گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو

1. گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو هشتمین گردهمایی مدیران شبکه پژوهشکده مهندسی سازمان فضایی ایران اردیبهشت 1390

2. مقدمه • هدف از برگزاری نشستمدیران شبکه در مراکز عضو • مراکز عضو از نزدیک با توانمندی‌های انسانی و تجهیزاتی هم آشنا شوند؛ • کارکرد اصلی شبکه که همکاری بین مراکز عضو است محقق شود؛ • لایه‌های بیشتری از نیروی انسانی مراکز عضو با اهداف و برنامه‌های شبکه آشنا شده، ارتباط پیدا کنند.

3. آخرین وضعیت شبکه از نظر تعداد اعضا • در حال حاضر 45 مركز (دانشگاه، پژوهشگاه، شرکت خصوصی)، عضو قطعي شبكه هستند. • در سال 1389: • 13 درخواست عضويت جديد به شبكه ارسال شده‌است؛ • 3 مورد از آنها به عنوان اعضاي آزمايشي شبكه پذیرفته شده‌اند؛ • عضویت 5 آزمایشگاه در شبکه قطعی شده‌است؛ • عضویت یک آزمایشگاه لغو شده‌است. اعضای آزمایشی جديد: 1- مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما(دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)؛ 2- سازمان زمین‌شناسی و اکتشافت معدنی کشور؛ 3- مجموعه آزمایشگاه‌های پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری

4. گزارشی اجمالی از فعالیت های شبکه در سال 1389

5. کمک به استقرار استاندارد ISO/IEC17025 • تاکنون شش مرکز عضو شبکه موفق به اخذ این استاندارد شده اند. • برنامه‌ریزی برای استقرار استاندارد در چهار مرکز جدید انجام شده‌است: 1- دانشگاه الزهرا(س) ؛ 2- مرکز تحقیقات کاربردی دارویی دانشگاه علوم پزشکی تبریز؛ 3- آزمایشگاه تحقیقات صنعتی آبسار کویر (یزد)؛ 4- پایلوت بیوتکنولوژی و نانوبیوتکنولوژی انستیتو پاستور ایران. - فعالیت های انجام شده: 1- بازدید مشاورین استاندارد شبکه از آزمایشگاه‌ها و بررسی امکانات و شرایط موجود؛ 2- برگزاری دوره آموزشی آشنایی با مبانی و الزامات استقرار استاندارد ISO17025؛ در 3 مرکز عضو 3- حمایت از 6 نفر از مدیران کیفیت مراکز عضو برای شرکت در دوره سرممیزی بین‌المللی استاندارد ISO/IEC17025.

6. توسعه منابع انسانی و ایجاد جریان دانش (1) • توسعه کارگروه‌های تخصصی برای جریان دانش در شبکه • توسعه همکاری آزمایشگاه ها در قالب کارگروه های تخصصی SPM و TEM • برنامه ریزی برای تشکیل دو کارگروه تخصصی جدید برای دستگاه‌های SEM و کروماتوگرافی • حمایت از مراکز عضو برای برگزاری کارگاه های آموزشی • دانشگاه خواجه نصیر – دوره کالیبراسیون دستگاه TEM- 19 مهر 1389 • پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران- دوره آموزشی میکروسکوپ‌های SPM- اردیبهشت 1390؛ • مرکز تحقیقات بیوشیمی بیوفیزیک دانشگاه تهران – دوره آماده‌سازی نمونه‌های بیولوژیک دستگاه TEM- اردیبهشت 1390. • راه‌اندازی تالار گفتگو برای به اشتراک‌گذاری دانش در شبکه

7. توسعه منابع انسانی و ایجاد جریاندانش (2) • اعزام کارشناسان و متخصصین مستعد مراکز عضو به دوره‌های تخصصی خارج از کشور • خانم مهندس صادق حسنی، کارشناس پژوهشگاه صنعت نفت و کارشناس نمونة شبکه، برای دستگاه‌های SPM؛ • خانم مهندس سمیرا محمدی، کارشناس مرکز تحقیقات نانوفناوری محاسباتی و کارشناس نمونة شبکه، برای شرکت در دورة نرم افزارهای نانومحاسباتی؛ • شبکه قصد دارد از کارشناسان برگزیده (در بیش از 2 دوره ارزیابی شبکه) برای اعزام به دوره های تخصصی 3 تا 6 ماهه در خارج از کشور حمایت نماید. • حمایت از انتشار دانش و تجارب آزمایشگاهی متخصصین و کارشناسان مراکز عضو به صورت کتاب، به ویژه در قالب کارگروه‌های تخصصی شبکه

8. توسعه پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه - راه اندازی تالار گفتگو برای کارگروه‌های تخصصی دستگاهی و مباحث دیگر در حوزه آزمایشگاهی forum.nano.ir - سایتجدید شبکه با طراحی جدید از نظر بانک داده و گرافیک جدید در مرحلة آزمایش است؛ - به‌روز رسانی و ثبت اطلاعات مربوط به تجهیزات بیش از 80 آزمایشگاه‌ عضو و غیر عضو در سایت شبکه: - 220 نوع دستگاه؛ - 300 مدل دستگاه؛ - در مجموع، نزدیک به 750 عدد دستگاه در سایت شبکه ثبت شده‌است. - برنامه ریزی برای ایجاد بخش آموزش سایت با همکاری کارگروه‌های تخصصی دستگاهی، در حال انجام است.

