) • pasy • płaskie • wężowe • zawiesia • linowe • łańcuchowe • pasowe

37. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Krążki i koła linowe • krążki linowe • krążek stały i wielokrążek • linowy zacisk samohamowny • kabestan Krążki i koła łańcuchowe • gniazdowe koła łańcuchowe • uzębione koła łańcuchowe

38. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Haki i inne uchwyty • haki jednorożne /dwurożne • zblocza hakowe i porzeczka hakowa • chwytaki linowe • kleszcze zaciskowe • chwytaki łupinowe • chwytaki magnetyczne i elektromagnetyczne Bębny cięgnowe • gładkie • rowkowane

39. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Zapadki • zębatkowa/cierna Zabezpieczenia • kołkowe/sworzniowe • cierne/sprężynowe Szyny i koła jezdne • szyny zwykłe i ze stopą • koła jezdne • z jednym/dwoma obrzeżami/bez obrzeży • czynne i bierne • średnica koła jezdnego

40. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Sprzęgła • stałe i sterowane • suche i mokre • mechaniczne, hydrodynamiczne, elektromagnetyczne, zespoły sprzęgieł (tarczowe+kłowe).. • sztywne • tulejowe • tarczowe • stożkowe • kłowe • podatne • elastyczne (guma, poli..) • kierunkowe (bendix) • zabezpieczające (kołek, stożek..) • przeguby napędowe (równobieżne, różnobieżne)

41. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Przekładnie • mechaniczne • dźwigniowe • jednostronne • dwustronne • zębate • listwa-koło • koło-koło • cierne • suche • mokre • hydrauliczne/pneumatyczne

42. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Źródła mocy/momentu obrotowego • elektryczne • prądu stałego • prądu zmiennego • spalinowe/cieplne • paliwo stałe • paliwo ciekłe • paliwo gazowe • hybrydowe i inne (np. wiatrowe) • odzyskiwanie energii kinetycznej • sprężone powietrze • akumulatory i kondensatory

43. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Siłowniki • czynnik roboczy • dźwignia mechaniczna • płyn hydrauliczny • sprężone powietrze/próżnia • pole elektryczne/magnetyczne • rodzaj ruchu • liniowy • obrotowy • jednokierunkowy i dwukierunkowy

44. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Hamulce • elementy wykonawcze: • klockowe • taśmowe • szczękowe • tarczowe • bębnowo-tarczowe (klinowe) • inne- „NIE-cierne” (elektryczne, hydrauliczne..) • systemy sterujące: • mechaniczne • hydrauliczne • pneumatyczne • elektryczne

45. TRANSPORTelementy składowe środków transportu Łożyska • wzdłużne , poprzeczne, sworznie (trzpieniowe i kulowe) • wymagające smarowania i samosmarowne(tworzywa, guma-woda, stopy łożyskowe..) • ślizgowe (naprawiane często lepsze od nowych) • toczne • jedno i wielorzędowe • kulkowe, stożkowe, baryłkowe.. • precyzyjne, w wykonaniu normalnym, wzmocnione.. • parametry łożysk (wymiary, nośność, prędkość obrotowa..) • tuleje metalowo gumowe – tańsza alternatywa łożysk?

46. Technika, technologia i infrastruktura logistyczna UJĘCIE SYSTEMOWE

47. Technika, technologia i infrastruktura logistycznaUJĘCIE SYSTEMOWE SYSTEMY LOGISTYCZNE • INFORMATYCZNE • TRANSPORTU BLISKIEGO • MAGAZYNOWANIA • TRANSPORTU DALEKIEGO

48. Dziękując za uwagę.. ..życzę Państwu wielu Sukcesów