9. حمایت‌های سال 1389 9

10. حمایت از خرید تجهیزات داخلی(سال 1389) 10

11. حمایت از خرید تجهیزات جدید ساخت داخل • 7 دستگاه از تجهیزات ساخت داخل به مراکز عضو شبکه اهدا شده است (مراکز عضو شبکه در یزد، زاهدان، اهواز، تهران و کرج) • تعدادی از تجهیزات ساخت داخل توسط شبکه خریداری شده‌است که براساس شرایطی به آزمایشگاه‌ها تحویل خواهدشد. - دستورالعمل به صورت کامل تکثیر شده و در اختیار همه قرار دارد؛ - مشخصات فنی دستگاه‌های ساخت داخل نیز توزیع شده‌است؛ - تنها فهرست تجهیزاتی آورده شده که پس از ساخت، بررسی و تأیید شده‌اند.

12. برنامه جدید ستاد: تشویق محققین کشور برای استفاده از تجهیزات ساخت داخل • ستاد در نظر دارد برای ترویج استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی ساخت داخل، از محققینی که در پژوهش‌های خود از تجهیزات داخلی استفاده کنند، حمایت بیشتری به عمل آورد. • برنامه حمایتی جدید ستاد: در صورتی که در یک مقالة ISI منتشر شده، از دستگاه‌های ساخت داخل استفاده شود و نام دستگاه و مدل آن، شرکت (و کشور سازنده) در مقاله آورده شود، 20درصدحمایت بیشتر از سقف حمایت تشویقی ستاد پرداخت نماید. (افزایش حمایت از 15 میلیون ریال به 18 میلیون ریال) • تاثیر این برنامه بر شبکه: آزمایشگاه هایی که تجهیزات ساخت داخل خریداری کرده اند با افزایش مشتری روبر خواهند شد.

13. افزایش مشارکت و همکاری در شبکه (1) - شبکه دو هدف زیر را به عنوان اهداف اصلی خود در سال های 90-1389 اعلام کرده است: - افزایش سطح همکاری آزمایشگاه ها با همدیگر - افزایش مشارکت آزمایشگاه ها در مدیریت و راهبری شبکه - برنامه ریزی گروه هم‌اندیشی شبکه برای توسعه همکاری‌های بین اعضا؛ - افزایش تعداد کارگروه‌های تخصصی دستگاهی براساس تجربة حاصل از فعالیت کارگروه‌های SPM و TEM؛ • - حمایت بیشتر از همکاری‌های بین-آزمایشگاهی برای تبادل نمونه • امضاء 3 مورد تفاهم‌نامه همکاری در سال 1389 - تشویق مراکز عضو به همکاری بیشتر از طریق بازبینی آیین نامه ارزیابی (ویرایش هشتم) 13

14. افزایش مشارکت و همکاری در شبکه (2) • برای افزایش همکاری بین مراکز عضو شبکه، - همانطور که در نشست قبل اعلام شد- در ارزیابی عملکرد سال 1389، 40 درصد امتیاز شاخص همکاری شبکه ای به مواردهمکاری مراکز عضو باهم اختصاص داده شده‌است. • لازم است مراکز عضو برنامه‌هایی برای همکاری با دیگر اعضا شبکه داشته باشند و گزارش همکاری‌های خود را به شبکه ارایه کنند.

15. نرمافزارجامعمدیریتآزمایشگاهی • یکی از نیازهای مهم آزمایشگاه های عضو، استقرار نرم افزاری برای مدیریت کلیه فرآیندهای آزمایشگاهی است. • نرم افزار جامع مدیریت آزمایشگاهی برای پاسخگویی به این نیاز با همکاری 6 مرکز بزرگ عضو شبکه طراحی و با سرمایه گذاری مشترک شبکه و یک هولدینگ خصوصی فعال در زمینه IT تولید و آماده عرضه به آزمایشگاه های متقاضی است. • این نرم افزار به صورت پایلوت با موفقیت در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران پیاده سازی شده است • شبکه به زودی سیاست حمایتی خود را برای خرید و استفاده از این نرم افزار در مراکز عضو اعلام خواهدکرد.

16. حمایت‌هایآتیشبکه برای دریافت حمایت های جدید شبکه، مراکز باید حمایت‌های سال 1389 را تسویه نموده و گزارش آن را به شبکه ارسال کنند. ارزیابی عملکرد مراکز عضو در سال 1389 در مراحل پایانی قرار دارد و نتایج آن به زودی منتشر خواهدشد. دستورالعمل حمایتی سال 1390 پس از مشخص شدن نتایج ارزیابی عملکرد 1389، به مراکز عضو ابلاغ خواهد شد. 16

17. برنامه های آتی - برگزاری سومین نمایشگاه تجهیزات ساخت داخل فناوری نانو با حضور شرکت‌های تجهیزات ساز داخلی: 13 تا 17 مهرماه 1390 نمایشگاه بین المللی تهران سالن خلیج فارس - از آزمایشگاه‌های عضو نیز دعوت می‌شود تا در بخش شبکه آزمایشگاهی این نمایشگاه حضور یابند؛ پیشاپیش از همه مدیران و کارشناسان محترم مراکز عضو برای بازدید از این نمایشگاه دعوت می‌شود.

18. رونمایی از یک کتاب پیرو حمایت از انتشار تجارب و دانش کارشناسان آزمایشگاه‌های عضو شبکه: • سال 1388 از کتاب «میکروسکوپ الکترونی روبشی» تألیف خانم مهندس مریم کرباسی منتشر شد؛ • امسال نیز کتاب جدیدی به همت سرکار خانم مهندس صادق‌حسنی تهیه شده‌است.

19. میکروسکوپ تونل‌زنی روبشیو کاربرد آن در محیط‌های الکترو شیمایی

20. با تشکر از توجه شما